PLOEGEN, EGGEN, ZAAIEN EN OOGSTEN COLUMN DOOR PIETER TIMMERS, FORWARD MANAGEMENT De titel doet vermoeden dat deze column gaat over een pleidooi voor een terugkeer naar het verleden toen alles beter was. Een citaat van Thomas More (14781535), Engels humanist, jurist, filosoof en staatsman, luidde: ‘Niet al het nieuwe is beter dan het oude’. Het is maar vanuit welk perspectief je het bekijkt en wie de belanghebbende erachter is. De digitale wereld kent naast zegeningen, ook bedreigingen. Handgeschreven CV Met ‘mass customization’ wordt bedoeld dat we met gestandaardiseerde onderdelen en modulaire producten, voor een betaalbare prijs, op maat en smaak van de klant iets kunnen maken. Dat heeft alles te maken met ‘de geïndividualiseerde samenleving’. Iedereen wil uniek zijn en bewonderd worden, maar hoe gaan wij ons op de arbeidsmarkt aanbieden en hoe onderscheiden wij ons dan? Moderne recruiters maken gebruik van software waarmee snel en eenvoudig CV’s van sollicitanten geselecteerd kunnen worden, maar wat zegt een CV zonder persoonlijke toelichting? Een CV heeft een vast sjabloon, niets unieks, en het is onbekend hoeveel onwaarheid erin staat. De sollicitatiebrief, indien aanwezig, een Word document, kan door iedereen opgesteld zijn. We zien dus artefacten, maar geen mensen. Ook de uit het hoofd geleerde ‘pitch’ om zichzelf binnen een minuut even neer te kunnen zetten, schiet zijn doel voorbij. Na de pitch kan de ballon in een fractie van een milliseconde lek geprikt worden en ben je weer die je werkelijk bent. HANDSCHRIFT HERKENBAAR Wat een armoede dat zo’n ambachtelijke vaardigheid zoals het handschrift, een samenspel van hoofd, hart en hand er niet meer toe doet. Een mens wordt herkend aan zijn gezicht, stem, maar ook handschrift. Het zegt iets over die persoon, die ook graag goed gekleed gaat, maar dat koop je aan. Een handschrift produceer je zelf. Je kunt het zelfs tot KUNST verheffen. Communicatie is voor meer dan 93% non-verbaal, althans, dat wordt beweerd. Feit is wel dat slechts het gedrukte woord beperkt in staat is een boodschap, versterkt door sfeerbeeld, over te brengen, laat staan iemand in extase te krijgen. Met stem en beeld blijven persoon en boodschap beter in het geheugen hangen. De jonge moderne mens wordt door de techreuzen van Sillicon Valley verleid hulpmiddelen te gebruiken waarmee ze heel veel kunnen zenden, kwantiteit dus, maar dat levert geen (zinvolle) kwaliteit op. Uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid onder de jeugd toeneemt, ondanks de smartphone, evenals de laaggeletterdheid. Een zorgelijke ontwikkeling. Van echte mens-tot-mens communicatie en interactie is dus niet of nauwelijks sprake. De moderne mens verliest communicatieve vaardigheden (en ontwikkelt ze ook niet meer) die juist in de moderne samenleving onontbeerlijk zijn. We denken te communiceren met minder dan 144 tekens per boodschap en oordelen/veroordelen in een split second zonder dat we die ander ook maar iets gevraagd hebben. Een illusie dus. EIGENTIJDS PROLETARIAAT Volgens Volkskrant-columnist Hans Schnitzler brengt de digitale revolutie een eigentijds proletariaat voort. Fabrieksarbeiders zijn vervangen door informatieverwerkers, grootindustriëlen door grootdatabezitters, machines door megaservers. De industrialisering van de arbeid heeft plaatsgemaakt voor industrialisering van de geest, lichamelijke uitputting voor geestelijke uitputting en milieuvervuiling wordt verdrongen door mentale vervuiling of minstens verschraling. VORMEN VAN COMMUNICATIE Vormen van communicatie zijn: • conversatie: sociaal en tijdverdrijf • debat: strijd om het gelijk (win-loose) • dialoog: onderzoekend gesprek om tot inzicht of oplossing te komen onderhandelen: in Nederland ‘polderen’; tussen debat en dialoog (co-making) Met name de dialoog en de onderhandeling stellen eisen aan het kunnen luisteren, want aan de hand van luisteren weet je welke vragen er gesteld moeten worden om tot een gemeenschappelijke resultaat te komen waar beide partijen tevreden mee kunnen zijn. Het is niet voor niets dat de Franse filosoof Michel Foucault (1926-1984) zei: ‘Het is in het discours (gesprek) waar kennis en macht elkaar ontmoeten’. Hij bedoelde te zeggen dat het een kwestie is van begrijpen en begrepen worden, pas dan kan er wat ontstaan. MENSELIJK KAPITAAL De meeste ondernemers weten dat succes afhankelijk is van het menselijk kapitaal en die haal je niet uit een automaat of jukebox. Door slechts naar de CV’s te kijken, ontgaan ons prachtige creatieve mensen met de gewenste sociale vaardigheden die een onderneming zouden kunnen dragen. Mensen die belangstellen in andere mensen, zoals collega’s en klanten. Die zijn geen koopwaar, maar de belangrijkste voorwaarde voor succes van een onderneming. Bovendien zal een onderneming opvallen wanneer in het geval van vacatures, kandidaten wordt gevraagd te reageren met een handgeschreven brief. Die moet er niet een uit de vele zijn, maar net als het bedrijf: uniek. Bronnen: Utopia; Thomas More (1516) Het digitale proletariaat; Hans Schnitzler (2015) Woorden en de dingen; Michel Foucault (1966) De tirannie van de verdienste; Michael Sandel (2020) JACHTBOUW NEDERLAND FEBRUARI 2021 19 Foto Rens Groenendijk
20 Online Touch Home