Radboudumc zoekt met collega-ziekenhuizen naar uitweg Effectieve CAR-T-celtherapie mag regulier niet worden toegepast Hematoloog dr. Suzanne van Dorp is diep onder de indruk van de effectiviteit van CAR-T-celtherapie: “Met deze therapie kunnen we bij lymfeklierkanker die niet op chemotherapie reageert toch nog 40% van de patiënten genezen. Bij uitbehandelde patiënten met multipel myeloom zien we dat we de ziekte met CAR-T-celtherapie zo ver kunnen terugdringen dat deze met onze reguliere bloedtesten niet meer meetbaar is.” Waar CAR-T-celtherapie voor het multipel myeloom elders in Europa met succes wordt toegepast, gebeurt dit in Nederland slechts in studieverband. Het Zorginstituut heeft het dossier namelijk, ondanks de mooie resultaten, afgewezen. Suzanne van Dorp heeft daar begrip voor, maar legt zich er niet bij neer. Kritisch “Ik begrijp dat er ondanks de werkzaamheid twijfels zijn over de toepassing van CAR-T-celtherapie bij multipel myeloom. Dit past in een trend waarbij kritisch wordt gekeken naar de kosten en baten van medicijnen en deze therapie is, zoals veel therapieën voor multipel myeloom, enorm duur. Hoewel je het slechts eenmalig toepast, kost het ongeveer vier ton. Omdat we deze therapie toch graag willen toepassen, doen we nu nieuw onderzoek waarbij we CAR-T in de behandeling vergelijken met een autologe stamceltransplantatie. Daarnaast onderzoeken we oudere patiënten die geen transplantatie kunnen krijgen, waarbij we CAR-T vergelijken met een reguliere onderhoudsbehandeling. We hopen zo aan te tonen dat CAR-T, doordat je een klachtenvrije periode tot wel 3 jaar realiseert, ook tot kostenbesparing kan leiden.” Produceren Maar Van Dorp en haar collega’s van de academische ziekenhuizen in Groningen en Rotterdam doen meer: zij gaan op de drie locaties ook zelf, buiten de farmaceutische industrie om, CAR-Tcellen produceren. Dit heeft drie duidelijke voordelen, legt een enthousiaste Suzanne van Dorp uit: “Ten eerste lijkt het erop dat we het voor ongeveer een kwart van de prijs kunnen maken. Daarnaast kunnen we het vier keer sneller produceren en dat is écht belangrijk. Momenteel oogsten wij de witte bloedcellen bij de patiënt en sturen deze op naar de industrie, die vervolgens CAR-T-cellen produceert. Deze krijgen we meestal na vier weken terug. Vier weken is echter enorm lang voor deze patiënten die een agressieve kanker hebben. In de tussentijd moeten we vaak bestralen, chemotherapie geven of grote hoeveelheden prednison toedienen, wat niet wenselijk is.” Gegevens Er is nog een derde belangrijk voordeel van eigen productie: “Wij willen CAR-T-celtherapie graag verder verbeteren, maar krijgen daarvoor te weinig gegevens vanuit de industrie. We ontvangen een zak T-cellen die volgens de industrie aan de eisen voldoet, maar we weten niets over de fitheid van de cellen, omdat die informatie niet wordt gedeeld. Daar heeft de industrie geen belang bij. Willen we deze therapie verder ontwikkelen, dan hebben we alle gegevens nodig en dat kunnen we nu met eigen productie realiseren. Maar eigen productie is allesbehalve eenvoudig. De personele bezetting van onze labs is lastig, omdat de industrie aan onze mensen trekt. 10 Radboud Report Oncologie
11 Online Touch Home