3e Jaargang • nr. 4 • mei 2022 Bouwen in Triada realiseert zeven labelstappen in een keer in Vaassen Gelderland 04 MFA Het Zand voor WAM van Duren uitdaging met prachtig eindresultaat Bouw appartementen van Heutszlaan Ede succesvol afgerond Pagina 06 Parkstede aan het water Zevenaar biedt maximaal woongenot
In dit magazine Inhoudsopgave 06 14 04 29 36 05 Voorwoord: Techniek Nederland trekt wederom aan de bel Project Parkstede aan het water Zevenaar 06 Maximaal woongenot op een buitengewoon mooie locatie 12 Architect Gert Jan Kruijning aan het woord 13 Column KienhuisHoving: “Leegstandbeheer bij herontwikkeling.” Renovatieproject 31 appartementen in Vaassen 14 Zeven labelstappen in een keer in Vaassen 20 Uitgekiende planning basis van succesvol verloop renovatieproject Vaassen 25 Triada omarmt toegangscontrole en servicegerichtheid OTD Nieuwbouwproject Van Heutszlaan Ede 29 Bouw appartementen Van Heutszlaan Ede succesvol afgerond 49 Op zoek naar het optimale binnenklimaat voor cliënten in langdurige zorg Bouwen in Gelderland 03 Renovatie MFA Het Zand in Utrecht 36 MFA Het Zand, uitdagend traject met een prachtig eindresultaat 42 Column Danny van Hal: “De arbeidsinspectie is heel nuttig.” 44 KOB opleiding Bouwmanagement stoomt vakmensen klaar voor alle bouwfacetten
4 Bouwen in Gelderland
Voorwoord Voorwoord Techniek Nederland heeft voor de zoveelste keer aan de bel getrokken over de dalende instroom in het techniekonderwijs. Op 4 mei, een datum die voor altijd verbonden is aan rampspoed en hopelijk niet symbolisch is voor het plan, lanceerde de belangenvereniging van Doekle Terpstra een heus 10-punten plan om nieuwe afspraken te maken om aan deze structurele problematiek het hoofd te bieden. TN meldt onder andere dat er in het jaar 2016-2017 53.743 leerlingen kozen voor een natuurprofiel en dat dit aantal is dit jaar gedaald tot 47.342. Een daling van pakweg 6500 studenten. Terpstra merkte daarbij fijntjes op dat het “nu écht tijd is voor daden.” Een geluid dat ik al jaren hoor vanaf de Korenmolenlaan in Woerden. Je kunt je afvragen of men in Den Haag nog schrikt van dergelijke stellingnames. Dat neemt niet weg dat het 10-stappenplan enkele nuttige aanknopingspunten biedt. Daarnaast getuigt het plan van realiteitszin. Het spreekt namelijk niet eenzijdig de overheid aan maar ook de eigen leden worden opgeroepen meer actie te ondernemen. Sommige aspecten worden druppelsgewijs al toegepast, zoals het bij elkaar brengen van leren en innoveren en het meer scheppen van mogelijkheden om werknemers in de techniek in te zetten als hybride docent. Ik ben ervan overtuigd dat het samen werken en samen leren met iemand van de werkvloer een tot nu toe onderschat motiverende werking zal blijken te hebben. Het invoeren van extra financiële prikkels, zoals een bonus bij het behalen van een diploma of het geven van financiële ondersteuning aan de zogenaamde zij-instromers kan ook zijn nut hebben, maar zal zonder meer stuiten op politiek gekonkel en dus niet op korte termijn realiseerbaar zijn, terwijl de nood acuut en hoog is. Het introduceren van techniek op de basisschool is eveneens in theorie een goed idee, maar het klimaat lijkt er niet rijp voor. Het primair onderwijs wordt overspoeld met dergelijke thema’s. Zelf ben ik onlangs met mijn kleindochter naar een boerderij geweest en raakten diverse leerlingen in de ban van de melkrobot, al valt het natuurlijk niet te voorspellen of dit leidt tot een ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Op de cover Uitvoerder Erik Willems (l) en projectleider Wilco van Rossum van Aannemersbedrijf Jan Oosterhout BV uit Wijchen poseren voor een woning in aanbouw van Parkstede aan het water in Zevenaar. Colofon Bouwen in Gelderland Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweningelderland.nl E-mail: redactie@bouweningelderland.nl Redactie: Gerard van Leeuwen en Jolanda Groothuis Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic), Gerard Burgers Fotografie Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10), Erik Kuipers (06 - 196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Hannique de Jong Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in Gelderland 05 5 Door: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Techniek Nederland trekt wederom aan de bel technische of agrarische opleiding. Wat ik ermee wil zeggen dat leerlingen al vroeg overprikkeld worden met allerlei thema’s. Op haar beurt heeft dat weer geleid tot een uitspraak dat de leerlingen eerst maar weer eens moeten leren rekenen, schrijven en lezen. Toch kan de noodkreet niet genegeerd worden, want anders loopt niet alleen de sector vast maar zullen ook tal van goede voornemens niet geconcretiseerd worden. Kortom: een goed plan met hier en daar wat theortische onhaalbaarheden.
Nieuwbouw Parkstede aan het water / Zevenaar Tekst: Jolanda Groothuis / Foto’s: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Nieuwbouw Parkstede aan het water; Maximaal woongenot op een buitengewoon mooie locatie 06 Bouwen in Gelderland
Joris-Jan Oosterhout Aan de rand van Zevenaar legt Aannemersbedrijf Jan Oosterhout B.V. uit Wijchen momenteel de laatste hand aan acht moderne woningen die zich onderscheiden door een bijzondere architectuur en buitengewoon mooie ligging. Het is de laatste fase van in totaal 22 nieuwbouwwoningen. Dit project ‘Parkstede aan het water’ ontwikkelt Jan Oosterhout in eigen beheer. Eind 2018 ontving zij een uitnodiging van de gemeente Zevenaar om mede in te schrijven op het plan. Na een succesvolle selectieronde waarbij ook drie andere ontwikkelaars waren betrokken werd Jan Oosterhout Ontwikkeling B.V. gevraagd haar visie in samenwerking met AAArchitecten verder uit te werken in een planvoorstel. Dit leidde tot het winnende concept en werd daarmee een mooie start van 2019. Het project Parkstede is de vijfde fase in de wijk Groot Holthuizen in Zevenaar. Het deelplan bestaat uit 22 woningen waarvan 8 buitenrandwoningen, 12 beneden-/ bovenwoningen en 2 tweeonder-één-kapwoningen. De doelgroepen voor deze wijk zijn divers en maken dat het de omgeving bruisend en levendig houdt. Joris-Jan Oosterhout, eigenaar van Joris-Jan Oosterhout: “Vanaf het moment dat de plannen rezen bij de gemeente Zevenaar om deze locatie te herontwikkelen zagen wij fiducie in het plan.” de gelijknamige organisatie: “Vanaf het moment dat de plannen rezen bij de gemeente Zevenaar om deze locatie (voorheen landbouwgrond) te herontwikkelen zagen wij fiducie in het plan. De omgeving leent zich uitstekend voor jong en oud(er). Bovendien is het gelegen in een waterrijk, groen landschap; een prachtig gebied om te wonen. We waren ervan overtuigd dat er veel animo voor zou ontstaan en daarom was ons er best veel aan gelegen dit project uit te voeren. In de belangstelling hebben we ons niet vergist. Alle facetten klopten blijkbaar; deze spraken veel mensen aan. Dat wijden we mede aan het moderne, ingetogen en heldere ontwerp dat gerealiseerd werd door AAArchitecten uit Den Haag. Het eindresultaat mag er straks wezen. De woningen zijn allesbehalve standaard, zeer duurzaam en deels levensloopbestendig.” Improvisatievermogen Wilco van Rossum werd als projectleider aangewezen om het gehele plan in goede banen te leiden. Hij is reeds 21 jaar werkzaam voor Aannemersbedrijf Jan Oosterhout B.V. en weet de wegen naar een succesvol eindresultaat wel te bewandelen. Niettemin is dit project er geen zonder uitdagingen voor hem en de vaklieden. Wilco: “De start van Bouwen in Gelderland 07
Tekst nog te doen Daken maken is een ambacht. Voor UDO Dakbedekkingen BV is vakmanschap de basis van een dak dat jarenlang goed blijft. Dat betekent dat je bij ons kunt rekenen op geschoold personeel, materialen van hoge kwaliteit, inzet van nieuwste technieken en veilige werkmethodes. UDO: meer dan een goed dak Udo Uden B.V. Neutronenlaan 5a, 5405 NG Uden T 0413-269597, F 0413-265787, E info@udo-uden.nl Udo Raamsdonksveer B.V. Brasem 44, 4941 SE Raamsdonksveer T 0162-518510, F 0162-518515 E info@udo-raamsdonksveer.nl W www.udo-dakbedekkingen.nl Bijsterhuizen 5115 • 6604 LX Wijchen T (024) 641 32 68 • E info@janoosterhoutbv.nl woningbouw utiliteitsbouw projectontwikkeling renovatie en onderhoud VAKMANSCHAP, PRECISIE EN LIEFDE VOOR HET VAK Wat in 1936 begon als een timmermansbedrijf is de afgelopen 80 jaar uitgegroeid tot een allround partner in de bouw. Projectontwikkeling, woningbouw, utiliteitswerken, renovatie of onderhoud is voor ons dagelijks werk. Het volledige ontwikkelingstraject kunt u bij ons neerleggen, dit kan zowel voor particuliere woningen, vrijstaande woningen, seriematige woningen en appartementen, van circa 5 tot 50 woningen/appartementen. Wij zijn werkzaam in de regio tot ongeveer 70 kilometer rondom Nijmegen. DUIDELIJKHEID EN TRANSPARANTIE Wij staan voor duidelijkheid en transparantie, degelijke afspraken en waarmaken wat je belooft. Kijk voor meer informatie op www.janoosterhoutbv.nl 8 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw Parkstede aan het water / Zevenaar Wilco van Rossum: “Soms was het een kwestie van elkaar recht in de ogen aankijken, hier en daar te schipperen en samen oplossingsgericht te denken.” Een impressie... deze laatste fase vond medio juli vorig jaar plaats, de oplevering staat voor de bouwvak gepland. Hoewel onze eigen vaklieden en de mensen van de onderaannemers goed op elkaar ingespeeld zijn, hebben we zeker te maken gehad met onvoorziene omstandigheden. Dat kwam deels door corona, maar ook door vertraging in de levertijden van de materialen. Bovendien zijn de prijzen aan de inkoopkant behoorlijk gestegen en daar valt lastig tegen te calculeren. Dit bracht zeker kopzorgen met zich mee en verdiende de nodige aandacht. Het vergde best veel tijd en improvisatievermogen om de bouw niet te laten stagneren. We werken veelal met vaste leveranciers waar we door de jaren een duurzame relatie mee hebben opgebouwd. Dat is een voordeel, we gunnen eenieder het beste, ook als situaties wat penibel worden. Dan is het een kwestie van elkaar recht in de ogen aankijken, hier en daar te schipperen en samen oplossingsgericht te denken. Het was voor ons erg belangrijk dat de mensen op de bouw door konden. Dat is gelukt, maar het ging niet helemaal vanzelf.” Wilco van Rossum Onderlinge betrokkenheid Aannemersbedrijf Jan Oosterhout B.V. werkt veelal samen met diverse vaste onderaannemers. Dat is ook bij dit werk aan de orde. Wilco van Rossum: “We kijken altijd per project (de omvang, soort bouw en ligging) welke relaties het meest geschikt zijn. Het voordeel ervan is de onderlinge betrokkenheid. Dat maakt het verschil ten opzichte van partijen waar we niet eerder mee samenwerkten.” Ten goede beïnvloed Erik Willems, uitvoerder op dit werk, onderstreept de woorden van de projectleider: “Werken met bekenden levert, -naast het feit dat je weet wat je aan elkaar hebt-, ook een stukje sociale controle op. De voortgang en de kwaliteit worden ten goede beïnvloed wanneer er geen sprake is van een eenmalige samenwerking. De mensen Bouwen in Gelderland 09
