0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 24, nummer 4, september 2017 magazine Optimisme groeit onder Nederlandse jachtbouwers Nieuw: Yacht Builders Academy Meer dan onderwijs Biomimicry Natuur als inspiratiebron Thema: HISWA te water 29 augustus t/m 3 september Amsterdam Marina

speciale actieprijs € 119,ex btw. Dopsleutel set ½ en ¼ aansluiting (92 delig, nieuw) bestelcode: 3066622 Levering uitsluitend via de vakhandel Levering uitsluitend via de vakhandel speciale actieprijs € 159,ex btw. Dopsleutel set ½ en ¼ aansluiting (100 delig, nieuw) bestelcode: 3073459 www.gedore.nl GEDORE Technag BV - Flemingweg 7 - 2408 AV Alphen aan den Rijn - T +31 (0)172 42 73 30 Alle aanwezige gereedschappen zijn voor elke professional onmisbaar voor elk onderhoud, en overtuigen door kwaliteit en veelzijdigheid. Een ideale set voor iedere watersport-ondernemer! De perfecte combinatie van nuttig en zinvol.

VOORWOORD Opladen Weet u wat de drie grootste angsten zijn van de toekomstige generatie? U zou misschien denken aan een terroristische aanslag of een Derde Wereldoorlog, maar nee. Het zijn: slechte wifi, geen bereik en een lege batterij. Mensen en vooral jongeren willen tegenwoordig 24/7 en overal bereikbaar zijn. Dat geldt dus ook voor watersporters, alhoewel het opladen van een batterij op het water geen vanzelfsprekendheid is. Maar ja, op het water is het natuurlijk ook de bedoeling om vooral je ‘eigen’ batterij op te laden nietwaar? Ik hoop dat iedereen dat gedaan heeft afgelopen zomervakantie! Ondertussen werkte het beursteam met veel energie aan de laatste Amsterdam­editie van de HISWA te water, van 29 augustus tot en met 3 september 2017 in Amsterdam Marina. Het laatste nieuws over de beurs leest u op pagina 24. Verderop op pagina 30 vindt u een update van de Nederlandse jachtbouw. Hoe hangt de vlag erbij? De jachtbouwers die we interviewden waren voorzichtig optimistisch. Na de economische recessie groeit de productie weer. Om de jachtbouw een solide toekomst te geven, is goed opgeleid personeel nodig. Dat wordt steeds schaarser. Dit probleem wordt getackeld met de nieuwe, unieke Yacht Builders Academy. Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Bedrijven, scholen en HISWA Vereniging werken daarin met elkaar samen aan een nieuwe vorm van opleiden voor de jachtbouw. U vindt het artikel over dit geweldige initiatief op pagina 36. Het is een dik nummer geworden waarmee u goed opgeladen naar de HISWA te water kunt gaan! Liane Jansen Hoofdredacteur P.S. Het team van HISWA Vereniging is uiteraard de gehele beurs aanwezig om al uw vragen te beantwoorden. Wilt u iets bespreken? Neem dan contact op met Ledenservice voor het maken van een afspraak: 020 7051402 of info@hiswa.nl. Uitgever HISWA Vereniging Postbus 37111 1030 AC Amsterdam T 020 ­ 705 14 00 E communicatie@hiswa.nl I www.hiswa.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 ­ 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Vormgeving HMM Exhibitions BV Denise Vork­Dadema Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover HISWA te water, Michiel Poodt Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Charlotte Leenaers, Wim Lones, Jessica Seijsener, Lisette Vos HISWA MAGAZINE 4 3

AL MEER DAN 35 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen HISWA te water Bezoekers kunnen naar hartenlust inspiratie opdoen op de HISWA te water. De beurs is van 29 augustus tot en met 3 september voor de laatste keer in Amsterdam Marina. De Nederlandse jachtbouw: optimisme maar nog geen winst Na de economische recessie groeit de productie weer. Winst maakt de sector nog niet. Biomimicry: het toepassen van slimmigheden uit de natuur Hoe zeediertjes een bron van inspiratie kunnen zijn voor jachtbouwers. Yacht Builders Academy: meer dan onderwijs 36 De nood is hoog: jachtbouwers zitten te springen om personeel. De Yacht Builders Academy biedt een oplossing. Het Portret Een portret van Klaas Schiphof, directeur­eigenaar van Aquatec en trouwe exposant van de HISWA te water. 38 34 30 24 Elk nummer Beurzen & evenementen Op stapel Ondernemersnieuws Column Geert Dijks Column Peter Brussel Vraag & Antwoord Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA Business Club Nieuws HISWA Business Club Overzicht 6 9 10 23 23 33 40 46 54 58 HISWA MAGAZINE 4 5

BEURZEN - EVENEMENTEN - BIJEENKOMSTEN 2017 AUGUSTUS HISWA te water 29 augustus t/m 3 september Amsterdam Marina www.hiswatewater.nl SEPTEMBER All at Sea 1 ­ 3 september Stockholm, Zweden www.alltpasjon.se Båter i sjøen 7 – 10 september Aker Brygge Oslo, Noorwegen www.baterisjoen.no Cannes Yachting Festival 12 – 17 september Cannes, Frankrijk www.cannesyachtingfestival.com Southampton Boat Show 15 – 25 september Southampton, Verenigd Koninkrijk www.southamptonboatshow.com Genua Boat Show 21 – 26 september Genua, Italië www.salonenautico.com/en Interboot 23 september – 1 oktober Friedrichshafen, Duitsland www.interboot.com Monaco Boat Show 27 – 30 september Monaco www.monacoyachtshow.com Grand Pavois La Rochelle International in­water Boat Show 27 september – 2 oktober La Rochelle, Frankrijk www.grand­pavois.com HISWA Workshop RI&E 28 september Locatie: ntb www.hiswa.nl/agenda OKTOBER Ledenvergadering HISWA Experts 10 oktober Locatie: ntb www.hiswa.nl/agenda HISWA Infocafé Cybercrime 10 oktober Locatie: ntb www.hiswa.nl/agenda Barcelona International Boat Show 11 ­ 15 oktober Barcelona, Spanje www.salonnautico.com Hanseboot 28 oktober – 5 november Hamburg, Duitsland www.hanseboot.com HISWA-bijeenkomsten Check www.hiswa.nl/agenda voor de data van alle bijeenkomsten, vergaderingen en trainingen die HISWA Vereniging organiseert. De roodgedrukte bijeenkomsten zijn exclusief toegankelijk voor HISWA­leden. 6 HISWA MAGAZINE 4

ERVAAR HET MOBIELE LEVEN Onze producten op het gebied van koeling, sanitair, klimaatbeheersing en koken zorgen ervoor dat u zich ook op uw boot thuis voelt. dometic.com

THE WORLD’S LARGEST MARINE EQUIPMENT TRADE SHOW MEET THE WORLD IN AMSTERDAM The METSTRADE show is the world’s largest marine equipment trade show and the only truly international B2B exhibition. With excellent networking opportunities, a broad range of showcased innovations and located in one of the most beautiful cities in the world, the METSTRADE show is an unmissable event for every professional in the marine industry. 1,470 exhibitors 23,700 visitors 107 nationalities The METSTRADE show is the flagship event of METSTRADE, the world’s leading platform for professionals in the marine equipment industry. ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL MAGAZINE SYP OFFICIAL MAGAZINE MYP OFFICIAL MAGAZINE

Op stapel Zeelander Z55 De Zeelander Z55 is een luxueus jacht met een 360° panoramisch uitzicht vanaf het stuurhuis. De speciaal ontworpen romp biedt zelfs in ruig water en diepe zeeën totale controle voor de eigenaar van de boot. De Zeelander Z55 kent net als alle andere Zeelander­ontwerpen een hoogwaardige afwerking van hout en een dek dat onder hoge druk gereinigd kan worden. Verder heeft het jacht verschillende technische toevoegingen als joy ­ stick besturing, automatische trim, cruise control en stabilisatie. www.zeelander.com Lengte over alles 17 meter Lengte waterlijn 15.9 meter Breedte 5 meter Diepgang Aandrijving Topsnelheid Gewicht 1,50 meter 2 x Volvo Penta 800 hp of optional 2 x 900 hp 40 knopen 24 ton HISWA MAGAZINE 4 9

ONDERNEMERSNIEUWS Meld u aan voor Gastvrij ‘Langs het water’ De HISWA­campagne Welkom op het water heeft als doel om meer mensen in contact te brengen met water en waterrecreatie. Er zijn immers meer mensen die nog niet aan watersport doen dan wel. In samenwerking met ANWB, partner van de campagne, biedt Welkom op het water een mogelijkheid om meer publiek op uw bedrijf te ontvangen. Gastvrij ‘Langs het water’ omvat een speciaal aanbod voor leden van HISWA Vereniging. Het is een concept voor ondernemers die gelegen zijn langs het water, zoals jachthavens, bootverhuurders of zeilscholen. Door u aan te melden voor ANWB Gastvrij, wordt u als ondernemer letterlijk op de kaart gezet. Dit levert de volgende voordelen op: • Meer bekendheid en aanloop doordat watersport op de kaart wordt gezet. • Aanbod kan hierdoor ook kenbaar worden gemaakt aan een grotere groep. Niet alleen watersporters maar ook fietsers en wandelaars langs het water. Van de 4,4 miljoen ANWB­leden geven bijna 3 miljoen leden aan geregeld recreatief te fietsen en/of wandelen. Laat ook hen in aanraking komen met watersport. • De campagne Welkom op het water geniet hiermee extra exposure onder ANWB­leden. • Het streven om jaarlijks minimaal één landelijke ‘Gastvrij langs het water’ actie te organiseren. • Voor Gastvrijpunten langs het water worden nieuwe categorieën toegevoegd zoals ‘jachthaven’. Deze worden getoond in de landelijke ANWB Fietsknooppuntenplanner . Ondernemers die meedoen hebben een groot bereik via de fietsknooppuntenapp, fietskaarten en social media. Maar er worden ook voorwaarden aan de gastvrijheid gesteld zoals schuilplaats bij regen, gratis toiletgebruik en aanwezigheid van een fietspomp en bandenplaksetje. Meer informatie? Stuur een mail naar gastvrij@anwb.nl. Bijdrage Welkom op het water-campagne In de maand juli hebben alle leden de jaarlijkse Welkom op het water­nota in hun mailbox ontvangen. Eind 2015 besloten de HISWA­leden unaniem tijdens de Algemene Ledenvergadering dat de campagne Welkom op het water er moest komen in 2016. Deze investering in de toekomst moet zorgen voor meer bekendheid van watersport en waterrecreatie bij mensen die niet (meer) varen. Alleen zo kan de sector samen de markt vergroten. Meer mensen meer uren het water op is het doel. Waarom Welkom op het water? De watersportmarkt heeft, net als veel sectoren, last gehad van de crisis en kromp tot 2016. Uit onderzoek blijkt dat er in potentie meer mensen zijn die interesse hebben in watersport dan er nu mensen actief zijn in watersport. Doel is om deze mensen te bereiken en op het water te krijgen. Alleen dan leren zij de bijzondere wereld van watersport te kennen. Dat is een investering in behoud en mogelijke groei van de sector. En dat is hard nodig. Alle leden van HISWA betalen een bijdrage naar omvang. Dat is 10% van de contributiehoogte en die is gerelateerd aan de omvang van het bedrijf. Het budget kent een eigen projectbegroting onder toezicht van een stuurgroep bestaande uit HISWA­ondernemers. 10 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Welkom op het water: op volle toeren Het tweede jaar van de campagne Welkom op het water draait op volle toeren. Na vorig jaar een focus op ouderen, richt de campagne zich dit jaar op actieve gezinnen. Via de website en verschillende sociale media (Facebook, Twitter en Instagram) worden mensen op de hoogte gehouden van alles wat het water te bieden heeft, van zeilen tot suppen en van jetskiën tot opstappen bij de chartervaart. Campagne groeit Het bereik van de campagne groeit gestaag. Inmiddels zijn er op Facebook meer dan 2.800 mensen die de berichten van Welkom op het water volgen en is het gemiddelde bereik gegroeid tot boven de 100.000 views per maand met zo’n 1.000 reacties. Ook Twitter en Instagram bereiken steeds meer mensen, waarbij Instagram vooral jongeren bereikt in de leeftijd van 13­24 jaar: recht in de doelgroep. Het bezoek aan de website is gegroeid van zo’n 1.000 bezoekers per maand begin juni naar bijna 6.000 bezoekers per maand eind juli. Uitbreiding Per 1 juli trad de chartervaart toe tot HISWA Vereniging en daarmee ook tot de Welkom op het water­campagne. Vijf charterkantoren en ongeveer 140 schippers promoten zo de watersport op al hun schepen. Namens de Traditionele Chartervaart HISWA MAGAZINE 4 Nederland (TCN) tekende voorzitter Pouwel Slurink van Naupar de overeenkomst en heeft hij ook plaatsgenomen in de stuurgroep van Welkom op het water. Alle schepen varen met een Welkom op het water­vlag in het want. Een enorme uitbreiding van zichtbaarheid. Ook op de HISWA te water is Welkom op het water aanwezig met een bijzondere ‘stand’ aan de kade. Samenwerking met ANWB Sinds begin juli is er een nauwe samenwerking met de ANWB. Via arrangementen op de site van ANWB Water zijn verschillende arrangementen van HISWA­leden te vinden: leren varen, suppen, meevaren met de chartervaart, een sloep huren of een huisje met kano, het is maar een kleine greep uit de verschillende mogelijkheden. Wilt u ook Nederlanders bereiken die normaal niet op het water recreëren? U kunt nog meedoen en een of meerdere arrangementen aanmelden. De arrangementen worden gepromoot via Facebook en ANWB besteedt online en in alle gedrukte uitgaven aandacht aan de arrangementen voor leden. Duitstalige content Veel toeristen die kennis komen maken met watersport zijn Duitstalig. Sinds half juli is er dan ook Duitse informatie over Welkom op het water en specifiek over zeilen en motorbootvaren op welkomophetwater.nl. Delen mag! Op Facebook, Twitter, Instagram en website vindt u allerlei leuke berichten die natuurlijk vragen om gedeeld te worden. Heeft u als ondernemer zelf een evenement of nieuws dat iedereen moet weten, dan kunt u dat sturen naar communicatie@hiswa.nl. Op de site vindt u ook verschillende banners, toolkits voor PR en media­activiteiten, allemaal gemaakt voor u. Heeft u vragen over content, het delen van informatie of het aanmelden van arrangementen of evenementen? Mail dan naar communicatie@ hiswa.nl of bel met interim projectmanager Dominique van Dam op 020 705 14 05. www.welkomophetwater.nl 11

