MASTERPLAN MAASDAL NOORD-LIMBURG 149 Deelplan 8 Gemeente Maaskant Riviernatuurpark Maaseilanden : Gennep : oost en west Hoogwatermaatregel : gedeeltelijke vlaksgewijze afgraving, reliëfvolgend Locatie : tussen rkm 153 en 148 UITGANGSSITUATIE De Witte steen Bij Boxmeer en Heijen is de Maas tussen 1979 en 1982 door de aanleg van een kanaal rechtgetrokken. Samen met de twee oude meanders vormt de gekanaliseerde Maas twee eilanden. Door de kanalise ring heeft er gebiedsuitwisseling plaatsgevonden: De Witte Steen, voorheen Limburgs, ligt nu aan de Brabantse kant; het zuidelijke eiland, Zuidereiland geheten, is 98 ha groot; het hoorde vroeger bij Boxmeer maar ligt nu in Limburg. De gronden op de Witte Steen hebben een oppervlak van 45 ha en zijn vanuit Beugen bereikbaar via de Maasstraat en een dam in de oude Maas; ze worden gebruikt als weiland. Nabij de dam ligt een recreatiehaven met ongeveer 100 ligplaatsen. Zuidereiland Het Zuidereiland is bereikbaar vanuit Heijen via de Boxmeerse Weg en een dam in de oude Maas parallel aan het kanaal. Hier ligt dwars op de stroomrichting een zwaar grondlichaam van de A77. Op het Zuidereiland zijn twee operationele bedrijven gevestigd: een melkveehouderij die de koeien overwegend op stal houdt en in wezen niet grondgebonden is, en een handel in schepen wiens eigenaar (tot januari 2011) exploitant was van Mazenburg, een restaurant/camping op de zuidpunt en er nog steeds woont. Plannen om hier een viersterrenhotel met 32 kamers te bouwen zijn voorlopig van de baan. Op het Zuidereiland ligt voor het overgrote deel een ontgrondingsvergunning ter compensatie van het bouwvolume van dit hotel. Heggenlandschap Op de Tranchot-kaart (1803-1820) is te zien dat het heggenlandschap langs de Maas aan Brabantse kant over het algemeen zeer fi jnmazig was, en dat aan Limburgse kant juist sprake was van een grofmazig heggenlandschap met soms grote open velden. Het Zuidereiland vormde een uitzondering; het heggenlandschap daar was ook in de Brabantse periode al grofmazig en opener. Hoge dynamiek voorbij de stuw Voorbij rkm 147 ligt stuw- en sluiscomplex Sambeek. Het verschil in peilhoogte tussen het beneden- en het bovenstroomse pand is 3m. Benedenstrooms direct achter de stuw ontstaat veel dynamiek in de rivier. Dat biedt kansen voor watergebonden natuurontwikkeling op de eilanden. STREEFBEELD ‘Buitenkans’ op ecologische gebiedsontwikkeling Door hun geïsoleerde ligging in combinatie met de hoge rivierdynamiek ter plaatse door de bovenstroomse ligging in het stuwpand Grave zijn de eilanden bij uitstek geschikt voor een ambitieuze ecologische gebiedsontwikkeling in het kader van de rivierverruiming. Een buitenkans, want nergens in de verder zo sterk gereguleerde Maas (in het noordelijk Maasdal) is een dergelijk perspectief mogelijk. Uitgangspunt is niet zomaar ontkleien, maar reliëfvolgend vergraven of soms zelfs omputten, zodanig dat zich een samenhangend, gevarieerd en dynamisch natuurterrein zonder hekwerken kan ontwikkelen. Het verdient aanbeveling de bestaande ontgrondingsvergunning ter compensatie van het ooit geplande hotel te integreren in het bredere verband van reliëfvolgende rivierverruiming. Om de bestaande bedrijven op het Zuidereiland operationeel en bereikbaar te houden zal ten minste eenderde van het gebied zijn huidige hoogte behouden. Uitgangspunt is verder dat het huidige melkveebedrijf ruim voldoende cultuurgrond ter beschikking houdt voor weidegang met
150 Online Touch Home