3 Wij bedoelen echt niet kunst en wetenschap tegenover elkaar uit te spelen in een morele wedloop. Wij willen enkel zeggen dat zowel in wetenschap als in kunst de antwoorden die je krijgt afhangen van de vragen die je stelt. Een wetenschapper zal zich afvragen welke wiskundige formule de baan beschrijft van een meteoriet, de kunstenaar wil ervaren wat het betekent een steen te gooien. ‘Wat je vooral moet onthouden’ zegt Douglas Hofstadter, ‘is dat wetenschap het heeft over verzamelingen van verschijnselen, niet over aparte voorvallen’. De kunst is juist het tegengestelde hiervan. Kunst heeft te maken met een of andere concrete steen, met zijn inspirerende variaties, zijn bijzondere vorm, het ongelijke erin, het lawaai dat hij maakt. De grote levenswaarheden zoals wij ze ervaren – en kunst drukt die uit – zijn onderworpen aan invloeden uit de natuur die toevallig zijn en soms tegengesteld. Theoretische gesteenten behoren tot het domein van de wetenschap; concrete stenen behoren bij kunst. De rijkdom van de wetenschap ontstaat door precieze vraagstelling van slimme mensen rond zorgvuldig controleerbare verschijnselen – die controle bestaat er juist in dat ze het toeval en de tegenspraak uitsluit. Als een wetenschapper gevraagd wordt of een experiment kan herhaald worden met dezelfde resultaten, dan moet hij met een ja antwoorden – anders zou het geen wetenschap zijn. Het uitgangspunt is dat na afloop van het wetenschappelijk experiment noch de onderzoeker noch de wereld veranderd zijn en dat aldus de herhaling van het experiment dezelfde resultaten moet opleveren. Inderdaad, wie ook het experiment correct zou herhalen, moet dezelfde resultaten bekomen – het gebeurt wel eens dat juist hierdoor een zelfde ontdekking door verschillende personen opgeëist wordt. De kunstenaar echter, indien hem gevraagd wordt een kunstwerk opnieuw en identiek te maken zal neen antwoorden - anders zou het geen kunst zijn. Door kunst te maken veranderen en de maker en de wereld. Wordt de vraag naar herhaling gesteld dan zal de confrontatie met het nieuwe schilderslinnen een ander resultaat opleveren. Hierdoor ontstaat een paradox: goede kunst schept rond het kunstwerk een ring van waarheid, het bewustzijn dat iets belangrijks gebeurd aan de wereld. Die waarheid wordt echter gerealiseerd door één enkele persoon op één wel bepaald moment. Voor elke kunstenaar is er een beslissend moment waarop hij tot een waarheidsrealisatie kan komen en als het dan niet komt, komt het nooit meer terug. Niemand zal ooit nog het scheppingsmoment van Hamlet beleven. Dat is dan ook het bewijs dat de betekenis van de wereld gemaakt wordt en niet ontdekt als vooraf bestaand. Hoe wij de wereld verstaan verandert door deze woorden hier nu neer te schrijven. Je kunt daar niet op terugkeren …evenmin als Shakespeare kon.
4 Online Touch Home