Erik Willems: Erik Willems “De saamhorigheid binnen ons bedrijf is groot waardoor je nooit het idee krijgt er alleen voor te staan.” willen niet voor het woord hebben dat werkzaamheden stagneren door bijvoorbeeld nalatigheid. Het is prettig dat alle partijen op een juiste manier met elkaar mee bewegen, zonder elkaar voor de voeten te lopen. Dit project werkt, -létterlijk-, door goed overleg en een juiste verstandhouding. Wilco is geregeld op de bouwplaats te vinden en heeft de zaken aan de voorkant goed op orde. Maar ook Joris-Jan Oosterhout laat zich geregeld zien. Dat typeert onze (platte) organisatie. De saamhorigheid is groot waardoor je nooit het idee krijgt er alleen voor te staan.” Duurzaamheidsfactoren Alle woningen in Parkstede aan het water zijn standaard voorzien van een basiskeuken, tegels en sanitair. De toekomstige bewoners zijn echter vrij om deze, naar eigen wens, nader te bepalen bij de door Jan Oosterhout geselecteerde showrooms. Met het oog op de duurzaamheidsfactoren; de woningen zullen worden aangesloten op het stadswarmtenet. Tevens worden ze onder andere voorzien van mechanische ventilatie, 10 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw Parkstede aan het water / Zevenaar vloerverwarming, hoogwaardige isolatie en zonnepanelen. Wilco van Rossum: “Zodoende kan er meteen geprofiteerd worden van een lager energieverbruik en dus lagere kosten. Dit blijkt ook uit de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC). Deze waarde geeft onder andere aan hoe zuinig een woning is. Hierbij wordt gekeken naar de hoeveelheid energie die nodig is om een woning te verwarmen en de energie die nodig is om het tapwater te verwarmen. Bij de berekening worden bouwkundige en installatietechnische gegevens gebruikt. Hoe lager de waarde, hoe beter de energieprestatie. De EPC-waarde in Parkstede aan het water is ruim onder de 0,4. Alle woningen hebben het energielabel A; dat is een mooie leidraad voor de toekomst.” ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Referenties eerder ontwikkelde projecten door Jan Oosterhout 2016 39 Woningen Arnhem 2017 50 Woningen Lent 2018 46 Vakantiewoningen Overloon 2021/2022 55 Woningen Valburg Bouwen in Gelderland 11 details in beeld...
Nieuwbouw Parkstede aan het water / Zevenaar De architect aan het woord: Wonen in Parkstede betekent wonen met een blik op de horizon, watergangen en het weidelandschap. Parkstede aan het water is ontspannen gelegen aan de oostrand van de Stede in Zevenaar en vormt een heldere beëindiging van de wijk. De verkaveling met 22 woningen, bestaat uit: Tekst: Jolanda Groothuis /////////// 2 twee-onder-een-kap woningen 2 blokjes met elk 2 benedenwoningen met daarop 4 bovenwoningen 8 geschakelde woningen De woningen zijn geschikt voor starters, tweepersoonshuishoudens, gezinnen en vijftigplussers. Er is bewust gezocht naar woningen voor specifieke doelgroepen. Een eenvoudige rijtjeswoning is momenteel voor starters financieel nagenoeg onbereikbaar geworden. Om wonen voor deze doelgroep mogelijk te maken is er binnen het profiel van een traditionele rijtjeswoning een beneden- en bovenwoning ontwikkeld. De vraag vanuit de gemeente Zevenaar om levensloopbestendige woningen te ontwikkelen werd beantwoord door een slimme en functionele opzet. Robuust vormgegeven Gert Jan Kruijning, architect en directeur van AAARCHITECTEN uit Den Haag: “De ruime benedenwoningen zijn zowel geschikt voor starters, ouderen of mensen met een zorgvraag. De bovenwoningen zijn met name geschikt voor singles of tweepersoons huishoudens. Bij de twee-onder-een-kapwoningen is de basis eenvoudig en betaalbaar gehouden. Optioneel kan de woning worden uitgebreid met een garage, een praktijkruimte of hoofdslaapkamer met badkamer. Dit maakt de woning levensloopbestendig. De buitenrand bestaat uit acht bijzondere en riante geschakelde woningen. Deze woningen zijn met name gericht op vijftigplussers. De woningen hebben een keur aan opties, zoals een praktijkruimte, hoofdslaapkamer en badkamer op de begane grond of een uitbreiding van de woonkamer. Zij zijn volledig georiënteerd op het uitzicht in het oosten, gevisualiseerd door grote puien en een op het uitzicht openende lessenaarskap. Parkstede onderscheidt zich door een moderne, ingetogen architectuur. Een levendige en warme gevelsteen wordt gecombineerd met frisse, witte, metselwerkkaders en antracietkleurige daken en staalconstructies. De opties zijn eenvoudig maar robuust vormgegeven, zodat het landschap optimaal tot z’n recht komt en er een duidelijk leesbare begrenzing wordt gecreëerd.” Gert Jan Kruijning: “De vraag vanuit de gemeente Zevenaar om levensloopbestendige woningen te ontwikkelen is beantwoord door een flexibele en functionele plattegrond, die met weinig energie aan te passen is in de tijd.” 12 Bouwen in Gelderland Gert Jan Kruijning
KienhuisHoving informeert Leegstandbeheer bij herontwikkeling Het nijpende woningtekort, de verduurzamingsopgave, er is veel aandacht voor de herontwikkeling en transformatie van bestaand vastgoed. Een herontwikkeling gaat over het algemeen gepaard met het doorlopen van diverse (bestuursrechtelijke) trajecten. Daarmee is veel tijd gemoeid. Denk bijvoorbeeld aan een bestemmingsplanwijziging. Vaak staat het betreffende gebouw daardoor langdurig leeg. De keuze is dan snel gemaakt om gedurende de looptijd van die diverse trajecten en in afwachting van de uitkomsten daarvan het gebouw tijdelijk te laten bewonen. Hoe zorg je ervoor dat ‘tijdelijk’ niet uitmondt in ‘langdurig’? De rechtspraak kent namelijk veel voorbeelden waar zonder succes is geprocedeerd tegen gebruikers, die onverwacht met een beroep op huurbescherming, weigerden vrijwillig de woning te verlaten. Gebruik versus huur ers. Zij doen er daarom verstandig Bij huur van woonruimte komt de gebruiker in beginsel een beroep op huurbescherming toe. Bruikleen kent een dergelijke bescherming niet. Het gaat er dus om dat de tussen partijen gesloten overeenkomst kwalificeert als een bruikleenovereenkomst. Het kenmerkende verschil tussen een huurovereenkomst en een bruikleenovereenkomst is dat bij huur de gebruiker zich verbindt tot een tegenprestatie voor het gebruik en in het geval van bruikleen niet. De cruciale vraag is dan ook wanneer er sprake is van een tegenprestatie. Vaak zie je dat partijen het betalen van een kostenvergoeding in de overeenkomst opnemen. Is dit dan een tegenprestatie? Nee, zo lang de vergoeding maar uitsluitend een symbolisch karakter heeft. Dit komt er op neer dat de overeengekomen kostenvergoeding geen enkele reële betekenis mag hebben. Ook indien een vergoeding is bedongen die alleen ziet op gebruikskosten of kosten van bemiddeling of beheer hoeft de overeenkomst niet noodzakelijkerwijs als huur te worden aangemerkt. Indien de te betalen vergoeding daarentegen in rechtstreeks verband staat met het ter beschikking stellen van de woonruimte en geen symbolisch karakter heeft, dan is sprake van een huurovereenkomst in de zin van de wet. De bedoeling van partijen om een andersoortige overeenkomst aan te gaan, doet er dan niet toe. Evenmin is van belang dat de Deze column is geschreven door: Bram van de Kam, advocaat bouwrecht en huurrecht. Zijn e-mailadres is bram.vandekam@kienhuishoving.nl, zijn telefoonnummer is 088 - 480 40 93. Bouwen in Gelderland 21 13 vergoeding niet dekkend is voor de kosten van instandhouding en exploitatie of niet marktconform is. De overeengekomen vergoeding kan zelfs betrekkelijk laag zijn. In een recente uitspraak van de voorzieningenrechter werd naast een bedrag van E 132 voor nutsvoorzieningen maandelijks E 185 in rekening gebracht en in een hoger beroep uitspraak werd maandelijks een bedrag ad E 120 in rekening gebracht. In beide gevallen was volgens de rechter onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de door de bewoner betaalde bijdrage niet kon worden aangemerkt als huur. Het aangaan van een bruikleenovereenkomst vraagt derhalve de nodige aandacht en is niet zonder risico. Tijdelijke verhuur als alternatief? Sinds enige jaren kent de wet de mogelijkheid van tijdelijke verhuur zonder huurbescherming van zelfstandige woonruimte voor bepaalde duur van twee jaar of minder. Mogelijk een aantrekkelijk alternatief!
