Het landschap van Drenthe heeft de mens gevormd. Hij leefde in hechte gemeenschappen, zonder veel contact met de buitenwereld. Drenthe was de achtste provincie van de Zeven Verenigde Nederlanden maar had geen stem in het landsbestuur. De Drenten maalden daar niet om, ze regelden alles zelf. De Italiaanse reiziger Amicis schreef in 1882: “Alles in deze vreemde provincie is antiek en mysterieus.” Hij duidde op de hunebedden, veenwildernissen, eeuwenoude eiken en de brinkdorpen. In zijn tijd was het een komen en gaan van wetenschappers en schilders in Drenthe, die werden aangetrokken door de ongereptheid, de authenticiteit en de pure armoede. Hier hoopten zij meer te weten te komen over de oorsprong van de Europese beschaving en waanden ze zich in een schilderachtig paradijs. Vincent van Gogh besloot in Drenthe om schilder te worden. Hij viel als een blok voor het overweldigende landschap, de intense kleuren en het ogenschijnlijk pittoreske van het rauwe boerenbestaan. Op 11 november 1883 schreef hij aan zijn broer Theo: “Drenthe is zóó mooi, zoo zeer pakt het me algeheel in en voldoet mij absoluut dat ik, indien ik niet voor altijd hier kon zijn, ik liever ’t maar niet gezien had. Het is onbeschrijfelijk schoon.” Lang bleef Drenthe een blinde vlek op de kaart van de vooruitgang. Schoorvoetend kwam het moderne leven binnen via spoorwegen en kanalen. Maar zelfs de moderne tijd werd op zijn Drents vormgegeven. Allerlei veranderingen werden in het landschap opgenomen en raakten er mee vervlochten: ruilverkaveling, industrie, dorpsuitbreidingen en toerisme. Het landschap en de natuur zijn het decor waarin zich het leven afspeelt, vanaf de prehistorie tot nu aan toe. Er wonen 50 miljoen mensen op nog geen halve dag reizen van Drenthe. Maar in Drenthe voel je nauwelijks drukte. Het leven gaat er al duizenden jaren organisch verder. Van buiten werd vaak naar Drenthe gekeken als een wingewest of een achtergebleven gebied, dat ontgonnen en beschaafd zou moeten worden. Nu de moderne Westerse mens verlangt naar evenwicht met de natuur en op zoek is naar nieuwe waarden, biedt Drenthe een poort naar een andere wereld: een oeroud landschap vol tradities die zijn geworteld in de tijd, de mens en de natuur. 22
23 Online Touch Home