0

Bouwen in 2e Jaargang • nr. 10 • december 2021 Gelderland 10 Volvo Nijmegen gebouwd met respect voor mens en milieu //////////////////////////////// De Krugerstee Vaassen biedt na vernieuwbouw letterlijk en figuurlijk meer ruimte voor ontwikkeling Pagina 06 Indrukwekkend nieuw landhuis op Landgoed Ruurlo

In dit magazine Inhoudsopgave 06 22 38 10 05 Voorwoord: “Een lovenswaardig streven” Bouw landhuis op Landgoed Ruurlo 06 Een indrukwekkend nieuw landhuis op Landgoed Ruurlo 17 “We zijn veel gewend, maar ‘Klein Ruurlo’ spant de kroon” 21 Column KienhuisHoving: “De wet kwaliteitsborging en het overgangsrecht” Nieuwbouw Henk Scholten Volvo Nijmegen 22 Met respect voor mens en milieu gebouwd 30 Nieuwbouw Henk Scholten Volvo in Nijmegen kenmerkt zich door technisch vernuft 36 Column Danny van Hal: Haldu betaalt de hoofdprijs voor alle recente ontwikkelingen (en uw bijdrage geeft ons meer ruimte voor kwaliteitsborging….) Vernieuwbouw basisschool de Krugerstee in Vaassen 38 Krugerstee biedt letterlijk en figuurlijk meer ruimte voor ontwikkeling 42 Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee Vaassen in afbouwfase 46 Krugerstee mooi en uitdagend tegelijk Bouwen in Gelderland 03

4 Bouwen in Gelderland

Voorwoord Voorwoord Een lovenswaardig streven Half november werd een plan gelanceerd om het structurele probleem van te weinig instroom bij de technische opleidingen aan te pakken. Zeker niet het eerste plan en het zal ook niet de laatste zijn. Het werd echter, om onze minister-president eens te citeren, met veel élan naar buiten gebracht door onder andere de FME en Techniek Nederland. Kern van het plan: meer bedrijfsscholen die gerichter kunnen opleiden naar functies waar het bedrijfsleven echt behoefte aan heeft. Natuurlijk werd in Nederland Polderland niet overal de vlag uitgehangen. Het onderwijsveld reageerde, zoals te verwachten viel, niet direct super enthousiast. Want ja, het economisch belang telt uiteraard ook mee. Ik vind het een lovenswaardig streven. Niets en niemand weet zo goed wat er vereist wordt van instromers dan een toekomstig werkgever. Daarnaast is het zo dat er veelal met baangaranties wordt “gestrooid” en daarmee is de werkende en lerende student verzekerd van een, naar verwachting, vaste baan. Dat geeft zekerheid voor de toekomst. Eveneens niet onbelangrijk is de constatering dat het onderwijs nu niet bepaald een hoopgevend en succesvol trackrecord kan overleggen. Op de een of andere wijze is de sector niet aantrekkelijk genoeg gebleken en hebben door de overheid geïnitieerde campagnes niet voldoende gewerkt. Er is dus alle reden om het accent eens ergens anders te leggen. De wal keert het schip al enige tijd qua instroom. Aan een move die echt iets oplevert zit de sector al geruime tijd te wachten. Vrijwel ieder zichzelf respecterende onderneming kan haar vacatures niet invullen. En dat fenomeen is ook niet iets van de laatste maanden maar speelt al jaren. Gezien de demografische ontwikkelingen valt een autonome cijfermatige ommekeer op korte termijn ook niet te verwachten. Veel keuze is er dus eigenlijk niet. Ik zou zeggen: volle kracht vooruit. 2022 wordt het jaar van de ommekeer! Door: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Op de cover Hermance Gransberg barones van Heeckeren van Kell en Jelle Hegeman (WBC) op Landgoed Ruurlo realiseren “Landhuis van onze dromen.” Colofon Bouwen in Gelderland Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweningelderland.nl E-mail: redactie@bouweningelderland.nl Redactie: Gerard van Leeuwen en Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10), Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Hannique de Jong Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in Gelderland 05

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Foto's: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Architect Friso Woudstra ontwierp, WBC Bouwgroep voerde uit Een indrukwekkend nieuw landhuis op Landgoed Ruurlo “Hier wilde ik als kind al wonen, struinen rond de gracht en in de stallen; ik vond het heerlijk” 06 Bouwen in Gelderland

Ruurlo is sinds kort een landhuis rijker met het karakter van een kasteel uit de achttiende eeuw. Architect Friso Woudstra uit Vorden ontwierp het indrukwekkende object. WBC uit Winterswijk realiseerde de bouw in opdracht van Hermance Gransberg barones van Heeckeren van Kell en haar echtgenoot Joost Gransberg. Hiermee wordt beider grote wens verwezenlijkt; het huis van hun dromen op het landgoed van Hermance’ voorvaderen dat een rijke geschiedenis kent. Hoewel de barones niet opgroeide in Ruurlo, woont zij sinds 2010 met haar gezin op het landgoed in een prachtige oude boerderij die er onderdeel van uitmaakt. “Hier wilde ik als kind al wonen, struinen rond de gracht en in de stallen; ik vond het heerlijk. De sfeer is ongekend, maar de ruimte in de huidige boerderij is voor ons gezin te beperkt”, vertelt Hermance. Landgoedbeheer Hermance is de enige dochter en erfgename van Mr. Louis Gaspard Alexander Willem baron van Heeckeren van Kell. Toen hij in 2019 overleed erfde ze een landgoed van een kleine tweehonderd hectare waarvan het beheer de nodige aandacht vraagt. Hermance: “We hebben relatief veel pachters; twaalf melkveehouders die we zoveel mogelijk faciliteren. Daarnaast vraagt het bosbeheer de nodige aandacht, mede door de toenemende droogte. Ons uitgangspunt is de biodiversiteit te vergroten. Daarnaast wordt het landgoed steeds meer bezocht door wandelaars. Dat vergt aandacht voor het onderhoud aan paden en bomen.” Bouwen in Gelderland 07

Ruurloseweg 83 7251 LC Vorden Tel. (0575) 519455 www.frisowoudstra.nl info@frisowoudstra.nl F riso Woudstra Architec ten bna De “Wientjesvoort”  Neoklassiek  Jugendstil  Amsterdamseschool  Amerikaanse nieuwe stijl (Frank Lloyd Wright)  Hollandse dertiger jaren woningen Detaillering, materiaalgebruik, indeling en gebruikte kleuren zijn authentiek. Verzorging ontwerp/bouwbegeleiding/budgetbewaking. Gespecialiseerd in het nieuw bouwen van historische villas en appartementen. Vanwege de groei van onze organisatie zoeken wij een werkvoorbereider en planvoorbereider. Meer weten? Check www.wbc.nl of solliciteer direct via werkenbij@wbc.nl 08 Bouwen in Gelderland www.wbc.nl Snelliusstraat 10 7102 ED Winterswijk 0543 - 55 10 10

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo Het landhuis van je dromen Klassieke ontwerpstijl Hermance en Joost kregen in 2015 de mogelijkheid om een deel van de grond van de buurman te kopen. Hierop mocht een huis gebouwd worden, terwijl de resterende landbouwgrond natuurakkers en bos zouden worden. Dit bleek voor hen dé uitgelezen kans om op deze plek, midden in de natuur en op het familielandgoed het huis van hun dromen te laten bouwen. Er volgden gesprekken met architect Friso Woudstra uit Vorden. Hermance: “Friso staat landelijk bekend om zijn klassieke ontwerpstijl en bovendien kent hij onze familie van eerdere opdrachten. Samen gingen we de uitdaging aan om een nieuw huis te realiseren met de uitstraling van een oud landhuis, maar met eigentijds comfort. Een landhuis op een landgoed met trapgevels en een traptoren; een associatie met een kasteel werd derhalve al gauw gemaakt. In het oude kasteel Ruurlo, het voormalige familiehuis, is nu Museum More gevestigd. De naam voor ons nieuwe huis was daarom snel duidelijk; ‘Klein Ruurlo’. Ondertussen kwam WBC ook in beeld. Deze aannemer heeft in het verleden, tot grote tevredenheid, vergelijkbare projecten van Friso Woudstra gerealiseerd. We namen zijn advies om het gesprek met directeur Jelle Hegeman aan te gaan graag ter harte.” Extra dimensie Jelle Hegeman: “Voordat je überhaupt in gesprek met elkaar gaat is het van belang dat je als aannemer zeker weet zo’n project aan te kunnen. Voor ons bestond hierover geen enkele twijfel en ook Friso Woudstra zette er geen kanttekeningen bij. Uiteraard waren er meerdere partijen die, evenals wij, pleitten om dit Bouwen in Gelderland 09

