INTERVIEW Basisschool Bergop Ubachsberg Elk bedrijf, elke instantie, elke inwoner moet of wil wel ‘iets’ met duurzaamheid, maar hoe zit dat eigenlijk met scholen? Basisscholen in dorpskernen wel te verstaan. Maud Deckers (directeur) en Romée Leclairen, (leerkracht) van basisschool Bergop in Ubachsberg vertellen meer over de mogelijkheden van hun school. Basisschool Bergop gelegen in Ubachsberg biedt onderwijs voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. Bij aanvang van het schooljaar zijn 145 leerlingen gestart, verdeeld over 7 groepen. Maud Deckers is sinds januari 2025 directeur van deze school en daarnaast directeur van basisschool Tarcisius in Heerlen. Juist zij kan dus beamen dat ook duurzaamheid bij elke school anders is. Deels door de locatie waar de school zich bevindt, hoe oud het gebouw is en welke plannen er liggen voor de school binnen de gemeente. Voor alle vier de basisscholen in Voerendaal geldt dat ze vallen onder de koepelorganisatie INNOVO. Duurzaamheid in de breedste zin omhelst vele facetten en kan gaan tot in de kleinste details. Beslissingen om met een bepaald onderdeel aan de slag te gaan ligt niet altijd in de hand van de directeur of het team van de school. Om een beeld te krijgen basisschool Bergop bekijken we verschillende invalshoeken: • Het is meer dan duidelijk dat het pand van de school niet voorbereid is op de toekomst die we met alle klimaatveranderingen voor ons hebben. In de zomer is het er bloedheet en in de winter ijskoud. In de winter komt het weleens voor dat de kinderen met de jas aan in de klas zitten, dan heeft de verwarmingsketel een storing. Door het gedeeltelijke platte dak, ramen met screens en de bomen om het pand heen wisselen de omstandigheden qua temperatuur in de zomer per kant van het gebouw. Over de hantering van een tropenrooster of zelfs de sluiting van de school in de zomer is Maud stellig: “We hebben allemaal om te gaan met de klimaatverandering en extreem weer. Ik stel me hierbij steeds de vraag: Wat geven we de kinderen mee voor de toekomst als we met een hittegolf en sneeuw steeds dichtgaan.” • De school heeft geen zonnepanelen of airconditioning. • Afval scheiden wordt door de kinderen zelf gedaan, vertelt Romée. Het idee werd geopperd in de leerlingenraad en inmiddels staan er twee verschillende prullenbakken met plastic en restafval in elke klas. • De speelplaats bestaat voornamelijk uit stenen. De samenwerking met de buurt om bij het Multifunctioneel Centrum (MFC) De Auw Sjoeël samen een moestuin te onderhouden was daarmee welkom. Dit project als onderdeel van de Programmatische aanpak Ubachsberg gaat van start in 2026 en het is de bedoeling dat de kinderen meedoen aan een ‘meewerkschema’. Onderhoud, zaaien, oogsten, stekken, maar ook het geleerde in de lessen gebruiken. • In het lesmateriaal komt duurzaamheid op allerlei manieren terug: • Bij wereldoriëntatie in de lessen aardrijkskunde, biologie en geschiedenis. • Met de digitale Blink Wereld lesmethode hanteren ze een methode die met de tijd meegaat en lesstof die elk schooljaar up to date gehouden wordt. Voor duurzaamheid onder andere aardse extremen, duurzaam design, natuur en klimaat. Onderzoekend leren dat de nieuwsgierigheid prikkelt. • Met de talentateliers natuur & voeding. Het Duurzaamheidsfestival Voerendaal mocht afgelopen najaar hier deels de invulling voor verzorgen. • Knutselactiviteiten met kosteloos materiaal dat hergebruikt wordt. • Een samenwerking met IVN Voerendaal voor diverse activiteiten voor groep 5. • Er was een samenwerking met Vista College voor techniek geïnspireerde projecten, nu krijgt dat een invulling in de talentatelier techniek. Samengevat is het pand van de school toe aan vervanging en de plannen voor nieuwbouw liggen er. Hierin komen zaken als elektriciteit, (regen)water, luchtsystemen, klimaat, zonnepanelen zeker aan de orde. De nieuwe scholen die gebouwd gaan worden moeten immers weer 45 tot 60 jaar mee kunnen. Die plannen zijn een samenspel van de gemeente, INNOVO, de desbetreffende directeur en natuurlijk de architect en de aannemer. Voor de invulling van duurzaamheid binnen de natuur/ voeding talentateliers - en ook de andere thema’s muziek, techniek en kunst - geldt dat budget heel bepalend is. Voor gastlessen, uitstapjes en extra zaken is er simpelweg weinig tot geen geld. De continuïteit is een uitdaging, zeker om steeds een nieuw aanbod te brengen. Een oproep voor bedrijven, instanties, maar ook grote enthousiastelingen om hun passies met de kinderen te delen, is dus zeker aan de orde. De talentateliers worden door zowel de leerlingen als de ouders dan ook als zeer waardevol gezien. Even eropuit en in de praktijk leren. www.bs-bergop.nl 04
5 Online Touch Home