ONDERNEMERSNIEUWS Motorjachten in trek In het tweede kwartaal van 2017 zijn met name gebruikte motorjachten populair. Dat constateren de jachtmakelaars aangesloten bij HISWA Vereniging en de Nederlandse Bond van Makelaars in Schepen (NBMS).‘We zien dat de aantrekkende vraag naar motorjachten ook betekent dat de gemiddelde verkooptijd is afgenomen van 430 naar 350 dagen’, zegt Harald Falkeisen, voorzitter van de NBMS. ‘In zijn algemeenheid geldt dat in het eerste kwartaal van 2017 ongeveer 20% minder boten verkocht zijn dan in dezelfde periode vorig jaar. Maar in het tweede kwartaal zien we weer een stijging van het aantal verkopen. In totaal werden er 10% meer boten verkocht dan in het tweede kwartaal van 2016. In het hogere segment, boven 200.000 euro, blijft het wel een uitdaging om kopers te vinden,’ aldus Falkeisen. Kopers uit het buitenland zijn blijvend geïnteresseerd in het Nederlandse jachtenaanbod: ongeveer 25% van de verkochte zeil­ en motorjachten vindt een plekje in het buitenland. HISWA sommeert Aalsmeer voor gelijke behandeling de jachthavens ernstiger. Het afgelopen voorjaar schrapte de gemeente Aalsmeer de 48­uursregeling die van toepassing was op kajuitboten gedurende de periode 1 april tot 15 oktober. Hierdoor kan een vaartuig nu langer dan 48­uursregeling aanmeren op een ligplaats die gelegen is buiten de bestaande jachthavens. Rechthebbenden van oevers krijgen hiermee de mogelijkheid om deze ligplaatsen langer dan 48 uur te verhuren aan derden. Dit leidt bij HISWA tot een aantal grote bezwaren. Ten aanzien van de watertoeristenbelasting betreft dat het volgende: ­ HISWA constateerde al eerder dat bij de verhuur van ligplaatsen korter dan 48 uur geen watertoeristenbelasting werd geheven door de gemeente. Dit duidt op een ongelijke behandeling van jachthavens ten opzichte van de rechthebbenden van oevers. ­ Door verhuur langer dan 48 uur mogelijk te maken, wordt deze ongelijke behandeling voortgezet en zijn de nadelige gevolgen voor ­ Jachthavens belasten doorgaans de vaste ligplaatsprijs met de watertoeristenbelasting. Concurrentie door diegenen met ligplaatsen waar geen watertoeristenbelasting wordt geheven werkt verstorend voor de jachthavens. HISWA verzoekt de gemeente te handelen volgens de verordening(en) en met ingang van 1 april 2017 de rechthebbende van een oever ­ indien er sprake is van betaald verblijf/verhuur van ligplaats(en) aan niet ingezetenen ­ gelijk te behandelen als de jachthavens en (al dan niet forfaitair) aan te slaan voor watertoeristenbelasting. Daarbij wijst zij op de noodzaak voor de gemeente om volledig in kaart te brengen waar buiten de jachthavens verhuur plaatsvindt. 12 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Maaien Randmeren van start van Infrastructuur en Milieu het maaien goed georganiseerd. Deze subsidie kwam bovenop het geld dat de 16 gemeenten binnen de Coöperatie Gastvrije Randmeren bij elkaar brachten. In totaal kon hierdoor 450 hectare gemaaid worden, waardoor een acceptabel watersportgebied is ontstaan voor zeilwedstrijden, zeilen, sloepvaren, surfen en snelvaren. In juli startte Rijkswaterstaat met het maaien van waterplanten op de Randmeren. Hooggroeiende Grote zorg voor de waterrecreatiesector is de financiering van het maaien. waterplanten als fonteinkruiden zorgen hier voor veel overlast bij waterrecreanten. Een extra financiële bijdrage van de zestien gemeenten in de Coöperatie Gastvrije Randmeren maakt deze zomer voldoende maaien mogelijk. De waterrecreatiesector – HISWA Vereniging, Sportvisserij Nederland, Platform Waterrecreatie, Watersportverbond – is verheugd over deze stap. Onveilige situaties De waterplanten veroorzaken 14 HISWA MAGAZINE 4 onveilige situaties doordat boten vastlopen en zwemmers verstrikt raken. Tijdig maaien is de remedie. Grote zorg voor de waterrecreatiesector is echter de financiering van het maaien. De afgelopen drie jaren werd met hulp van een subsidie van het ministerie Voor 2017 verleende het ministerie geen financiële ondersteuning en zocht de waterrecreatiesector naar een alternatief. Gerdina Krijger, regiomanager bij HISWA Vereniging: “Grote dank aan de Coöperatie Gastvrije Randmeren en de bij haar aangesloten gemeenten voor de inzet en de extra bijdragen. Hoewel de waterplanten een grote zorg blijven, kunnen we deze zomer in ieder geval varen.” ANWB Watersportonderzoek: water nog leuker voor iedereen Voor een uitgebreid artikel over waterrecreatie zetten ANWB en HISWA Vereniging een uitgebreide enquête uit. Aan consumenten wordt gevraagd wat hun band met water is. Onder de deelnemers worden dertig mooie prijzen verloot. De hoofdprijs is een watersportclinic die bij je past als je de watersportcheck doet. Vul natuurlijk zelf de enquete in, maar deel deze ook op uw Facebookpagina, via Twitter of met iedereen die u kent. Begin september komt er op anwb.nl/water en in de Waterkampioen uitgebreid verslag van de uitkomsten. De enquête vindt u via www.anwb.nl/water.

ONDERNEMERSNIEUWS Watersportsector zet brasem in tegen waterplantengroei Tijdens een drukbezochte en ludieke persbijeenkomst in Marina Muiderzand bracht de watersportsector de ernst van de problematiek met waterplanten goed in beeld. Vertegenwoordigers van de watersportsector lieten op 11 juli tien brasems los in het IJmeer, als symbool van een structurele oplossing voor de overlast. Aanleiding voor de actie is de enorme groei van fonteinkruid op de meren van het IJsselmeergebied. Deze groei is versneld en versterkt door de beroepsmatige visserij op brasem. Als onderdeel van het waterbeheer is deze visserij door Rijkswaterstaat gestimuleerd. Doordat boten vastlopen en zwemmers verstrikt raken, wordt de waterrecreatie ernstig beperkt en ontstaan gevaarlijke situaties. Vooral recreanten, wedstrijdzeilers en jonge cursisten van zeilscholen komen in grote problemen.‘Het wordt hoog tijd dat de rijksoverheid haar verantwoordelijkheid neemt’, aldus Geert Dijks, directeur van HISWA Vereniging. ‘Het IJsselmeergebied is van (inter)nationaal belang voor natuur, waterberging maar zeker ook voor toerisme en recreatie. Daarom is het kabinet aan zet om al deze belangen te borgen. Nu tuinieren hier de aquatisch ecologen en bouwen aan een stinkend moerasgebied onder verwijzing naar Brusselse regels die te strikt worden ingevoerd.’ Bevissing brasem moet stoppen De watersportsector vindt dat er tijdig en voldoende moet worden gemaaid en dat het probleem structureel moet worden aangepakt. Naast slim maaien en het kunnen maaien van een groter areaal waterplanten dient de bevissing van brasem te stoppen. Het stoppen van de visserij op brasem kan er op termijn toe bijdragen dat deze visstand de overlast van waterplanten kan beteugelen. De watersportsector ziet ook mogelijkheden om speciale waterplantengebieden aan te wijzen waar boten niet komen. ‘Snelheid is geboden’, vervolgt Dijks. ‘Rijkswaterstaat maait alleen in de vaargeul voor grote beroepsvaart en adviseert de pleziervaart ook daar te gaan varen. Dat is zoiets als fietsen op de snelweg. Levensgevaarlijk en bovendien er zijn ook te weinig kilometers vaargeulen als iedereen dat doet.’ De economische impact op het watersportbedrijfsleven in het IJsselmeergebied is groot. De waterplantoverlast kost omzet en werkgelegenheid. HISWA Vereniging gaat deze schade inventariseren en legt de rekening neer bij het Rijk, de eigenaar van de waterplanten. HISWA Vereniging telt 8 nieuwe leden Frisian Sailing Company Holland Sail JLD Contracting B.V. Naupar Raising Anchors Yacht Brokers v.o.f Rederij Vooruit Ribbon Yachts SchippersDock Lemmer www.frisian­sailing.com Enkhuizen www.hollandsail.nl Edam www.jlddijkstabilisatie.nl/jld­contracting Lelystad www.naupar.nl Kamperland www.raisinganchors.com Harlingen www.rederij­vooruit.nl Medemblik www.ribbonyachts.nl Wessem www.schippersdock.nl HISWA MAGAZINE 4 15

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA te water in 2018 naar Lelystad Noord, voerde met het oog op de toekomst een uitgebreide oriëntatie uit. Deze resulteerde er uiteindelijk in dat vanaf 2018 de HISWA te water in Lelystad plaatsvindt. Als de HISWA te water haar leidende positie wil behouden en wil laten groeien, is een verhuizing naar een ruimere locatie een vereiste. De mogelijkheden van de Bataviahaven bieden dermate veel voordelen, dat de HISWA te water besloot al in 2018 gebruik te maken van de goede faciliteiten die de evenementenhaven biedt. Vanaf 2018 verhuist de HISWA te water naar de evenementenhaven Bataviahaven in Lelystad. De grootste in­water botenbeurs van Noord­Europa, die sinds 2012 plaatsvindt in Amsterdam Uitgebreide faciliteiten De centrale ligging in Nederland (ook ten opzichte van Duitsland en België), de makkelijke bereikbaarheid, via de weg, het openbaar vervoer en over het water en de uitstekende parkeermogelijkheden zijn de belangrijkste argumenten. Daarnaast zijn de uitgebreide faciliteiten in en rond Bataviahaven en de potentiële groei voor het aantal ligplaatsen een belangrijke reden om deze stap te nemen. Meer proefvaarten mogelijk Peter Brussel, algemeen voorzitter HISWA Vereniging: ‘Lelystad biedt exposanten waaronder veel HISWA­bedrijven unieke kansen. Zoals de mogelijkheid tot het maken van proefvaarten. Ook is deze evenementenhaven niet alleen per auto maar ook per boot, riviercruise of charterschip goed te bezoeken. Wij zijn blij dat de HISWA te water innoveert en een nieuw elan in Lelystad krijgt!’ HISWA te water 2017 Van 29 augustus tot 3 september 2017 vindt de laatste editie in de Amsterdam Marina plaats. www.hiswatewater.nl. Sponsoring Dutch America’s Cup Youth Endeavour HISWA Vereniging en HISWA Holland Yachting Group sponsorden het Dutch America’s Cup Youth Endeavour Team, met vier jonge zeiltalenten uit Nederland. Door onder andere het plaatsen van verschillende filmpjes op social media en sponsorkleding wordt de zeilsport onder jongeren gepromoot. Eind juni hebben de Hobie Wave teams met de jonge Nederlandse zeilers wedstrijden gevaren met als hoogtepunt zaterdag een wedstrijd tijdens de halftime show van de America’s Cup. 16 HISWA MAGAZINE 4

DOUBLE COAT Beschermt en verfraait DOUBLE COAT is een hoogwaardige twee componenten polyester DD Lak, geschikt voor toepassingen waar hoge eisen gesteld worden aan krasvastheid, kleurechtheid en glansbehoud. Double Coat kenmerkt zich door zijn uitstekende vloei en de gemakkelijke verwerking met kwast, rol of spuit. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl.