Hart verpand... 10 Bouwen in Gelderland

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo Hermance Gransberg: “Samen met architect Friso Woudstra gingen we de uitdaging aan om een ogenschijnlijk oud landhuis te realiseren, maar met eigentijds comfort.” project te mogen uitvoeren. Niettemin werd ons op basis van vertrouwen, ervaring en prijs, begin vorig jaar de opdracht gegund. Dit project te mogen bouwen is een fantastische toevoeging aan ons referentiekader. Bovendien ligt de locatie op steenworp afstand van ons bedrijf, waar onze vaklieden -heel begrijpelijk- blij mee waren. We werken landelijk en zijn ook in Duitsland actief. Dikwijls is er sprake van lange reisuren. De combinatie van het dichtbij huis aan zo’n buitengewoon mooi project te mogen werken, gaf het een extra dimensie.” Topteam “Een goedlopend bouwproces start met het kritische oog van de werkvoorbereiding. Het geheel moet tot in detail kloppen alvorens de eerste schop de grond ingaat. Uiteraard vergt elke bouw zijn eigen specialisme, maar de vele, unieke elementen van dit object vroegen wel degelijk om extra aandacht. Daar gingen veel overleg en voorwerk aan vooraf”, aldus Jelle Hegeman. “Bovendien is niet elke partij of onderaannemer inzetbaar op een specialistisch project als deze. Het was van belang om de juiste mensen te selecteren waarvan we zeker wisten dat zij de kennis en kunde in huis hebben om hun taken professioneel uit te voeren. Ons netwerk is breed en derhalve was het geen al te ingewikkelde puzzel om partijen te vinden waarvan we wisten dat zij dit project konden uitvoeren. Met elkaar -de familie Gransberg, Friso Woudstra, de onderaannemers en ons projectteam- vormden we een topteam. Het hele bouwproces verliep in goede harmonie met alle betrokken partijen, waarbij de projectteambezetting, met de enorme drive van de vakkundige Bouwen in Gelderland 11

VAKWERK DOOR 30 JAAR KENNIS Leidekkersbedrijf Nijland uit Harderwijk is een van het meest gespecialiseerde leidekkersbedrijven van Midden-Nederland. Door onze uitstekende reputatie zijn we een betrouwbare partner voor al uw leidekkerswerk. Natuurlijk werken we volgens de huidige normen en voorschriften. Neem vandaag contact met ons op voor professioneel advies 0341 204761 Van Speyklaan 22, 3843 GL Harderwijk, T 0341 204761 E info@leidekkersbedrijfnijland.nl, W www.leidekkersbedrijfnijland.nl 12 Bouwen in Gelderland

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo medewerkers, de basis vormde voor een succesvolle afronding. Het hele bouwtraject verliep feitelijk zonder noemenswaardige stagnatie en in lijn met de op voorhand afgegeven planning. Tussendoor vonden er enkele wijzigingen plaats waar we op moesten anticiperen. Deze vormden echter geen belemmering met het oog op de oplevering die 1 november plaatsvond.” Hart verpand Het nieuwe landhuis heeft alles weg van een achttiendeeeuws buitenhuis. De materialen zijn niet van oud te onderscheiden. Zo zijn de bakstenen splinternieuw maar op een traditionele manier gebakken en van een groter formaat dan standaard. De dakpannen daarentegen zijn wel oude Hollandse pannen van minstens honderdvijftig jaar. Volgens Jelle Hegeman was het een flinke klus waaraan de nodige uitdagingen ten grondslag lagen: “Het object heeft een inhoud van maar liefst 1800 kuub plus een kelder van ruim 1000 kuub. We zijn er oprecht trots op dat we als bouwkundig aannemer onze steen hebben mogen bijdragen aan dit fantastische landhuis. Maar tevens zijn we dankbaar voor de fijne samenwerking. Joost, Hermance en hun twee kinderen komen op een plek te wonen waaraan ze hun hart letterlijk hebben verpand. Mooier kan het niet.” Bouwen in Gelderland 13

Heetpasweg 13 7482 CD Haaksbergen Tel: 074 - 357 55 01 Fax: 074 - 357 54 22 Mob: 06 - 539 618 32 E-mail: info@metselbedrijfhollink.nl Alle disciplines onder één dak 50 jaar vakmanschap Eén aanspreekpunt Afbouw en onderhoud Schilder- en stucwerk Specialist in buitengevelisolatie Maatwerk voor binnen en buiten www.t er w oer ds.nl Parallelweg 36 I 7161 AG Neede I T 0545-291939

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Jelle Hegeman: “Voordat je überhaupt in gesprek met elkaar gaat is het van belang dat je als aannemer zeker weet zo’n project aan te kunnen. Voor ons bestond hierover geen enkele twijfel.” WBC Bouwgroep Afgelopen januari droeg voormalig directeur Henry Hegeman na bijna 35 jaar het stokje over aan zijn zoon Jelle en het managementteam van WBC Bouwgroep. Jelle Hegeman: “Het is onze intentie om te handhaven waar WBC al meer dan 65 jaar goed in is; bouwen! We hechten grote waarde aan langdurige relaties, niet alleen met opdrachtgevers, architecten en onderaannemers, maar zeker ook aan ons gemotiveerde team. Er zijn ruim 75 vaklieden werkzaam in vast dienstverband en we zijn trots op de lange dienstverbanden. Onze klantgerichtheid en creativiteit leiden altijd tot optimale bouwoplossingen en een hoog afwerkingsniveau. Bovendien gaan onze betrokken specialisten geen uitdaging uit de weg en hebben ze met hun Achterhoekse en Twentse mentaliteit maar één doel voor ogen; alle projecten naar volle tevredenheid opleveren. We hebben een sterke positie in maatwerkprojecten en richten ons op: • Retail • Industrie • Scholen • Gezondheidszorg • Utiliteitsbouw • Hoogwaardige woningbouw • Theaters en cultuurhuizen Bouwen in Gelderland 15

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Foto's: WSi Techniek WSi Techniek verantwoordelijk voor de complete technische installatie “We zijn veel gewend, maar ‘Klein Ruurlo’ spant de kroon” WSi Techniek uit Groenlo werkt momenteel aan de afmontage van de installaties bij landgoed ‘Klein Ruurlo’; een bouw die volgens projectleider Roy Krabbenborg alles beslaat: “Onze organisatie onderscheidt zich door de realisatie van projecten die afwijken van de standaard. Daarmee spant ‘Klein Ruurlo’ beslist de kroon. Het was een intensief werk, maar mede door gebruik te maken van slimme bouwsystemen en een strakke planning werd veel tijd in het proces gewonnen.” Foto: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic)

