project 4: Lichtjes in de duisternis Rond de Kattenlinde in Driel spookte het. Sommigen meenden er katten of heksen te zien, anderen werden in de nacht of morgenstond aangenaam verrast door tengere, bevallige wezentjes met lange blonde haren: elfen. “Te Driel bij de hooge linde, Te Driel bij de diepe kom, Daar gaat in ’t weifl ende maanlicht Wat heimlijks en wonderbaars om. Te midnacht mommelt en suist er Een klagend windengezucht, En slanke gestalten verrijzen, Geweven uit lichtende lucht. Spookverhalen door multimediale ‘dwaallichttochten’ nieuw leven inblazen Over spoken, schimmen en dwaallichten Er zijn verschillende plaatsen langs de rivieren waar spookverhalen de ronde doen. Verhalen over spoken, schimmen, dwaallichten, heksen, weerwolven en duivel uitdrijvingen. In vroeger tijd geloofde men dat de rivier een heuse barrière vormde voor duivels en spoken. Dat is de reden waarom rond elke veerovergang ooit wel een exorcisme – een geest- of duiveluitdrijving – plaatshad. Zoals bij veerhuis Banning - de huidige ‘Holenoever’ – in Doornenburg. Ook aan de overkant van de Waal, in het Kolenbrandersbosje (Millingerwaard), moet nog een verbannen spook huizen. En op windstille avonden klinkt klokgelui op in de kolk ‘Diepe Bloem’ in Huissen. Het is de bronzen stem van een kerkje dat hier zou zijn verzonken. De legende houdt verband met de verdwijning van het dorpje Huasenheim (de naam ‘Huissen’ zou hiervan afkomstig zijn) dat door het water verzwolgen zou zijn. Even tragisch is het verhaal over de dwaallichten boven de ‘Vlote Bloem’. Het waren de zieltjes van ongedoopt gestorven kinderen. Wanhopig zochten ze de waterkant op om gedoopt te worden. Pas dan zou de hemelpoort voor hen opengaan. Oude verhalen nieuw verteld Op die verhaalplekken kunnen de oude verhalen opnieuw tot leven komen tijdens avondlijke dwaallichtentochten, voor jong en oud. Daarbij worden spookverhalen voorgedragen of op een andere manier ten gehore gebracht. Een klank- en lichtspel in een theaterachtige setting (geluidsfragmenten, stemmige muziek, vliegende lantaarns en drijvende lampionnetjes) versterkt de atmosfeer. Kunstenaar Hendrik Ribot doet iets vergelijkbaars op de Veluwe. Hij neemt bezoekers mee naar ‘de Verborgen Tuin’, waar een verhalenverteller en een Masterplan Dijk & Kolk 31 violist op hen wachten. Daar worden eeuwenoude volksverhalen vertelt over dolende ruiters, verdwenen kloosters en verloren zielen. Aansluiting zoeken Misschien kan aansluiting gezocht worden bij de Stichting Doe een Wens, die kinderen in de gelegenheid stelt hun liefste wens te laten sponsoren door familie en buren. De kinderen wisselen hun sponsorformulier in tegen een lampion en laten die vervolgens als dwaal lichtjes te water. De lampions bevatten wensbriefjes met een persoonlijke wens van de kinderen. Zij vlechten teedere handen Ten vluggen reidans ineen: Zacht golven om tengere schouders Blondglanzige haarlokken heen. Zij zweven stil langs de watren, En spieglen ’t liefl ijk gelaat; Maar sprietjen noch bloemetjen kreukelt Het slepende blanke gewaad. De kleene dwaallichtjes hupplen Als fl akkrend toortsvuur haar voor: Voor ’t zilvren gezang der Elvinnen Ontsluit Moeder Aarde heur oor. (…) Uit: “Geldersche Volks-Almanak” 1870
32 Online Touch Home