Redactioneel In de vrieskou wandelen in een sprookjeslandschap langs boerderijen die ingepakt in de sneeuw liggen waar het haardvuur lekker ruikt. In de verte klinkt de midwinterhoorn – heel vaag. Dan weer ergens links vanaf een dorp en korte tijd later achter ons. Zo wandelden we vroeger als kind in ons gezin in de decembermaand door het Twentse landschap. Mooiere winterwandelingen heb ik daarna niet gemaakt. Nu, tientallen jaren later, lijkt de midwinterhoorn een steeds grotere rol te spelen, want het aantal midwinterhoornwandeltochten groeit fors. En terecht. Het is misschien zelfs mogelijk om die midwinterhoornklanken te horen door blootsvoets door de sneeuw te gaan, want in januari staan blotevoetenwandelingen als vervanger voor de nieuwjaarsduik op de agenda. In deze editie trok Frank Flippo zijn schoenen niet aan, maar juist uit. Om de langste wandeling uit zijn leven op blote voeten te lopen. Hij sprak met deelnemers die op deze wandeling graag door koeienvlaaien lopen. En die hun schoenen überhaupt niet meer aantrekken en op straat door agenten staande worden gehouden: ‘bent u niet iets vergeten, mijnheer?’ Tialda Hoogeveen verkende alvast de Europese Culturele Hoofdstad van 2018 aan de hand van een gids die de stad kent als zijn broekzak. Lichtvoetig VERSTENING Potjandorie. Weer een tuin versteend. In de container die de halve straat blokkeert zie ik de stoffelijke resten van een taxus, vlinderstruik en berk. Een twijgje steekt nog een laatbloeiend bloempje boven de roestige rand uit als een kramp achtige herinnering aan de lente die zij nooit meer zal opfl euren. De eigenaar van nummer X in de Y-straat koos ervoor om te stoppen met tuinieren. In plaats van geurende zwarte aarde waarin planten wortelen, liggen er nu grijze tegels die zelfs tussen hun naden geen sprietje groen gedogen. Lekker makkelijk toch? Geen rugpijn meer.Geen tuinman met bladblazer en benzinezaag. Geen lichtverduisterend blad in je tuin. Wel tegels. En de grasmaaier op Marktplaats. Kies voor gorgeous grey. Welkom in het stenen tijdperk. Mijn gedachten lopen tijdens de wandeling door de contreien van mijn woonomgeving gezellig mee. De OZB is een belasting. Huis en tuin zijn onroerende zaken. Onroerend Zaak Belasting, O.Z.B. vandaar. Blijkbaar nemen burgers dat letterlijk. Ik betaal voor mijn onroerende zaak dus mag ik er helemaal in mijn uppie over beschikken. Ik plemp de hele tuin vol stenen. Of het regenwater dan wel lekker wegloopt, of de wurmpjes wel kunnen ademen, of de merels bij hun eten komen? Joh, da’s mijn zaak niet, want mijn onroerende zaak is míjn zaak. Begrijpelijk ergens. Je wordt tureluurs van al die heffi ngen, leges en belastingen. We worden aan alle kanten geschoren: rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Weet iemand wat een V.E. is? Iedereen woont samen met minstens één VE. Marijke en ik hebben er drie in huis. Een VE is een VervuilingsEenheid. Ik vervuil, jij vervuilt, wij vervuilen. Het water, de lucht. Wij zijn dus VE’en. Maar Marijke en ik zijn met ons tweeën, terwijl we worden aangeslagen voor drie VE’en! Vroeger toen onze twee kinderen nog thuis woonden, stonden er vier VE’en op het aanslagbiljet. Da’s logisch. Maar de kinderen zijn het huis uit. 4-2 = 2 lijkt me ook logisch. Nee