Pipeliner on Tour Gert Jan is sinds oktober 2019 samen met zijn vrouw Sonja op reis met een Land Rover Defender camper: Milady Landy. “We hopen de wereld rond te reizen en ik zal tijdens deze reis in mijn columns vertellen over diverse onderwerpen die met leidinginfrastructuur te maken hebben.” Drinkwater in Marokko We hebben onze Milady Landy geparkeerd aan de rand van een stuwmeer in Centraal Marokko, aan de voet van de Hoge Atlas, om hier een paar dagen te kamperen. Zojuist is een landbouwer met z’n ezeltje water komen halen en nu staat er een waterwagen van een wegenbouwer z’n tank vol te pompen, we trakteren de mannen op een kopje koffie. Een visser vaart voorbij in z’n bootje en groet ons met een weids armgebaar, “salam aleikum”. Wij genieten volop van de rust en de ruimte en realiseren ons dat we het goed hebben in dit mooie land. Stuwmeren in Marokko zijn de afgelopen decennia vooral aangelegd voor de (drink)watervoorziening, soms wordt er ook een beetje stroom opgewekt, maar dat is bijzaak. Je ziet dan ook dat rondom die meren de landbouw floreert en de steden zich flink ontwikkelen. Water blijkt echt de basis te zijn van de ontwikkeling van dit droge land. Ik heb me dat nooit zo gerealiseerd, Marokko was voor mij vooral het land van de Sahara, ver weg en schier onbereikbaar. Eerder tijdens onze reizen in het zuidelijk deel van Afrika was al tot me doorgedrongen dat het gebrek aan water ook gelijk staat met een gebrek aan mogelijkheden tot ontwikkeling. Naast educatie, lager en middelbaar onderwijs, blijkt water onontbeerlijk voor overleven en vooruitgang. Hier in Marokko wordt ook zichtbaar dat het creëren van een waterinfrastructuur leidt tot echte ontwikkeling van het land. In Marokko wordt hard aan het water gewerkt, naast de stuwmeren in de bergen zie je overal buizen in allerlei formaten waarmee het waternetwerk wordt aangelegd. Langs de wegen die wij rijden zien we vaak putten die op regelmatige afstand in de hoofdleidingen zijn aangebracht. Wat de functie van die putten is, is me nog niet duidelijk, wellicht dat iemand me dat nog kan uitleggen? Er wordt ook flink geïnvesteerd in de onderliggende waterinfrastructuur. In de steden en de meeste dorpen is drinkwater in de huizen en bij de landerijen beschikbaar en als dat niet zo is zijn er waterpunten waar men vers drinkwater uit een centraal tappunt kan halen. Alleen in de woestijn moeten mensen het nog doen met water uit waterputten in de oases en oueds, de (veelal droge) rivieren. Met de voorziening van water wordt in een eerste levensbehoefte van de Marokkanen voorzien. Dat wordt niet altijd herkend en liever ziet ook hier de burger de investeringen en vooral de opbrengsten nog dichter bij huis. Er wordt, net als bij ons, geklaagd over te hoge belastingen en te weinig werk, maar als je dan doorvraagt blijkt dat mensen over het algemeen gelukkig zijn in hun omstandigheden en tevreden zijn met hun leven hier. We komen veel blije en gastvrije mensen tegen en dat is mooi. Gert Jan ter Haar Meer weten? www.miladylandy.nl en op Facebook en Instagram 22
23 Online Touch Home