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA cao verlopen: wat nu? De HISWA cao is verlopen op 30 juni 2017. HISWA Vereniging adviseert alle HISWA cao bedrijven de bepalingen van de cao te blijven volgen in verband met de nawerking van de cao. Formeel is er weliswaar geen cao, maar toch moeten werkgevers de cao blijven toepassen, ook als de geldigheidsduur voorbij is en er nog geen nieuwe cao tot stand is gekomen. De cao­bepalingen zijn namelijk onderdeel van de arbeidsovereenkomst. Er is sprake van nawerking van de cao. HISWA Vereniging, FNV en CNV hebben intussen gewerkt aan vernieuwing van de cao. Hierover is overeenstemming bereikt. Bovendien bereidden HISWA, SZS (werkgeversvereniging voor zeilmakers) en bonden de samenvoeging van de HISWA­ en de Zeilmakers cao voor. Er komt één nieuwe gezamenlijke cao voor HISWA én SZS. Alle HISWA cao werkgevers krijgen hierover bericht, zodra een nieuwe cao is afgesloten. HISWA en SZS kennen nu elk een eigen cao. Beide cao’s zijn klein. Door het samenvoegen van beide cao’s onstaat één nieuwe cao met een steviger positie. Kosten voor de gemeenschappelijke cao worden gedeeld. HISWA, SZS en de bonden starten in september 2017 de onderhandelingen over de nieuwe cao. Meer informatie: Herbert van Oord: h.van.oord@hiswa.nl of 020 – 705 14 28. Modernisering RDW-registratie snelle motorboten De RDW (Rijksdienst Wegverkeer) startte een project om de registratie van snelle motorboten te moderniseren. Met deze vernieuwingen heeft de RDW twee doelstellingen: de doorlooptijd verkorten en het verbeteren van de kwaliteit van de registraties. Vanaf nu is de registratie door handelaren mogelijk, waardoor bij de verkoop de overdracht snel in de RDW­bestanden wordt verwerkt. Betrokkenheid HISWA HISWA­leden geven aan dat de doorlooptijd van de RDW­registratie te lang is. Dit is lastig bij de verkoop en levering van met name de gebruikte motorboten. HISWA Vereniging dringt bij de RDW al langer aan op een modernisering van de registratie voor snelle motorboten. Eerdere gesprekken waren 18 constructief. HISWA Vereniging reageerde positief op dit project en is betrokken bij de uitvoering. Het project wordt komende winter afgerond, waarna de registratie in 2018 op de nieuwe wijze kan ingaan. Brochures Snelvaren Varen doe je samen! Hard varen is leuk, maar mag niet overal. Voor snelvaren, met een schip korter dan 20 meter dat sneller kan dan 20 km/u, gelden speciale regels. Zo moet de bestuurder van een snelle motorboot 18 jaar of ouder zijn en een vaarbewijs hebben. De regels gelden ook voor waterscooters. Snelle motorboten moeten een registratiebewijs (Y­nummer) hebben en voeren. Alle regels rondom snelvaren en registratiebewijs (Y­nummer) staan op de site van Varen doe je samen. Voor consumenten staat hier keurig op een rijtje wat wel en niet mag en waar zij rekening mee moeten houden. www.varendoejesamen.nl/recreanten/snelvaarders HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw van start wicht boven de 100 ton of is sleepboot met een vermogen van meer dan de 365 kW. Vissersvaartuigen komen niet in aanmerking. ­ De overeenkomst van de bouw of verbouwing van het schip mag niet gesloten zijn op het moment van indiening, wel moet er zicht zijn op contractsluiting. Tot en met 31 oktober kunt u aanvragen indienen voor de Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS). Deze is bedoeld voor jachtwerven die een innovatieproject willen uitvoeren dat een bijdrage levert aan duurzame ontwikkeling. Het budget van de regeling is €4.600.000. De subsidie bedraagt 25% van de subsidiabele kosten. Het maximale subsidiebedrag per aanvrager bedraagt 30% van het voor deze subsidie toepasselijke subsidieplafond. Voor 2017 is dit €1.380.000. Voorwaarden Om in aanmerking te komen dient een aanvraag in ieder geval voldoen aan de volgende voorwaarden: ­ Het te (ver)bouwen schip heeft een brutoge­ Afgezien van bovenstaande, toetsen RVO.nl en een externe adviescommissie de aanvragen om te bepalen of het project voldoet aan de voorwaarden voor de regeling. 4,6 miljoen subsidie beschikbaar voor jachtwerven met een innovatieproject gericht op duurzaamheid. Het volledige aanvraagproces bestaat uit het invullen van een digitaal aanvraagformulier, daarnaast stuurt u een projectplan met onder andere gegevens van het project, doel en lijst met innovatieve componenten en betrokken partijen mee. Ook is een projectplanning verplicht en een projectbegroting conform het model van RVO. Meer informatie: Michaël Steenhoff, manager afdeling Jachtbouw: 020 705 14 02 of m.steenhoff@hiswa.nl. Doe mee aan gratis project duurzame inzetbaarheid De AOW­leeftijd gaat per januari 2018 opnieuw omhoog; dat betekent dat iedereen langer moet doorwerken. Iedereen dient daarom na te denken over hoe hij/zij gezond en fit blijft. Iedereen wil gezond oud worden en daarom start HISWA Vereniging het project Duurzame Inzetbaarheid. HISWA­leden kunnen gratis deelnemen aan het project. U bepaalt zelf de inhoud voor uw bedrijf en een adviseur helpt u op weg om resultaten te bereiken. Allerlei activiteiten zijn mogelijk, alles op maat van uw bedrijf. Tien HISWA bedrijven meldden zich al aan. Meer informatie en aanmelden: Herbert van Oord, Manager Arbeidsmarkt, Training & Opleiding: h.van.oord@hiswa.nl of 020 – 705 14 28 HISWA MAGAZINE 4 19

ONDERNEMERSNIEUWS Onderzoek vakantiegedrag Zeeland zijn beleid voor dit marktsegment. De uitkomsten van het onderzoek dienen ondernemers houvast te geven met het oog op de toekomst. Daarnaast biedt het ondernemers een onderbouwing voor eventuele uitbreidingen of investeringen die zij in de toekomst willen doen. Verder moet het onderzoek een realistische gemiddelde verblijfsduur opleveren die aansluit op het daadwerkelijke gebruik door vaste gasten, zodat gemeenten dit kunnen gebruiken als grondslag voor de forfaitaire tarieven toeristenbelasting. HISWA Vereniging heeft ten aanzien van de grondslag voor watertoeristenbelasting en de wijze van onderzoek naar verblijf al aangegeven de resultaten van het onderzoek zeer kritisch te bekijken. Het Kenniscentrum Kusttoerisme startte een onderzoek naar de vaste gasten in Zeeland. Doel is om inzicht te verkrijgen in het huidige en verwachte toekomstige vakantiegedrag van vaste gasten met betrekking tot hun vakantie­accommodatie in Zeeland. Het kenniscentrum wil zo overheden en ondernemers adviseren over Film HISWA Ledendag online HISWA Vereniging organiseerde 14 juni jl. een succesvolle ledendag bij de Bataviawerf in Lelystad. De film over de HISWA Ledendag staat online. Zo kunt u nog even terugblikken op deze dag. U vindt de film op www.hiswa.nl/ledendag. Hier kunt u ook de presentaties van de workshops downloaden. Nog nooit eerder kwamen zoveel ondernemers en medewerkers naar een HISWAbijeenkomst. Maar liefst 130 deelnemers kwamen op het evenement af dat in het teken stond van Ondernemen zonder grenzen. De reacties waren louter positief. Uit de evaluatie – die gemeten werd via zogenaamde tevredenheidssokkels – rolde een fraai cijfer: een 7,8. Alle recreatiebedrijven in Zeeland zijn inmiddels per e­mail benaderd met het verzoek om een enquête onder de klanten uit te zetten. Meer informatie: Gerdina Krijger, regiomanager Hollandse Plassen, Delta en Rivierengebied: g.krijger@hiswa.nl of via 06 ­ 51156931. 20 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Bootverhuurders leveren bijdrage aan veiligheid HISWA Vereniging neemt sinds de start van het project ‘Varen doe je Samen!’ (VDJS) deel aan de samenwerking tussen publieke en private partijen gericht op veiligheid op het water. Dit voorjaar onderzocht HISWA Vereniging hoe bootverhuurders de informatie van VDJS kunnen inzetten richting huurders. Het onderzoek toont aan dat de naamsbekendheid van ‘Varen doe je Samen!’ zeer hoog is onder deze bedrijven en dat de bereidheid om de huurders voor te lichten over veiligheid hoog is. Het is in het belang van de verhuurder dat huurders goed om gaan met de boot en veilig varen. Voor de hurende recreanten is het prettig om goed voorbereid het water op te gaan. Ook voor alle anderen op het water, zowel beroeps­ als recreatievaart, is het van belang dat deze groep goed op de hoogte is van bijvoorbeeld vaarregels, omgang met beroepsvaart en de knooppunten. Zeventig verhuurbedrijven werkten mee aan het onderzoek van HISWA Vereniging. Vrijwel alle bedrijven kennen de website en de brochures van het project, over bijvoorbeeld de vaarregels. In iets mindere mate kennen bootverhuurders het project van de Knooppuntenboekjes, de aanwezigheid op watersportbeurzen en social media. Regelgeving en omgang met beroepsvaart Als belangrijkste veiligheidsonderwerpen zien bootverhuurders de HISWA MAGAZINE 4 regelgeving en verkeerstekens op het water en het omgaan met beroepsvaart, zoals het mijden van de dode hoek en het oversteken van een drukke (beroeps)vaarweg. Andere veel genoemde onderwerpen op gebied van veiligheid zijn reddingsvesten en onderkoeling en vlot en veilig brug en sluis passeren. In het onderzoek is ook gevraagd hoe de verhuurders nagaan bij de huurders of zij voldoende ervaring hebben. Vrijwel alle verhuurders vragen de huurder vooraf naar hun ervaring en bekendheid met de te huren boot en het vaargebied. Daarnaast wordt ook gevraagd naar het Vaarbewijs of naar een CWO­diploma, ook als dit voor de te huren boot wettelijk niet verplicht is. Een ander gebruikte methode is het “voorvaren”, waaruit snel genoeg de kunde met de boot naar voren komt. Vrijwel alle bootverhuurders bieden dan ook instructie aan voor de huurders of verwijzen door naar een collegabedrijf dat dit kan verzorgen. Boordboek met informatie voor huurder Alle bedrijven die boten verhuren ontvingen een boordboek dat zij op de huurboten kunnen neerleggen. In het boordboek zijn standaard een aantal brochures van ‘Varen doe je Samen!’ opgenomen over bijvoorbeeld vaarregels en veiligheid aan boord, reddingsvesten en het veilig passeren van brug en sluis. Optioneel kan ook specifieke informatie worden toegevoegd, zoals over snelvaren of de knooppunten met beroepsvaart in het vaargebied. Een verhuurder kan op deze wijze zelf informatie toevoegen die voor dit vaargebied of het type boot belangrijk is. Tijdens de HISWA te water kunnen bedrijven bij de stand van Varen doe je Samen! meerdere boordboeken afhalen om op de huurboten te leggen. Dit helpt mee aan de bekendheid van de vaarregels en het bevorderen van de veiligheid onder incidenteel varende recreanten. Sinds kort heeft ‘Varen doe je Samen!’ ook aparte informatie voor deze groep op de website ontsloten. Op de website van Varen doe je Samen staan alle brochures ook als download beschikbaar. Een groot deel van dit materiaal is ook in het Engels, Duits en Frans beschikbaar. 21

De slimme manier naar meer vaarplezier TERNATIONA MARINE CERTIFICATION MARINE C M IN TIFI INSTI INSTITTU NSTITUTE Put your trust in IMCI‘s experience and expertise... more than 2600 companies worldwide have! IMCI Rue Abbé Cuypers 3 1040 Brussels (BE) Phone: +32 2 741 68 36 Fax: +32 2 741 24 18 info@imci.org www.imci.org e De nieuwe Volvo Penta D8 combineert hoge prestaties en laag brandstofverbruik. Een hoge pk-gewichtsverhouding en betrouwbaarheid maakt dat de D8-motor ideaal is voor snelle acceleratie en hoge snelheid. D h E b id h In combinatie met de Volvo Penta Joystick voor binnenboord motoren heeft u alles binnen bereik. Vingertop bediening met een perfecte precisie maakt afmeren en manoeuvreren eenvoudig, zelfs leuk. Vergeet ingewikkelde manoeuvres in overvolle jachthavens – de slimme manier naar meer vaarplezier. J Meer informatie op: www.volvopenta.com Al 40 jaar uw recreatiespecialist in héél Nederland! Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars: dé makelaar met landelijke dekking! Neem vrijblijvend contact op met Adri Mijnheer, Henk-Jan Kruidenier, Rianne Jansen of Kirsten Smidt F.A. Molijnlaan 28 Postbus 8 • 8070 AA Nunspeet T (0341) 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl www.vandeloosdrechtrbm.nl D8 en Joystick d e a i g a r e c c r e r a t s i f j e l • v r b i e r e t • w a e t r e u r s i s p o r • t l e • Groter in vraag & aanbod!