De eerste werkzaamheden startten voor WSi Techniek in het voorjaar van 2020. Dit betroffen de aansluiting van het ketenpark en de bouwvoorbereiding. Roy Krabbenborg: “Begin juni 2020 werd het eerste beton gestort, momenteel zitten we in de afrondende fase en naar verwachting leveren we begin volgend jaar op. Gedurende de bouw waren er gemiddeld -zowel aan de voorkant als tijdens de uitvoering- zeven mensen van ons betrokken bij dit werk. Mede dankzij de nauwe afstemming in het bouwteam inzake planning en voortgang, liepen wij en de vaklieden van WBC gelijk met elkaar op.” Noviteiten Het ogenschijnlijk monumentale pand wordt volgens de projectleider voorzien van de nieuwste installatietechnieken: “Daar lagen zeker noviteiten aan ten grondslag, waaronder de opwekking van warmte-koude. We hebben gebruik gemaakt van een installatie van het fabricaat Solvis, waarbij gewerkt wordt met een gelaagd buffervat van 1.400 liter. Deze gelaagdheid draagt zorg voor de creatie van verschillende thermische lagen. Hierdoor wordt heet douchewater bovenuit het buffervat onttrokken en CV-water vanuit het midden. Het koudere retourwater komt via een lans binnen en stroomt langzaam in bij de thermische laag met dezelfde temperatuur in het vat. Op deze manier blijft de gelaagdheid gewaarborgd en hoeft niet het gehele vat te worden opgewarmd tot 65 graden.” Technisch hoogstandje Krabbenborg vervolgt: “Daarnaast is de installatie, hydraulisch gezien, een technisch hoogstandje. Door inkoppeling van de diverse opwekkers en door toepassing van de nieuwste technieken wordt een zo optimaal mogelijke installatie gecreëerd. De toepassing van onder andere een verticale bodemwarmtewisselaar (aardwarmte), in combinatie met zonnecollectoren en warmtepompen, maken het mogelijk om het buffervat op temperatuur te krijgen. Bovendien kan de bodemwisselaar zomers geregenereerd worden voor de winter. Dit houdt de installatie continu in balans. Voorts hebben we, voor het bijmengen van de CV/GKW groepen, de nieuwste MIXIT mengoplossing van Grundfos toegepast. “Onderling overleg met de familie Gransberg was gebaseerd op volledig wederzijds vertrouwen” Roy Krabbenborg Bouwen in Gelderland 17

RB Bouwchemie DROEG BIJ AAN DE REALISATIE VAN LANDHUIS ‘KLEIN RUURLO’ WAAR WE GOED IN ZIJN Tijdelijk bescherming, afdichting en gevelreiniging Zwembadafdichting Kelderafdichting Luchtdichting Speciale mortel systemen RB GUARD spuitfolie (ter bescherming van ramen kozijnen en betonelementen) Onze slogan is: Denken in Oplossingen! Hebt u nog vragen, of wenst u meer informatie, vul dan het contactformulier in op onze website, www.rbbouwchemie.nl. U kan ons natuurlijk ook mailen info@rbbouwchemie.nl of bellen op +31 (0)6 402 102 63 RB Bouwchemie Oude Boekeloseweg 7 • 7553 DS Hengelo VOOR AL UW PREFAB-HOUT ELEMENTEN Onze kracht: Hoge kwaliteit Compleet eindproduct waarbij alles in 1 hand is Nakomen van afspraken Meedenken in de voor u meest passende oplossing Handelsstraat 20 I 7482 GW Haaksbergen I T 053-5728942 W www.bouwkomeet.nl 18 Bouwen in Gelderland

Nieuwbouw landhuis op Landgoed Ruurlo Hierdoor wordt de opbouw van de installatie vereenvoudigd en veel losse componenten gecombineerd in een alles-inéén oplossing.” “Duurzaamheid stond bij de familie Gransberg hoog in het vaandel” Trots Over de communicatie met de opdrachtgever is Roy Krabbenborg louter positief: “Duurzaamheid stond bij de familie Gransberg hoog in het vaandel. Zij gaf ons alle ruimte om hier op innovatieve wijze in mee te denken. Onderling overleg was gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Dit maakt dat we met enorm veel plezier aan dit project hebben gewerkt. Wanneer we hier over tien jaar langslopen kunnen we nog steeds trots en met goed fatsoen zeggen; “Hier hebben wij de installatietechnische werkzaamheden mogen realiseren.” Werkzaamheden WSi Techniek was als ontwerpend- en uitvoerend installateur verantwoordelijk voor de complete technische installatie: • Hemelwaterafvoer en riolering • Koud- en warmwaterinstallatie • Aardgasinstallatie • Centrale verwarming middels een verticale bodemwarmtewisselaar, voorzien van twee water-water warmtepompen en één lucht-waterwarmtepomp plus zonnecollectoren voor de opwekking van warmte en koude • Vloerverwarming- en koeling • Luchtbehandeling • Regeltechniek • Elektrotechnische installatie • VPV installatie • Communicatie- en beveiligingsinstallaties Blik op de toekomst Roy Krabbenborg is ruim zes jaar bij WSi Techniek in dienst en werkte zich op van werkvoorbereider bij Beheer & Onderhoud tot projectleider binnen de afdeling Projecten. Met het oog op de toekomst is hij van mening dat de bouwopgave, met name op het gebied van installatietechniek, steeds complexer wordt: “De rol van de installateur in het bouwproces zal steeds belangrijker gaan worden, dat ondervinden we al enkele jaren. Voorheen was de verdeling tussen de bouwkundige en installatietechnische aanneemsom veelal 70:30. Momenteel is deze verdeling veelal 50:50. Wij zijn ervan overtuigd dat deze kentering nog meer doorzet vanwege de complexer wordende installaties en hogere duurzaamheidsambities. Het is als installateur belangrijk om bij te blijven in deze veranderende bouwopgave. Hierin faciliteert WSi voortdurend waardoor we met het volste vertrouwen de toekomst tegemoet zien.” Bouwen in Gelderland 19 de nieuwste installatietechnieken...

De juiste schoorsteen is een sierraad voor uw woning. ALTIJD EEN prefab schoorstenen Vulkaan levert en monteert stijlvolle prefab schoorstenen, die afgewerkt kunnen worden met bijvoorbeeld steenstrips of pleisterwerk en zonder bouwkundige constructie op ieder dak kunnen worden gemonteerd. Extra cachet voor uw bestaande schoorsteen? Laat deze voorzien van een stijlvolle sierkap. Vulkaan fabriceert en monteert duurzame sierkappen. PASSENDE OPLOSSING LOONWERK BESTRATINGEN GRONDVERZET SLOOPWERKEN MILIEUSTRAAT ASBESTSANERING CONTAINERVERHUUR OPENINGSTIJDEN MILIEUSTRAAT MA - VR ZA Velkemeensedijk 21, 3774 TP Kootwijkerbroek, 0318 303 744 info@vulkaanschoorstenen.nl, www.vulkaanschoorstenen.nl CONTACT OPNEMEN? ADRES SLOOTSDIJK 21 7261 SB RUURLO 07.30 - 16.30 UUR 08.00 - 13.00 UUR 0573 - 49 12 51 WWW.STURRISRUURLO.NL INFO@STURRISRUURLO.NL Bouwen in het Oosten voor alle professionals in de bouw Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouwen installatiewereld veroverd. www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl 20 Bouwen in Gelderland 100% maatwerk

KienhuisHoving informeert De wet kwaliteitsborging en het overgangsrecht Met de inwerkingtreding van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen, naar verwachting op 1 juli 2022, wordt de huidige regeling voor aanneming van werk aangepast. Op de aannemer komen nieuwe en zwaardere verplichtingen te rusten. Maar gelden deze verplichtingen ook bij aannemingsovereenkomsten die zijn gesloten vóór 1 juli 2022? In de afgelopen jaren schreven wij diverse columns over de Wet Kwaliteitsborging. Na vele jaren wachten, lijkt de wet eindelijk op korte termijn in werking te treden (1 juli 2022). Indien de wet dan direct van toepassing is op reeds gesloten overeenkomsten, kan dit leiden tot vervelende situaties. Bijvoorbeeld tot meerkosten voor het opstellen van een opleverdossier, terwijl de aannemer hier bij het aangaan van de aannemingsovereenkomst nog geen rekening mee hoefde te houden. Om dergelijke situaties te voorkomen heeft de wetgever overgangsrecht opgesteld. Het overgangsrecht bepaalt op welke gevallen de nieuwe bepalingen van toepassing zijn. Als voor een bepaling geen overgangsrecht geldt, betekent dit dat de bepaling directe werking heeft. Overgangsrecht Het overgangsrecht zoals opgenomen in de Wet Kwaliteitsborging regelt dat bepaalde verplichtingen alleen gelden voor overeenkomsten die op of na 1 juli 2022 worden gesloten. Dit betreft: - De verzwaring van de aansprakelijkheid van de aannemer na oplevering; - Informatieplicht van de aannemer over op welke wijze de nakoming van zijn verplichtingen tot uitvoering van het werk en zijn aansprakelijkheid voor gebreken door een verzekering dan wel een andere financiële zekerheid is of zal worden gedekt (bij consumentopdrachtgevers); - De wijziging in de regeling voor consument-opdrachtgevers ten aanzien van het in depot storten van maximaal 5 % van de aanneemsom. Voor de verzwaring van de waarschuwingsplicht geldt vooralsnog geen overgangsrecht. Dit betekent dat de waarschuwing van een aannemer vanaf 1 juli 2022 schriftelijk en ondubbelzinnig moet zijn en de mogelijke gevolgen voor de deugdelijke nakoming van de overeenkomst moet vermelden, ongeacht of de onderliggende overeenkomst voor 1 juli 2022 is gesloten. Consumentendossier Het overgangsrecht kent nog geen regeling voor de verplichting van de aannemer om een opleverdossier te verstrekken aan de opdrachtgever, ook wel het zogenoemde Deze column is geschreven door: Elske Veenstra, jurist bouwrecht en aanbestedingsrecht. Haar e-mailadres is elske.veenstra@kienhuishoving.nl, haar telefoonnummer is 088 - 480 40 30. Bouwen in Gelderland 21 21 ‘consumentendossier’. Demissionair minister Ollongren heeft in haar kamerbrief van 22 november 2021 aangegeven nog met overgangsrecht voor het consumentendossier te komen. De verplichting tot het overleggen van het consumentendossier zal volgens de minister tegelijkertijd met het overgangsrecht ingaan, waarschijnlijk per 1 januari 2023. Hierdoor wordt voorkomen dat een ‘gat’ zit tussen de inwerkingtreding van de verplichting en het overgangsrecht. Dit voorstel ligt er echter nog niet. Het is afwachten wanneer en met welk voorstel de minister daadwerkelijk gaat komen. Door het overgangsrecht en de gefaseerde invoering van de wet treden de nieuwe bepalingen en daarmee verplichtingen van de aannemer op diverse momenten in werking. Goed opletten dus! Heeft u vragen of wilt u meer informatie over de Wet Kwaliteitsborging, het overgangsrecht, de gevolgen en mogelijke voorzieningen, neemt u gerust contact op met één van onze specialisten Bouwrecht.

