Biomarker “De kankercellen van multipel myeloom, ofwel de ziekte van Kahler, produceren een specifieke biomarker. Deze monoklonale antistof wordt uitsluitend door myeloom kankercellen uitgescheden en is ook patiëntspecifiek,” legt laboratoriumspecialist Hans Jacobs uit. “De antistof heeft als het ware een eigen barcode. Zodra we deze barcode hebben geïdentificeerd, kunnen we vervolgens zeer nauwkeurig meten. De massaspectrometer zoekt specifiek naar deze persoonlijke barcode en kan daarvan tevens de hoeveelheid vaststellen. Hierdoor kunnen we niet alleen vaststellen dát er activiteit is van kankercellen, maar ook hoeveel activiteit er precies is. Deze test is duizend keer gevoeliger dan de standaard bloedtest. Bij de standaardtest dalen de waarden vaak onder de detectiegrens, waardoor de ziekteontwikkeling voor hematologen uit beeld raakt. Met onze nieuwe meetmethode kunnen we dit blijven monitoren en zien we het gemiddeld een jaar eerder dat de ziekte weer terugkomt. In de toekomst zullen we hierop kunnen ingrijpen.” Vertrouwen Inmiddels 7 jaar geleden paste Jacobs zijn nieuwe idee voor ultra-gevoelige MS-MRD toe bij één patiënt. De resultaten waren zo overtuigend dat hij KWF op basis van deze gegevens kon overtuigen om vervolgonderzoek te steunen. “Binnen studies met nieuwe medicijnen tegen multipel myeloom is het cruciaal om de ziekteontwikkeling bij patiënten nauwkeurig te monitoren. Dit kon tot nu toe alleen met beenmergpuncties, omdat de bloedtesten niet gevoelig genoeg waren. Beenmergpuncties zijn invasief en belastend. Bovendien is er bij een punctie variatie: soms zit je in een 'hotspot' in het beenmerg en soms op een plek waar de kanker nauwelijks aanwezig is. Deze ongewenste variatie heb je in het bloed niet. De gevoeligheid van onze methode hangt nog enigszins af van de barcode die we zoeken, maar over het algemeen lijkt onze methode zelfs iets gevoeliger te zijn dan de gegevens die uit beenmerg worden verkregen.” “Hematologen krijgen nu een veel beter zicht op de ziekteontwikkeling” HANS JACOBS Faciliteren Jacobs: “Hematologen zijn enorm blij met de data die we nu leveren, omdat ze veel beter zicht krijgen op de ziekteontwikkeling bij hun patiënten. Sommige patiënten dalen net onder de detectiegrens van de oude tests, terwijl bij anderen de ziekte min of meer verdwijnt. Dat onderscheid kunnen we nu duidelijk maken. We kunnen nu meer dan een jaar eerder dan bij de huidige bloedtesten aangeven dat de ziekte aan het terugkeren is. Echter, we moeten wel eerlijk toegeven dat onze MS-MRD metingen op dit moment nog niet leiden tot een aanpassing in de therapie. Wat we nu doen, is het faciliteren van onderzoek om in de toekomst therapie nog beter af te stemmen op de ziekteactiviteit van de individuele patiënt. Als mogelijke vervanging van beenmergpuncties zal de MS-MRD-bloedtest bovendien bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor patiënten met multipel myeloom.” Radboud Report Oncologie 13
14 Online Touch Home