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Tekst: Gerard van Leeuwen / Foto’s: Triada ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Zeven labelstappen in een keer in Vaassen Triada op weg naar CO2 neutraal en aardgasvrij 14 Bouwen in Gelderland
Op woensdag 1 juni rondt Triada de renovatie van 31 appartementen aan de Stein- en Smutsstraat in Vaassen feestelijk af. Woonstichting Triada blikt in de persoon van manager vastgoed Johan Wastenecker terug op een succesvol project dat onderdeel vormt van een grootschalige verduurzamingsslag. Deze verduurzaming moet ertoe leiden dat het woningbezit (circa 6.500 woningen) in 2050 volledig CO2 neutraal en aardgasvrij is. overleg. We hebben zelf al een planning gemaakt voor de komende decennia. Dat is een dynamisch proces omdat we ook moeten inspelen op actuele ontwikkelingen. de leefbaarheid, bewoners ervaren daardoor meer woongenot en comfort. En terwijl we aan de woningen werken, besteden we ook aandacht aan de sociale structuur.” “In dit project hebben we eerst een modelwoning gemaakt om bewoners goed te kunnen informeren. We verduurzamen de appartementen, bevorderen de leefbaarheid, bewoners ervaren daardoor meer woongenot en comfort.” Een voorbeeld daarvan zijn de prestatieafspraken die recent zijn gemaakt naar aanleiding van de verlaging van de verhuurderheffing.” Johan Wastenecker “Dat doel voor 2050 realiseren we in stappen”, vertelt Wastenecker. “In dit project hebben we dit echter direct al kunnen realiseren; in andere gevallen zal dat gefaseerd gaan, met een tussenstap. Dat is onder andere afhankelijk van de plannen van de gemeentes waarmee we samenwerken. Zij hebben de regie bij het aardgasvrij maken van de wijken. Daarover voeren we intensief Speerpunten Triada heeft een aantal speerpunten van beleid die naadloos passen bij het project in Vaassen. Wastenecker: “Denk aan het verduurzamen van bestaand vastgoed en betaalbare woonlasten voor onze huurders. In dit project hebben we eerst een modelwoning gemaakt om bewoners goed te kunnen informeren. Waar mogelijk combineren we zaken, zo ook hier. We verduurzamen de appartementen, bevorderen Aandacht voor sociale structuur In dit project is Triada op creatieve wijze met die sociale kant aan de slag gegaan: de bewoners en de corporatie, samen met social artist Erik Vink. Hij heeft de bewoners uitgenodigd om hun wensen duidelijk te maken, maar ook hun ergernissen te benoemen, zoals roken in de openbare ruimten en het laten liggen van oud papier in de centrale hal. In plaats van huisregels aan de muur die niemand leest, heeft hij samen met de bewoners een vertaling gemaakt naar een kunstwerk. Dat heeft een prominente plaats gekregen bij de entree.” Bouwen in Gelderland 15
KIES ZEKERHEID, KIES AARNINK Wij produceren, monteren en leveren: Kunststof kozijnen Kunststof deuren Kunststof schuifpuien Gevelbekleding Een zeer uitgebreid aanbod in stijlen, maten en kleuren. Samen de hoogte in Kunststof kozijnen specialist Al meer dan 30 jaar Aarnink kunststof kozijnen Paderbornstraat 2 7418 BP DEVENTER Tel. 0570 67 66 00 info@aarnink.nl www.aarnink.nl Consolidated Nederland Heeft u behoefte aan vakmanschap op uw dak? Consolidated is dé spil in elke daksamenwerking. Wij bieden u grip, inzicht en denken graag mee in uw uitdagingen en doelstellingen over duurzaamheid. Wilt u ook samen de hoogte in? Kijk voor alle informatie op consolidated.nl RESULTAATGERICHT DAKWERK 16 Bouwen in Gelderland
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Zeven labelstappen Het klimaatakkoord heeft druk op de verduurzaming gezet. In dit project zien we een aanzienlijke energetische en dus klimaatwinst. Wastenecker: “De appartementen hebben nu allen een A+++ label, we nemen hier zeven labelstappen in een keer. Ze zijn ook al aardgasvrij, en dat doorgaans tegen lagere netto maandlasten voor de huurder. De huren zijn weliswaar gestegen, maar daar tegenover staat een veel lagere energienota. Ook hebben we een vergoeding gegeven voor een inductiekookplaat en een pannenset vanwege de overstap naar elektrisch koken. Nadat de Hemink Groep en zijn co-makers direct na de zomer waren gestart met de werkzaamheden konden de bewoners nog voor de kerst van hun vernieuwde woning genieten. Gestapelde energiemodules Bijzonder is de toepassing van gestapelde energiemodules van klimaattechniek-specialist Nathan. We zijn het tweede project waar deze techniek is toegepast. De modules zijn gesitueerd aan de buitenzijde van de galerijen in een kolom. Ieder woning heeft een eigen kast waarin zowel de WTW-unit als de warmtepomp zijn geplaatst. Voor de bewoners betekent dit ruimtewinst in hun woning en het houdt in dat onderhoud of reparatiewerkzaamheden plaatsvinden zonder dat installateurs naar binnen “Bijzonder is de toepassing van gestapelde energiemodules van klimaattechniekspecialist Nathan. De modules zijn gesitueerd aan de buitenzijde van de galerijen in een kolom.” moeten. Ook is er geen geluidsoverlast. De collectieve CV-ruimte die overbodig is geworden, is nu een overdekte stalling voor scootmobielen.” Bouwen in Gelderland 17
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Bouwen in Is Gelderland zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in Gelderland is in 2020 als nieuwe titel geïntroduceerd. De verwachting is, Wilt u Bouwen in Gelderland kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweningelderland.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweningelderland.nl dat het magazine een vergelijkbare toonaangevende positie in de Gelderse bouwen installatiewereld gaat veroveren als Bouwen in het Oosten in deze regio. Het blad richt zich op de professionals in de bouw, zowel opdrachtgevers als uitvoerende, adviserende en controlerende bedrijven. www.bouweningelderland.nl redactie@bouweningelderland.nl 18 Bouwen in Gelderland Gelderland voor alle professionals in de bouw
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Meest compleet Het project aan de Stein- en Smutsstraat kende een EMVIaanbesteding. Wastenecker: “We hadden vier partijen uitgenodigd om hun visie te geven en een gedetailleerd Plan van Aanpak te formuleren. De Hemink Groep was daarin het meest compleet en stak er echt bovenuit. Naast prijstechnische en kwalitatieve aspecten hebben we het toekomstig onderhoudsplaatje mee laten wegen. Het project past qua aanvliegroute prima in ons beleid om meer regisserend op te treden, waarbij het leefbaarheidstraject en het renovatietraject parallel aan elkaar lopen. Die integrale mindset zorgt ervoor dat we bij Triada zo trots zijn op dit verduurzamingsproject.” ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Naast verduurzamingsprojecten is nieuwbouw een van de andere speerpunten van beleid van Triada. De komende periode staan er een aantal geprogrammeerd, waaronder: Epe: Triada wil 9 woningen aan de Klimopstraat en het Drossenkampplein vervangen door nieuwbouw. Het plan is hier een woongebouw met 24 appartementen terug te bouwen, 8 per verdieping. De vraag naar woningen is namelijk enorm. Wij zien op deze locatie een kans om 15 huishoudens extra aan een woning te helpen. De plannen verkeren nog in een vroege fase. Epe: Triada realiseert 24 twee- en driekamerappartementen aan De Tippe en de Hoge Weerd. Beltman Architecten werkte de plannen in opdracht van Triada uit. Aannemer Knol Bouw voert straks de bouw uit. Als het traject voor de vergunning goed verloopt, verwachten we in juli 2022 te starten met de bouw. De oplevering is dan waarschijnlijk in juni 2023. Vaassen: Op de hoek van de Meester Tiemanstraat en de Suikerbrink in Vaassen realiseert Triada 23 driekamerappartementen. De nieuwe appartementen zijn voor de sociale verhuur. Beltman Architecten werkte de plannen in opdracht van Triada uit. Als de procedures vlot verlopen, hopen we eind 2022 te starten met de bouw. Bouwen in Gelderland 19
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Gerard van Leeuwen / Foto’s: Triada Uitgekiende planning basis van succesvol verloop renovatieproject Vaassen Hemink Groep trots op hoge score bewonerstevredenheid 20 Bouwen in Gelderland
De renovatie van 31 appartementen aan de Smutsstraat en Steinstraat in Vaassen was een uitdagende, maar zeker ook succesvolle opdracht voor de Hemink Groep die zowel de bouwkundige als installatietechnische werkzaamheden coördineerde en uitvoerde, samen met een aantal vaste partners en leveranciers. Het uitvoerende team met als uitvoerder Koen Elzinga, werkvoorbereider Mark ten Brinke en bewonersconsulent Eva Sietsma pakte de opdracht voortvarend op en tekende op dat de uitdagingen weliswaar behoorlijk waren, maar dat het project succesvol is afgerond. Daarnaast bood het enkele leermomenten die het bedrijf meeneemt naar nieuwe renovatieprojecten. Koen Elzinga Het lijstje van uit te voeren werkzaamheden had een behoorlijke omvang. “Zowel het buiten- als binnenwerk kan je gerust ingrijpend noemen”, vertelt Koen Elzinga. “Het varieerde van een nieuwe schil met dak- en gevelisolatie tot het vervangen van de blokverwarming naar een gasloze omgeving met een innovatief systeem, de Energiemodule. Daarnaast hebben we de uitstraling fors verbeterd. De galerij- balkonhekwerken zijn vervangen, er heeft asbestsanering plaatsgevonden en zijn onder andere zonnepanelen geplaatst. Het binnenwerk omvatte onder andere het aanbrengen van geïntegreerde zonwering, het plaatsen van kunststof kozijnen, brandveiligheidsmaatregelen en het vervangen van de warmteafgiftsystemen door lagetemperatuurradiatoren. Je mag spreken van een breed pakket.” Plannen en monitoren Al in de voorbereiding zijn, volgens de basis principes van Hemink, alle betrokken partners bij elkaar geroepen Bouwen in Gelderland 21
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen om in gezamenlijkheid de succesfactoren voor het project te bepalen. “We hebben alles de revue laten passeren. Van het inplannen van “de handjes”, logistieke en technische uitdagingen en ook de leveringsbetrouwbaarheid was een belangrijk aandachtspunt. Zeker in de huidige constellatie luistert dat erg nauw. We zijn direct na de bouwvak gestart en hadden drie-en-een-halve maand ter beschikking. Voor de kerst moest alles klaar. Je wilt niet met een koude kalkoen staan op eerste kerstdag… Vervolgens hadden we periodiek overleg over de voortgang en hebben daarop geanticipeerd. In de piekperiode liepen we gemiddeld met twaalf tot veertien eigen mensen, maar in totaal waren er verdeeld over de twee gebouwen soms een kleine zeventig vakmensen op de bouwplaats. Die mensen liepen zowel in horizontale als verticale richting, dan weet je dat een uitgekiende planning een absolute noodzaak is. In dit kader is de intensieve nauwe samenwerking met Kramer vermeldenswaard. Die verliep, zeker in het licht van de complexiteit, soepel. Maar ook richting de bewoners die, voor het grootste deel, tijdens de bouw in de woning verbleven is een goede communicatie vereist. We hebben hiervoor een speciale bewonersconsulente beschikbaar die alles in goede banen heeft geleid. Duidelijkheid geeft in verreweg de meeste gevallen acceptatie dat er hier en daar eens overlast is.” De juiste begeleiding heeft geresulteerd in een hoge score op de Bouwen in Gelderland 23 “Voor de kerst moest alles klaar. Je wilt niet met een koude kalkoen staan op eerste kerstdag…” “Duidelijkheid geeft in verreweg de meeste gevallen acceptatie dat er hier en daar eens overlast is.”