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Foto's: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Henk Scholten Volvo Nijmegen met respect voor mens en milieu gebouwd Kuijpers Bouw uit Heteren legt momenteel de laatste hand aan de nieuwbouw van Henk Scholten Volvo in Nijmegen. Het nieuwe pand is gebouwd op een verantwoord maatschappelijke wijze in de breedste zin van het woord. Henk Scholten Volvo werd al meerdere keren uitgeroepen tot beste Volvo-dealer van Nederland waarbij klantgerichtheid één van de speerpunten was. Niet voor niets werd de opdracht gegund aan Kuijpers Bouw Heteren; de bedrijfsvisie- en strategie van deze bouwer komen nauw overeen met die van Henk Scholten. Het terrein ligt op een ideale, strategische plek, nabij uitvalswegen. 22 Bouwen in Gelderland

Vlnr. Freddy Weijmans, Jan Kuijpers, Jo Polman en Marco Velsink gemeente Nijmegen positief tegenover onze nieuwbouwplannen stond en we mochten rekenen op alle medewerking, was de keuze gauw gemaakt.” Henk Scholten Volvo heeft sinds 1992 een vestiging in Nijmegen. Om de hoge ambities binnen de organisatie, -waarbij duurzaamheid een belangrijke factor speelt-, op peil te houden verdiende dit pand de nodige aandacht. Jo Polman, Adviseur Projecten binnen Henk Scholten Volvo: “In eerste instantie onderzochten we de mogelijkheid om het bestaande pand te transformeren naar de huidige wensen van deze tijd. We kwamen echter al gauw tot de conclusie dat het zowel praktisch als financieel niet reëel zou zijn; het zou een enorme investering met zich meebrengen en dan nét niet voldoen aan hetgeen wij voor staan. Dit terrein aan de Hogelandseweg in Nijmegen bood mogelijkheden. Het heeft een oppervlakte van circa 7.300 m² en ligt op een ideale, strategische plek, nabij uitvalswegen. Toen bleek dat de Niet aanbesteed Kuijpers Bouw uit Heteren werd de opdracht gegund om dit prestigieuze project te realiseren. Jo Polman: “Deze aannemer was in 2009 ook verantwoordelijk voor de nieuwbouw van onze vestiging in Arnhem. Het is een fijne partij om mee samen te werken, onze gedachtegangen lopen parallel aan elkaar. We hebben het project daarom niet aanbesteed, maar op basis van vertrouwen en uiteraard volgens een marktconforme prijs uit handen gegeven. Deze argumenten golden eveneens voor Pola Installatietechniek die alle installatietechnische werkzaamheden heeft uitgevoerd.” Op gefocust “De bedrijfsmissie van Henk Scholten Volvo komt best wel overeen met onze strategie”, aldus Jan Kuijpers, directeur van de gelijknamige bouwonderneming. “Bij het aannemen van projecten komt veel meer kijken dan alleen bouwen. De beheersing van het proces Bouwen in Gelderland 23

Bouwen is een samenspel Stijlvol Bouwkundig Stijlvol en Bouwkundig. In ons familiebedrijf zijn deze begrippen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Stijlvol, omdat we oog hebben voor detail, zowel in de gebouwen als in de samenwerking. Bouwkundig, omdat dat de kern raakt van ons werk: vakkundig bouwen vanuit een totaalverhaal. Met oog voor de techniek én voor het proces eromheen. Dat geeft onze opdrachtgevers rust en het stelt ons in staat onze kennis maximaal in te zetten. www.stijlvolbouwkundig.nl • Vakkundig • Flexibel • Procesbeheersing van A tot Z • Verantwoordelijk Poort van Midden Gelderland Oranje 3 6666 LV Heteren, 026 47 90 450 info@kuijpersbouw.nl www.stijlvolbouwkundig.nl 24

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen moet van A tot Z kloppen. Dat onze opdrachtgevers mogen rekenen op het eindresultaat wat zij in gedachten hebben staat voor ons buiten kijf. Maar het procesmatige eromheen is eveneens van essentieel belang. Wij hebben ons daar de afgelopen jaren bedrijfsbreed, zowel extern (de klant) als intern (de mens binnen onze organisatie) enorm op gefocust. Klantwaardering maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Hier zijn we ons heel bewust van.” Hein en Guus Kuijpers vervolgt: “Dikwijls ontbreekt het in de praktijk aan gezamenlijke taal die het eenvoudiger maakt om elkaar aan te spreken omtrent veiligheidszaken en open te staan voor elkaars feedback. Wij zijn daarom aan de slag gegaan met een nieuw concept vanuit Bouwend Nederland; ‘Hein en Guus’ (www.veiligmethein.nl). De kracht ervan zit hem in het gegeven dat mensen anders gaan kijken naar hun eigen gedrag en dat van hun collega’s. Hierdoor ontstaan open gesprekken, die bij iedereen – van directie tot de werkvloer – tot nieuwe inzichten leiden. Deze inzichten zorgen ervoor dat mensen in de praktijk sneller hun verantwoordelijkheid nemen waardoor een meer plezierige veiligheidscultuur ontstaat, die uiteindelijk leidt tot blijvende verbetering. Het is een wisselwerking die een groot verschil maakt tussen Bouwen in Gelderland 25 één taal omtrent veiligheidszaken

‘toen en nu’, dat merken we echt. Doordat we actief met ‘Hein en Guus’ aan de slag zijn gegaan ontstond er een positieve kentering in de dagelijkse gang van zaken. Het versterkt de saamhorigheid met als gevolg dat er prettiger en eenvoudiger naar het gewenste eindresultaat wordt toegewerkt. De nieuwbouw van Volvo Nijmegen is hier een fantastisch voorbeeld van.” 26 Bouwen in Gelderland Verschil maken Henk Scholten Volvo is een klant waarmee Kuijpers Bouw zich graag identificeert. Jan Kuijpers: “Volvo is een veilig en duurzaam merk; het heeft een sterke branding, juist daarom was ons er veel aan gelegen om dit werk te mogen uitvoeren. De kwaliteitslat lag enorm hoog, maar onze mensen handelen dit; zien het als een uitdaging, niet als opgave. Afgelopen maart zijn we gestart met de bouw. Het doel van de opdrachtgever was om medio december op te leveren. Met onze teamspirit en niet te vergeten, de drive van de reeks onderaannemers hebben we naar deze stip aan de horizon toegewerkt. In technische zin was de bouw niet direct ingewikkeld, maar de lat met betrekking tot de esthetische kwaliteit en het perfecte

