‘Coach en coachee hoeven geen perfect matchende persoonlijkheden te hebben’ Hoe professionele relaties tot stand komen, is een van de gebieden waar Prof. Dr. Carolin Graßmann zich mee bezig houdt. Ze is hoogleraar bedrijfspsychologie, in het bijzonder organisatieontwikkeling en bedrijfscoaching, aan de Victoria Internationale Universiteit van toegepaste wetenschappen in Berlijn. Haar metaanalyse biedt inzicht in de samenwerkingsrelatie tussen coach en coachee. Carolin Graßmann: “We hebben onderzocht hoe de kwaliteit van de samenwerkingsrelatie tussen coach en coachee de uitkomst van coaching beïnvloedt. We ontdekten dat een sterke werkalliantie belangrijk is voor een breed scala aan uitkomsten, zoals cognitieve en affectieve uitkomsten, effectiviteit, tevredenheid. En ook de preventie van negatieve gevolgen. De coachrelatie kan dus effectief worden gebruikt om de resultaten van de coachee te bevorderen.” Wat is een sterke werkalliantie in coaching? “Wat we een ‘strong working alliance’ noemen is gebaseerd op drie elementen. Allereerst is er natuurlijk het emotionele aspect van de relatie. Vindt men elkaar aardig, is er wederzijds vertrouwen en respect, kortom: de band met elkaar. Daarnaast zijn er nog twee factoren die spelen in een professionele relatie: de overeenkomst in coachdoelen, dus wát willen we bereiken, en de overeenkomst in taken, hóe gaan we dat bereiken. In een sterke werkalliantie is er een goede band, is er overeengekomen wat bereikt moet worden en hoe. Oftewel: band, doel, taak.” Stap één: verwachtingsmanagement “Verwachtingen maken een groot deel uit van de relatie. Vooral in het begin. Managers en leidinggevenden bijvoorbeeld, hebben weinig tijd en zijn doelgericht. Ze verwachten vaak direct een specifiek advies, een ‘quick fix’ met kant-en-klare oplossingen. Maar coaches zijn geen adviseurs. In plaats van advies geven, willen ze je inspireren om een eigen oplossing te vinden. Dus daar is de eerste botsing van verwachtingen!” “Voor je van start gaat is het belangrijk de coachee uit te leggen wat coaching is en wat het niet is. Bespreek elkaars verwachtingen, ook over hoe lang het traject duurt en hoe je te werk wil gaan. Je moet vanaf het begin op een lijn zitten. Dat betekent niet dat alles moet vastliggen. Ook als onderweg de koers verandert, moet je blijven afstemmen. Een mismatch van verwachtingen kan er zelfs toe leiden dat de coachee het traject vroegtijdig afbreekt.” Stap twee: evalueer meteen na stap één “Neem na de eerste sessie direct de tijd om bij jezelf na te gaan hoe de start was met deze coachee. Gebruik voor die evaluatie de drie elementen van een sterke werkalliantie: band, doel en taak. Stel jezelf de vragen: hebben we een startpunt voor het opbouwen van een affectieve band?, begrijpt mijn coachee mijn coachbenadering en wat mijn doelen en taken zijn, en heb ik een idee van wat ik wil bereiken binnen het coachtraject? Gebruik dus niet alleen je eigen waarneming en inlevingsvermogen, maar vraag ook je coachee naar deze drie onderdelen. Jullie perspectieven kunnen van elkaar verschillen. Hoe beter de verwachtingen op elkaar zijn afgestemd, hoe beter het is voor een goede samenwerking. Sommige coaches bieden eerst een kennismakingsgesprek om te zien of het klikt. Dat is best een reële aanpak.” Is er ook een stap drie? “Dankzij onderzoek begrijpen we het belang van een sterke werkalliantie. Hoewel we een aantal aanbevelingen doen, zijn er geen hapklare tools of methoden af te leiden. We willen nog verder onderzoeken hoe je een sterke werkalliantie kunt opbouwen, want het is duidelijk dat het positieve impact heeft.” “Hoe je een sterke werkalliantie herkent, hangt af van je vermogen tot zelfreflectie als coach. Denk eerlijk na over de ontwikkeling van je relaties. Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar een specifieke coachee, maar naar al je relaties in het algemeen en hoe ze zich in de loop van de tijd vormen. Zijn er patronen? Ben je in het begin sterker, of juist na een opbouw? Doen dezelfde soort problemen zich voor? Het kan ook een onderwerp zijn voor supervisie.” Zijn er naast deze do’s ook nog don’ts? “Als de werkverhouding niet goed is, loop je kans dat de coachee afhaakt en de coaching halverwege stopt. Wanneer de coachee geen sympathie voelt bijvoorbeeld, of taken niet zijn afgestemd. Maar met behulp van onze inzichten herken je sneller waar het misloopt. Zeker als je de drie elementen bijhoudt.” 27
28 Online Touch Home