3 werk iets meer gekunsteld. Ouder werk stoort wel eens de kunstenaar omdat het lijkt alsof het gemaakt is door een jongere meer naïeve persoon – iemand die nog geen zelfbewustzijn kent en nog volop bezig zich te ontwikkelen. Ouder werk lijkt eigenaardig genoeg en teveel uitgewerkt en te eenvoudig. Dit is een normale zaak. Van nieuw werk verwachten we dat het vroeger werk vervangt. En als dit dan voor gevolg heeft dat het oudere werk minder goed lijkt en enigszins in elkaar geknutseld, wel dat is dan het leven (‘Frank Lloyd Wright raadde jonge architecten aan klimop te planten rond hun vroegere gebouwen om aldus hun ‘jeugdzonden’ te verbergen. Ouder werk leert je waaraan je ooit aandacht schonk, recent werk leert je waaraan je ooit te weinig aandacht gaf. Dat allemaal is goed en wel maar men moet er wel rekening mee houden dat nieuw werk in een oogwenk kan verouderen, soms zelf onmiddellijk na de afwerking. Van je werk na voleindiging genieten kan wel eens slechts heel kort zijn, een paar tellen na beëindiging. Dit is niet plezant maar… tegleijk een goed teken. Crea(**)viteit Onze lezers worden verzocht er acht op te slaan dat dit gevreesde woord nergens in dit boek verschijnt. Waarom zou het? Is het soms een voorrecht van slechts enkele mensen ideeën te hebben, problemen op te lossen, te dromen of te leven en te ademen? Gewoonten Gewoonten zijn hangmatten van ideeën (‘Habits are the peripheral vision of the mind’). Werkzaam ergens net onder het niveau van je bewustzijn scannen zij de situatie om er de meeste elementen uit weg te selecteren. Hoe je tot ideeën komt is vrij eenvoudig. Beantwoord spontaan wat je vertrouwd overkomt en je zult automatisch en vrij je kunnen confronteren met wat nieuw en ongewoon is. Dit principe is wel wat moeilijker in zijn toepassing. Eigen je teveel gewoonten toe en je leven zinkt weg in geestesdodende routine. Te weinig en je krijgt af te rekenen met een continue vloed van detailproblemen die je niet aankunt. Je komt in de situatie te staan van gebruikers van sommige psychotropische drugs die in een weide het verlammende besef opdoen ‘dat elke grasspriet groeit’. Het is allemaal een kwestie van dosering en kunst bedrijven brengt je tot dat evenwicht. Een tekenpaneel of een schetsboek zijn voor de kunstenaar gelegenheden je toe te laten minutenlang te kijken naar een boomtronk. Soms ben je getroffen door de totaliteit van een bos, soms van een enkele boom. Als je die niet afzonderlijk, het bos en de boom, interessant kunt vinden, zal je geen van beiden ooit begrijpen.
4 Online Touch Home