COLUMN Als vrije tijd je werk is Het UWV voorspelt door economische groei, vergrijzing en onvoldoende instroom grote personeelsschaarste. Met name voor technische beroepen geldt een tekort. De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is lang niet overal goed geregeld. Niet voor niets maakt de overheid miljoenen extra vrij om dit regionaal op orde te krijgen. Met name in techniek, procesindustrie en bouw. Wat ook niet meezit is dat maar liefst 38% van de jongeren met een technisch diploma kiest voor een niet­technische baan in een niet­technische sector. Gelukkig hebben wij een verrassing in huis. Veel mensen weten niet dat de watersportindustrie een belangrijke werkgever is. Dat geldt ook voor andere sectoren die zich bezig houden met diensten en producten gericht op vrijetijd en plezier. Geen pretbaantje maar het gaat om serieuze vakmensen die werken in toerisme, recreatie, watersport én techniek tegelijk. Maar die verrassing moet geen geheim zijn. We moeten dus een goed imago creëren om young capital te vinden en te houden. HISWA steunt u daarin met een human capital agenda. Daarop staan HISWA te water: een ijzersterk merk Watersporters en ook niet­watersporters kennen HISWA vooral van de beurzen. Ze beschouwen HISWA als een sterk merk. Vanwege de naamsbekendheid maar ook vanwege de betrouwbaarheid en het vakmanschap van onze leden. HISWA­leden hanteren evenwichtige voorwaarden en bij verschil van inzicht hebben we een geschillenregeling. Dat past bij een moderne en transparante branche. Veel bedrijven onderkennen daarom de toegevoegde waarde van het lidmaatschap van HISWA. En daarnaast het nut en de voordelen van het netwerk en de onderlinge contacten. In de complexe tijd van nu waarin ontwikkelingen HISWA MAGAZINE 4 razendsnel gaan, biedt HISWA toegevoegde waarde. We zijn actief op talloze podia in het belang van de sector. Onlangs nog met betrekking tot de waterplantenproblematiek. We zijn dé vertegenwoordiger van de watersportindustrie. Dat willen we natuurlijk ook blijven. Daarom is verandering van koers soms noodzakelijk. In het belang van de branche en de relevantie van ons merk. De afgelopen maanden stonden we daarom samen met een groot aantal van u stil bij de strategische koers van HISWA. Een koers waarin ondernemers, personeel en consumenten centraal staan. Nieuwe dimensies in een veranderend speelveld. Met onze Welkom op het water campagne hebben we een duidelijke stap richting consumenten gezet. Samen met de ANWB ontwikkelen we nieuwe programma’s en anderee commerciële activiteiten. Relevant blijven betekent regelmatig veranderen. Ook de beurs ondergaat daarom de komende jaren de nodige veranderingen om relevant te blijven voor de consument en om onze industrie nieuwe impulsen te geven. Zo blijven we een sterk merk. Peter Brussel Algemeen voorzitter HISWA Vereniging 23 zaken als arbeidsmarktcommunicatie, onderzoek, advies en opleidingen/trainingen. Maar we bieden ook een HR­abonnement aan specifiek voor onze sector. We maken plannen om toekomstige en huidige werknemers nog beter te bereiken, te boeien en te binden aan deze mooie sector en rekenen op uw steun. In uw belang en in het belang van het algemeen. Nieuwsgierig? Bezoek onze bijeenkomsten komend najaar. Check www.hiswa.nl/agenda. Geert Dijks Directeur HISWA Vereniging

Inspiratie opdoen op 29 augustus tot en met 3 september Als je nu rondkijkt in de Amsterdam Marina is het moeilijk voor te stellen dat op de kade straks tientallen stands staan, de haven vol ligt met prachtige zeilboten, motorboten, sloepen, catamarans en dat het terras vol zit met publiek. Van 29 augustus tot en met 3 september is bovenstaand een feit tijdens de 34e editie van de HISWA te water. Tekst: Jessica Seijsener­Zandbergen Beursmanager Michelle Jonker: “Wij hebben er enorm veel zin in. Dit is onze laatste editie in Amsterdam omdat de beurs vanaf volgend jaar naar Lelystad gaat. We gaan er dit jaar in ieder geval een prachtige editie van maken met veel activiteiten en schitterende boten. Laat de opbouw maar beginnen.” Compleet overzicht aan boten De HISWA te water biedt een breed en divers overzicht van kleine en grote boten, serie gebouwd of custom­built, gemaakt van aluminium, staal of polyester. Ook dit jaar tonen exposanten weer tientallen (wereld) primeurs. Voor mensen die zich willen oriënteren op een eventuele aankoop is de HISWA te water de aangewezen plek, aangezien praktisch alle grote Nederlandse en Europese merken op de beurs vertegenwoordigd zijn. Het aanbod bestaat uit daysailers, kajuitzeilboten, zeiljachten, catamarans, motorjachten, sloepen, tenders, sportboten en RIB’s. Opening: Frans Duijts en Wolter Kroes strijden om de titel beste watersporter Volkszangers én watersporters Wolter Kroes en Frans Duijts gaan met elkaar de strijd aan te op het water. Tijdens het NK manoeuvreren dat tijdens de HISWA te water georganiseerd wordt zullen de zangers moeten manoeuvreren, slalommen en zo snel mogelijk naar de overkant moeten varen. Wie van de bootbezitters de beste schipper is zal de strijd uitwijzen. Wij nodigen u graag uit om aanwezig te zijn bij de officiële opening van de HISWA te water op 29 augustus om 12.00 uur, standnummer D25.

de HISWA te water Primeurs Standnr. E03/F07 F21 H15 H15 H15 H11 E30 E27 Zeilboten Dehler Yachts ­ Dehler 42 DOMANI ­ DOMANI Sportyacht Elan Yachts Benelux ­ Elan Yachts Impression 40 Elan Yachts Benelux ­ Elan Yachts S4 Elan Yachts Benelux ­ Elan Yachts GT5 Grand Soleil ­ Grand Soleil 34 Jeanneau/Lagoon ­ Jeanneau Sun Odyssey 319 Newpoint Moverbo ­ Fontaine Pajot Saona 47 G01/H03 Nova Yachting ­ Beneteau Oceanis 51.1 G01/H03 Nova Yachting ­ Hallberg­Rassy 44 G01/H03 Nova Yachting ­ Hallberg­Rassy 340 F25 F02 Rossinante ­ Garcia Exploration 52 Solaris ­ Solaris 50 Standnr. Motorboten A06 A40 A40 A40 A40 F01 L14 A04 A20 B10 E30 E30 C04 A30 A30 A30 C01 Altena Yachting ­ AltenaYachting 500 Raised Pilothouse (hybride) De Boarnstream/Marex ­ Boarncruiser Elegance 1500 De Boarnstream/Marex ­ Marex 375 De Boarnstream/Marex ­ Marex 310 Sun Cruiser De Boarnstream/Marex ­ Boarncruiser Elegance 1360 ­ Sedan/Long Top De Vaart Yachting ­ Nimbus 365 Coupe Delta Powerboats ­ Delta Power Boats D33 CE Greenline ­ Greenline 39 Hartman Yachts ­ Hartman Yachts Livingstone 24 Jachtbemiddeling Van der Veen B.V. ­ English Harbor 29 Offshore Jeanneau/Lagoon ­ Jeanneau Leader 40 Jeanneau/Lagoon ­ Jeanneau NC33 Knobbe Jachtbouw ­ Knobbe Classic Knobbe Classic 39 cabriolet Lengers Yachts ­ Prestige Yachts 520 Lengers Yachts ­ Prestige Yachts 460 Lengers Yachts ­ Sacs Rebel 47 Linssen Yachts ­ Linssen Yachts Grand Sturdy 40.0 Sedan LongTop HISWA MAGAZINE 4 25 C01 B02 A01 A24 A11/L07 A14 A10/L15 Linssen Yachts ­ Linssen Yachts Grand Sturdy 35.0 AC North­Line Yachts ­ North­Line 50 Princess Yachts Benelux BV ­ Princess S60 Privateer Yachts/Silverline Yachts ­ Privateer Yachts Trawler 54 Rapsody Yachts ­ Rapsody Aqua Vive Seafaring Yachts ­ Seafaring Yachts Seafaring 44 Coupe Serious Yachts/Yacht­Gallery ­ Serious Yachts Brightly 1530 C02/K174 Statement Marine/Esthec composite decking ­ PTS 31 A36 A36 A36 A36 C03 A26 Steeler Yachts ­ Steeler Yachts Explorer 50 Pilothouse Steeler Yachts ­ Steeler Yachts NG50S Steeler Yachts ­ Steeler Yachts NG41S Steeler Yachts ­ Steeler Yachts NG52S Offshore Super Lauwersmeer ­ Super Lauwersmeer Discovery 42 OC Van den Hoven Jachtbouw ­ Van den Hoven Executive 1850 Standnr. Sloepen/tenders/weekenders L02 D22 L01 A10/L15 Blackfish Marine ­ Blackfish Classic 850 Botenservice Tatje ­ T­Liner T­Liner Cabrio Cooper Yachts ­ Cooper 1000 D. Bonsink Trading Company b.v. ­ Keizer 42 D26-C/K142 De Stille Boot ­ In Time Yachts Merione L11 A18 Lillebror Marine ­ Lillebror 65 Mercury Marine/Kempers Watersport/Holland Sport Boat Centre ­ Bayliner VR5 Cuddy Outboard A18 B14 L03 L09 Mercury Marine/Kempers Watersport/Holland Sport Boat Centre ­ Bayliner CC7 VanVossen Tenders ­ Tender 1000 Venandi Tenders ­ Venandi 900 Zinder Boats BV ­ Zinder 770

Exposanten Standnr. Exposantennaam T86 A+ Rigging L16 A06 K224 L02 T10 AdmiralsTender Altena Yachting C14/D16 Antaris L19 Balpha Mast Belship BV Blackfish Marine BOAT & FUN BERLIN K100-D Bomarine B24 D22 Bosporus yachting Botenservice Tatje T04/T50 Botentekoop.nl H11 E01 L01 G19 K168 F03 T44 Contest Yachts Cooper Yachts CS.RIGGING Cummins Holland BV C­Yacht Daemes op de golven & Heeren op het water K100-B Datema Amsterdam A40 K128 D26-C/ De Stille Boot K142 T16 F01 A15 De Boarnstream / Marex De Gier Jachtservice BV en De Gier Jachtstalling BV De Toerzeilers De Vaart Yachting Deep Water Yachts T12-A Degreef & Partner | Steiner verrekijker distributeur E03/F07 Dehler Yachts E34 K180 L14 K200 Delphia Yachts Delta Lloyd Delta Powerboats Distributeur Seajet Paint K100-F DMS Holland F21 B22 H15 A02 DOMANI DutchCat Elan Yachts Benelux Elling, Neptune Marine K138 T42 Elvstrom Sails Benelux Epifanes Yacht Coatings Breskens Yacht Service / Grand Soleil / Wauquiez Standnr. Exposantennaam K160 T80 E27 E13 A04 T18 European Yachting Network Jachtmakelaar Flexima op maat gemaakte Scheepsmatrassen Fountaine Pajot – Newpoint Moverbo Gebroeders van Enkhuizen Greenline Hagoort Sails B.V. E05/F15 Hanse Yachts T74 A20 B20 Havenlodge K126 G17 T60 T36 D08 D12 C22 Hoorn Maritiem HOPE Hutting Yachts Makkum BV Hyde Sails Nederland Interboat Isloep IVA Driebergen Business School B10 Jachtbemiddeling Van der Veen B.V. G05/H05 Jachtwerf & Jachtmakelaardij Serry B.V. E29 E30 K136 Jansma Jacht B.V. Jeanneau/Lagoon Kabola Heating Systems B.V. K100-G KANE Watches T76 T26 E02 C04 KARYVO Klerk Yacht Service BV KM Yachtbuilders Knobbe Jachtbouw F27/H09/ KNRM T64 T19 Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club K230 T40 K210 K164 C18 A30 K112 L11 C01 26 Kuiper Verzekeringen Kunst Express Land Rover Nederland Lankhorst Taselaar Lekker Boats Lengers Yachts Lijnenspecialist.nl Lillebror Marine Linssen Yachts Harri Amsterdam Hartman Yachts Standnr. Exposantennaam C14/D16 Maril K238 D24 Mastervolt Menken Maritiem A18 Mercury Marine/ Kempers Watersport/ Holland Sport Boat Centre Motorboot Magazine Mulder Shipyard D30 A33 T52 G11 K122 T58 D20 A12 K150 B02 D28 D24 K182 K140 L18 MYS Total Yacht Care Nautique Nautisch centrum Nicolaas Witsen Neptune Zit­ en Slaapcomfort No Limit Ships BV NoblesseCruiser42 North Sails North­Line Yachts G01/H03 Nova Yachting K170 NPS Diesel/Nanni/John Deere Omtzigt Watersport Optimist on tour Pantaenius GmbH Permateek International Pieterman Sloep D26-B/ Popeye/Bobsloepen K100-A K178 A01 A24 T06 F25 A06 F23 T72 A14 D04 C24 K226 T54 C08 Raymarine Benelux Rossinante Rotorswing Marine Saffier Maritiem SailSelect Zeilmakerij K100-E Sailspecials ­ SUNBEAMsystem zonnepanelen Seafaring Yachts Seafury BV Sealine Seijsener Rekreatietechniek B.V. Seldén Mast A10/L15 Serious Yachts/Yacht­Gallery G16 Sevensisters Jachthavens Smalland Maritiem HISWA MAGAZINE 4 Post Marine Heating B.V. Princess Yachts Benelux BV Privateer Yachts/Silverline Yachts Rake Rigging bv A11/L07 Rapsody Yachts/Aqua Vive K220

