project 16: Land van Heerlijkheden en kronkelwaarden Zichtbaar maken van de combinatie heerlijkheid - kronkelwaard Heerlijkheden en kronkelwaarden De in de vroege Middeleeuwen ontstane heerlijkheden (kleine bestuurlijke eenheden onder een heer) waren lang samen met de kerk de bepalende machtsfactor in een groot deel van het gebied dat de huidige stadsregio vormt. Kronkelwaarden zijn beddingafzettingen in de binnenbocht van een riviermeander, ze zijn herkenbaar aan hun sikkelvormig reliëf. Op sommige plaatsen vormde oude riviermeanders de grens van een heerlijkheid. Wanneer later de rivier werd gekanaliseerd werd de heerlijkheid hierdoor in tweeën gedeeld. Dit project wil voor twee heerlijkheden (Keent-Balgoy en Gendt-Erlecom) in de stadsregio onderzoeken of het mogelijk is dit fenomeen weer zichtbaar te maken. Twee heerlijkheden De heerlijkheid Keent-Balgoy was vroeger één bestuurlijke eenheid met een unieke ligging binnen twee tegenover elkaar gelegen kronkelwaarden. Sinds 1938 zijn Keent en Balgoy door de kanalisering van de Maas van elkaar gescheiden. Ook de heerlijkheid GendtErlecom was vroeger één geheel. Hier veroorzaakte de kanalisering van de Waal in 1620 dat Gendt en Erlecom voor altijd van elkaar gescheiden werden. Hoe kan zichtbaar gemaakt worden dat dit vroeger één heerlijkheid was. Komt hier een overgang met een pontje of wordt kunst ingezet? Of wordt landschappelijke aankleding ingezet? Project ‘Heerlijkheden’ (Geldersch Landschap) Aansluiting kan worden gezocht bij het project ‘Land van de Heerlijkheden’ (Stappen in de Toekomst) van het Geldersch Landschap. Dat gaat thematische fiets- en wandelroutes uitzetten met als doel het Land van Maas en Waal, Rijk van Nijmegen en de Duffelt voor inwoners en toeristen meer inzichtelijk te maken. In Leur bij Wijchen wordt een bezoekerscentrum annex infocentrum gerealiseerd. In 2010 zal dit de deuren gaan openen. Hier kunnen toeristen en recreanten cultuurhistorische en landschappelijke informatie krijgen over het gebied. Van hieruit ook gaan de fietsroutes het gebied in. Het infocentrum biedt ook ruimte aan een studiecentrum voor cultureel erfgoed en een landschapswinkel voor streekeigen producten en koffie. Behalve op toeristen richt het bezoekerscentrum zich ook op scholen door erfgoededucatie aan te bieden. Weer zichtbaar maken oude Maasarmen De Elst en het Wijchens Maasje (gemeente Wijchen) zijn riviertjes uit vroeger tijden. Uit onderzoek is inmiddels een redelijk helder beeld ontstaan van de loop van deze riviertjes. Van het Wijchens Maasje zijn nog enkele restanten als sloten terug te vinden in het buitengebied. Het grootste nog zichtbare deel is het huidige Wijchense Meer dat in de Romeinse tijd druk bevaren is geweest. Er zijn resten van een aanlegsteiger en diverse visnetten gevonden. Het is de wens om die riviertjes op een of ander manier weer zichtbaar te maken. Heerlijkheid Keent-Balgoy Masterplan Dijk & Kolk 63 Heerlijkheid Gendt-Erlecom
64 Online Touch Home