Polderen over nieuw pensioen stelsel Het was een bont gezelschap van jongeren, gepensioneerden (ook enkele van de VVG), vakbondsleden, werkgeversvertegenwoordigers en wetenschappers dat zich woensdag 13 oktober in Den Haag boog over de plannen voor een nieuw pensioenstelsel. In het heilige der heilige van het Nederlandse polderoverleg - het gebouw van de Sociaal-Economische Raad - waren zo’n 75 geïnteresseerde betrokkenen bijeen gekomen om te laten horen hoe zij tegen de laatste variant van de SER aankijken: een persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling. Transparant Deze variant houdt in dat het opgebouwde pensioenvermogen voor iedere deelnemer apart wordt bijgehouden. Dat is heel transparant. Dan kan bij dezelfde premie ook een opbouw worden gerealiseerd die past bij de leeftijd (jongere deelnemers meer, oudere minder) en het opgebouwde pensioen kan makkelijk worden meegenomen bij baanwisseling of keuze voor een meer zelfstandig bestaan. ‘Collectieve risicodeling’ betekent dat er nog wel een paar gevaren gezamenlijk worden getackeld, namelijk het beleggingsrisico (voor tegenvallende rendementen wordt een gezamenlijke buffer gevormd) en het lang- en kortlevenrisico. De kosten van stijgende leeftijd van overlijden worden gezamenlijk gedeeld en bij iemand die relatief jong overlijdt is er nog wel wat voor de nabestaande. Pech- en gelukgeneraties De SER heeft deze variant in mei dit jaar gelanceerd, maar de voor- en nadelen zijn nog onvoldoende uitgewerkt. Daar is de Raad nu mee bezig. De input van de dialoogbijeenkomst van 13 oktober wordt daar bij gebruikt. De discussies aan een zestal tafels verliep uitermate geanimeerd. Het letterlijk en figuurlijk rond de tafel zetten van mensen van verschillende leeftijd en achtergrond werkte erg goed. Althans, er werd minder gepraat vanuit het eigen belang en aan de meeste tafels werd gepleit voor het delen van de risico’s. Ook mag het invoeren van een nieuwe systematiek er niet toe leiden dat er ‘pech-’ en ‘gelukgeneraties’ ontstaan. Tenslotte werd in de meeste groepen ook aandacht gevraagd voor de ZZPers. Die moeten in het nieuwe stelsel op de een of andere manier een goede plaats krijgen. Keep it simple Het zal een huzarenstukje zijn als de SER erin slaagt al de verschillende belangen met elkaar te verzoenen. Temeer daar er ook nog voor werd gepleit om de invoering een beetje snel te doen en het allemaal niet te ingewikkeld te maken. ‘Keep it simple’, was het advies. Mariëtte Hamer, die als voorzitter van de SER de middag heel ‘hands on’ in goede banen leidde, zei dat het de bedoeling is dat de uitkomsten van de bijeenkomst worden verwerkt in een brief aan het kabinet. “En dat moet een goed plan zijn, anders komt er géén voorstel.” Daar waren overigens ook enkele pleitbezorgers voor. Het oude stelsel handhaven en hooguit voor enkele evidente problemen een oplossing verzinnen. En verder zou er veel meer gedaan moeten worden aan communicatie, zowel over de pensioenen als over hele persoonlijke financiële situatie van mensen. Maar dat is in alle gevallen hard nodig, met en zonder stelselwijziging. Nieuw type pensioencontract Het ‘persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling’ is een verkenning van de SER naar een nieuw type pensioencontract. Het zou voor pensioenfondsen beter passen in een tijd met hele lage rentes. Bovendien speelt het in op de wens naar individueel opbouwen en bijhouden van een pensioenvermogen. De nadelen zouden opgevangen worden door enkele risico’s (lang leven, tegenvallende beleggingsresultaten) collectief te delen. Tegen het einde van dit jaar moet blijken hoe de echte onderbouwing er komt uit te zien. Partijen als de Stichting Pensioenbehoud vinden het overigens een slecht plan. Zij houden liever vast aan de oude uitkeringsovereenkomsten. Jos van Rijsingen SER-voorzitter Mariëtte Hamer leidde de discussiebijeenkomst in goede banen. Foto: Christiaan Krouwels 17
18 Online Touch Home