Standnr. Exposantennaam D27 E38 K206 A36 C03 D25 F02 T03 T68 T82 A26 B14 T22 B12 L03 T38 T46 K216 K114 K132 T48 Smidtje Canal Cruises & Events Solaris Starclass Yachts Transport C02/K174 Statement Marine/Esthec composite decking Steeler Yachts Super Lauwersmeer Suzuki Swan The Hague Offshore Sailing World Championship 2018 True Heading UK­De Vries Sails Van den Hoven Jachtbouw VanVossen Tenders Varen doe je Samen! Vedette Jachtbouw BV Venandi Tenders Veno Heating Systems B.V Venturi­Sailing Yerseke VETUS B.V. Victron Energy Volvo Penta Vyva Fabrics L06 Wajer Yachts H01 Waterspoor Jachtbouw A16/E17 Watersport Centrum Lemmer BV K154 Webasto Thermo & Comfort Benelux B.V. K176 K158 A38 E09 T70 Whaly Boats WhisperPower K100-C Winchrite Elektrische Lierhendel XO Boats X­Yachts Holland Yacht Controller D26-A Yachtcontrol BV T90 YachtFocus K208 C10 YEC, Yachtpaints Equipment & Consultancy Zarro Dutch Quality Boats G15/T20 Zeilen T08 L09 Zeilmakerij de Zeilerij/ Roschmarine Zinder Boats BV HISWA MAGAZINE 4 Groot aanbod Met een groot aanbod aan Nederlandse en internationale jachtbouwers brengt de HISWA te water een grote collectie zeilen motorjachten bijeen. Er zijn bijvoorbeeld merken aanwezig als Bestevaer, Interboat, Wajer, Linssen, Vri­Jon DSA yachts, Steeler en Mulder. Ook de gloednieuwe Livingstone is van de partij. Maar ook merken zoals Swan, North­line, Elling, Jeanneau, Bavaria, X­yachts, Princess, Privateer, Lekker Boats , XO­boats, Dufour, Delphia en Nimbus zijn goed vertegenwoordigd op de HISWA te water 2017. Bezoekers die op zoek zijn naar een catamaran kunnen hun hart ophalen. Onder andere Dutchcat, Jansma Yacht, Nautisch Kwartier Stavoren en Newpoint Moverbo komen met een catamaran of trimaran. Watersportproducten Tientallen watersportbedrijven waaronder Hagoort, Hoorn Maritiem, KANE watches, Neptune zit­ en slaapcomfort, L.J. Harri Amsterdam, Lankhorst Taselaar en de Lijnenspecialist bieden op de nautische markt speciale beursaanbiedingen aan. Jonker: “Watersporters vinden er alles wat ze zoeken. Van kleding tot kaarten, van verf tot matrassen en van dekuitrusting tot navigatie.” Activiteiten Michelle Jonker: “We willen onze bezoekers een complete dag uit bieden, daarom hebben we het activiteitenprogramma samen met onze bezoekers samengesteld. Watersporters moeten kunnen kopen, kijken, inspiratie opdoen en vooral hun hobby kunnen beleven.” Varen De hele week gaat de HISWA te water op zoek naar de beste watersporter van Nederland. Tijdens het NK Manoeuvreren wordt samen met Raymarine gezocht naar de watersporter die het best kan manoeuvreren, aanleggen en slalommen. Dagelijks worden prijzen uit gereikt. De weekwinnaar wint een vliegles voor drie personen van Wooning Aviation in Lelystad. Daarnaast kunnen bezoekers mee het water op met een historische reddingsboot van de KNRM, mee over het IJ en de grachten met Sight Seeing tours. Pieter­Jan Postma neemt bezoekers mee op zijn catamaran en laat zien waar de boot allemaal toe in staat is. 27

Inspiratie In het Motorboot­theater organiseert Motorboot/Roskam Media diverse presentaties en themadagen. Watersporters doen er inspiratie op over varen in Frankrijk (woensdag), Duitsland (donderdag) en op groot water (dinsdag en vrijdag). Zaterdag staat de dagboot centraal, met daarbij tips over hoe mensen er meer plezier aan beleven. Het theater sluit zondag af met een presentatie over het varen op de Nederlandse Waddenzee. Dromen Jonker: “Natuurlijk moet op een watersportbeurs ook flink gedroomd kunnen worden. Vertrekkers Joshua en Katia komen na zes jaar rond de wereld De #1 in-water bootshow van Noord-Europa • Het grootste aanbod van Nederlandse jachtbouw en internationale merken • Tientallen werven lanceren hun wereldprimeurs • Honderden nieuwe modellen sloepen, zeiljachten en motorboten • Elke dag demonstraties, proefvaarten en spetterende activiteiten op het water • Breed aanbod van nautische producten en diensten en gezellige terrassen aan het water • Direct bereikbaar met gratis veerpont vanaf Amsterdam CS – NDSM Werf • Elke dag open van 10.00 – 18.00 uur • Koop uw kaarten online met korting op www.hiswatewater.nl. www.hiswatewater.nl Facebook: HISWAtewater Twitter: #HISWAtewater Instagram: HISWAtewater 28 te hebben gevaren definitief terug naar Nederland. Tijdens de HISWA te water varen ze op dinsdag om 11 uur de Amsterdam Marina binnen, waar hun familie en vrienden op hen wachten.” De hele week vertellen zij bezoekers over alles wat ze hebben meegemaakt. Bij Boten­met­een­verhaal liggen zeil­ en motorboten waarvan de schipper, bouwer of eigenaar de bezoekers graag meeneemt in een bijzondere anekdote of een spannend verhaal. Van een avontuurlijk bouwproces tot wereldreis. Het biedt daarmee een beetje avontuur op de steigers. Kinderen Speciaal voor kinderen is er op de HISWA te water genoeg te beleven. Voor kinderen tot 13 jaar die in het bezit zijn van een zwemdiploma meert de Optimist on tour weer aan. Kinderen kunnen kennismaken met varen in een Optimist of andere watersporten uitproberen zoals kanovaren. HISWA MAGAZINE 4

Nederlandse jachtbouwers maken boten voor de ervaren watersporter die weet wat hij wil. Kopers uit de landen om ons heen weten de werven te vinden voor kwaliteitsproducten, maar de concurrentie is hevig. Na de economische recessie groeit de productie weer. Winst maakt de sector nog niet. “Ik kan niet zeggen dat het floreert,” meldt directeur Jacco van Maastricht van De Alm Jachtbouwers. “Gelukkig bouwen we wel voor het eerst sinds enige tijd weer voor een Nederlandse klant. Dat was al zes jaar lang niet gebeurd. We hebben een nieuw model in ons aanbod. De Delfino Grand Voyager is een ontwerp van Werner Yacht Design, met steilsteven en retro styling. Daarnaast bouwen we voor een Oekraïense klant, de markt voor dat land en hun Russische buren zien wij voor de komende jaren als groeimarkt. We hebben een agent in Oekraïne. In de periode dat er weinig jachten werden verkocht, hebben we gelukkig ons personeelsbestand wel op sterkte kunnen houden. We hebben meer verbouwingen en refits gedaan, ook collega bedrijven geholpen. In die periode bouwden we nog 2 of 3 jachten per jaar, terwijl dat er normaal gesproken 5 of 6 zijn. In de tussentijd hebben we geïnvesteerd in nieuwe modellen, om met actueel aanbod op de markt te zijn als de kopers weer komen. Dat komt nu langzaam op gang. Zo hebben we ook een 100 voet (31 meter) jacht ontwikkeld, we hopen daar binnenkort een koper voor te vinden. Het merendeel van onze jachten zijn Trawlers tussen de 15 en 22 meter lang, het segment net onder de echte superjachten.” Levertijd iSloep levert boten in een heel ander segment, maar directeur Edwin Stut ziet vergelijkbare ontwikkelingen als zijn collega van De Alm. “Het trekt aan. Maar we zijn er nog niet, de watersport is bij lange na nog geen gezonde business. Gelukkig worden Optimisme maar

er weer boten verkocht, maar de concurrentie is moordend waardoor de prijzen onder druk staan. Klanten zeggen het gewoon tijdens een proefvaart: ‘we hebben ook bij die andere sloepenbouwer een proefvaart gedaan en die bood een flinke korting.’ Nu zitten wij met onze sloepen aan de onderkant van de jachtbouwmarkt. De aanschaf van een open boot is toch meer een impulsaankoop dan een groot jacht. Doordat de maand maart mooi weer bood, hebben we na de HISWA­beurs een goede periode gehad in de verkoop. Nu het in juni en juli weer mooi weer is, gaat de verkoop goed door. Doordat de vooruitzichten in de economie weer wat gunstiger lijken, merken we dat met name de Nederlandse consument wat makkelijker geld uitgeeft. Op dit punt kwamen de klanten uit het buitenland eerder in beweging: de aantrekkende Edwin Stut bestelt. Een Nederlander koopt vandaag en wil morgen varen. Zo simpel is het helaas niet. We hebben 6 modellen van 585 tot 990 centimeter lengte, met elk heel wat keuzemogelijkheden: Nederlandse consumenten geven weer makkelijker geld uit. economie merkten we het eerst in de export. We merken best een verschil tussen Duitse en Nederlandse klanten. Een Duitser koopt een machine, hij gaat ervan uit dat die nog gebouwd moet worden op het moment dat hij motoren van enkele tientallen tot honderden pk’s, instrumentenpanelen, kussens, kleuren en meer. Daarom hebben we voor de snelle levertijd wel een aantal polyester casco’s in verschillende kleuren staan, waar we dan naar keuze van de klant in heel korte tijd al zijn wensen in kunnen inbouwen. Het lijkt beter te gaan, maar ik vind het toch nog te vroeg om te juichen. Kwaliteit “De vlag hangt er positiever bij dan een paar jaar geleden,” merkt ook directeur Geert Wijma van Jachtwerf Heeg. “Toch spelen een paar cruciale vragen over de verdere toekomst van de watersport in Nederland. Hoe bereiken we twintigers en dertigers? Die groep heeft vaak best wel geld te besteden, maar geen spaargeld en ze hebben Orders jachtbouw nemen toe, koper zoekt topkwaliteit tegen scherpe prijs nog geen winst HISWA MAGAZINE 4 31

60 op het water zijn. Niet zo lang geleden kocht ik ook de rechten voor de Splash, een grote klasse met wedstrijdboten. Naast de Pointer 25 presenteren we nu de Pointer 22: dezelfde kwaliteit, maar iets kleiner en daardoor makkelijker trailerbaar.” Geert Wijma nog een hoop andere bezigheden naast zeilen. De mensen die boten kopen zoeken toch ook op hun daysailer of weekender iets meer comfort: een toilet, een koelkastje. Daarom investeerden we een aantal jaren geleden, midden in de crisis, in de Pointer 25, een goed zeilende boot die heel compleet is: met inboordmotor. elektra, kooktoestel en bed. In alles streven we naar kwaliteit plus goede zeileigenschappen om ons te onderscheiden van de prijsvechters: de Poolse en Franse werven. Als mensen iets willen van ons als Nederlandse werf, waar we alles in eigen huis maken, dan moet het echt goed zijn. Het is in deze markt erg moeilijk om geld te verdienen, maar wij kiezen voor de kwaliteit met veel service. We hebben een prachtige vloot met boten: de Randmeer waarvan er al 2000 rondvaren, bouwnummer 1 en 2 en 3 van 55 jaar oud varen ook nog. Met zulke goede boten die zo 32 lang mee gaan, verkoop je minder nieuwe. We hebben daarom ook een uitgebreide webshop voor onderdelen. Daarnaast de G2, waarvan inmiddels ook al bijna Ontwikkelingen in cijfers Exacte cijfers over de verkoop van jachten in Nederland zijn niet beschikbaar, maar leden van HISWA vereniging vullen wel vier keer per jaar een conjunctuurenquête in waarin ze hun resultaten en verwachtingen weergeven. Een enquête is niet uitputtend maar afhankelijk van een (beperkte) groep respondenten. Deelnemende jachtbouwers melden: • 32 procent van de in Nederland gebouwde jachten korter dan 24 meter, is in 2016 verkocht naar het buitenland. • De omzet is in 2016 met 3,3 procent gestegen ten opzichte van 2015. • De brutowinst is met 3,0 procent gestegen in 2016. • Maar in het vierde kwartaal van 2016 noteerden deelnemende jachtbouwers gezamenlijk een verlies van 0,9 procent. • In het eerste kwartaal van 2017 bedroeg het verlies zelfs 2,3 procent. • Toch worden de verwachtingen van de jachtbouwers optimistischer: in 2016 gaf al 53 procent aan een beter jaar te verwachten dan het voorgaande, begin 2017 sprak 55 procent die verwachting uit. HISWA MAGAZINE 4 Verliefd “We moeten in deze krappe markt blijven nadenken wat onze doelgroep wil. Daarom zetten we ook in op andere verkoopkanalen als huurkoop. Ten opzichte van 10 jaar geleden, merk je dat mensen nu heel goed nadenken waaraan en onder welke voorwaarden ze hun geld uitgeven. Mijn doel is om geïnteresseerden in een boot te krijgen voor een proefvaart: als ze merken hoe onze boten zeilen, worden ze verliefd.”