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen bewonerstevredenheid, deze score was een 8,4 volgens kwh, boven gemiddeld. Daar zijn we heel erg trots op. Leerzame momenten De samenwerking met Nathan, de leverancier van de Energiemodules, was nieuw voor de Hemink Groep. Koen Elzinga: “Dit systeem was nog maar een keer eerder toegepast in Nederland. Voor ons betekende dit dus ook een primeur. Ik denk dat we dit vaker gaan tegenkomen. De voordelen zijn legio. Denk alleen maar aan het feit dat bij onderhoud en storingen mensen geen overlast meer ervaren omdat er monteurs of installateurs langs kunnen komen. Men hoeft er niet meer voor thuis te blijven. Bouwkundig en installatietechnisch had het uiteraard wel de nodige voeten in de aarde, maar de samenwerking verliep goed. Dit project bood voor ons een aantal leerzame momenten waar we in de toekomst ons voordeel mee kunnen doen. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de terreinafwerking. Inmiddels is dat ook bijna afgerond zodat we op 1 juni, wanneer de feestelijke ingebruikname officieel gevierd wordt, terug kunnen blikken met alle betrokken partijen. Zelf ben ik nu betrokken bij een renovatieproject van grondgebonden woningen in Neede. We hebben daar in ieder geval meer vierkante meters per persoon op de bouwplaats. Ook wel weer eens prettig, haha!” 24 Bouwen in Gelderland
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Tekst: Gerard van Leeuwen / Foto: Triada ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Triada omarmt toegangscontrole en servicegerichtheid OTD Het bedrijf OTD uit Leerdam heeft zich gespecialiseerd in de import, levering en montage van automatische deuren met of zonder toegangscontrole. Iedereen kent het systeem wel wanneer je een hotel, bungalowpark of zorginstelling bezoekt en geen cilindersleutels meer gebruikt maar toegang krijgt door middel van een digitaal product in de vorm van een contactloze kaart, pas, polsbandje of een toegangstag. De laatste tijd worden deze systemen ook steeds vaker toegepast in reguliere woonomgevingen. Met name appartementengebouwen lenen zich uitstekend voor deze toegang. Woordvoerder Wilbert Rijksen, tevens belast met verkoopactiviteiten van OTD, licht de participatie in het project in Vaassen toe. Bouwen in Gelderland 25
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen 26 Bouwen in Gelderland
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen “Woningcorporaties willen in steeds sterkere mate ontzorgd worden en schalen hun eigen technische dienst steeds meer af. Zowel qua planmatig, bouwkundig, technisch onderhoud als ook meer service gerelateerde werkzaamheden.” Woningstichting Triada was reeds een bestaande relatie van OTD. Wilbert Rijksen: “Dat klopt. Woningcorporaties zijn een belangrijke doelgroep voor ons. In de woningwereld werken we ook veelvuldig voor VvE’s, waar je ook veel te maken hebt met centrale toegangen van gebouwen. De leisure- en horecawereld zijn de andere marktsegmenten waarbinnen wij ons begeven. Toen Triada plannen ontwikkelde op het gebied van de verduurzaming van hun bestaande woningbezit heeft men ons geïntroduceerd bij de betrokken aannemers met de aantekening dat men ons moest benaderen voor ons specifieke gebied: toegangsbeheer. Zo ook in Vaassen. Het was onze eerste kennismaking met de Hemink Groep en de samenwerking verliep prima. Wij bieden die op ons specifieke terrein. In de Smuts- en Steinstraat hebben we samen met onze partner Daanen installatietechniek de toegangscontrole gemoderniseerd en zijn we ook verantwoordelijk voor de aansluiting van de intercoms. OTD kan een opdrachtgever volledig ontzorgen, dus ook zorgdragen voor de bekabeling en dergelijke, maar soms werken we ook “achter de installateur aan” en beperken we ons tot het aan elkaar knopen” van onze systemen aan de aangelegde infrastructuur. Ons bedrijf levert ook automatische draai- en schuifdeuren aan andere installateurs in Nederland. Wij importeren de producten van Gilgen Door Systems vanuit Zwitserland. “De markt is OTD gunstig gezind. Mensen willen steeds langer zelfstandig blijven wonen, maar zijn op hun tachtigste niet altijd in staat zware deuren te openen. Onze systemen zijn daarop berekend.” Voor Triada verzorgen we ook de komende periode het complete beheer op ons terrein. Je praat dan over een langjarig contract, waarin zaken als de storingsdienst zijn inbegrepen maar waar ook vervangingsen andere service-activiteiten deel van uitmaken. Om ook elektrotechnische storingen snel op te kunnen lossen werken we nauw samen met het lokale bedrijf Daanen installatietechniek uit Heerde.” De markt is OTD gunstig gezind. “Dat klopt”, zegt Wilbert Rijksen. “Mensen willen steeds langer zelfstandig blijven wonen, maar zijn op hun tachtigste niet altijd in staat zware deuren te openen. Onze systemen zijn daarop berekend. We merken nu ook dat opdrachtgevers naast de centrale toegang in dit kader ook de deuren op de galerijen willen automatiseren. Dat vormt voor ons een groeimarkt. Ook de leisure sector ontwikkelt zich positief in Nederland.” OTD is een bedrijf waar medewerkers allround zijn en niet alleen de automatische deur monteren. Wilbert Rijksen: “We hebben een platte organisatie waarbij alle medewerkers van A tot Z bij projecten betrokken zijn. Dat wordt enorm gewaardeerd door opdrachtgevers zoals woningcorporaties en VvE’s. Je hebt altijd te maken met hetzelfde aanspreekpunt die ook van alles afweet. Van planning tot en met facturatie. We gaan te allen tijde voor kwaliteit en durven ook “nee” te zeggen wanneer we geen verantwoordelijk kunnen dragen voor het goed kunnen slagen van een opdracht. Zoals bijna ieder technisch bedrijf kunnen we ook nog extra vakmensen gebruiken, maar die moeten dan wel in ons “plaatje” passen. Ze moeten liefde en passie voor techniek hebben en de wil hebben om allround te worden. Dat betekent de ene keer het installeren van software via de laptop, maar de andere keer het freeswerk aan een deur of een kabeltje trekken. Dat is onze wereld. Specialistisch én aantrekkelijk.” Bouwen in Gelderland 27 OTD
Renovatieproject 31 appartementen / Vaassen Asbestsanering, grond- en gevelwerk probleemloos geklaard door Lagemaat Lagemaat heeft in samenwerking met Hemink en diverse onderaannemers, in opdracht van Triada, energetische woningverbetering toegepast in, op en aan de flats aan de Steinstraat en de Smutsstraat te Vaassen. Hemink, heeft Lagemaat de bewoners voorlichting gegeven over de asbestsanering. Tijdens deze voorlichting konden de vragen vanuit de bewoners beantwoord worden, en werd gezamenlijk gekeken waar de bewoners hun spullen tijdelijk konden opstellen. De woonruimtes heeft Lagemaat tijdelijk afgeschermd met stofschotten tot na de asbestsanering en de plaatsing van de nieuwe gevels door Hemink. Lagemaat heeft bij alle woningen van de twee flats de asbesthoudende sandwichpanelen gesaneerd. Naast de asbestsanering en grondwerkzaamheden heeft Lagemaat de oude gevelpanelen aan de kopgevels en in de trappenhuizen verwijderd. Een precieze 28 Bouwen in Gelderland klus omdat de panelen gekit en geschroefd zaten met rachelwerk op het oude metselwerk. Belangrijk bij dit project was ook het informeren van de bewoners. Naast de voorlichting vanuit Triada en Op het moment van schrijven worden de asbesthoudende rioleringsbuizen uit de bergingen en kruipruimten gesaneerd, zodat het riool gerenoveerd kan worden. Samen met installatiebedrijf Kramer heeft Lagemaat het rioolstelsel verplaatst via de kruipruimte naar de achterzijde van het gebouw. Aan de achterzijde van het gebouw liggen diverse leidingen en kabels die niet goed gedocumenteerd zijn in het verleden. Door het vakmanschap van Lagemaat kon deze klus zonder problemen geklaard worden. Lagemaat Advertorial
