Van verhaal naar narratief Verzamelde microstories geven niet alleen inzicht in hoe mensen individueel betekenis geven aan een situatie, ze kunnen ook bijdragen aan een gezamenlijk narratief. In de context van organisaties ontwikkelen wij regelmatig zo’n gezamenlijk narratief in de vorm van cor(porat)e- of veranderverhalen, die hun wortels hebben in microstories (‘stories as experiences’). Ook samenlevingen ontwikkelen bewust of onbewust gezamenlijke narratieven op basis van ervaringen. Waar een microstory over mensen en gebeurtenissen gaat en narratieve elementen als een plot, een dilemma, een wending, mede- en tegenstanders bevat, is een narratief een frame van waaruit naar de wereld (een land, een organisatie, een afdeling of team) wordt gekeken. Een narratief is ‘het grotere verhaal’, het bovenliggende en leidende concept dat gedrag, besluitvorming en betekenisgeving beïnvloedt. Margolis noemt het narrative de draad die de microstories verbindt (Margolis 2019). Microstories maken het narratief zichtbaar en concreet. Voorbeelden van narratieven zijn ‘dominee/koopman’ en ‘polderaars van nature’ voor de Nederlandse volksaard of ‘living the American Dream’ voor de Amerikaanse. Verhalen ten tijde van narratieve ontwrichting Een liminale tijd is ook een tijd van narratieve ontwrichting of ‘narrative wreckage’ zoals Mead karakteriseert het als een min of meer gelijktijdige ontsporing van onze levensverhalen door een bijzondere gebeurtenis: de komst van een nieuw, besmettelijk virus en de lockdown die daarop volgt (Mead 2021). Daar kunnen we volgens Mead op verschillende manieren op reageren: o door een chaos-verhaal te (blijven) vertellen: de verteller vindt het moeilijk om betekenis aan de gebeurtenissen te geven en een uitweg te zien; o door een terugkeer-verhaal te ontwikkelen: de verteller ziet (bewust of onbewust) mogelijkheden om de situatie te ‘repareren’ en terug te keren naar ‘normaal’; o door een zoektochtverhaal te ontwikkelen: de verteller realiseert zich dat er te leren is van de situatie; er vindt transformatie plaats. 16
17 Online Touch Home