Vraag & Antwoord Mag ik een kopie maken van een paspoort of rijbewijs van een klant? Antwoord van HISWA Het korte antwoord is: het kopiëren of scannen van een identiteitsdocument is niet toegestaan. We zullen dit uitgebreid toelichten. Soms is het nodig om de identiteit van een klant te kunnen vaststellen. Meestal is het voldoende om het identiteitsbewijs te bekijken en vast te stellen dat het geldig en echt is, maar in de praktijk wordt soms gemakshalve een kopie of een scan van het legitimatiebewijs gemaakt. Dit is doorgaans wettelijk niet toegestaan en zelfs strafbaar. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voerde de afgelopen jaren een publiekscampagne om burgers erop te wijzen dat zij zorgvuldig met hun identiteitsbewijs moeten omgaan en niet zomaar (een kopie van) hun paspoort, identiteitskaart of rijbewijs moeten afgeven. Dit omdat het kan leiden tot identiteitsfraude. Identiteitsbewijzen bevatten persoonsgegevens, dat zijn alle gegevens over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. Er zijn gewone persoonsgegevens zoals naam, adres en woonplaats én er zijn bijzondere persoonsgegevens. Op een identiteitsbewijs staan twee bijzondere persoonsgegevens: de pasfoto en het burgerservicenummer. Het verwerken van bijzondere persoonsgegevens is verboden, tenzij er een uitzondering in de wet staat. Voor private partijen zoals een watersportbedrijf is dat niet het geval. Het kopiëren van identiteits documenten van klanten betekent dat er bijzondere persoonsgegevens worden verwerkt en omdat hiervoor geen wettelijke grondslag bestaat, is dit niet toegestaan. HISWA MAGAZINE 4 33 Ook bedrijven die nachtverblijf aanbieden mogen geen kopie of scan maken. Zij hebben weliswaar de wettelijke plicht om hun gasten te registreren, maar dit betreft louter het registreren van naam en woonplaats van de gast, de dag van aankomst en het type identiteitsdocument dat is getoond. Een kopie maken van een identiteitsdocument mag niet. In de Paspoortwet is vastgelegd dat een paspoort alleen mag worden afgegeven als er een wettelijke verplichting is. Vraag van een HISWA-lid

Zeediertjes De ontwerpers van het zeiljacht Exo hebben zich duidelijk laten inspireren door de natuur. Opvallend zijn de organische vormen en de vloeiende lijnen van de romp. Een spectaculaire raampartij in de lounge geeft de bemanning een weids panorama op de omgeving. Het lijkt een heel vanzelfsprekend ontwerp, maar het vergt veel van het technisch vernuft van de ontwerpers en het vereist krachtige ontwerpsoftware. Tekst: Charlotte Leenaers De natuur is voor veel ontwerpers een bron van inspiratie. Klittenband, geïnspireerd op een plakkerige vrucht, is een van de oudste voorbeelden. Een ander bekend voorbeeld is een Japans hogesnelheidstrein met dezelfde stroomlijn als de snavel van een ijsvogel. Met een ingewikkeld woord heet dit ‘biomimicry’: het toepassen van slimmigheidjes uit de natuur. Nederlandse jachtontwerpers en jachtbouwers hebben al een paar aardige staaltjes op hun 34 naam staan. Zo heeft het Nederlandse bedrijf O­foil zich laten inspireren door de staart van een dolfijn bij de ontwikkeling van een scheepsaandrijving en bracht de staart van een walvis DMS op het idee voor een stabilisatiesysteem voor jachten. Een exo-skelet kenmerkt zich door maximale sterkte met minimaal materiaalgebruik. Ook de jachtontwerpers van Dykstra Naval Architects hebben ‘biomimicry’ ontdekt. Samen met het Londense bureau Claydon Reeves ontwierpen zij het 46 meter lange zeiljacht Exo. “Aanleiding voor het ontwerp van dit jacht was de vraag naar een weidser uitzicht vanuit het schip over het water”, vertelt Thys Nikkels van Dykstra Naval Architects. “Zou het mogelijk zijn om de ramen bovendeks en onderdeks te combineren tot een grote glaspartij? Dat is een lastige opgave omdat juist in dat gedeelte van de romp de krachten van golven en wind het grootst zijn. En iedere jachtbouwer weet dat daar HISWA MAGAZINE 4

bron van inspiratie waar de krachten het grootst zijn, sterke materialen nodig zijn. Glas is dan geen optie.” Exo-skeletconstructie Het noodzaakte de ontwerpers om de gebaande ontwerppaden te verlaten en op zoek te gaan naar een nieuwe ontwerpstrategie. Die werd gevonden in het toepassen van een exoskelet­constructie. Exoskeletten zijn harnas­achtige uitwendige skeletten, die van nature voor komen bij micro­organismen zoals kiezelwieren en stralendiertjes. Deze skeletten ontlenen hun sterkte aan de bijzondere gebogen vormen. Onderzoekers van het Duitse Alfred Wegener Instituut deden al in 2005 onderzoek naar deze skeletten en dat leidde tot meer inzicht in het ontwerp van extreem lichte en sterkte constructies. Samen met masterstudent David Leidenfrost van dit instituut werkten de ontwerpers van Dykstra het exoskelet­ontwerp voor de Exo verder uit. Enerzijds moest de romp sterk genoeg zijn om de krachten van de tuigage en de golven op te vangen en tegelijkertijd wilden de ontwerpers bij de raampartij minimale krachten in de romp. Voor het ontwerp is gebruik gemaakt van de kennis over de opbouw en de sterkte van natuurlijke exo­ skeletten. Leidenfrost schreef in 2016 ter gelegenheid van het 24e International HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction een paper over het ontwerp van de Exo en daarin zegt hij: ‘Het natuurlijke ontwerp van een exo­skelet is het resultaat is van miljoenen jaren evolutie en heeft als belangrijk kenmerk dat met een minimaal gewicht een maximale sterkte gerealiseerd wordt. In de natuur is dat belangrijk om snel te kunnen vluchten of om te vliegen. Topologieoptimalisatie is een recentere techniek waarbij met behulp van wiskundige algoritmes hetzelfde wordt nagestreefd: maximale sterkte met minimaal materiaalgebruik.” HISWA MAGAZINE 4 Met krachtige software heeft Leidenfrost de wiskundige topologie toegepast op het ontwerp van de Exo en het resultaat mag er zijn. De romp heeft een organische vorm met vloeiende lijnen, maar de echte eye­catcher is natuurlijk de spectaculaire glaspartij. De ontwerpers zijn zelfs in staat geweest om de vloeiende gebogen lijnen door te zetten in het glas. Nikkels: “De lay­out van de draagconstructie De natuur is voor veel ontwerpers een bron van inspiratie. van de romp is eigenlijk een weerspiegeling van het krachtenveld in de romp. In die delen van de romp waar geen krachten optreden, kunnen minder sterke materialen gebruikt worden. Zo konden we de grote glaspartij realiseren, iets dat met een traditionele rompconstructie onmogelijk is.” Bionische rompen Het ontwerp bevindt zich nu nog in de teken tafelfase. Met name de bouw van dergelijke jachten zal nog wel wat denkwerk vereisen. Nikkels vervolgt: “Als we vandaag de Exo zouden bouwen, zouden we kiezen voor een composiet materiaal. Voor de toekomst heb ik hoge verwachtingen van nieuwe, moderne bouwtechnieken zoals 3D printen.” Ook Leidenfrost stelt in zijn paper dat hij mogelijkheden ziet voor deze printtechnieken en vermoedt dat het printen van complexe rompstructuren slechts een kwestie van tijd is. “Ik denk dat we al in de nabije toekomst meer van deze ‘bionische’ rompen gaan zien.“ 35

Yacht Builders Academy: Onderwijs, bedrijfsleven, overheid én brancheorganisaties, waaronder HISWA Vereniging, werken samen in de Yacht Builders Academy die eind juni in Friesland is gelanceerd. Doel van de YBA: meer instroom van maritieme studenten, specialisatie jachtbouw en bij- of omscholing voor volwassenen. De nood is hoog: jachtbouwers zitten te springen om personeel. Tekst: Lisette Vos De initiatiefnemers van de Yacht Builders Academy in Sneek werken al langer intensief samen: ROC Friese Poort en De Vries Scheepsbouw Makkum hebben het Bedrijfsopleidingscentrum (BOC) opgericht. Sinds 2011 werken studenten van het BOC op de scheepswerf in Makkum en leren zij de praktijk van de jachtbouw. Deze opleiding, waarin onderwijs en bedrijfsleven nauw samenwerken, is niet onopgemerkt gebleven. In 2015 werd De Vries Scheepsbouw Makkum verkozen tot Beste Leerbedrijf van Nederland door het platform Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De Yacht Builders Academy gaat nog een stap verder: bij het initiatief van ROC Friese Poort en De Vries Scheepsbouw sloten zich inmiddels 36 partners uit het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven aan (zie kader). Net als De Vries Scheepsbouw kennen andere jachtbouwers, inclusief HISWA­leden, grote behoefte aan goed opgeleid personeel. Veel bedrijven, klein en groot, hebben vacatures die ze niet kunnen invullen. De jachtbouwers moeten bovendien concurreren met andere branches die technisch afgestudeerden nodig hebben. Praktische beroepen De Yacht Builders Academy leidt onder meer jongeren op voor praktische beroepen die jachtbouwers hard nodig hebben, van meubelmaker tot monteur. Nieuw is de opleiding tot jachtschilder die als meewerkend voorman op de werf gaat werken (mbo 4). Ook worden specialisten (mbo 2 en 3) opgeleid om het exterieur van het jacht te bouwen, denk bijvoorbeeld aan een reling of een teakdek. Volgens kwartiermaker Igor van Rooij is de Yacht Builders Academy geen nieuwe school. ‘We sluiten aan op het bestaande onderwijs, en spelen in op de behoefte van bedrijven. Zij willen dat leerlingen met de nieuwste technieken kunnen werken.’ Bedrijven zitten te springen om goed en gemotiveerd personeel. De lancering van de Yacht Builders Academy, waarin onderwijs, bedrijven en overheid uit de regio Noord-Nederland hun krachten bundelen. Feest!

meer dan onderwijs Een andere belangrijke activiteit van de Yacht Builders Academy is om meer jongeren en volwassenen aan te trekken die in de jachtbouw aan de slag willen. De eerste stappen zijn gezet: zo zijn alle vmbo­scholen in de regio Friesland aangeschreven voor de Ontdek Maritiem Avond, met als doel dat meer studenten voor lessen. Bedrijven moeten echter veel meer actie ondernemen om personeel aan te trekken. Van Oord: ‘Laat weten dat je als bedrijf werk te bieden hebt. Maak je vacatures voor iedereen zichtbaar. En zet je deuren wijd open om te laten zien hoe leuk en bijzonder het is om in de jachtbouw te werken.’ De Yacht Builders Academy leidt jongeren op voor praktische beroepen die jachtbouwers hard nodig hebben, van meubelmaker tot monteur. een opleiding in de jachtbouw op mbo­niveau kiezen. Op de jaarlijkse botenbeurs Boot Holland presenteerde de Yacht Builders Academy zich aan geïnteresseerde jongeren, van vmbo tot hbo. Van Rooij: ‘Deze aanpak is echt hard nodig. Sla de kranten er maar op na, er is een groot tekort aan personeel.’ Een ander doel van de academy is om volwassen die al in de watersportsector werken, bij of om te scholen tot specifieke beroepen in de jachtbouw. Van Rooij: ‘Dat past in de trend van een leven lang leren.’ Deuren wijd open Volgens Herbert van Oord, manager Arbeidsmarkt & Opleiding bij HISWA Vereniging, is er een belangrijke rol weg ­ gelegd voor de bedrijven. Partners van de Yacht Builders Academy werken bijvoorbeeld mee aan de invulling van het lesprogramma of geven gastHISWA MAGAZINE 4 De Vries Scheepsbouw weet als geen ander hoe belangrijk het is om als bedrijf zelf het initiatief te nemen. De jachtbouwer zet – samen met ROC Friese Poort – de deuren wijder open en investeert veel uren in de Yacht Builders Academy. Sytske Noordmans van De Vries Scheepsbouw, coördinator van het Bedrijfsopleidingscentrum, hoopt dat meer bedrijven zich aansluiten. ‘Het probleem op de arbeidsmarkt is groot, dat kunnen Yacht Builders Academy Onderwijs, bedrijven en overheid uit de regio Noord­Nederland bundelen in de Yacht Builders Academy hun krachten om samen goed en gemotiveerd personeel voor de jachtbouw op te leiden en aan te trekken. Doel is ook dat maritieme studenten in het onderwijs doorstromen, bijvoorbeeld van vmbo naar mbo of van mbo naar hbo. Gezamenlijk investeren de partners 2,3 miljoen euro in de YBA. Het gaat – in eerste instantie ­ om een project van vier jaar. Kijk voor meer informatie en alle partners op: www.yachtbuildersacademy.com 37 Kwartiermaker Igor van Rooij Sytske Noordmans we als bedrijf niet alleen oplossen. Samen moeten we laten zien hoe aantrekkelijk de jachtbouw is en welke kansen deze branche te bieden heeft. Voor jongeren én volwassenen.’