Nieuwbouw appartementencomplex / Ede Tekst: Gerard van Leeuwen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Bouw appartementen Van Heutszlaan Ede succesvol afgerond Eind april vond de officiële oplevering plaats van het nieuwe appartementencomplex aan de Van Heutszlaan in Ede. In het vroege najaar besteedde Bouwen in Gelderland eveneens aandacht aan dit opvallende complex. Destijds was Bouwbedrijf Kreeft nog druk doende met de ruwbouwfase en vertelde projectleider Henk Blankestijn onder andere over het soepele verloop ervan en de uitdagingen die er toen nog in het verschiet lagen. Met name op het gebied van de balkons en de gevels en het steigerloos bouwen. Nu, meer dan een half jaar later is het een gepast moment om de balans op te maken. En die is positief. Henk Blankestijn: “Voor ons was het project in meerdere opzichten een pilot.” Bouwen in Gelderland 29
Tekst nog te doen DE STEUNENDE KRACHT ACHTER ARCHITECTEN, PROJECTONTWIKKELAARS EIGENAREN EN INSTALATEURS Gespecialiseerd in engineering van werktuig kundige en elektrotechnische installaties. PTAT.NL / ELSPETERWEG 65C / 3888 MT UDDEL / INFO@PTAT.NL 30 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw appartementencomplex / Ede Maandag 25 april vond de ondertekening plaats in een geanimeerd samenzijn tussen de bouwkundig hoofdaannemer en woningcorporatie Woonstede die het plan turnkey afnam van Kreeft Ontwikkeling en Ibrox Projecten, waarvan oudeigenaar en directeur Martin Kreeft de leiding heeft. Henk Blankestijn: “Het was een feestelijke bijeenkomst en daar was ook alle aanleiding voor. De bouw kende een spoedig verloop en Woonstede was erg tevreden met het resultaat. Inmiddels druppelen de nieuwe bewoners, voornamelijk 55-plussers, binnen. Tot nu toe zijn er nagenoeg geen opleverpunten bij ons binnen gekomen en dat is een goed teken. Tussentijds waren de bewoners al eens komen kijken en ook toen was de stemming al positief. Communicatie met huurders wordt steeds belangrijker en daar investeren we ook in als bedrijf. Overigens geldt dat ook voor communicatie naar opdrachtgevers, leveranciers en onderaannemers. Persoonlijk vind ik communicatie altijd de sleutel naar succes is.” “Voor ons was het project in meerdere opzichten een pilot”, vervolgt Blankestijn. “We hadden nog niet eerder steigerloos gebouwd in de hoogbouw en dat is ons uitstekend bevallen. We nemen het nu mee in de voorbereiding van enkele aankomende projecten. Het was een prima leerschool hier aan de Van Heutszlaan. Ervaringen die we weer meenemen naar volgende opdrachten. Een andere uitdaging was de toepassing van het Schöck IDock systeem. Daarbij worden de balkons achteraf gemonteerd. Dat gaat een beetje tegen je gevoel in als je dat voor het eerst meemaakt. We hebben extra aandacht geschonken aan deze “Tussentijds waren de bewoners al eens komen kijken en ook toen was de stemming al positief.” Bouwen in Gelderland 31
Tekst nog te doen 32 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw appartementencomplex / Ede noviteit toen we de stempels verwijderden, maar de ervaringen zijn uitstekend. Ook dit nemen we mee in het vervolgtraject in andere opdrachten.” Zo mogelijk nog uitdagender was de keuze voor de gevel. Henk Blankestijn: “In de oorspronkelijke ideeën was een traditionele gemetselde gevel opgenomen, toen we in gesprek raakten met RC Panels. Wij raakten enthousiast en dat gold ook voor woningcorporatie Woonstede. We hebben het project toen aangemerkt als pilot. Nu we de opdracht hebben afgerond kunnen we concluderen dat het een goede keus is gebleken. Natuurlijk kom je wat kinderziektes tegen maar samen met de leverancier konden we snel op die details acteren en zijn deze accuraat opgepakt. Beide partijen hebben er veel van geleerd en er lering uit getrokken. Het eindresultaat is zeer goed ontvangen. Ook hiervoor geldt dat we er in het vervolg meer mee zullen doen. We zijn hierover ook in gesprek met RC Panels en andere aanbieders. We bekijken dit uiteraard per project.” Henk Blankestijn De binding tussen Bouwbedrijf Kreeft en woningcorporatie Woonstede is hecht. Henk Blankestijn: “We werken veel samen en ook op dit moment zijn we betrokken bij gezamenlijke projecten. Een daarvan is de transformatie van een Rijksmonumentale kazerne hier in Ede tot appartementen, zestien in de koopsector en vierentwintig in de huur met Woonstede. Het sloopwerk is inmiddels achter de rug en we zitten nu aan het begin van de ruwe afbouwfase met onder andere het restaureren van de kozijnen, plaatsen van binnenwanden en dergelijke. Dit project is overigens een van de vele. Onze orderportefeuille is goed gevuld. Dit jaar kunnen we sowieso goed vooruitkijken. Er is veel in uitvoering en op de iets langere termijn ziet het er ook goed uit. Een van de spraakmakende projecten is de bouw van maar liefst 120 appartementen aan ’t Goeie Spoor in het centrum van Veenendaal. Het eerste ontwerp is inmiddels ingediend en positief ontvangen en binnenkort start onder andere de bestemmingsplanprocedure. We hopen, als alles meezit, in 2024 daadwerkelijk te kunnen bouwen. Het is momenteel wel een kwestie van nauwgezet de markt volgen. Ook qua inkoop want ook wij hebben uiteraard te maken met de exorbitante prijsstijgingen. Op dit moment is er sprake van enige afvlakking en stabiliseert de markt enigszins. Maar niemand weet wat er “Persoonlijk vind ik communicatie altijd de sleutel naar succes is.” Bouwen in Gelderland 33
34 Bouwen in Gelderland
Nieuwbouw appartementencomplex / Ede gebeurt met onder andere de energiekosten. Dat is koffiedik kijken. Het is een zaak om met zijn allen positief te blijven. Een iets actievere overheid zou daarbij wenselijk zijn. Op het gebied van grondposities maar ook op financieel vlak. We zijn met zijn allen goed door de coronaperiode gekomen en het zou zonde zijn dat door de markt er nu alsnog bedrijven sneuvelen. Je kunt nu eenmaal niet alle extra kosten doorberekenen. Zeker de gesprekken met particuliere opdrachtgevers verlopen moeilijk. Overheden hebben iets meer begrip en zijn bereid hier en daar mee te buigen. Maar het blijft een moeilijke periode. Hoopgevend is in ieder geval dat we na een intensieve campagne op de social media elf nieuwe collega’s hebben mogen begroeten, zowel op de bouwplaats als op kantoor. Daar zijn we erg blij mee! Niet alle vacatures zijn gevuld. We hebben nog plaats voor meerdere vakbekwame timmerlieden, tegelzetters en metselaars. Bij Kreeft werken nu ruim 110 mensen in vaste dienst en zijn er gemiddeld zo’n dertig mensen in de flexibele schil. En dat groeit gestaag door!” Algemeen Bouw vierde windmolen windpark Koningspleij binnenkort van start Rond de zomer start Pure Energie de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van een windmolen op Industriepark Kleefse Waard (IPKW). Dit wordt de vierde langs de Pleijroute in Arnhem. Voor de bouw van de vierde windmolen op het bedrijventerrein was meer maatwerk nodig dan voor de drie andere windmolens, die inmiddels al draaien. Er moest onder andere worden gepuzzeld op een veilige en verantwoorde positie van de opstelplaats voor een hijskraan. Dertig jaar lang moet er een opstelplaats vrij van bebouwing blijven voor de opbouw van een hijskraan, die nodig is voor de bouw, het mogelijke onderhoud en in de toekomst voor het afbreken van de windmolen. Door Pure Energie en IPKW is er inmiddels een geschikte plek voor deze hijskraanopstelplaats gevonden; een plek die IPKW en de daar gevestigde ondernemers niet belemmert in (eventuele) toekomstige ontwikkelplannen. Windpark Koningspleij compleet Met de komst van de vierde windmolen is Windpark Koningspleij compleet. De windmolen die Pure Energie op IPKW bouwt en exploiteert, wekt stroom op voor de daar gevestigde ondernemers, die veelal werken aan de energietransitie. De ondernemers worden daarnaast voorzien van stroom uit 24.000 zonnepanelen, die op de gebouwen op het bedrijventerrein liggen. Arnhem volle kracht vooruit met duurzame energie Na een periode van proefdraaien, produceren de drie windmolens die er al staan inmiddels stroom voor 11.000 huishoudens. Met vier windmolens wordt straks ruim vijf procent van het in 2020 gemeten elektriciteitsverbruik van de gemeente Arnhem opgewekt. In het naastgelegen weiland liggen bovendien 34.000 zonnepanelen. Deze gaan stroom leveren aan nog eens 3.500 huishoudens in Arnhem. De zonnepanelen worden op dit moment getest en zullen in mei van dit jaar in gebruik worden genomen. De opbouw van de nieuwe windmolen kan waarschijnlijk eind 2022 beginnen. Hierna kan Arnhem volle kracht vooruit met duurzame energie. Bouwen in Gelderland 35
