Overheid en beleid Meer weten? –> ‘ De arbeidsverhoudingen zijn losgeslagen’ De tweedeling op de arbeidsmarkt wordt steeds schrijnender. Aan de ene kant werknemers in vaste dienst en succesvolle zzp’ers, aan de andere kant mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Zo kan het niet langer, vindt Doekle Terpstra. Tekst: Marjan Agerbeek Foto: Michiel Heerkens De uitkomsten van de Sociale Hackaton van 11 en 12 februari zijn na te lezen op www.startfoundation.nl/ socialehackathon. Doekle Terpstra, een ervaren bestuurder, uitte zijn hartenkreet vorig jaar in de Volkskrant: Er staan teveel mensen aan de kant; iedereen moet door werk een rol van betekenis kunnen vervullen in de samenleving. En dat kan ook, schreef Terpstra, als we op een andere manier met elkaar omgaan. Er is een nieuw ‘sociaal contract’ nodig. `Een wát?’, vragen we hem aan de vooravond van een nieuwe uitdaging: per 1 februari is hij voorzitter geworden van brancheorganisatie Uneto-VNI. Terpstra: ‘Je moet je bij een sociaal contract geen document voorstellen. Het gaat om een ongeschreven afspraak over hoe we de samenleving organiseren. Vroeger zorgde het maatschappelijk middenveld, bestaande uit werkgevers en werknemers, voor sociale ordening. Zij bedachten samen hoe de samenleving het beste kon worden ingericht, met solidariteit als uitgangspunt. De overheid goot de afspraken vervolgens in wet- en regelgeving.’ Opportunistische trekjes ‘Maar nu is dat maatschappelijk middenveld, mede door de crisis, minder sterk. De aanhang van de bonden is gekrompen. Bedrijven hebben de afgelopen jaren voor hun continuïteit gevochten en zijn minder toegekomen aan hun maatschappelijke rol. Gevolg: steeds meer zzp’ers, flexwerkers en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt hebben moeite aan voldoende inkomen of een baan te komen. De arbeidsverhoudingen hebben opportunistische trekjes gekregen. De arbeidsmarkt is individualistischer. Dat is prima voor wie daarin mee kan komen, maar kwetsbaren dreigen steeds kwetsbaarder te worden.’ Vroeger zorgde het middenveld voor sociale ordening ‘De vraag is nu,’ aldus Terpstra, ‘hoe komen we weer tot een waardensamenleving? Ik ontzeg bedrijven hun winsten niet, die zijn nodig. Maar moet dat gepaard gaan met grote aantallen flexcontracten, alles in het teken van hoe je mensen maar makkelijk kunt ontslaan? Ik geloof niet in dat model. En ik ben op zoek naar antwoorden. Mijn broer is daarbij mijn stimulans. Hij heeft een ongeluk gehad, waardoor hij moeilijk in de maatschappij kan functioneren. Ik 16 Start Foundation – Baanbreker nr. 2 2017
17 Online Touch Home