Het Portret Klaas Schiphof In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is. Dit keer: Klaas Schiphof, directeur-eigenaar van Aquatec, een trouwe exposant van de HISWA te water. Tekst: drs. Liane Jansen 38 U bent werkzaam in de sloepenmarkt. Hoe ontwikkelt deze markt zich? Welke trends en ontwikkelingen signaleert u? “De sloepenmarkt is een relatief jong marksegment en de HISWA MAGAZINE 4

afgelopen 10 jaar waren er veel ontwikkelingen. De producenten worden professioneler. Enerzijds is dat te zien aan de uitstraling van de werven en de manier waarop ze bezig zijn met nieuwe modellen. De consument wil waar voor zijn geld en stelt steeds hogere eisen. Anderzijds is de regelgeving aangescherpt. Door de combinatie van hogere eisen en strengere regels komen er betere sloepen op de markt. Een andere trend is dat het imago van de sloep verandert. Steeds meer jongere watersporters hebben de sloep ontdekt. Zo kunnen waterskiën en wakeboarden met sommige sloepen prima worden beoefend. Een andere trend is dat er veel meer verschillende kleuren komen. Het standaard wit en blauw is er nog wel maar er worden steeds meer boten in felle kleuren gebouwd.” U vertegenwoordigt drie merken – Makma, Maril, Antaris – onder de naam Aquatec. Hoe is dit zo ontstaan en hoe ziet de positionering eruit? “In 2008 nam Maril het merk Makma over en later in datzelfde jaar werd afgesproken om de combinatie Maril/Makma samen te voegen met Antaris. In 2010 zijn de bedrijven fysiek samengevoegd onder de naam Aquatec in Woudsend. Door de samenvoeging ontstond schaalgrootte en konden we slimmer produceren en efficiency voordelen realiseren. De merken Antaris en Maril zijn onze sloepenmerken waarbij Antaris iets strakker is qua HISWA MAGAZINE 4 vormgeving en waar we meer met verschillende kleuren werken. Maril is klassieker en ronder qua vormgeving. Het merk Makma wordt gekenmerkt door de stijlvolle en tijdloze Caribbean­lijn. Alle casco’s produceren we in onze eigen polyesterfabriek in Zwaag. De bouw van de boten vindt vervolgens plaats in Woudsend. Voor alle drie merken geldt dat we alles in eigen beheer bouwen, waarbij we samenwerken met een groep geselecteerde toeleveranciers.” Hoe ziet een typische sloepenklant eruit? “Naar mijn idee bestaat er geen typische sloepenklant. Onze klanten verschillen bijvoorbeeld sterk in leeftijdscategorie maar ook in levensfase. Er zijn beginnende watersporters met of zonder kinderen die vanuit een sloep doorgroeien naar een groter model boot. Maar er zijn ook watersporters die een zeil­ of grote motorboot hebben gehad en de stap maken naar een sloep. En verder hebben we vooral in het noorden van het land veel binnenen buitenlandse klanten met een sloep bij hun tweede (vakantie) huis. Kortom, onze sloepenklanten vormen een gemêleerde groep klanten.” U bent een trouwe exposant van de HISWA te water, wat verwacht u van de editie van 2017? “Op iedere beurs gebeuren altijd onverwachte zaken, dat is het leuke aan een beurs. Ik heb een goede verwachting van de komende HISWA te water die Biografie Klaas Schiphof is 49 jaar oud, is getrouwd, heeft 1 kind en woont in Sneek. Klaas is directeur­ eigenaar van Aquatec Industries BV. Hij werkte voorheen in verschillende salesfuncties bij bedrijven in binnen­ en buitenland waaronder KPN Telecom, Despec en Ahrend. Hij werd in 2009 directeur van Maril. Daarna werd hij algemeen directeur van Aquatec Industries BV. In 2016 nam hij het bedrijf over. voor de laatste keer in Amsterdam plaatsvindt. Deze verwachting is mede ingegeven door de positieve sfeer die ik al het gehele jaar constateer. Dit heeft voor een groot deel te maken met het toegenomen consumentenvertrouwen maar ook met de respons van onze klanten op de ontwikkeling van onze nieuwe modellen. Op de beurs gaan we uitpakken met de succesvolle Maril 6NXT en Antaris Seventy7 Touring. Verder zijn we bezig met een nieuw model waarbij we tijdens de beurs (potentiële) kanten om input vragen.” Wat is uw gouden tip voor de campagne Welkom op het water? “Genieten van de watersport op en/of rondom het water is één van de leukste en mooiste manieren van vrijetijdsbesteding. Een dag varen voelt als een weekend weg en een weekend weg voelt als een week weg. Die boodschap moet centraal staan in de campagne.” 39

NIEUWSINNOVATIE Torqeedo en BMW Op de METS van 2016 was de preview al zichtbaar. Torqeedo introduceert nu de BMW i hoogspanningsaccu’s voor boten. Het zijn nagenoeg dezelfde accu’s die BMW gebruikt in haar i3­modellen. Ze hebben een energie­inhoud van 30,5 kilowattuur en werken op 360 volt. Torqeedo paste de accu’s aan om ze te laten werken met de Deep Blue motoren. De accu’s hebben een grote energiedichtheid, volgens Torqeedo de hoogste die momenteel op de markt beschikbaar is. Dat betekent dat de kosten per kilowattuur relatief laag zijn. Torqeedo garandeert een accucapaciteit van tachtig procent, negen jaar na installatie. Die garantie geldt ook bij dagelijks gebruik van de accu’s. www.torqeedo.com Green Electric It Ges wilde op het eigen terrein boten tot twintig ton milieuvriendelijk transporteren. Het bedrijf bedacht daarom de Green Electric Boat Transporter. Dat is een elektrisch aangedreven hydraulische botenwagen. De Green Electric is uitermate geschikt voor gebruik in kleine ruimtes. De trailer kan namelijk om zijn eigen as draaien en is in staat om zich diagonaal te verplaatsen. De Green Electric is zelfrijdend, besturing vindt plaats met behulp van een afstandsbediening. Die bedient de hydrauliek en de besturing van de vier wielen. De Green Electric heeft een elektromotor met een vermogen van vijf kilowatt. Die motor zorgt voor de aandrijving van de dubbele hydraulische pomp. Vier tractieaccu’s met een capaciteit van 230 Ah elk leveren de voeding. De proportionele snelheidsregeling zorgt voor een traploze aandrijving. It Ges deed vier jaar ervaring op met het prototype. Het bedrijf bracht de botenwagen onlangs op de markt en ziet toepassingen bij jachthavens, onderhoudsbedrijven en jachtwerven. www.yachtserviceitges.nl 40 Aero Pro Spinlock ontwikkelde het Aero Pro vest voor maximale veiligheid en draagcomfort. Het ontwerp kwam tot stand in samenwerking met het Engelse BAR America’s Cup team. De Aero Pro heeft een drijfvermogen van vijftig Newton. Het is hierdoor geschikt voor open boten, sportboten en extreme catamarans. Het Aero Pro zwemvest vormt een geheel met een lycra shirt van duurzame elastische materialen. Het sluit daardoor perfect aan op het lichaam. Dat resulteert in een minimale luchtweerstand en veel draagcomfort. Het gebruikte schuim is zeer flexibel en dun. In de rug zit een opbergzak, daar past een optionele rugbeschermer of waterzak in. Die waterzak heeft een slang met mondstuk, dat maakt drinken tijdens het varen gemakkelijk. Verder is er een solide ophanglus. De Aero Pro heeft ook een opening voor een trapezehaak. Aan de binnenzijde zit een antislipprofiel om te voorkomen dat het vest langs het lichaam omhoog kruipt. www.spinlock.nl HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE Game Changer De Nederlandse werf Damen lanceerde begin dit jaar de Game Changer, een kruising tussen een zogenaamd Yacht Support Vessel en een expeditieschip. De Game Changer heeft een lengte van zeventig meter. De boot is bedoeld voor jachteigenaren die hun plezier ook buiten de gebaande paden zoeken. Ze willen naar bijzondere plaatsen, waar weinig mensen komen. Die plaatsen zijn meestal minder geschikt voor superjachten. De jachteigenaren willen ter plekke gebruik maken van grote tenders, helikopters en onderzeeërs. Verder is er behoefte aan de inzet van personeel, gidsen en beveiliging. De Game Changer biedt daarvoor de oplossing, met veel bergruimte, en accommodatie voor 22 personen. De kosten voor dit extra vaartuig zijn aanzienlijk lager dan de bouw van een groter jacht. Omdat niet alle personeel aan boord van het superjacht zelf verblijft biedt de Game Changer bovendien meer privacy voor de eigenaren. De boot is voorzien van een helikopterdek en een overdekte hangar. De grote kranen aan dek zorgen ervoor dat tenders en voorraden snel van en aan boord kunnen. www.damen.com Draadloos pompen Pompenfabrikant Seaflo introduceert een draadloze afstandsbediening. De aan/uit­schakelaar voor de pomp werkt op twaalf volt. De afstandsbediening functioneert vanaf elke willekeurige plek aan boord. Het draadloze bereik van de afstandsbediening reikt tot maximaal vijftig meter. De exacte reikwijdte hangt af van obstakels, de locatie van de pomp en de batterijsterkte van de afstandsbediening. www.seaflo.nl HISWA MAGAZINE 4 Exposure Marine OLAS Het Overboard Location Alert System (OLAS) van Exposure Lights is via Bluetooth gekoppeld aan een smartphone of tablet. De bemanning draagt een persoonsgebonden OLAS­tag. Zo’n tag kan ook worden bevestigd aan een reddingsboei of reddingsvest. Zodra iemand overboord gaat of de tag buiten bereik is geeft de OLAS­app een alarmsignaal. De app slaat op dat moment de GPS­coördinaten van de smartphone of tablet en het tijdstip op. De app laat direct zien om wie het gaat en toont ook instructies om naar de MOB­locatie te navigeren. Ook de afstand tot de MOB­locatie en de huidige snelheid worden weergeven. Een tag zelf heeft geen ingebouwde AIS of GPS. Tijdens een noodgeval slaan veel mensen dicht waardoor ze niet meer adequaat reageren. De OLAS­app helpt dan door het geven van informatie over het uitvoeren van een noodoproep via de marifoon. Het is daarbij wel nodig om de gegevens van het jacht, zoals roepnaam en MMSI in de app op te slaan. De noodnummerfunctie maakt het mogelijk om telefoonnummers op te slaan om in een noodgeval te bellen. De OLAS­app, gratis voor iOS en Android, toont ook korte instructies en handige tips om een redding uit te voeren. De app werkt op meerdere apparaten tegelijk en heeft een directe verbinding met acht tags. www.technautic.nl 41

NIEUWSINNOVATIE Maaiverzamelboot G.M. Damsteegt B.V. uit Oud­Alblas breidde zijn vloot maaiboten uit met een maaiverzamelboot. Damsteegt zet deze boot in om waterplanten in sloten, vijvers, kanalen en meren te bestrijden. Het bedrijf koos voor een compacte machine. De boot past op een bak­kraanwagen en dat houdt de opstartkosten beperkt. Damsteegt kan nu namelijk zelf zorgen voor het vervoer van de boot naar de plaats van inzet. Damsteegt kan desgewenst ook zorgen voor de afvoer van de plantresten. Dat gebeurt door de inzet van een beunbak. www.gmdamsteegt.nl DVB-T antenne Wave De nieuwe Scout Wave is een compacte omni­directionele TV/ FM­antenne. De hoogte bedraagt 200 millimeter, de diameter is 105 millimeter. Scout ontwierp de antenne speciaal om alle beschikbare analoge en digitale TV en FM­signalen te ontvangen. Door het omni­directionele ontwerp is geen tijd meer nodig om een antenne te richten. De ingebouwde versterker met lage ruis zorgt voor een prima beeldkwaliteit. Dat geldt zowel in horizontale als verticale polarisatie. Het is mogelijk om tegelijkertijd twee apparaten te verbinden. De waterdichte behuizing is bestand tegen UV­straling en behoudt daarom zijn kleur. De standaard schroefdraad zorgt voor een gemakkelijke installatie. www.belship.nl GHook Het Sloveense Boatasy ontwikkelde de GHook. Het is een handig hulpmiddel bij het vastmaken en verleggen van natte landvasten. De GHook voorkomt vieze handen en het snijden van ruwe lijnen in de huid. www.boatasy.com

NIEUWSINNOVATIE Chirp Radar Humminbird introduceert een nieuwe compacte radarmodule. Die is voorzien van de Chirp pulse compressietechniek. Die zorgt voor een groot onderscheidend vermogen op zowel korte als lange afstand. De nieuwe Chirp­radar laat buien, rotsen, boeien en herkenningspunten op het land duidelijk zien. De resolutie is veel beter dan bij het gebruik van magnetronradars. Humminbird verbeterde ook de footprint van de radar ten opzichte van oudere modellen. Het apparaat is klein, licht en heeft een laag elektriciteitsverbruik. De radar vraagt zeventien watt elektrisch vermogen tijdens het zenden en zeven watt in standby. De diameter bedraagt 21 inch, het gewicht is 5,6 kilo. www.technautic.nl Joysticktechnologie voor dubbele binnenboordmotor Mercury Marine introduceerde Joystick Piloting for Inboards (JPI) in januari tijdens BOOT. Dat betrof de toepassing met een enkele motor. Nu is JPI ook mogelijk voor grotere boten met dubbele motor. JPI zorgt dan voor de besturing van boeg­ en hekschroef. Het joysticksysteem van Mercury reageert snel. Volgens Mercury sneller dan andere joysticks op de markt. JPI biedt dan een uitstekende controle op de manoeuvreerbaarheid van de boot. Mercury werkte ook zijn Smart Tow­functie bij. Die wordt gebruikt bij het wakesurfen waarbij lagere constante snelheden belangrijk zijn. Met Smart Tow is het mogelijk om vooraf een bepaald startprofiel en een kruissnelheid in te stellen. www.mercurymarine.com HISWA MAGAZINE 4 43 Microturbines op superjachten Luxe superjachten varen vaak in ecologisch gevoelige gebieden die steeds vaker worden aangemerkt als Emission Controlled Areas (ECA). Om de milieubelasting door de jachten te beperken maken zij gebruik van de nabehandeling van hun uitlaatgassen. Dat gebeurt onder andere met ureum. Het nadeel daarvan is dat er geen TIER 4 compliance is en dat de opslag van het ureum veel plaats inneemt. Micro­turbines kunnen de oplossing zijn voor deze emissieproblematiek. Het vervangen van dieselgeneratoren door micro­turbines heeft nog een aantal extra voordelen. De turbines zijn geschikt voor het terugwinnen van restwarmte en de uitstoot van roet is substantieel lager. Verder kunnen microturbines relatief eenvoudig overschakelen op alternatieve brandstoffen zoals LNG en veroorzaken ze weinig trillingen. Bovendien zijn microturbines relatief onderhoudsarm. Dat verlaagt de kosten en verbetert de beschikbaarheid. Microturbines worden al toegepast in (autonome) landinstallaties en bij offshore­installaties. Binnen de scheepvaart is het gebruik nog beperkt. Koninklijke De Vries, Seven Turbine Power en RH Marine werken nu samen aan de integratie van de microturbine aan boord. Dat gebeurt in een Maritiem Innovatie Impuls Programma (MIIP). www.maritiemland.nl

