‘Geluk is niet zo interessant’ Een van de tafelgasten, hoogleraar en sociaal psycholoog Roos Vonk heeft een interessante visie op geluk. Geluk is niet zo interessant. Hoe meer je het nastreeft, hoe lastiger het wordt. Geluk komt als je een aantal behoeften bevredigt. Dit zijn de vier elementen die mensen belangrijk vinden in hun leven, wel in een verschillende prioriteit, die geluk als een soort bijeffect hebben. Dit zijn autonomie, verbondenheid met andere mensen, betekenis hebben met wat je doet en capabel voelen in wat je doet. Dus als deze zaken voldoende ruimte krijgen, voel je je in principe goed. In de zoektocht naar vervulling kan het wel zo zijn dat mensen ‘vissen in de verkeerde vijver’. Zij geeft aan dat er vaak een keuze wordt gemaakt tussen de ‘waarheid’ en je lekker voelen, waarbij je jezelf eigenlijk een beetje voor de gek houdt Neem je verlies Coach en trainer Jane Coerts benadert geluk onder andere vanuit de systemische invalshoek. Als je op de goede plek staat in je familiesysteem ontstaat er ruimte. Je blijft dan niet de verantwoordelijkheid van een van je ouders dragen, of afhankelijk van hoe gelukkig of ongelukkig je ouders zijn. Zij ziet geluk als kunnen dealen met de aardse realiteit. Daar hoort verlies ook bij. Het is de kunst om verlies of ander ongemak ook aan te nemen en je niet te verzetten of verlies te vermijden. Dat geeft een enorme ruimte en ontspanning. Jane ziet dat in haar werk als coach op een heel specifiek moment. Namelijk als de ‘hoorbare inademing en uitademing’, de ontspannen zucht, volgt bij haar cliënten, als een vorm van acceptatie. Als het gaat om slachtoffergedrag, dan ziet Jane dit als iets wat te maken heeft met ‘niet op de juiste plek staan’ in je familiesysteem. Je neemt je rol als kind of ouder niet. Coach Solange Boasman ziet het als de dynamiek tussen twee mensen, die het slachtoffergedrag in stand houden. Roos ziet het meer als een kwestie van belonen en straffen. Als je met ‘zielig en hulpeloos gedrag’ altijd veel steun en aandacht krijgt, en op die manier beloond wordt, ga je er gemakkelijk mee door. Allemaal interessante invalshoeken. Solange werkt veel met het thema rouwverwerking. Daarbij maakt zij gebruik van de kracht van rituelen. Zo vraagt zij coachees of ze het fijn vinden om een kaars aan te steken voor hun oma en laat hen uit een mand een kaars kiezen. Daarmee is er ruimte om stil te staan bij het verdriet. In haar sessies gaat het ook over de verlies- en de hersteloriëntatie (onder de deken blijven liggen versus gaan dansen met vrienden) en de goede afwisseling daartussen. PAVA-model Joost Vanhove heeft jarenlang onderzoek gedaan naar elementen die cruciaal zijn als je je in een uitdagende situatie bevindt. Deze elementen bepalen of je in de neergaande lijn (ongelukkig voelen) of juist de stijgende lijn terecht (richting geluk) komt, na een heftige gebeurtenis. Hij noemt dit het PAVA-model. De perceptie van een situatie is in eerste instantie bepalend. Weet je feiten en oordelen en interpretaties te onderscheiden? De kunst van het uitzoomen – je in het perspectief van de ander kunnen verplaatsen – is hierbij belangrijk en valt ook te oefenen en te leren. Ten tweede gaat het om acceptatie van de situatie in tegentelling tot verzet en vermijding. Hij benadrukt dat acceptatie echt anders is dan je passief ergens bij neerleggen of ergens mee akkoord gaan. Een visie op waar je naar toe wilt, helder voor ogen hebben is het derde element. Tot slot de actie, de mate waarin je regie neemt. Dit kan betekenen dat je soms maar twee minuten per dag bezig bent met een nieuwe passie of hobby. Om er zo toch een verbinding mee te maken en je er bewust van te zijn. Al leg je eerst maar je tekenspullen klaar, bijvoorbeeld. Een gesprek dat aanzet tot verdere reflectie. Bijzondere gasten met een hele waardevolle inbreng. We hebben een prachtig vak! Voor aangesloten NOBCO-coaches is het webinar terug te zien in de NOBCO academie op de website. 13
14 Online Touch Home