Facts & Figures: 177 Lutetium PSMA-radioligand ‘Zoeken naar wetenschappelijk bewijs voor nieuwe prostaatkankertherapie’ PSMA (Prostate-Specific Membrane Antigen) is een eiwit in het membraan van prostaatkankercellen dat in meer dan 90% van de gevallen te vinden is bij een uitgezaaide hormoon-ongevoelige prostaat kanker. Al langer wordt met een peptide radioactiviteit aan PSMA gekoppeld, om zo met een PET-scan de verspreiding van de kanker in beeld te brengen. Maar men gaat ook verder. Experimenteel werd in onder meer Heidelberg lutetium-177, dat beta-straling afgeeft, aan PSMA gekoppeld. Dat wordt in een ader ingespoten waarna het 177 Lutetium PSMA wordt opgenomen in prostaatkankercellen om daar zijn straling zeer gericht af te geven. Doorverwezen Internist-oncoloog dr. Harm Westdorp: “Op die manier wordt de tumor van binnenuit kapot gestraald. Dat klinkt goed. Vandaar ook dat we in het verleden al patiënten voor deze behandeling doorverwezen naar commerciële klinieken in Duitsland. Maar een stevig wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit was er nog niet. Op initiatief van Novartis Oncology worden daar nu wereldwijd twee grote klinische studies naar uitgevoerd. Onder meer gerenommeerde instituten in de VS, Frankrijk en Spanje participeren in dit onderzoek en sinds september 2021 doet ook, als eerste Nederlandse ziekenhuis, het Radboudumc mee. Er lopen hier drie studies, waarmee we ervaring opdoen met het Novartis 617-antilichaam. Deze medicatie passen we vervolgens toe op twee specifieke groepen patiënten die prostaatkanker hebben. Dat doe ik samen met nucleair geneeskundigen dr. Willemijn van Gemert en Prof. dr. James Nagarajah.” Ethisch onwenselijk Duitse wetgeving is duidelijk anders dan de Nederlandse: als er geen opties meer zijn voor levensverlengende therapie, dan mag je in Duitsland experimentele therapie toepassen. Westdorp: “In Nederland moeten dit soort experimentele behandelingen altijd binnen een klinische studie uitgevoerd worden. Daar ben ik ook voorstander van, want dan werk je toe naar bewezen resultaten, binnen gecontroleerde studieomstandigheden en kunnen na registratie behandelingen ook regulier vergoed worden. Ik snap dat mensen voor wie geen behandeling meer mogelijk was, de commerciële 177Lutetium PSMA-therapie met twee handen aangrepen. Echter, hierdoor ontstaan behandelverschillen op basis van financiële middelen. En dat vind ik ethisch onwenselijk. Daarom ben ik dus echt blij met deze studies. We kunnen nu in gecontroleerde omstandigheden wereldwijd ervaring opdoen en resultaten in beeld brengen.” Twee groepen Harm Westdorp zal in Nijmegen twee groepen patiënten gaan behandelen: het gaat allereerst om patiënten met hormoon-ongevoelige uitgezaaide prostaatkanker. “Dat zijn patiënten bij wie ondanks de hormoonbehandeling de groei van de tumoren Keuze Radboudumc De keuze voor Nijmegen voor dit onderzoek is niet toevallig. Radboudumc kent een sterke samenwerking tussen medische oncologie en nucleaire geneeskunde, waar prof. dr. James Nagarajah een sterke klinische onderzoekspoot heeft opgezet. Radboudumc heeft een reputatie. US News heeft een ranking opgesteld voor ‘best global universities for radiology, nuclear medicine and medical imaging’. In deze ranking scoort Radboudumc als vierde beste centrum wereldwijd. Direct na Harvard, Stanford University in de VS en King’s College London. Westdorp: “We zijn echt heel goed in imaging, nucleaire imaging en ‘theranostics’; het behandelen van patiënten met radioligand-therapieën.” 16 Radboud Report Oncologie
17 Online Touch Home