AUTEUR: JUDITH ROODENRIJS (02025) AARDGAS V R JI WONEN AARDGASVRIJ: WAT DRIJFT EN MOTIVEERT KOPLOPERS? Vraag een willekeurig persoon op straat waarom hij/zij nog niet van het aardgas af is, en er is een kans dat het antwoord is: dat is duur. De discussie rondom aardgasvrij gaat in de media vaak over geld. Ook uit ons onderzoek komt dit als een drempel naar boven. Toch zijn er mensen die met het vraagstuk aan de slag gaan. Eerder onderzoek toont ook aan dat het niet hoofdzakelijk economische overwegingen zijn die mensen ertoe bewegen om over te gaan op energiebesparende maatregelen, maar dat er complexere processen aan ten grondslag liggen. Om uit te vinden wat aardgasvrij koplopers beweegt, interviewden wij dertien mensen waaronder een aantal overstappers (aardgasvrij). Het gedragsmodel van Azjen (1988) staat centraal: voordat iemand iets doet, moet de intentie er zijn (iets willen). Iemands intentie wordt beïnvloed door: 1. Zijn/haar houding ten opzichte van het vraagstuk – Wat weet ik en wat vind ik van fossiele brandstoffen? Vind ik dat ik iets moet doen of wacht ik liever af? Zie ik met name obstakels, zoals hoge kosten? Of zie ik juist kansen, zoals comfortverbetering? 2. Zijn/haar sociale context – Ervaar ik onwil bij bijvoorbeeld de woningcorporatie? Vinden mijn vrienden het maar onzin? Waarderen en interesseren anderen zich voor wat ik doe? 3. Zijn/haar geschatte kennis – Weet ik voldoende over aardgasvrij? Weet ik waar kennis te vinden is? REFLECTIE OP DE ONDERZOEKSMETHODE Voor dit kwalitatieve onderzoek is gebruikgemaakt van literatuuronderzoek, een online vragenlijst en aanvullende interviews. Omdat er meerdere manieren van dataverzameling zijn gebruikt en onderzoeksresultaten met elkaar vergeleken konden worden, is de betrouwbaarheid van het onderzoek verhoogd. Het voordeel van het werken met een online vragenlijst is dat we gericht vragen konden stellen aan een groot aantal mensen. De vragenlijst is opgesteld op basis van reeds bestaande kennis en inzichten; de gedragstheorie van Azjen (1988) is daarvoor als basis genomen. Interviews vormden een aanvulling op de vragenlijst doordat er meer ‘vrij’ verteld kon worden. Doordat bepaalde onderwerpen in een verhaal steeds terugkwamen, konden we het relatieve belang bepalen. Ook kwamen er uit deze verhalen perspectieven naar boven die geen onderdeel waren van de vragenlijst, maar wel belangrijk bleken voor de deelnemers. Verhalen geven inzicht in de wereld en de waarden van de verteller maar hebben ook invloed en impact op de luisteraar. Storytelling creëert kennis en inzicht maar kan tegelijkertijd als instrument voor verandering worden ingezet. Verhalen helpen ons eerst te snappen wat mensen echt meemaken als ze hun huis aardgasvrij proberen te maken. Daarna kunnen de opgehaalde verhalen worden ingezet om andere mensen te overtuigen of een authentiek beeld te geven bij het abstracte afwegingskader om wel of niet aardgasvrij te willen leven. 26 | AARDGASVRIJ WONEN - WAT HELPT BEWONERS EN WAT HOUDT HEN TEGEN?
27 Online Touch Home