hoor, overheidseconomen hebben becijferd dat 4 min 2 drie is. Maar de burger zit er ook dubbel in. Wel lid van Natuurmonumenten én het Parijse klimaat akkoord omarmen, maar ook twee vliegtrips per jaar boeken én een tuin willen hebben zonder er één druppel zweet in te stoppen. Daarom heb ik een voorstel: overheid, straf niet, maar beloon. Met z’n allen moeten we Parijs halen, willen we Nederland duurzaam maken. Beloon de tuinierende burger. Elke burger die in zijn tuin heggen, insecten en vogels de kans biedt, krijgt korting op de OZB. En fors! Let maar op, de tegels vliegen de tuintjes uit. Kijk wel uit voor laag vliegende Boeings! ■ George Knottnerus Onze verslaggevers gingen ook op ontdekking voor de Ardennen-special waar nieuwe routes zijn ontdekt in het woud van Anlier, rond de heuvels en de dalen van de Semois, in de omgeving van de Lessevallei, rondom Mons en door de landgoederen en in de tuin van het kasteel van Modave. Nanda Raaphorst liep in de Franse Vogezen van hut naar hut. De ronde bergtop in de Vogezen wordt door de Fransen een ballon genoemd. Met kristaldruppeltjes op het voorhoofd vervolgt Nanda haar huttentocht: ‘Ballon na ballon, wat is het hier mooi’. 16 Wim ten Brinke zette een eigen ‘te voet’-route uit tussen uitkijktoren De Kaap in Doorn en Wijk bij Duurstede aan de Rijn, waar middeleeuwse ridders de ridderhofsteden bouwden, zoals Sandenburg en Walenburg. 18 En wie op zoek is naar die perfecte winterwandeling, die zou nog richting het oosten kunnen afgaan op de klanken van al die midwinterhoornblazers. 20 ■ Frank Hamdorff ■ Hoofdredacteur ‘te voet’ 22 Wandelapp getest GOUDA EXPLOREN VANAF DE TELEFOON Eigen route Utrechtse Heuvelrug VAN KAAP TOT WIJK, VAN HEUVELRUG NAAR WATERLINT De Engherkaderoute HISTORIE EN NATUURSCHOON LANGS DE HOLLANDSE IJSSEL Verrassend, de Traversée du Massif des Vosges OVER DE TOPPEN VAN DE VOGEZEN 27 17 pagina’s WANDELEN IN DE ARDENNEN 46 Tweede Nationale Blotevoetenwandeling in Amerongen ‘IK HEB NOG NOOIT ERGENS PLEISTERS GEZIEN’ 61 100 heerlijke overnachtingsplekken voor wandelaars SFEERVOL OVERNACHTEN VERDER IN DIT NUMMER: NIEUWS 5/7 WANDELPRODUCTEN 8 UITGELEZEN 26 HET GEPELDE LAND 44 LOOPBAAN 54 VOETSTUK 55 AGENDA 56/57/58 ‘te voet’ is een uitgave van Hobri Pers Uitgeverij BV, Tuindorpweg 25, 3951 BD Maarn • tel. 0343-449499 • e-mail abonnee-administratie: abo@wandelkrant.nl • e-mail redactie: redactie@wandelkrant.nl • website: www.wandelkrant.nl • Vanuit België: tel. 0031-343449499 • Advertenties: Tarieven op aanvraag bij bovenstaand adres • Uitgever: Eef van den Brink • Hoofd redactie: Frank Hamdorff • Vormgeving: Punt Grafi sch Ontwerp Utrecht, www.puntgrafi schontwerp.nl • Foto voorpagina: Adobe Stock • Aan dit nummer werkten mee: Wim ten Brinke, Frank Flippo, John Jansen van Galen, Annemarie Heller, Tialda Hoogeveen, Femke Kazemier-Rongen, Tessa Klooster, George Knottnerus, Vladimir Mars, Nanda Raaphorst, Wim Huijser, Oscarine Vonk, Elvira Werkman • ‘te voet’ nummer 6, drieëntwintigste jaargang. Het volgende nummer van ‘te voet’ – nummer 1, vierentwintigste jaargang – verschijnt eind februari 2018. Inhoud 10 Lopen door Leeuwarden CULTURELE HOOFDSTAD 2018 14 Het Pronkjewailpad WANDELEN LANGS ÉN DOOR PRONK JUWELEN ‘te voet’ januari 2018 3
4 Online Touch Home