Renovatie MFA Het Zand / Utrecht Tekst: Gerard van Leeuwen / Artist impressions: VenhoevenCS architecture+urbanism ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// MFA Het Zand, uitdagend traject met een prachtig eindresultaat WAM van Duren uit Winterswijk is momenteel druk met de afronding van de eerste fase van een grootscheepse renovatie in Utrecht. Het betreft de multifunctionele accommodatie Het Zand aan de Pauwoogvlinder aan de westkant van de stad. Het Zand omvat twee scholen, een buitenschoolse opvang, een kinderdagverblijf een inloop huis van welzijnsstichting DOCK en kent ook een zalencentrum inclusief theater voor de verhuur. Voor WAM van Duren is het een opdracht waar veel energie in zit. De eerste fase betrof het renoveren van de school. Projectleider Patrick Lamain is elke week minimaal een keer in Utrecht aanwezig. Hij spreekt van een uitdagend, maar ook moeizaam project. “Van de voorbereidingsfase weet ik dat het een traditionele aanbesteding is geweest, waar we met vier collegae door de voorselectie waren gekomen. Twee daarvan hebben ingeschreven. Wij bleken financieel gezien niet de goedkoopste optie, maar ons Plan van Aanpak heeft destijds de doorslag gegeven. De gunning kwam januari vorig jaar binnen en de contracten zijn na een onderhandelingsfase medio februari getekend. Op dat moment ben ik ingestapt. Toen ik het ontwerp voor het eerst onder ogen kreeg was mijn eerste gedachte “Wat een bijzonder gebouw.” Dit kom je beslist niet dagelijks tegen. 36 Bouwen in Gelderland
Projectleider Patrick Lamain: Toen ik het ontwerp voor het eerst onder ogen kreeg was mijn eerste gedachte “Wat een bijzonder gebouw.” “Een echte eyecatcher” Bouwen in Gelderland 37
EeStairs is een internationale leider in productie van trappen van uitstekende kwaliteit en prestaties. Tot onze klanten behoren internationaal bekende architecten, binnenhuisarchitecten, projectontwikkelaars, aannemers en particuliere klanten. Helmkamp 57 7091 HS Dinxperlo 0315-686428 info@wiha-bv.nl www.wiha-diamanttechniek.nl Dé totaaloplossing akoestiek onder één dak! Akoestische kennis en innovatie U wilt uw sportaccommodatie toekomstbestendig maken door (op)maatgericht beheersen van geluid? Dat is waar onze vakbekwame medewerkers in zijn gespecialiseerd. Het meten, akoestisch simuleren, berekenen en het uitvoeren van geluidsreducerende en -absorberende voorzieningen is onze expertise. Na het uitvoeren van een meting, ontvangt u van ons een vrijblijvend oplossingsvoorstel met garantie op het behalen van de NOC*NSF norm! Onze jarenlange ervaring in meer dan 400 sportaccommodaties zorgt ervoor dat wij u op een heldere manier kunnen meenemen in de wereld van geluidsabsorptie. sporTIG® scheidingswand Leverbaar in 5 types sporTIG® wandsysteem info@tig-akoestiek.nl 38 Bouwen in Gelderland | www.tig-akoestiek.nl | tel:. 088-833 83 00 akoesTIG® screen
Renovatie MFA Het Zand / Utrecht Vooral aan de buitenkant met die opvallende gevel. Een echte eyecatcher. Het “Plan van Aanpak” gaf eind 2020 dus de doorslag. In een prijs gedreven economie is dat misschien opvallend te noemen. Lamain: “Dat mag zo zijn. In dit geval hebben we echter te maken met de gemeente Utrecht als opdrachtgever en de factor verkeersveiligheid weegt zwaar, al was het niet een gunningscriterium. De bouwplaats ligt pal aan een zogenaamde fietssnelweg. Daar heb je met de positionering van de bouwplaats en qua logistiek rekening mee te houden. Het is ondoenlijk om hier ’s ochtends tussen acht en negen aan te leveren en rond vier uur ’s middags idem dito. Dat brengt zo zijn beperkingen met zich mee en we doen daar ook geen concessies aan. Dat geldt ook voor de tweede fase die week achttien start.” Bouwkundig gezien is de renovatie van de gevel de grootste uitdaging. Lamain: “Door diverse oorzaken die terug te voeren waren op de uitvoering van de eerste nieuwbouw zijn er de laatste vijftien jaar veel lekkages geweest en dat zie je uiteraard terug. De gemeente Utrecht had dat overigens ook uitvoerig beschreven. Het was Bouwen in Gelderland 39 de situatie
VPT Versteeg De makers van creatieve gevelbekleding MFA het Zand Dit is vast het werk van Vlasman VPT Versteeg is dé innovatieve en creatieve partner in metalen gevelsystemen en plaatwerkproducten FUNDAMENT VOOR VERNIEUWING POSTBUS 16 l 2400 AA ALPHEN A/D RIJN l SLOOPWERKEN ASBESTSANERING KOPPENSNELLEN BOREN & ZAGEN BODEMSANERING TELEFOON (0172) 49 57 70 l WWW.VLASMAN.NL Van Alem Schoonmaak is uw gespecialiseerde partner voor bouw- en opleverschoonmaak. Van schoonmaak van de bouwkeet, het leveren van bouwruimers, tussentijdse bouwdeel opleveringen t/m de eindoplevering staan onze gecertificeerde specialisten voor u klaar! Trost zijn wij op onze prettige samenwerking met WAM&VanDuren op locatie Het Zand te Utrecht. W4Y EENVOUDIG EN DUIDELIJK Gebouwgebonden installaties, bouw en duurzaamheid is complexe materie. Wij brengen deze terug tot de essentie. Met helder advies, slimme ontwerpen, planmatig beheer en onderhoud en een praktische transparante werkwijze. Eenvoudig en duidelijk! Koningin Wilhelminaweg 481 • 3737 BG Groenekan E info@vanalemschoonmaak.nl • T 0346 - 21 30 01 I www.vanalemschoonmaak.nl • KVK 30082468 W4Y adviseurs bv Johanniterlaan 2 3841 DT Harderwijk T 085 10 43 348 E info@w4y.nl W www.w4y.nl 40 Bouwen in Gelderland
Renovatie MFA Het Zand / Utrecht “De hoge kwaliteit die de architect nastreefde is daadwerkelijk in de praktijk gerealiseerd. Daar mogen alle betrokken partijen trots op zijn.” dus geen verrassing. Met architect Venhoeven CS en de gemeente hebben we een gedetailleerd herstelplan opgesteld en dit nauwkeurig uitgevoerd. Alles is vernieuwd. Isolatie, kozijnen, noem maar op. De tweede uitdaging zat hem vooral in de constructie. Het trappenhuis is vernieuwd en ook moesten er nieuwe sparingen worden aangebracht in de vernieuwde gevel. Samen met adviesbureau BDA Geveladvies en de gevelspecialisten van VPT Versteeg zijn we tot een mooie oplossing gekomen. Op dit moment zijn we met de afrondende zaken bezig van fase 1. De stelkozijnen plakken we zelf in en daarnaast zijn er nog enkele kleine details.” Betrouwbaarheid De originele planning ging uit van een oplevering in de kerstvakantie. Daarin is echter al redelijk snel een kink in de kabel gekomen. Lamain: “Bij een kleine uitbouw stootten we al snel op een leiding van de Bouwen in Gelderland 41 Stadsverwarming die nergens vermeld stond. Dat was een tegenvaller. Na het nodige overleg met energieleverancier Eneco, die zich zeer coöperatief opstelde door medewerking te verlenen aan het tijdelijk overkluizen van de stadsverwarming, zijn we er op acceptabele wijze uitgekomen. Voor het overige hebben we, zoals in de meeste projecten in deze tijd, te maken gekregen met de hectiek in de bouwmaterialen wereld. En ook wij zijn geconfronteerd met prijsstijgingen. Het is wat dat betreft een uitzonderlijke tijd. Op hout na dat inmiddels weer binnen een redelijk betrouwbare termijn geleverd wordt is het bijvoorbeeld met staal, aluminium kozijnen, isolatiemateriaal en beton nog steeds spannend. Ik vrees dat we in fase 2 ook met deze marktomstandigheden te maken krijgen. Die onvoorspelbaarheid houdt nog wel even aan, vrees ik. In ieder geval is alles inmiddels ingekocht. Met onze opdrachtgever, de gemeente Utrecht, treffen we enerzijds een partij die zich, uiteraard begrijpelijk, beroept op het contract, maar anderzijds bereid is mee te denken aan oplossingen, bijvoorbeeld op het gebied van materiaalkeuze. Die wisselwerking verloopt prima. We hebben zin om ook fase 2 op een positieve wijze aan te vliegen. We hebben hier een mooi team.” We komen nog even terug op fase 1. Hoe zou Patrick Lamain deze willen karakteriseren? “Moeizaam. Dat was het zeker. Daarentegen is het eindresultaat erg mooi geworden. De hoge kwaliteit die de architect nastreefde is daadwerkelijk in de praktijk gerealiseerd. Daar mogen alle betrokken partijen trots op zijn.”
