30

Sint Piterkerk Beeldbepalend voor Grou Van verre en vanuit alle richtingen is de kerktoren ‘it Beaken van Grou’ zichtbaar. Dit baken gold voor de mens van vroeger meer dan van nu. De Sint Piterkerk is tussen 1120 en 1140 gebouwd. Maar waarom op deze plaats? Het water van de Rjochte Grou stond in het verleden in open verbinding met de Middelzee. In de Rjochte Grou zat op deze plaats een bocht. In deze bocht is in de loop der eeuwen rivierklei aangespoeld. Rond 1100 was de dichtheid van de grond zo goed dat in het venige gebied veilig gewoond kon worden. Op dit stevige fundament is de kerk gebouwd, zonder toren. De steensoort die gebruikt werd was tufsteen. Aan de ronde Oostkant van de kerk is deze nog het duidelijkst (en het mooist) zichtbaar. Deze tufsteen werd gebroken in steengroeven tussen de dalen van de Nette en Brohl, zijrivieren van de Rijn in de Eiffel, tussen Remagen en Koblenz. In het begin van de 13e eeuw is de kerk een stukje verhoogd. Deze verhoging is het duidelijkst te zien aan de Noordzijde. De tufsteen was toen al vervangen door bakstenen. Boven op de rondboog tufsteen zijn bakstenen gemetseld. Toren De kerk is gebouwd als een Rooms Katholieke kerk. Na de reformatie in de zestiende eeuw is de kerk en kerkgemeenschap Protestants geworden. De toren is toen, rond 1430 los van de kerk gebouwd. En rond 1520 is de toren “vastgezet” aan de kerk. 30 De omvang en grootte van de toren is vanaf de 14de Het metselwerk wel. In het begin van de 19de eeuw is de west- en zuidgevel ommetseld met kleine rode stenen. Tussen 1960 en 1965 is deze muur gerestaureerd, daar de ommetselde muur losliet. Eveneens zijn houtwerk en balklagen en vloeren vernieuwd en zijn zolders op een ander niveau gebracht. De galmgaten zijn altijd gelijk gebleven. De noord- en zuidkant van de toren zijn langer dan de oosten westkant. Om die reden konden er respectievelijk drie en twee galmgaten worden gemaakt. In 2021 is de toren gerenoveerd en is op de begane grond een zeer fraaie toiletunit gerealiseerd. Klokje op het koordak De rechtspraak deed zijn intrede in het kerkgebouw. Grietman Carel van Roorda kreeg op zijn sodemieter van de Staten in Leeuwarden. In Grou werd al recht gesproken op vanouds vastgestelde plaatsen. Hiermee werd vaak de hand gelicht en dikwijls werd in herbergen zitting gehouden tot groot ongenoegen van de Staten. In 1653 werd er een muur in de kerk gebouwd en een verdieping in het koorgedeelte gemaakt. De benedenruimte diende als wachtkamer en de ruimte op de verdieping als rechtskamer. En onder de vloer was nog een crypte uit de begintijd van de kerk. Deze werd gebruikt als gevangenis. eeuw niet veranderd. Elke rechtszitting moest voor de inwoners van Grou worden aangekondigd met een signaal van klok of bel. Carel van Roorda liet het huidige torentje op het koor bouwen en werd het klokje destijds gebruikt om een rechtszaak aan te kondigen. In het vaantje op het torentje zit het familiewapen van deze grietman. De kerkvoogden besloten in 1904 het klokje niet te repareren maar in bruikleen aan het Fries museum af te staan. In 1943 werd vanuit het museum gevraagd of het niet beter zou zijn het klokje terug te nemen. Rond 1970 is het klokje in het torentje terug gehangen en doet nu weer dienst op bepaalde momenten in de kerkdienst en tijdens het ja-woord bij huwelijken. Het groene grasveld rondom de kerk dateert van na 1879. Tot die tijd was deze grond en de grond waar nu de voormalige pastorie gedeeltelijk op staat, begraafplaats. In verband met ziektes door bacteriën/hygiëne moesten alle begraafplaatsen rond 1870, rondom de kerk in het centrum, worden geruimd wanneer er meer dan 1000 mensen woonden. In korte tijd zijn alle grafstenen geruimd. De meeste zijn bij boeren terecht gekomen. Zij draaiden de stenen om en verhardden op deze manier de toegang van de weg naar hun boerderij. De grafstenen van de broers Tjalling en Eeltsje Halbertsma zijn later teruggevonden en binnen het huidige hek vlak bij hun laatste rustplaats gelegd.

31 Online Touch Home


You need flash player to view this online publication