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen “De kwaliteitslat lag enorm hoog, maar onze mensen handelen dit; zien het als een uitdaging, niet als opgave.” werkproces. We zaten er kort bovenop, ook met betrekking tot de levering van materialen. Momenteel is het best lastig om dit probleemloos te regisseren, toch kunnen we stellen dat het hele bouwproces naar tevredenheid is verlopen. De credits gaan echt uit naar alle vaklieden. Niet zeuren maar oplossingsgericht denken en elkaar stimuleren om samen verder te gaan, kenmerkten dit project. En, niet in de laatste plaats, naar de opdrachtgever die ons alle ruimte gaf, er was sprake van volledig wederzijds vertrouwen. Dat is -letterlijkde juiste fundatie waarop gebouwd kan worden.” afwerkingsniveau lag hoog. Hier werd echt nog aanspraak gemaakt op het ambacht. Tijdens piekmomenten waren we, inclusief ketenpartners, met vijftig vaklieden werkzaam op de bouw. Dat vroeg om een zware sturing op het Hoog ambitieniveau Jo Polman die veertig jaar Volvo op zijn naam heeft staan onderstreept dat de totstandkoming van een uniek gebouw een spel is van geven en nemen: “Dat we bij de bouw van dit pand kozen voor een maximaal verantwoorde wijze, -geen element uitgezonderd-, was eigenlijk geen discussie. Het was meer een logisch gevolg van ons beleid dat door de jaren heen nooit is veranderd. Voor de haalbaarheid ervan is het van belang de juiste partijen te selecteren, daar speelt de ontwerpende partij eveneens een grote rol in. VBJ Architecten uit Rhenen wist een eigen gezicht te geven aan dit pand. Daar gingen de nodige sparringsessies aan vooraf, waarbij ons soms de vraag werd gesteld waar onze ambities ophielden. Het resulteerde in interessante gesprekken die uiteindelijk leidden tot een doordacht maatkostuum. We zijn uiterst trots dat we op deze wijze onze maatschappelijke verantwoordelijkheid in duurzaamheid hebben kunnen uitvoeren voor onze medewerkers, de klanten en de omgeving Gelderland. ” Jo Polman: “Het zijn de aandacht en het meedenkend vermogen van onze medewerkers die de mensen een gevoel van thuiskomen geeft.” Bouwen in Gelderland 27

DÉ SPECIALIST IN WANDEN EN SYSTEEMPLAFONDS IN UW REGIO NOA-Afbouwgarantie Dat is wat we doen. Elke dag. Door te bouwen op een stevige fundering en met een continue focus om morgen nóg beter te presteren dan vandaag. Dankzij een doordachte totaalaanpak - van engineering tot realisatie - maken wij dé vloer die elk succes kan dragen. MVT verzorgt de binnenafwerking van particuliere woningen tot bedrijfspanden en van ziekenhuizen tot studentenflats. Dankzij jarenlange ervaring en een klantvriendelijke instelling kunt u profiteren van onze uitstekende kwaliteit, service en advies. Koningsweg 18 I 6655 AC Puiflijk T 0487 - 52 52 64 E mvtbinnenmontage@hetnet.nl W www.mvtbinnenmontage.nl +31 (0)413 38 90 90 www.vanberlo.com Jeurissen Schilderwerken is al meer dan 50 jaar een begrip in Huissen en omstreken. Met een groot team van eigen vaklieden werken we zowel voor particulieren als bedrijven en overheidsinstellingen. Door de combinatie van diensten zoals glasplaatsen, wandafwerking en projectinrichting kunnen we uw huis of bedrijfspand volledig afwerken, van schilderwerk en glas. Zollinger Interieurbouw realiseert maatwerk interieurwensen sinds 1937 met veel passie en vakmanschap. Nijverheidstraat 56, 6681 LN Bemmel T 026-3253323, E info@zollinger.nl, I www.zollinger.nl 28 Bouwen in Gelderland

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen Jo Polman ////////////////////////////////////// De kracht van Kuijpers Bouw De focus van Kuijpers Bouw ligt op projecten in de utiliteitsbouw en de meer complexere werken. Jan Kuijpers: “Onze opdrachtgevers en adviseurs mogen rekenen op het doel en eindresultaat dat zij voor ogen hebben en qua procesaanpak zelfs op meer. We zijn niet bang om iets volledig nieuws aan te gaan en zoeken telkens naar maximale resultaten of een verbetering, passend bij de context van de vraag. Daarbij realiseren we ons dat elke opdrachtgever en elk project anders is en juist daar ligt onze kracht. We zoeken de wensen van onze opdrachtgevers tot op de bodem uit door middel van een gedegen verificatie. Alleen dan is het mogelijk om doordacht advies te geven en daar nemen we graag de tijd voor. Onze ervaring heeft geleerd dat de energie die we er aan het begin samen in stoppen, aan het eind veel oplevert.” Jan Kuijpers Jan Kuijpers: “We zoeken de wensen van onze opdrachtgevers tot op de bodem uit door middel van een gedegen verificatie.” /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Beste Volvo-dealer van Nederland Henk Scholten Volvo werd in 1981 opgericht en heeft dealervestigingen in Arnhem, Nijmegen, Ede, Tiel, Culemborg en een Volvo Erkend Schadeherstelbedrijf in Arnhem. Daarmee bestrijkt dit bedrijf het grootste gedeelte van Gelderland. Meerdere jaren werd de organisatie uitgeroepen tot beste Volvodealer van Nederland waarbij Henk Scholten zowel voor de sales als after sales als beste uit de bus kwam. Jo Polman: “Deze erkenning bevestigt onze klantgerichtheid. We merken ook in de praktijk dat onze afnemers het prettig vinden om bij ons te komen. Het is niet alléén een kwestie van een auto kopen. Het zijn de aandacht en het meedenkend vermogen van onze medewerkers die mensen een gevoel van thuiskomen geeft. Dikwijls blijft het niet bij een kop koffie, maar wordt er nog lange tijd gesproken of zomaar rondgekeken in een ongedwongen, fijne sfeer. Onze klanten komen graag en blijven ook terugkomen. Daar zijn we trots op.” Bouwen in Gelderland 29

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Foto's: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Pola Installatietechniek maakt belangrijk onderdeel uit van ontwerpteam Nieuwbouw Henk Scholten Volvo in Nijmegen kenmerkt zich door technisch vernuft In opdracht van Henk Scholten nam Pola Installatietechniek de E- en W-installaties voor haar rekening voor de nieuwbouw van de vestiging in Nijmegen. Pola, die eerder ook betrokken was bij de realisatie van de nieuwbouw in Arnhem, maakte een belangrijk onderdeel uit van het ontwerpteam. Samen met VBJ Architecten uit Rhenen werd een Plan van Aanpak ontwikkeld waarbij alle facetten omtrent posities, geluid, indeling van de technische ruimtes en het leidingverloop nauwkeurig op elkaar afgestemd werden. Begin dit jaar werd gestart met de eerste werkzaamheden, eind december wordt de maximaal duurzame vestiging officieel geopend. 30 Bouwen in Gelderland