De Arbeidsinspectie Maar wat ze nu schrijven over arbeidsmigranten? De Arbeidsinspectie doet goed werk. Ik heb deze instantie hoog zitten. Samen met hen strijden we schouder-aan-schouder voor veiligere arbeidsomstandigheden op de bouw. Goed nieuws is dat recente cijfers aantonen dat die inzet op veiligheid terug te vinden is in een daling van het aantal incidenten. Wel verbaasde het mij dat de Arbeidsinspectie onlangs een opvallend signaal gaf in haar jaarverslag. De strekking? Nederland zou er goed aan doen minder arbeidsmigranten aan te trekken. U begrijpt: dit bericht bracht mij direct op het puntje van mijn stoel! Het fundament onder onze bouwambities? Arbeidsmigranten Het was een opvallende boodschap van de Arbeidsinspectie in een tijd waarin het vele werk in de bouw überhaupt onder een enorme druk staat door de overspannen arbeidsmarkt. Ik verzeker u met klem: met minder arbeidsmigranten lukt het nóg minder om al onze ambities te realiseren. Niet alleen in de bouw, maar ook op het vlak van de energietransitie en de verduurzaming van de bouw. Deze super vaklieden minder laten overkomen voor werk in Nederland? De instroom van Nederlandse vakmensen op bouw- en techniekopleidingen gaat dit nooit compenseren. Het recente rapport van het Techniekpact over de almaar afkalvende instroom van Nederlands techniektalent geeft weinig hoop voor de toekomst. 42 Bouwen in Gelderland Grotere ambities, minder resultaat. Hoe kan dat Tweede Kamer? Een grote spaak in het wiel bij de realisatie van de bouw van veel meer woningen is nog steeds stikstof. Tot nu toe is de snelheidsverlaging de enige maatregel die stikstofruimte aan de stikstofbank had toegevoegd. De rechter in Haarlem oordeelde begin mei dat de verlaging van de maximumsnelheid op de snelweg van 130 naar 100 kilometer per uur niet meer ingezet kan worden om elders meer stikstof te kunnen uitstoten, het maken van zogeheten stikstofruimte. Die conclusies brengen de hoge woningbouwambities van het kabinet nu in de problemen. Daardoor konden overheden groen licht geven voor slechts zo'n 33.000 woningen. Wow, 33.000 woningen! Daarmee is de toekomst van de vergunningen voor tienduizenden woningen onzeker geworden. Ik denk dat minister Hugo de Jonge met zijn ambitieuze bouwplannen dit bericht met gemengde gevoelens ontving. De minister zet dus hoger in dan ooit en we gaan lager uitkomen dan ooit? Als ik een zetel had in de Tweede Kamer zou ik hier dus Kamervragen over stellen. Wie in Politiek Den Haag pakt die handschoen voor mij op? De nog niet bestaande Partij van de Arbeidsmigranten? Ai, PvdA, een ongelukkig toeval, die afkorting. Wij betalen de kosten, niet de samenleving Daarnaast schrijft de Arbeidsinspectie in haar jaarverslag dat werkgevers en uitzendbureaus over het algemeen profiteren van de arbeidsmigranten, maar dat de samenleving voor de kosten opdraait. Dit vind ik een vreemde opmerking. En eigenlijk steekt mij die. Over elk gewerkt uur door
Column is heel nuttig. een arbeidsmigrant dragen wij netjes alle vereiste premies af, net als voor een Nederlandse vakman. En al die premies gaan linea recta de Nederlandse schatkist in. Dus ik begrijp niet goed waarom de Nederlandse samenleving voor de kosten opdraait. Vooralsnog, en dat kan ik u verzekeren, zijn het vooral de uitzendbureaus zoals Haldu Groep die eerst zelf heel veel kosten moeten maken om überhaupt een arbeidsmigrant te werven, hierheen te halen en netjes te huisvesten. Die kosten gaan pittig voor de baat uit, en de enige die daarvoor opdraait is Haldu Groep. En nog even over de veiligheid waarmee ik deze column begon: arbeidsmigranten zijn niet meer dan gemiddeld vertegenwoordigd in de statistieken als het gaat om veroorzakers van onveilige situaties en incidenten op bouwplaatsen. Kortom, het bericht van de Arbeidsinspectie wekt bij mij heel veel verbazing. Tijd om door te pakken Zie ik ook lichtpuntjes? Zeker! Corona is geen issue meer en alle bouwbeperkende maatregelen zijn nu van de baan. Ik kan niets zeggen over een nieuwe herfstgolf, maar ook in dat geval is ons beloofd: nooit meer een lockdown. Dat betekent dat Bouwen in Gelderland 43 we nu lekker met z’n allen in de bouw kunnen doorpakken tot de bouwvak. Daarna zien we wel weer verder. “Wij draaien niet voor hen op, zij houden óns draaiende!” Ik nodig Hugo de Jonge en de Arbeidsinspectie uit voor een dagje meelopen op de bouw. Dan zien ze met eigen ogen onze maximale inzet op veiligheid, een goede behandeling van onze arbeidsmigranten én dat in onze financiële verantwoording elke euro afdracht netjes is geregeld. Kortom, de maatschappij draait niet op voor de nadelen van onze arbeidsmigranten zoals de Arbeidsinspectie zegt. Het is bijna een belediging voor deze toppers die huis en haard verlaten om hier te komen werken. Wij draaien niet voor hen op, zij houden óns draaiende! Danny van Hal
KOB (Kader- en Ondernemingsopleiding Bouwbedrijf) in beeld ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Tekst: Jolanda Groothuis / Foto’s: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) KOB opleiding Bouwmanagement stoomt vakmensen klaar voor alle bouwfacetten 44 Bouwen in Gelderland
Werkgevers in de bouw krijgen steeds meer belang bij goed opgeleid personeel; breed ontwikkelde mensen die zelfstandig en met succes projecten kunnen uitvoeren en leiden. Met name in de aannemerij ondervindt men al geruime tijd dat de bouwopgave een steeds belangrijker rol gaat aannemen en dat deze ontwikkeling zich gestaag zal voortzetten. Robert Herman en Robbert van Dam van opleidingsinstituut KOB vertellen over de manier waarop zij een brede basis bieden voor mensen die een succesvolle loopbaan ambiëren in de bouw. Het is van groot belang dat krachten kunnen worden gebundeld, met als gevolg dat er efficiënter gewerkt kan worden. Bouwen in Gelderland 45
KOB (Kader- en Ondernemingsopleiding Bouwbedrijf) in beeld r e de bouw, gaan razendsnel. Het gevolg ervan is dat de lat van de medewerker, ieder in zijn of haar discipline, steeds hoger wordt gelegd. De rollen zijn wezenlijk aan het veranderen. Robbert van Dam: Binnen de KOB (Kader- en Ondernemingsopleiding Bouwbedrijf) is het mogelijk alle disciplines van een bouw- of infrabedrijf te managen. Van opdrachtverwerving tot calculatie, werkvoorbereiding, uitvoering en tot slot de financiële afwikkeling van een project. Kortom; alle bedrijfseconomische en bedrijfskundige aspecten op ondernemersniveau. Opleidingsmanager Robbert van Dam: “Feitelijk zijn al onze opleidingen het fundament waarop de toekomstige generatie, maar ook zij-instromers kunnen doorbouwen, zowel binnen hun eigen vakgebied als richting een managementpositie. Het is geen overbodige luxe want de ontwikkelingen, met name in “De lat van de medewerker, ieder in zijn discipline, wordt steeds hoger wordt gelegd. De rollen zijn wezenlijk aan het veranderen.” Tegenwoordig is het van belang dat de uitvoerende vakman in een zo vroeg mogelijk stadium bij een project betrokken wordt. Voorheen was het zo dat deze pas in beeld kwam wanneer intern -aan de voorkanthet werk was afgerond. Deze traditionele manier van werken is duidelijk niet meer toereikend om professionele invulling te geven aan de huidige bouwopgaves. Het is daarom van groot belang dat krachten kunnen worden gebundeld met als gevolg dat er efficiënter gewerkt kan worden. De keerzijde is dat het steeds meer kennis en kunde vereist van alle vaklieden. KOB anticipeert daarop. Ontstaan als een opleiding voor het Vakdiploma Aannemer, zijn we uitgegroeid tot wellicht de breedste opleiding voor kader functionarissen in de bouw.” e Lokale netwerken De KOB is van en voor de bouw. Zij werkt samen met vijftien regionale opleidingslocaties (waaronder Bouwmensen Almelo) en bijna zestig docenten. Robert Herman, directeur KOB Twente: “Onze regionale opleidingslocaties maken het mogelijk dat deelnemers 46 Bouwen in Gelderland n m O D a p i a l r m D e e r i c e n d t H a i e t v n u r g r t e s K e b m O b o a B b R n o a T g t n w R e r
Tom Knoef Jasper Luft “Deze studie hun (vervolg)opleidingen altijd dichtbij huis kunnen volgen. Dat is niet alleen praktisch, het creëert daarnaast tevens een basis van duurzame, lokale netwerken. Doordat de deelnemers samen optrekken en leren van elkaars ervaringen, ontstaat vaak oprechte teambuilding; zij supporten en motiveren elkander. Deze drive is gaaf om te zien want uiteindelijk doen we het daar voor. Dikwijls zijn de deelnemers nog jong en weten zij nog niet exact in welke richting zij zich willen ontwikkelen. Met onze opleiding Bouwmanagement worden zij Robert Herman: “Deelnemers worden bij ons in twee jaar tijd opgeleid tot een volwaardig bouwprofessional, ofwel algemeen kaderfunctionaris.” in twee jaar tijd opgeleid tot een volwaardig bouwprofessional, ofwel algemeen kaderfunctionaris. Deelnemers van deze Bouwmanagementopleiding hebben vaak een technische vooropleiding afgerond aan een ROC of een opleidingscentrum op BBL of BOL 4 niveau. Voor deelnemers die dat niveau nog niet hebben, bieden we de opleiding Techniek, waar hun bouwtechnische kennis in één jaar tijd op peil wordt gebracht. Onze docenten zijn allemaal praktijkdeskundigen die de nieuwste ontwikkelingen en inzichten behandelen. Daarnaast is onze lesmethodiek modern en interactief. De theoretische leerstof, wordt tijdens praktijkprojecten direct toegepast.” Inzicht en vermogen De belangrijkste meerwaarde van de opleiding Bouwis absoluut niet voor niets. Het geeft inzicht en het vermogen om in de praktijk anders naar bepaalde zaken te kijken.” management is dat deelnemers in twee jaar tijd het gehele bouwproces leren doorgronden. Tom Knoef (27), werkzaam als timmerman bij Plegt Bouw in Ootmarsum en timmerman Jasper Luft (26), werkzaam bij Bouwbedrijf Haarhuis in Albergen komen net uit de les en vertellen hun motivatie die nauw overeenkomt: “Deze studie doen we in de eerste plaats voor onszelf, maar we mochten zeker rekenen op de support van onze werkgevers. Zij zeggen veel belang te hechten aan breed ontwikkelde mensen die zelfstandig en succesvol een project kunnen uitvoeren en bieden ons daarin ook het nodige toekomstperspectief. Bouwen in Gelderland 47
