De doelstellingen omtrent waardig sterven kunnen worden uitgebreid, door deel te nemen aan wetenschappelijke congressen, studiedagen, debatten en andere instrumenten van democratische besluitvorming. Ook commentaren op rechtspraak, voorstellen en ontwerpen van wetgeving creëren ruimte en inzichten in de bestaande tegenstrijdige meningen zowel in een Vlaamse, een federaal Belgische en een Europese contex maar zeker op wereldvlak. Igor © - Moreel applaus in de rechtzaal: andere tijden, andere zeden RWS kan als vereniging, bewust van ideologische, filosofische, levensbeschouwelijke, sociale, economische en politieke banden, mee richting geven aan de wetswijzigingen vanuit een wetenschappelijke en rationele invalshoek. Het uitgangspunt blijft onaangetast: RWS is een maatschappelijke drukkingsgroep die het recht opeist voor ieder wilsbekwaam persoon om vrij te kiezen voor de timing en wijze van doodgaan, vredig, pijnloos en in alle waardigheid. Vandaar dat deze doelstelling volledig past in het discours van de rechten van de patiënt. Recht op waardig sterven behoort wel degelijk reeds tot de patiëntenrechten maar niet in de volheid van de juridische betekenis van een subjectief recht. De verdere uitwerking van het patiëntenrecht werd enerzijds beperkt door de wetgeving euthanasie waarin een gedetailleerde werkwijze werd voorgeschreven. Anderzijds werd hierdoor het recht op waardig sterven niet verankerd als een subjectief recht, wat betekent dat niemand dit recht via wetgeving kan afdwingen. Dit maakt de huidige situatie dubbelzinnig. Als minimum doelstelling kan RWS samen met de Franstalige ADMD (Association pour le Droit de Mourir dans la Dignité) er op toezien dat de huidige wetgeving niet wordt teruggedraaid. Temeer daar een grote meerderheid van de bevolking erachter blijft staan. Dat ‘recht op waardig sterven’ een verworvenheid zou zijn, is een misvatting. De assisenzaak Tine Nys in 2020 bewijst dat er nog steeds een risico bestaat dat de wetgeving wordt teruggeschroefd. We zien al dat de participatie van artsen aan de uitvoering van euthanasie in Vlaanderen door deze zaak is verminderd. In Wallonië werd geen ruchtbaarheid gegeven aan het proces en groeide de participatie aan de euthanasiepraktijk significant. Een belangrijk aandachtspunt betreft de vraag of een uitbreiding van de euthanasiewet nodig is voor mensen met dementie. Het zou jammer zijn dat uitsluitend medici en juristen zich hierover zouden uitspreken. De stem van de patiënt en zijn omgeving dient eveneens meegenomen te worden in het debat. Belangrijik in dit verband is de wereldwijde uitstraling van The World Federation Right to Die Societies (WFRtDS), waarvan RWS en ook de Franstalige ADMD deel uitmaken samen met 58 verenigingen in 30 landen in 6 continenten. De wereldfederatie hield op 2 november 2022 de wereld-euthanasie-dag. Inzet was een aantal ‘helden’ voor het voetlicht te halen, mensen die tegen de stroom in ageren, tegen de conservatieve, fundamentalistische, repressieve ijveraars voor het recht op leven in beslissingen rond het levenseinde. Het is een nieuwe gedachte dat patiënten niet per se langer willen leven, maar korter willen sterven. De evolutie gaat, althans voor de progressieven, de goede richting uit in de Westerse landen, inclusief Australië en een groot deel van de Zuid-Amerikaanse landen. Daarom is het goed de aandacht vast te houden via een werelddag euthanasie. Het begrip euthanasie blijft immers in een brede context voor verwarring zorgen, zoals bijvoorbeeld bij het berichten van ‘euthanasie voor een terminale walvis’. Of uitdrukkingen als ‘euthanasie plegen’ correleren met ‘suïcide plegen’. De 22
23 Online Touch Home