ánders van iemand houden ‘Ik hou niet meer van hem zoals ik vroeger deed. Ik hou nu anders van hem’, vertelt Erik*. Erik is 54 jaar en zorgt al veertien jaar voor zijn ernstig zieke man. Na een ongeval volgde een ingrijpende operatie. De persoonlijkheid van Erik’s man en hun relatie veranderde enorm. Erik en zijn partner trouwden in 2002, vlak nadat het in Nederland voor twee mannen wettelijk mogelijk werd om te trouwen. Erik viel op de energieke en creatieve persoonlijkheid, waar nu maar weinig van over is. ‘Er zijn momenten dat ik er een glimp van meen op te vangen. Maar die zijn zeer zeldzaam. Ik denk eerlijk gezegd dat ik ze zelf zo wil zien, dat die momenten er niet echt zijn. Zijn persoon is veranderd. Ik trouwde met iemand maar leef nu samen met een heel andere man.’ scheiden ‘Natuurlijk heb ik over scheiden nagedacht,’ vertelt Erik: ‘Maar dat voelt niet goed. Ik heb een belofte gedaan en die wil ik niet verbreken. Zo simpel is het. Ik heb goed nagedacht over ons trouwen, en ben er honderd procent voor gegaan. Ik had het laf van mijzelf gevonden als ik vertrokken was.’ Erik heeft begrip voor stellen die wel scheiden: ‘Zulke situaties zijn een unieke verzameling van allerlei redenen, context en achtergrond. Daar kunnen alleen betrokkenen over oordelen, niemand anders’. Hij geeft onbedoeld een advies aan andere mantelzorgers: trek je niet teveel aan van anderen. Zorg vooral dat je jezelf in de spiegel kunt blijven aankijken. andere liefde De kans op een scheiding bij een veranderde persoonlijkheid door ziekte of ongeval is ongeveer vijfenzeventig procent. Mantelzorgers die getrouwd zijn met diegene voor wie ze zorgen, zijn vaker depressief dan mantelzorgers in het algemeen. Oorzaken zijn onder andere het verliezen van fysieke intimiteit en de emotionele band (bron: Exfam). ‘We kijken nog wel eens samen naar foto’s van vroeger’, vertelt Erik. ‘Zijn reactie daarop is heel klein. Die koester ik. Al onze gezamenlijke toekomst14 VOOR ELKAAR
15 Online Touch Home