Marco Velsink Jo Polman Marco Velsink: “Duurzaam bouwen vraagt om hoge ambities waar een minimaal energieverbruik een belangrijk onderdeel van uitmaakt.” “Met de duurzaamheid van nu, op weg naar een duurzame toekomst en met respect voor mens en milieu” is al sinds 1981 onderdeel van de bedrijfsfilosofie van Henk Scholten Volvo. Daar sluit volgens Marco Velsink de strategie van Pola Installatietechniek naadloos op aan: “Duurzaam bouwen vraagt om hoge ambities waar een minimaal energieverbruik een belangrijk onderdeel van uitmaakt. Hierin hebben we eigenlijk ook niets te willen; voor alle nieuwbouw, zowel de woning- als utiliteitsbouw, geldt dat aanvragen voor de omgevingsvergunning vanaf 1 januari 2021 moeten voldoen aan de richtlijnen voor bijna energie neutrale gebouwen (BENG). Deze zijn vastgelegd aan de hand van drie eisen, namelijk: • De maximale energiebehoefte in kWh per m2 gebruiksoppervlakte per jaar • Het maximale primair fossiel energiegebruik, eveneens in kWh per m2 gebruiksoppervlak per jaar • Het minimale aandeel hernieuwbare energie in procenten Hoog rendement Velsink onderbouwt: “Deze BENG-eisen hebben de oude EPC vervangen voor een nieuwbouwaanvraag en daar hebben we ons aan te houden. Bij de nieuwbouw in Nijmegen is zeker sprake van vooraanstaand technisch vernuft. Een voorbeeld daarvan is het vierpijps multifunctioneel warmtepompsysteem dat speciaal is ontworpen voor de gelijktijdige productie van warm- en koud water. Middels dit systeem is het mogelijk om te koelen, te verwarmen of gelijktijdig te koelen én te verwarmen. Door inzet van water als overdrachtsmedium is een vierpijps warmtepompsysteem geschikt voor verschillende toepassingen. Bij deze bouw draagt het zorg voor de ventilatorconvectoren, vloerverwarming en vloerkoeling, WTW-units en luchtbehandelingskasten. De energiezuinigheid en het hoge rendement van het systeem komen naar voren in de energie efficiëntie coëfficiënt (COP+EER). Zelfs bij koelen en verwarmen is dit aanzienlijk hoog (tot wel 5,04). Hierdoor draagt het vierpijps Bouwen in Gelderland 31

Wij zijn Pola Wij werken al meer dan 50 jaar in de installatiewereld en zijn trots op wat wij bereikt hebben. Maar met ruim 50 jaar ervaring weten wij ook hoe belangrijk het is om te blijven vernieuwen. Voor verschillende bedrijven, particulieren, utiliteitsbouwsector en diverse woningbouwverenigingen ontwerpen, installeren, beheren en onderhouden wij technische installaties in heel Nederland, maar ook daarbuiten. Met meer dan 150 medewerkers werken wij in een open en informele bedrijfscultuur aan het tevreden stellen van onze klanten. 32 Bouwen in Gelderland Hengelder 19, 6902 PA Zevenaar, Telefoon 0316 - 52 43 51, Fax 0316 - 52 65 26, E-mail info@pola.nl

Nieuwbouw Henk Scholten Volvo / Nijmegen //////////////////////////////////// Pola Installatietechniek was tevens verantwoordelijk voor het engineeren, leveren, monteren en bedrijfsmatig opleveren van: Showroom: • Vloerverwarming en vloerkoeling met extra koelcapaciteit door cassette koelunits • Hoogwaardige subsidiabele ledverlichting • Zeer moderne toiletten met duurzame en automatische spoelsystemen Werkplaats: • Vloerverwarming en vloerkoeling • Hoogwaardige subsidiabele ledverlichting • Geluidsinstallatie per werkplek Kantoor: • Vloerverwarming en vloerkoeling als basis • Ventilatieconvectoren voor aanvullende koeling en verwarming • 6-wegkleppen met ultrasone debietmeting (mod-bus gekoppeld) warmtepompsysteem zeker bij aan de besparing van het milieu en daarmee de mens. Dit geldt eveneens voor de 6-wegklep met ultrasone debietmeting waarmee we via de mod-bus verbinding continu de benodigde liters water door de convectoren laten stromen en derhalve niet teveel en niet te weinig wordt verbruikt. Tevens is er gebruik gemaakt van een luchtbehandelingsinstallatie met hoog rendement warmteterugwinning.” • Luchtbehandeling met HR WTW • Individuele na-regeling om per ruimte onafhankelijk te kunnen verwarmen en koelen • Hoogwaardige subsidiabele ledverlichting Bouwen in Gelderland 33

Nauwgezet meebewegen Kuijpers Bouw uit Heteren was, evenals Pola Installatietechniek, betrokken bij de nieuwbouw van Henk Scholten Volvo in Arnhem. Beide partijen zijn geen onbekenden van elkaar en dat kwam de onderlinge samenwerking ten goede. Marco Velsink: “Onze werkzaamheden stonden in direct verband met de bouwkundige voortgang van Kuijpers. Met het oog op de redelijk strakke planning was het van belang om daarin nauwgezet te kunnen meebewegen. Dat vereiste structureel onderling overleg aan de voorkant, maar ook tussendoor werd er goed gecommuniceerd tussen de vaklieden op de werkvloer. Hier valt niets verkeerds over te zeggen. In mijn optiek vormden we een goed op elkaar afgestemd bouwteam. Maar ook het contact met de opdrachtgever en architect verliep zoals het hoort; er was sprake van volledig wederzijds vertrouwen tijdens de diverse sparringsessies in de voorbereidende fase. Dit resulteerde uiteindelijk in een vestiging waar Henk Scholten terecht trots op mag zijn en waar wij als installateur met veel plezier aan bij hebben gedragen.” Marco Velsink Ambitieus werkklimaat Marco Velsink is reeds 25 jaar werkzaam bij Pola Installatietechniek en betrad alle sporten van de carrièreladder. Inmiddels bekleedt hij drie jaar de functie van bedrijfsleider Business Unit Ontwikkeling en Engineering. Zijn rechtlijnige manier van praten komt precies overeen met de no-nonsense aanpak van het familiebedrijf dat met een team van ruim honderdvijftig medewerkers doelgericht Freddy Weijmans te werk gaat. Marco Velsink: “Wij staan garant voor de levering van kwaliteit volgens de laatste richtlijnen en komen gemaakte afspraken na. Meer is er niet van; alleen op deze manier volgen vanzelf tevreden klanten. 34 Bouwen in Gelderland

Tevens staan we bekend om ons hoge serviceniveau en de uitstekende nazorg. Binnen onze organisatie beheersen we alle facetten van de installatietechniek waarin we voor alle benodigde onderdelen gecertificeerd zijn. We werken daarom altijd volgens de laatste kwaliteits-, veiligheids- en milieueisen. Naast de duurzame relatie met onze opdrachtgevers onderhouden we ook intensief contact met onze leveranciers. Deze balans maakt dat er tijdig geleverd wordt waardoor we adequaat aan de vraag van onze klanten kunnen voldoen. Wij hebben de meest recente technologische kennis in huis doordat wij de ontwikkelingen op de voet volgen en onze medewerkers stimuleren om zichzelf te blijven ontwikkelen. Zo blijven we innovatief en creëren we een ambitieus werkklimaat. Daar is het ons uiteindelijk om te doen.” Bouwen in Gelderland 35

Haldu betaalt de hoofdprijs voor (en uw bijdrage geeft ons meer ruimte voor kwaliteitsborging….) Op school hebben we het allemaal geleerd tijdens de les economie: als je kosten stijgen en je verkoopprijs blijft gelijk, dan slinkt je marge. Ik zie de grafiek van de docent economie op het krijtbord nog voor mij. Echter, deze ontwikkeling uit de lesboeken ervaart Haldu Groep helaas nu al drie opeenvolgende jaren in de harde praktijk van alledag. Wat zich daarbij voordoet, is wat de Engelsen een ‘perfect storm’ noemen. Namelijk dat alle soorten kostenstijgingen zich ook nog eens allemaal tegelijkertijd manifesteren en elkaar versterken. Ik noem u de meest in het oog springende prijsstijgingen. Daarbij heb ik het gevoel dat u de meeste zult herkennen omdat deze ook invloed hebben in en op uw eigen organisatie. Allereerst is daar de wettelijk verplichte cao Bouw & Infra die per 1 januari 2022 maar liefst 3% loonstijging voorschrijft. Ook het wettelijk toegenomen aantal pappadagen voor onze vaklieden tikt door in onze marge. Want als verantwoord werkgever voorzien we hierin voor onze jonge vaders met een financiële aanvulling. Zonder dat daar inkomsten tegenover staan. Eveneens de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) drukt kostentechnisch stevig door daar waar het pijn doet: bij Haldu Groep. Inflatie, huurkosten en corona Tegelijkertijd waart het inflatiespook weer sinds 36 Bouwen in Gelderland lange tijd door Europa. En over Europa gesproken: Haldu prijst zich gelukkig met haar vele buitenlandse werklieden, maar ook deze buitenlandse vakkrachten hebben geroken aan een hogere levensstandaard en verlangen inmiddels meer salaris. Haldu Groep is trots op de kwaliteitsvolle huisvesting van onze buitenlandse vaklieden. Maar u weet dat de Nederlandse vastgoedsituatie momenteel explodeert. Particulieren vinden nauwelijks een woning. Die krapte betekent dat verhuurders Haldu Groep regelmatig confronteren met huurstijgingen. Ook die hebben we lange tijd niet in onze prijzen aan de opdrachtgevers doorberekend. Last but not least: ook corona drukte de resultaten en de metershoge ziekteverzuimpercentages die dit virus met zich meebrengen, raken onze marge aanzienlijk. Neem de materialentekorten die zich voordeden en nog steeds voordoen. Waardoor dan ook niet altijd elk gepland uur ook daadwerkelijk gewerkt wordt, en hierdoor te vaak kostenverhogende projectwissels zijn. Geen verband tussen vraag en aanbod Eveneens leerden we tijdens de les economie op school dat als een product of dienst schaars wordt, de aanbieder onbelemmerd hogere prijzen kan vragen. Ik verzeker u dat dit deel van het lesboek echt herschreven moet worden voor de uitzendbranche. Al sinds langere tijd is het werkaanbod hoog en het aanbod van goede vakmensen daarmee niet in balans. Toch vraagt de uitzendbranche geen torenhoge bedragen aan bouwers voor de schaarse vaklieden. Onze laatste prijsverhoging dateert

