project 12: Duopool Arnhem Nijmegen Versterken twee-eenheid van de spiegelsteden Arnhem en Nijmegen Aanhalen banden De relatie Arnhem-Nijmegen is zeer bepalend voor de identiteit van de stadsregio. Hoe sterker en hoe nauwer die relatie, des te sneller beide steden toegroeien naar een twee-eenheid en zich als een echte duopool kunnen profileren. De banden kunnen op verschillende manieren worden aangehaald. Bijvoorbeeld door nauwere samenwerking tussen beide steden of door het creëren van nieuwe zichtassen als symbool van deze twee-eenheid. Of door vroegere en huidige ontwikkelingsassen nieuw leven in te blazen en tot nieuwe corridors tussen de beide steden te maken: denk aan de N325, de IJssellinie (overgaand in de Peel-Maaslinie), de Oude Romeinse weg van Nijmegen naar Driel, voormalig trekschuitkanaal de Grift en de ‘Eisenhouwerdijk’ (die deels parallel loopt aan de A325). Stadseilanden als cultuurplaats Bij Schenkenschans begint zo ongeveer de benedenloop van de Rijn. Vanaf dat punt splitst zich de rivier en waaiert uit in een enorm brede delta. Binnen de parallel lopende geulen ontstonden eilanden. Ter plaatste was de rivier vaak makkelijk doorwaadbaar, waardoor zogenaamde ‘voordes’ of ‘trichten’ konden ontstaan (‘Tricht/trecht’ of ‘drecht/dracht’ komt van Lat. ‘trajectum’ = oversteekplaats). Dit fenomeen vormt de oorsprong van veel nederzettingen waarvan er een aantal uitgroeide tot steden: Arras (Frankrijk; het vroegere Atrecht), Dordrecht, Utrecht, Maastricht en in Gelderland Tricht. Plaatsnamen met ‘Voorde’ zijn onder andere Frankfurt, Oxford, Coevorden en in Gelderland Westervoort, Lichtenvoorde en Vorden. De riviereilanden groeiden uit tot bijzondere cultuurplaatsen. Voorbeelden zijn het Île de la Cité in Parijs (nadruk op cultuur) en Margitsziget Île de la Cité in Parijs de brug over de Waal bij Nijmegen / A325 in Budapest (nadruk op natuur). Kenmerkend voor zowel Arnhem als Nijmegen is hun beider ligging aan de rivier. Dat biedt de mogelijkheid die unieke relatie met de rivier te sublimeren in een stadseiland, dat zou kunnen uitgroeien tot een indrukwekkende cultuurplaats van nationale, misschien zelfs internationale allure. De simultane ontwikkeling van stadseilanden in zowel Nijmegen (Veurlent) als Arnhem (Stadsblokken) kan een belangrijke bijdrage leveren aan het duopoolconcept. Masterplan Dijk & Kolk 55
56 Online Touch Home