Duinen zijn onze bergen aan zee. Ze zijn van groot belang om veilig te kunnen wonen en werken. En heerlijk om erover te wandelen of fietsen. Maar onderschat ze niet, een duin is meer dan een berg zand. door Linda van Dijke De Zeeuwse duinen liggen allemaal aan de Noordzee, op de koppen van SchouwenDuiveland, Walcheren en ZeeuwsVlaanderen. Terwijl dijken met de hand gemaakt zijn, zijn duinen meestal op natuurlijke wijze ontstaan. Vandaag de dag zijn wind, zand en helmgras nog steeds de belangrijkste ingrediënten om duinen te laten groeien. Waterschappers Samantha van Schaick (28) en Jelle-Jan Pieterse (35) hebben een fascinatie voor duinen. Beiden studeerden af in de zogenoemde zachte kustwaterbouw en werken nu aan de veiligheidsbeoordeling van duinen. Jelle-Jan: “Toen ik een jaar of 12 was, keek ik eerst op tv naar Lance Armstrong en fietste vervolgens de duinen bij Zoutelande 10 keer op en af. De duinen zijn eigenlijk onze bergen, daar heb ik geleerd te wielrennen.” Samantha groeide op in Oostburg en genoot van dagjes strand. “Je denkt dat het strand altijd hetzelfde is. Toen ik ging studeren, kwam ik erachter dat de zandkorreltjes steeds verplaatsen, dus dat ze vandaag ergens anders liggen dan morgen. Wind, golven en stroming verleggen het zand iedere keer weer.” Zand is altijd in beweging. Kijk maar eens als je bij storm over het strand loopt. Jelle-Jan: “Dan ontstaat er eigenlijk een rivier van zand.” 20 Scheldestromen | winter 2019 Wonderplant Juist die beweging van zand, zorgt voor de aangroei van duinen. Samantha legt uit: “Het zand van het strand waait in de duinen. Daar houdt helmgras het tegen, zo wordt het zand vastgehouden en worden duinen hoger en breder. Het helmgras groeit mee. Groeiende duinen kan je dan ook herkennen aan groen helmgras.” Eigenlijk is helmgras daarmee een wonderplant. Supersterk, zoutbestendig en broodnodig voor de duinen. Duinwerk We helpen de natuur een handje. Rijkswaterstaat brengt jaarlijks via zandsuppletie nieuw zand aan op het strand. Jelle-Jan: “Ze doen dat om de huidige kustlijn op z’n plaats te houden, maar wij zijn er heel blij mee voor de duinen en daarmee veiligheid.” Ook planten we op sommige stukken helmgras bij. Opzichter waterkeringen Adri Simonse (65): “Dat doen we in de herfst en winter op kale plekken of plaatsen waar een nieuwe trap of pad is aangelegd. Vooral de buitenkant van de duinen is belangrijk, want dat is kwetsbaarder voor uitstuiven. Als de wind in een kale plek grijpt, kan er snel veel zand verstuiven. Wat we ook vaak doen is snoeihout tegen de duinen leggen. Dat beschermt tegen stuiven en het Samantha van Schaick
21 Online Touch Home