KOB (Kader- en Ondernemingsopleiding Bouwbedrijf) in beeld “We leren alle aspecten van het proces kennen.” Deze studie is absoluut niet voor niets. Het geeft inzicht en het vermogen om in de praktijk anders naar bepaalde zaken te kijken. Het is van groot belang om je eerst alle aspecten van het vak buiten eigen te maken, wil je aan de voorkant goed kunnen functioneren en daar draagt deze opleiding voor een groot deel aan bij. We leren alle aspecten van het proces kennen; van verwerving en calculatie tot werkvoorbereiding en uitvoering. Het is een goed verlengstuk op onze bestaande loopbaan. KOB vult dat op een prettige manier in. Daarnaast is het fijn om les te krijgen van mensen die dezelfde taal spreken met mede-deelnemers uit de buurt. Het is een prima opleiding die ons mooie mogelijkheden biedt om ambities op termijn waar te maken. Maar, en dat moet tevens gezegd worden; ook intern mogen we als medewerkers bij Plegt Bouw en Bouwbedrijf Haarhuis rekenen op veel ondersteuning en begeleiding. Niet onbelangrijk!” Win-win situatie “Zo hoort het ook te zijn”, aldus Robbert van Dam. “De huidige ondernemer is zich er terdege van bewust dat hij de juiste mensen om zich heen nodig heeft wil hij een succesvol bedrijf runnen. Dat kan in de vorm van advies, maar ook door de overname van een deel van het takenpakket. Een moderne werkgever staat daar ook graag voor open, heeft geen moeite meer om zaken te delegeren. Integendeel, over het algemeen zijn zij enthousiast over de ontwikkelingen die hun mensen bij ons doormaken. Het creëert voor beide partijen een win-win situatie en daar is het ons om te doen.” ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// BOB-KOB; één loket Het komt voor dat deelnemers tijdens de opleiding Bouwmanagement zich juist in één vakgebied verder willen specialiseren. Robert Herman: “Voor deze vakinhoudelijke opleidingen bieden wij hen mogelijkheden bij BOB, waarmee de KOB eerder fuseerde. Bouwprofessionals kunnen bij BOB-KOB terecht voor al hun wensen; in de breedte bij de KOB, in de diepte bij de BOB binnen hun eigen vakgebied. Wij bieden de sector één loket voor alle opleidingswensen.” Extra noot: In september starten op vijftien locaties de KOB-opleiding en de opleiding Bouwmanagement weer. Meer informatie: www.kob.nl of neem contact op voor een passend advies: 079 - 325 24 69 48 Bouwen in Gelderland
Algemeen Op zoek naar het optimale binnenklimaat voor cliënten in langdurige zorg Aan welke eisen moeten zorginstellingen voldoen om het optimale binnenklimaat te bieden aan cliënten en medewerkers? Via het programma Expertisecentrum Verduurzaming Zorg (EVZ) gaat TNO dit onderzoeken. Het project wordt inhoudelijk en financieel ondersteund door Woonzorg Nederland, Binnenklimaat Nederland en TVVL. Op dit moment zijn er geen richtlijnen voor binnenklimaat in de langdurige zorg. Dit kan best lastig zijn voor zorginstellingen en zorgvastgoed eigenaren, maar ook voor aannemers en installateurs bij verduurzaming, renovatie of nieuwbouw van huisvesting voor de langdurige zorg. Als tussen partijen niet duidelijk is wat er aan kwaliteit gewenst is, kan dit achteraf discussie geven. Het hebben van richtlijnen draagt bij om beter te kunnen sturen op het binnenklimaat en uiteindelijk ook tevreden cliënten en medewerkers. Het onderzoek richt zich op het binnenklimaat van ruimtes voor langdurige zorg. Het doel is om uiteindelijk een richtlijn op te stellen met betrekking tot onder andere temperatuur, luchtvochtigheid, hoeveelheid fijnstof en ventilatie. Dit kan gebruikt worden bij afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer in bestekken, controles en/of bij klachten. In de eerste fase van het onderzoek voert TNO samen Bouwen in Gelderland 49 met de TU Delft, TU/e en de Hogeschool Utrecht een literatuuronderzoek uit naar de bewijslast voor eisen aan het binnenklimaat in de langdurige zorg. Op basis van deze literatuurstudie wordt in de tweede fase een leidraad opgesteld op basis waarvan eisen aan het binnenklimaat in zorgvoorzieningen kunnen worden gesteld. Stakeholders worden hierbij betrokken via een klankbordgroep. Door deze aanpak zijn de gestelde eisen “evidence based”. Naar verwachting zijn de eerste resultaten van de eerste fase van het onderzoek in de zomer bekend. Daarna volgt voor het einde van 2022 een leidraad, op basis waarvan Stichting Binnenklimaattechniek een Programma van Eisen (PvE) voor de doelgroep langdurige zorg op zal stellen. Dit PvE kan door partijen kosteloos worden gebuikt om daarmee invulling te geven aan de kwaliteit van het comfort.
Algemeen Beelen.nl wordt Bnext.nl Beelen.nl verandert de komende maanden zijn naam in Bnext.nl. Tijdens de vastgoedbeurs Provada in juni presenteert het bedrijf zich officieel onder de nieuwe naam en met het nieuwe beeldmerk. De huidige economie en de grote grondstoffenschaarste vragen om een alternatieve circulaire benadering van (sloop-)afval en reststromen. Beelen.nl ontwikkelt steeds nieuwe manieren om materialen uit sloop- en andere activiteiten als product en of grondstof direct terug te leveren aan klanten of afnemers. Onder de naam Beelen NEXT groeide deze circulaire werkwijze de afgelopen jaren tot een succesvolle tak van de organisatie. De focus ligt nu op circulariteit tot in de kern van de gehele organisatie te brengen. Jasper Rikken - CEO Beelen.nl “In de afgelopen 30 jaar, hebben we geleerd dat ons bedrijf meer is dan de som van diverse activiteiten: we hebben een enorme verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de toekomst voor komende generaties.” Circulair denken De ambitie om de impact van Beelen.nl op de circulaire economie verder te vergroten, resulteerde in de introductie Kees van Es - Algemeen Directeur Aannemingen “We houden focus op de dingen doen waar we goed in zijn, met de aanpak die iedereen van ons verwacht en kent.” van Beelen NEXT in 2019. De afgelopen jaren werd er onder die titel succesvol geëxperimenteerd met nieuwe manieren om (sloop-)materialen geschikt en volledig beschikbaar te maken voor hergebruik. Recente gebeurtenissen, waaronder krapte in aanbod en aanvoer van grondstoffen, laten zien hoe broos de beschikbaarheid van deze materialen is. Ook is de impact voor het milieu bij hergebruik vele malen kleiner dan bij aanvoer van nieuwe materialen. Daarom is nu de tijd aangebroken om het circulaire denken verder door te voeren in de gehele organisatie met bijpassende uitstraling. Data en digitaliseren Naast de vraag naar circulaire materialen, vraagt de markt om inzicht en grip op de eigen afvalstromen, verwerkingsprocessen en milieu impact. Met de data die voortkomt uit verdergaande digitalisering van het proces biedt Beelen.nl zijn klanten betere informatie en flexibiliteit, waardoor in samenwerking, de productie van afval naar grondstoffen wordt bevorderd. Dit sluit ook naadloos aan op het circulaire werken waarin efficiency, dataverzameling en het verlagen van de milieu impact hoge prioriteiten zijn. Om dit nieuwe hoofdstuk kracht bij te zetten, verandert Beelen. namelijk zijn naam naar Bnext. nl. De organisatie is trots op het verleden en wat bereikt is en blijft focus houden op de huidige activiteiten. Rick van Vliet - Algemeen Directeur Recycling “Door middel van innovatie, investeren in kennis en de mens zijn we steeds meer in staat om afvalstromen om te zetten naar grondstoffen.” 50 Bouwen in Gelderland
Algemeen Green Real Estate draagt SS-Turnhal over aan BOEi Green Real Estate draagt de voormalige SS-sporthal in Ellecom (1943) over aan BOEi, een non-profitorganisatie gericht op restauratie en herbestemming van erfgoed. De sporthal, gebouwd in de Gooise Landschapstijl, was destijds de enige SS-opleidingslocatie in Nederland en is één van de weinige overblijfselen van nationaalsocialistische architectuur in Nederland. BOEi gaat werken aan een passende herbestemming. Green Real Estate, tevens eigenaar van het naastgelegen Fletcher Hotel, nam de sporthal zeven jaar geleden over. Het gebouw was zwaar verwaarloosd en het idee was om de cultuurhistorische waarde te cultiveren en door herbestemmen een nieuwe functie te geven aan het object. Green restaureerde de rieten kap, saneerde de grond en legde nieuwe bestrating aan. Richard Dallinga, CEO Green Real Estate: “Het belangrijkste voor ons was dat het object zou worden gerestaureerd en behouden. Recent zijn we toegetreden als nieuwe aandeelhouder van BOEi, en zij weten als geen ander hoe ze een dergelijk complex object kunnen herbestemmen. De stap om het over te dragen was dan ook snel gemaakt. Zo blijft Green toch nog indirect eigenaar en kan het object in volle aandacht van BOEi een nieuw leven tegemoet zien.” Sylvia Pijnenborg, directeur BOEi: “BOEi is al sinds 2005 af en aan betrokken bij het gebouw. De Turnhal is net als veel andere monumentale gebouwen lastig te herbestemmen. Dat ligt aan het type gebouw, de gevoeligheid rond bepaalde gebouwen – zeker dit gebouw – maar ook aan de niet zelden conflicterende kaders die gesteld worden vanuit andere beleidsterreinen. Juist dit soort complexe opgaven passen ons als een handschoen. De toetreding van Green als aandeelhouder van BOEi werpt dus op twee manier haar vruchten af.” BOEi wil eerst een uitgebreid bouwhistorisch onderzoek verrichten, waarbij de kernkwaliteiten van het gebouw vast te stellen. De beladen geschiedenis van het gebouw staat daarbij centraal. Zo zijn Joodse dwangarbeiders ingezet voor de aanleg van het sportterrein, het dempen en droogleggen en het grondwerk van het terrein voor de bouw van de sporthal. Uitgangspunt voor de herstemming is de hal ook als ruimte, het is een enorme open ruimte, beleefbaar te houden.
1 Online Touch