WAT IS DE DEFINITIE VAN VRIJHEID VOLGENS JOU? “De definitie van vrijheid voor mij is iedereen in zijn of haar waarde laten, met aandacht voor elkaar, in het vertrouwen dat dat wederzijds is. Zo zou de wereld moeten werken. Op de een of andere manier denk ik daarbij steeds aan mijn kinderen, waarbij onbezorgd buitenspelen de ideale vrijheid is. Een dag gevuld met alleen maar mogelijkheden, uren op je buik liggen en staren in de sloot.” WAAROM KOOS JE ERVOOR MET DEZE OPERA AAN DE SLAG TE GAAN? “Fidelio is een van de weinige opera’s die zo direct spreekt over de thematiek van vrijheid. Zelfs vóór corona bedacht ik me als zoon van een pacifistisch echtpaar al, dat we dit verhaal moeten vertellen. Dat we met Opera Compact het gesprek moeten voeren. Een componist die tien jaar bezig was iets te vertellen en zeker Beethoven, hoe uit al die psychologie zich in zijn werk? Hoe uitten die gedachten zich in het stuk? Opera is een van de communicatievormen die de kunst rijk is en iedereen betrokken bij onze vertaling van Fidelio denkt na over zijn of haar rol in de voorstelling, maar meer nog over zijn of haar standpunt binnen de thematiek. Soms met oordelen, foeteren en ‘ik vind’, maar gelukkig uitkomend op ‘laten we het er samen over hebben’. Mooi dat dat op de repetitievloer al lukt, een ambitie dat het in de zaal lukt. Een gesprek met maatschappelijke inhoud voeren met het publiek, dat wil ik als persoon en als gezelschap.” HET LOOPT ANDERS AF IN DE OPERA COMPACT VERSIE VAN FIDELIO, LEG DAT EENS UIT? “We hebben de schaar er diep ingezet, met name op één punt, het slot. Naar mijn mening moeten we de traditie niet telkens in hetzelfde beton gieten, maar moet je gemaakte werken aanpassen naar deze tijd en vooral deze tijdsgeest. In ere houdend in welke context de opera destijds is gemaakt. Als je een museumstuk wilt maken, voer je de opera precies uit zoals de componist het wilde, maar diegene is er al heel lang niet meer en is gestopt met ervaren. En daarom moet je juist uit respect voor de componist je voorstelling aanpassen naar deze tijd. Zoals componist Gustav Mahler het al zei ‘Traditie is het vuur doorgeven, niet de as aanbidden’. Hoe kan ik dit verhaal communiceren naar het publiek dat er nu zit? Opera is een kunstvorm die al de nodige jaren meegaat en voor veel mensen vaak ingewikkeld lijkt. Daar proberen we als gezelschap wat aan te doen. Praktisch gezien maken we het geen te lange zit, vanuit artistieke grondslag denken we na over wat we willen vertellen. Met respect voor de muziek moet de beleving betoveren. Fidelio is een moeilijke opera om te zingen, met verrassende afslagen, maar wat ik vooral hoop dat gezien en gehoord wordt is de ‘practice what you preach’ gedachte. Conventies uit die tijd waar het publiek toen van dacht ‘wauw’ werken nu niet meer. Een trompet uit het niks, waarna alles is opgelost omdat we niet met een slecht gevoel naar huis willen, is voor nu geen oplossing meer. In deze tijd zelfs een belachelijk eind. Het gesprek in de foyer zou dan zeker niet volgen, want het verhaal is opgelost. Uiteraard weten we wat de componist bedoeld heeft, maar als Opera Compact kiezen we artistiek voor een andere weg en daar mogen de mensen wat van vinden. En als we het niet eens zijn, ga ik graag met ze in gesprek.” “ Wat ik vooral hoop dat gezien en gehoord wordt is de ‘practice what you preach’ gedachte 17
18 Online Touch Home