MASTERPLAN MAASDAL NOORD-LIMBURG 107 Deelplan 2 Herstel Maasheggenlandschap Gemeente Maaskant : Mook en Middelaar : oost Hoogwatermaatregel : hoogwatergeul; lineaire afgraving t.p.v. laagste delen in uiterwaardLocatie : tussen rkm 164 en 159 UITGANGSSITUATIE Stroomgordel Het kerkdorp Middelaar en buurtschap Heikant liggen hoog en droog op één stroomgordel, zij het op een separate oeverwal aan weerszijden van een restgeul. Op de plaats waar nu de Tochtgraaf ligt, stroomde ooit een geul van de Maas. De noordelijke oeverwal loopt nog verder door richting Ottersum. De Heikantseweg en de Bloemenstraat liggen in elkaars verlengde op deze zelfde wal. Romeinen De oeverwallen bij Middelaar waren in de Gallo-Romeinse periode bewoond. Het stuwwalmassief bij Plasmolen was de grondslag voor de bouw van een omvangrijke monumentale Romeinse villa met landgoed (van ca 125 tot 350 na Chr.). En vanuit Nijmegen (toentertijd Oppidum Batavorum, in de laat-Romeinse tijd Ulpia Noviomagus Batavorum) volgde de Romeinse heerbaan hier de oostelijk zijde van de Maas om bij de voorde van Mook over te steken naar Cuijk (Ceuclum). Later, halverwege de 3e eeuw, is door de Romeinen een brug met zes brugpijlers aangelegd waarvan relicten zijn gevonden bij een opgraving in 1992. Achter de dijk Op de plek waar nu de Lambertuskerk in Middelaar staat, zou al in de 12e eeuw een houten kapel gestaan hebben. Eeuwenlang heeft het dorp, dat omstreeks de 15e eeuw groter was en meer aanzien had dan Mook, geleefd met een dynamische rivier zonder dijken. Middelaar is nu een verstild landelijk woondorp, dat een hechte gemeenschap kent. De buurtschap Heikant is meer en meer gewild bij mensen die in rurale luxe willen wonen. Na de hoogwaters van 1993 en 1995 werd een dijk aangelegd. Sinds 2005 ligt Middelaar achter een verzwaarde dijk (peil 13,8 m + NAP, veiligheidsnorm 1/250 jaar). De dijk loopt van Middelaar buiten langs de Broekstraat en de Koningsbeemdweg naar de stuw in het kanaal dat de Mookerplas ontsluit. Maasheggengebied Het buitendijkse gebied bevat restanten van het karakteristieke, eeuwenoude Maasheggenlandschap – naar men zegt ‘het oudste cultuurlandschap van Nederland’. Begin 19e eeuw werd het prikkeldraad geïntroduceerd in Nederland. Sindsdien zijn gaandeweg steeds meer heggen gerooid, ook in dit gebied. Van origine bestaat het heggenlandschap overwegend uit grasland. Tegenwoordig is ongeveer een derde van de gronden in gebruik als akkerland. Uit kaartstudie blijkt ook, dat hier – zoals op zo veel plaatsen in de uiterwaarden – percelen zijn afgegraven ten behoeve van kleiwinning. Om verdere teloorgang van deze De dijk bij Middelaar, rechts de Broekstraat.
108 Online Touch Home