Column alle recente ontwikkelingen alweer van enige tijd geleden en die was enkel te wijten aan cao-wijzigingen. Deze kwamen in geen geval ten goede van onze marge. De opbrengst van onze prijsstijging? De beste vakmensen vinden en behouden Al met al leiden deze ontwikkelingen tot een onontkoombare conclusie: Haldu Groep moet op enig moment de prijzen verhogen. Niet bedoeld om zelf meer rendement te maken, niets van dat alles. De prijsstijgingen die wij gaan doorvoeren, zijn louter en alleen bedoeld om ons werk aan u op het allerhoogste niveau te kunnen blijven uitvoeren. Dus met de beste vakmensen, met de beste begeleiding en beste materialen en gereedschappen. Want u weet dat dát het laatste is wat Haldu Groep doet: beknibbelen op kwaliteit om de kosten te drukken. Ook hebben we de marge hard nodig voor onze kosten-intensieve investeringen in vooral werving & selectie van de steeds schaarser wordende vakmensen voor uw projecten. Ik vertrouw erop u hiermee goed, eerlijk en open te informeren. Mocht u hier toch moeite mee hebben? Laat het mij weten en ik stap direct in de auto om de rekensom bij u aan tafel tot in detail te verklaren. Graag wens ik u alvast een coronaveilige kerst en oud en nieuw en de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar! Danny van Hal Bouwen in Gelderland 37

Met nog een kleine twee maanden bouwen voor de boeg durft locatiedirecteur Marije Beekman van De Krugerstee de conclusie wel aan dat de leerlingen van haar school vanaf maart een forse stap vooruit kunnen maken. “We hebben straks letterlijk en figuurlijk meer ruimte voor ontwikkeling te bieden. De kinderen en de leerkrachten hebben er reuze zin in. Eigenlijk kunnen we haast niet wachten tot de voorjaarsvakantie start, want dan staat de verhuizing op de planning. Een week later gaan we dan écht los!” van de nieuwe leeromgeving. Ik ervaar dit als een interessant stadium van de bouw. De bouw zit inmiddels in een fase die al veel duidelijkheid schept, maar ook nog het verleden toont. Marije Beekman: “Je ziet echt de scheidslijn tussen oud en nieuw en ik vind het gaaf om de ontwikkeling live op de voet te volgen. Elke keer herken je weer iets meer Bij de eerste planvorming was een stuurgroep van onze Veluwse Onderwijsgroep betrokken waarin onder andere onze directeur Onderwijs en directeur Bedrijfsvoering zitting hadden. Onze onderwijsambities zijn vertaald in een PvE. Mijn functie is met name een verbindende in de richting van de architect en uitvoerende partijen. Het was duidelijk dat de school een forse upgrading nodig had na veertig jaar. Er is ook nog sprake geweest van een volledige nieuwbouw, maar mede vanwege budgettaire redenen werd het vernieuwbouw. Er is fors ingezet op circulariteit en duurzaamheid. Het binnenklimaat, de ventilatie en de temperatuurbeheersing voldoen in maart aan de actuele inzichten en normen. Door een weloverwogen materiaalkeuze kunnen we de post “onderhoud” eveneens fors terugdraaien. Hetzelfde geldt voor het energieverbruik. Het circulair bouwen zit als het ware verweven in de nieuwe school. Dit, op nadrukkelijke wens van Bouwen in Gelderland 39

Slukom Afbouw realiseert uw werkruimte www Slukom Afbouw is een dynamisch afbouwbedrijf gevestigd in Zwolle, dat al ruim 40 jaar bestaat. Met een landelijk werkend montageteam realiseren wij gebruiksklare ruimtes met alle soorten glaswanden, scheidingswanden en plafonds. Onze opdrachtgevers zijn heel divers: overheidsinstellingen, zelfstandige bedrijven, winkelketens, bouwkundig aannemers, onderwijsinstellingen en uiteraard het Zwolse bedrijfsleven. Door de stevige samenwerking met fabrikanten en andere branchepartijen (vloerbedekking, tegelzetter, installateur, schilder) kunnen wij u met ons totaalpakket geheel ontzorgen bij de realisatie van de door u gewenste werkzaamheden. Onze kernwaarden: Volg ons ook op: M Facebook en S Linkedin Flexibiliteit w Vakkennis w Kwaliteit Oplossingsgericht w Ontzorging Slukom is VCA-gercertificeerd. Simon Stevinweg 10 w 8013 NB Zwolle w 038 - 331 90 96 w info@slukom.nl w www.slukom.nl 40 Bouwen in Gelderland

Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee / Vaassen stijgingen in de toeleverantie. Maar met de nodige creativiteit, zeker ook bij de architect, konden we toch van start. En nu staan we aan de vooravond van een geslaagde oplevering, medio februari. “Onze kleine tweehonderd leerlingen en 23 leerkrachten hebben straks letterlijk en figuurlijk de ruimte zich te ontwikkelen. We hebben er allemaal reuze zin in!” de gemeente Epe. Overigens kunnen wij ons als V.O.G. goed vinden in de principes van circulariteit en duurzaamheid.” De voorbereiding kende een vlotte vergunningverlening. De definitieve vaststelling van het budget had meer voeten in de aarde. Marije Beekman: “Er moest inderdaad een bezuinigingsronde plaatsvinden om de bouw te kunnen realiseren. In een nauwgezet overleg met de gemeente, de aannemer en de architect zijn we er uiteindelijk met alle partijen uitgekomen. De bezuinigingen hebben onder andere geleid tot een vermindering van het aantal vierkante meters. Door een gehonoreerde subsidieaanvraag konden we het laatste stuk overbruggen. De gemeente Epe moest het wel voorfinancieren maar de subsidie, vanuit een landelijk pot, werd toegekend. De spanning qua budget was mede ontstaan doordat de periode van definitief ontwerp tot de uitvoering ruim anderhalf jaar besloeg, waardoor de aannemer gedeeltelijk te maken kreeg met de prijsWat ik mooi vind is de transparantie die getoond wordt door Van Laar. We kunnen kijkjes nemen wanneer we willen en zo zie je stukje voor stukje hoe er gewerkt wordt aan onze nieuwe leeromgeving. De Krugerstee krijgt geen gesloten lokalen maar acht onderwijsruimtes en daarnaast wat kleinere ruimtes die aangewend kunnen worden voor kleinere groepjes of remedial teaching. Ook worden er leerpleinen gecreëerd. De indeling van een onderwijsinrichting anno 2022. In het ontwerp hebben we een verbinding gelegd tussen binnen en buiten. Als je nu boven in “de kas” zit, kijk je uit op de mooie bomenrand even verderop. En ruimte is echt het centrale item. Onze kleine tweehonderd leerlingen en 23 leerkrachten hebben straks letterlijk en figuurlijk de ruimte zich te ontwikkelen. We hebben er allemaal reuze zin in!” Bouwen in Gelderland 41

Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee / Vaassen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Foto's: Van Laar Bouw Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee Vaassen in afbouwfase Aan de Potgieterstraat in Vaassen is de vernieuwbouw van basisschool De Krugerstee in de afbouwfase beland. Volgens planning wordt de vernieuwde school in februari opgeleverd. In de voorjaarsvakantie wordt de nieuwe school ingericht en in gebruik genomen. De leerlingen zullen volgens projectmanager Gerben de Jong van bouwkundig hoofdaannemer Bouwbedrijf van Laar uit Wapenveld dan opgelucht de leerstof tot hun kunnen nemen, daarmee refererend aan de Frisse School B kwalificatie de De Krugerstee krijgt. “De school mag zich straks met recht duurzaam en fris noemen.” 42 Bouwen in Gelderland een impressie

Gerben de Jong, reeds twintig jaar werkzaam bij het bedrijf, vertelt dat de opdracht voortkwam uit een succesvol verlopen aanbesteding. “Na diverse scholen in de gemeente Epe en dus ook in Vaassen te hebben gerealiseerd, was de Krugerstee voor ons een mooie kans om als scholenproject aan toe te voegen. Nu, met de eindstreep al enigszins in zicht, kan ik zeggen dat de samenwerking ons prima is bevallen. Dat geldt overigens ook voor de bouwdirectie, architect en andere betrokken partijen. Met de installateur, Van den Berg Installateurs uit Ede, was het de eerste keer dat we samenwerken. Dat is dermate goed bevallen dat we al plannen hebben om volgend jaar meer projecten gezamenlijk aan te gaan.” Bezuinigingsronde De Krugerstee is een echt vernieuwbouwproject. Gerben de Jong: “We hebben als het ware een “kas” geplaatst tussen de twee vernieuwde gebouwvleugels. De bouw van dit atrium was een minutieus onderdeel van het project. De staalbouwer verdiend in dit kader een pluim. Alles was tot op de millimeter geëngineerd en is zonder noemenswaardige Bouwen in Gelderland 43

van den Berg WIJ ZOEKEN MONTEURS! INSTALLATEURS Faradaystraat 2, 6718 XT Ede T: 0318-614776 E: info@vandenberg-installateurs.nl I: www.vandenberg-installateurs.nl Faradaystraat 2, 6718 XT Ede T: 0318-614776 E: info@vandenberg-installateurs.nl I: www.vandenberg-installateurs.nl 44 Bouwen in Gelderland

Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee / Vaassen “Je implementeert een nieuw gedeelte in een bestaand gebouw en dat blijft maatwerk van de hoogste categorie.” problemen geplaatst. Je implementeert een nieuw gedeelte in een bestaand gebouw en dat blijft maatwerk van de hoogste categorie. De staalconstructie komt op een eveneens reeds aanwezige vloer. Dat is naadloos geslaagd. Ook de afstemming met de nieuwe vliesgevels verliep gesmeerd, al hadden we een kleine vertraging bij de aanlevering. In plaats van vlak voor de bouwvak, werd het kort erna. We konden echter andere zaken iets naar voren halen zodat we weinig vertraging in het proces hebben opgelopen.” Duurzaam De vernieuwbouw had niet te maken met een beperking van overlast als gevolg van de aanwezigheid van leerlingen en onderwijzers. “We hebben de ruimte omdat de school die hier voorheen gevestigd was, is gesloten. Er is daarom besloten om de Krugerstee te verhuizen, en de oude locatie aan de Westerenkweg te verkopen. Bouwen in Gelderland 45 Er is veel hout verwerkt, wat bijdraagt aan een stukje duurzaamheid. Zo zijn de houtskelet gevels aan de binnenzijde afgewerkt met Fins vuren beplating. De school mag zich straks met recht duurzaam en fris noemen. Door de buitenschil goed te isoleren wordt warmteverlies door de toegepaste luchtverwarming met warmtepomp beperkt De Krugerstee wordt hiermee gasloos en inclusief zonnepanelen opgeleverd.”

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen Krugerstee mooi en uitdagend tegelijk Arjen Ruitenbeek van Van den Berg Installateurs Van den Berg Installateurs uit Ede is verantwoordelijkvoor alle installaties in de vernieuwbouwde Krugerstee in Vaassen. De totaalinstallateur had in eerste instantie samen met een andere aannemer ingeschreven voor de opdracht. Toen Bouwbedrijf van Laar de gunning won kwam er alsnog contact met elkaar en kwam het project toch in beeld bij projectleider Arjen Ruitenbeek. “En daar zijn we erg blij mee”, vertelt Arjen Ruitenbeek. “Het is een mooie maar ook uitdagende opdracht en daarin voelen we ons bedrijf thuis. Het is een van de eerste keren dat we een project in 3D BIM “aanvliegen” en dat is ons prima bevallen. Je wordt min of meer zelf ook een ontwerpende partij. Dat is wel even wennen, maar we zien als bedrijf nu al duidelijke voordelen. Qua engineering wordt er weliswaar wat meer energie en inbreng verwacht, maar dat verdien je in de uitvoerende fase terug is ons gebleken.” De grote energie in de voorbereiding zat hem niet alleen in het “bimmen” maar mede in de bezuinigingsslag die gemaakt moest worden. Arjen Ruitenbeek: “Het was inderdaad niet hapklaar, maar we zijn er met Van Laar in een goede afstemming naar tevredenheid uitgekomen. Op ons gebied zijn er enkele aanpassingen geweest. Zo zijn er aantal zonnepanelen geschrapt, is het verlichtingsplan aangepast en is er een verandering geweest 46 Bouwen in Gelderland

Vernieuwbouw basisschool De Krugerstee / Vaassen op het gebied van het kanalenwerk en het aantal lucht-waterpompen. Ook is ten opzichte van het originele plan een vereenvoudiging van de regeltechniek doorgevoerd en is het gebouwbeheerssysteem niet in het definitief ontwerp opgenomen. In alle eerlijkheid vraag ik me trouwens ook af of dat in een school als de Krugerstee nou van zoveel meerwaarde zou zijn geweest. We konden te langen leste allemaal goed leven met de keuzes. Een interessant én tegelijk uitdagend aspect is dat de installaties in het zicht worden geplaatst. Luchtkanalen, kabelgoten…, alles is zichtbaar. Omdat we ook te maken hebben met hoogteverschillen en grote raampartijen vereiste dat echt maatwerk/ook daar zijn we in geslaagd. Bij de zonnepanelen voorziet het ontwerp in licht schuine daken. Dat houdt in dat een plat dak systeem niet geheel passend is. Daar ook daar hebben we een oplossing voor verzonnen. Wat de panelen betreft werken we in Vaassen samen met Prefox, ook uit Ede.” “Al met al mag je spreken van een geslaagd en uitdagend project met een mooi resultaat.” Slukom Afbouw uit Zwolle was ook betrokken bij de vernieuwbouw van de Krugerstee. Het bedrijf, dat ruim 45 jaar bestaat, leverde en monteerde de binnenwanden en systeemplafonds van de school. Goede wisselwerking leidt tot succes Woordvoeder Marc Rolink: “Onze opdrachtgevers zijn zeer divers van aard. Overheidsinstellingen, zelfstandige bedrijven, winkelketens, onderwijsinstellingen en bouwkundig hoofdaannemers. In dit project werden we al in een vroegtijdig stadium betrokken, namelijk bij de aanbesteding. Samen met Bouwbedrijf Van Laar zijn we tot een passende en meest efficiënte aanbieding gekomen. Door de stevige samenwerking met fabrikanten en andere branchepartijen zoals vloerbedekkers, installateurs en schilders kunnen we een totaalpakket aanbieden en opdrachtgevers volledig ontzorgen. “De grootste uitdaging zat hem in de prijsstelling.” Bouwen in Gelderland 47 De Krugerstee is voor ons geen complexe opdracht. De grootste uitdaging zat hem in de prijsstelling. Het spannendst was om te kunnen leveren tegen de aangeboden offerteprijsstelling van ongeveer een jaar oud. Dit gezien de forse prijsstijgingen in verband met de schaarste. Gezien de goede samenwerking en wisselwerking met zowel onze vaste leveranciers als Bouwbedrijf Van Laar is dat nu ook weer gelukt door samen wat efficiencyslagen te maken.” advertorial

1 Online Touch

Index

Home