NIEUWSINNOVATIE Yamaha F80D Yamaha introduceert een nieuwe buitenboordmotor: de F80D. Dat is een doorontwikkeling van de F80. De nieuwste uitvoering werd compacter en lichter. Uiteindelijk resulteert dit in een hoger vermogen, meer snelheid en een grotere acceleratie vanuit stilstand. De F80D heeft zeer lage geluids­ en trillingsniveaus. Dat is vooral merkbaar bij lagere snelheden. Deze voordelen komen voort uit een aantal ontwikkelingen. Dat zijn het nieuwe ontwerp van het uitlaatsysteem en de rubberen motorsteunen, een extra inlaatdemper, een nieuw lang steunsysteem en de verbeterde stijfheid van de motor zelf. De F80D is volledig compatibel met het digitale netwerksysteem van Yamaha. Daardoor zijn er veel geavanceerde regelfuncties en ­opties beschikbaar. Daarbij komt een breed spectrum aan digitale meters en het exclusieve Y­COP antidiefstalsysteem. Het digitale netwerk maakt ook VTS mogelijk, (variabele sleeptoerentalregeling). De nieuw ontworpen motorkap heeft een slim ontworpen waterafvoerkanaal aan de zijkant van de luchtinlaat. De F80D is een viertaktmotor met vier cilinders en zestien kleppen. De cilinderinhoud is 1.832 cc. Het vermogen aan de propelloras bedraagt 58,8 kilowatt (tachtig pk). www.yamaha-motor.nl Biesbosch Barrel Vof De Biesbosch In nam onlangs de eerste Biesbosch Barrel in gebruik. De tweede is in aanbouw. Een Biesbosch Barrel is geschikt voor twee volwassenen en twee kinderen. De Biesbosch In ontwikkelde het vaartuig om klanten maximaal van de natuur te laten genieten. De Biesbosch Barrel heeft een zitruimte aan de voorkant, met stoelen en een tafel. De voorzijde heeft een zonnescherm. daaronder staat een buitenkeukentje met spoelbak en een draagbaar kooktoestel. De Barrel zelf heeft een slaapruimte en een woon/leefruimte. www.debiesboschin.nl SeaSeeker De brillen van Snap, Spectacles, zijn er nog maar net. Maar het bedrijf is ook al bezig om ze geschikt te maken voor het gebruik onder water. Snap ontwikkelde een aantal prototypes, met de werknaam SeaSeeker. Dat deed het in samenwerking met cruisebedrijf Royal Caribbean. De SeaSeeker is geschikt voor gebruik in water tot een diepte van vijftig meter (150 voet). De gebruiksduur bij een volle accu is maximaal dertig minuten. Duikers voerden tests uit met de SeaSeeker, onder andere in het diepste, onder water gelegen sinkhole. Dat is het Great Blue Hole in Belize. Het is de bedoeling om de SeaSeeker vanaf de herfst op de markt te brengen. www.spectacles.com 44 HISWA MAGAZINE 4

Hangt dit bord binnenkort bij u aan de muur? Wilt u ook Erkend HISWA-bedrijf worden? En per direct profiteren van: • HISWA Algemene Voorwaarden Betrouwbaarheid en duidelijkheid voor u en uw klant. • HISWA-merk Professionele uitstraling richting uw klanten: HISWA staat voor zorgeloos varen. • Gratis producten en diensten Denk aan een digitale RI&E, modelcontracten en bijeenkomsten/trainingen. Bel ons en wij ontmoeten u graag voor een afspraak op de HISWA te water, van 29 augustus t/m 3 september in Amsterdam Marina. HISWA Vereniging, Ledenservice: 020 705 14 02 www.hiswa.nl/lidworden Erkend bedrijf 2017 WWW.HISWA.NL/ZORGELOOS-VAREN Dé beurs voor iedere watersporter HISWA te water 29 augustus - 3 september hiswatewater.nl Beursactie! Word nu lid en betaal de rest van het jaar niets!

NIEUWSMENS&BEDRIJF Succesvolle zeilkampen bij Pean De zeilkampen die de Friese zeilschool Pean organiseert zijn uiterst succesvol. Tot half juli genoten al ruim 400 kinderen van een mooie zeilschoolweek. Voor de tweede helft van de zomer gaan nog eens 350 kinderen op zeilkamp. Dat betekent een stijging van bijna 10%. Daarnaast is er ook een stijging van het aantal cursisten buiten de zomervakantie. Dat komt met name door de unieke zeilkampen – Schoolzeil – waarbij school en zeilen wordt gecombineerd. “In de herfstvakantie doen we leerstrategieën en zeilen. In de tweede helft van de kerstvakantie profielkeuze en zeilen en in de meivakantie herhalen we het succes van het bètazeilkamp. Zeilen in combinatie met bijspijkeren en examentraining in bètavakken bleek een gouden greep”, aldus Christoph Meijer van Pean. www.pean.nl Hanse en Privilège Aurelius, de meerderheidsaandeelhouder van HanseYachts AG, nam Privilège Marine uit Frankrijk over. Privilège bouwt zeil­ en motorcatamarans. De zeilcatamarans worden verkocht onder de merknaam Privilège, de motorjachten onder de naam Euphorie. Hanse gaat beide merken via haar eigen, wereldwijde, dealernetwerk verkopen. De Franse werf kan gebruik maken van de inkoopexpertise van Hanse. Verder stelt het Duitse bedrijf zijn kennis op het gebied van productie en ontwikkeling beschikbaar. Het is de bedoeling dat Hanse, in een later stadium, zelf zeiljachten onder de naam Privilège gaat bouwen. www.hansegroup.com Watersportbedrijf Anja overgenomen Robin Dorenbosch nam onlangs Watersportbedrijf Anja over van Alex de Vries. Het bedrijf ligt aan het Pikmeer in Grou. Dorenbosch werkt al sinds zijn jeugd bij Anja. Samen met zijn collega Allard Dijkema gaat hij aan de slag met veel vernieuwingen. ‘’We willen de binding met het dorp vergroten. Mensen kunnen sinds dit jaar verschillende abonnementen aanschaffen waardoor ze het hele jaar kunnen varen, zonder dat ze hoge kosten hebben. Ook hebben we een sloep waarmee mensen al vanaf twee uur het water op kunnen, eventueel met een interactief GPS­spel’’, vertelt Dorenbosch. Watersportbedrijf Anja beschikt inmiddels over een zeer uitgebreide vloot van zeiljachten, valken en vijf soorten sloepen. Verder kunnen bezoekers er terecht voor leuke waterevenementen zoals zeilarrangementen of sloepentochten met of zonder GPS. www.wsbanja.nl 46 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Discovery Yachts koopt Southerly Twee maanden na de management buy­out kocht Discovery Yachts de rechten om Southerly­jachten te bouwen. Dat geldt voor de gehele range van de bekende zeiljachten. Het is de bedoeling om al in 2017 een eerste Southerly te bouwen. De bekendmaking van een nieuwe Southerly is voorzien voor de Southampton Boat Show in september. www.discoveryyachts.com Topsector Water en Maritiem Succes voor Heesen Met Ruya verkocht Heesen Yachts alweer het derde jacht in zeven weken tijd. De verkoop verliep via Thom Conboy, de vertegenwoordiger van de werf in de Verenigde Staten. De levering vond plaats in juni. Heesen schrijft de goede verkoopresultaten toe aan zijn commerciële strategie. De werf bouwt namelijk jachten voor eigen rekening en risico. Dat heeft het voordeel dat de tijd tussen verkoop en aflevering kort is. Eind mei had Heesen tien jachten in aanbouw. Ruya vaart deze zomer rond op de Middellandse Zee. Het jacht is daarna te bewonderen op de beurzen in Monaco en Fort Lauderdale. De stalen Ruya is een waterverplaatser met een lengte van 47 meter. Het jacht heeft twaalf zusterschepen. Die zijn alle twaalf verschillend. De eigenaren hebben de vrije hand bij het interieurdesign. www.heesenyachts.com In mei vond het maritiem innovatie­event Blauwe Toekomst plaats op SS Rotterdam. De maritieme sector werd daar geïnformeerd over de toekomst. De sector zet sterk in op de combinatie van maatschappelijke en economische uitdagingen. Vorig jaar ontwierp de maritieme sector een toekomstbeeld voorbij de horizon in Blauwdruk 2050. Om dat toekomstbeeld te realiseren ontstond de Maritieme Strategie. Verder volgt de sector de Blauwe Route in de Nationale Wetenschapsagenda. Die Blauwe Route verbindt vraagstukken op het gebied van economie, ecologie en energie met elkaar. Hans Huis in ‘t Veld, boegbeeld van de Topsector Water, onthulde tijdens het event dat de officiële benaming van Topsector Water wordt aangepast naar Topsector Water en Maritiem. Dat zorgt voor extra borging en zichtbaarheid van de maritieme sector binnen de Topsector. www.tkimaritiem.nl 47

NIEUWSMENS&BEDRIJF Wijzigingen in DAME-jury Plannen Bénéteau Het Franse Bénéteau presenteerde begin juni de bedrijfsplannen voor de periode tussen 2017 en 2020 aan potentiële investeerders. Het bedrijf streeft in die periode onder meer naar een verdubbeling van de operationele winst. Verder moet de omzet jaarlijks met gemiddeld zes procent stijgen. De prioriteiten van het botensegment van Bénéteau liggen daarbij op multihulls, de markt in Noord­Amerika en productontwikkeling. Het multihull­segment groeide sinds 2010 met achttien procent. De omzet ligt weer boven die van de jaren voorafgaand aan de recessie. Noord­Amerika is de snelst groeiende afzetmarkt voor de Fransen. De regio zorgt voor een aanzienlijk deel van de omzet van zeiljachten van Bénéteau en Jeanneau. Om de productontwikkeling te stimuleren richt Bénéteau zich op standaardisering van componenten en op flexibele productieprocessen. Vooral dat laatste moet het mogelijk maken om snel te reageren op de snel veranderende marktvraag. www.beneteau.com 48 Jachtinterieurontwerper Birgit Schnaase werd benoemd tot voorzitter van de DAME Design Awards Jury. Olivier Racopeau van BerretRacopeau Yacht Design, Davide Cipriani van Centrostiledesign en Yachting World redacteur Elaine Bunting werden benoemd als leden. Schnaase volgt Bill Dixon op. Hij bekleedde de functie gedurende een periode van tien jaar. Schnaase is de eerste vrouwelijke voorzitter. De drie nieuwe juryleden zijn specialisten op het gebied van jachtontwerp, industrieel ontwerp en gebruikerservaring. Drie zittende juryleden vetrekken. Dat zijn Torsten Conradi van Judel/Vrolijk & co, Andrea Frabetti van Diesel Center SPA en Japec Jakopin van J&J Design. www.metstrade.com Spaarsysteem IJsselmeerhavens Zeven jachthavens presenteerden een nieuw samenwerkingsverband om het varen op het IJsselmeer aantrekkelijker te maken. De zeven jachthavens werken samen onder de naam ‘De IJsselmeerhavens’. Het zijn Marina Den Oever, Marina Makkum, Jachthaven Andijk, Marina Volendam, Jachthaven Lelystad Haven, Jachthaven Waterland en Marina Muiderzand. Ze bieden een spaarsysteem aan waarbij de vierde overnachting in een deelnemende jachthaven gratis is. De spaarkaart van De IJsselmeerhavens is verkrijgbaar op het havenkantoor van de havens en is gratis. Bij iedere nieuwe IJsselmeerhaven die de watersporter bezoekt krijgt hij of zij een sticker op de spaarkaart. Iedere deelnemende IJsselmeerhaven kan maar een keer een sticker per kaart uitdelen. www.ijsselmeerhavens.nl HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF White Whale Yachtbrokers naar Limburg Jachtmakelaardij White Whale Yachtbrokers heeft sinds 1 juni ook een kantoor in Midden­Limburg. Dat bevindt zich in jachthaven De Spaanjerd in Ophoven. Ron Priem, een zeer ervaren en actieve ondernemer, runt White Whale Limburg. Ron is zelf fervent watersporter. Zijn werkwijze, procedures en contractuele afwikkeling sluiten aan bij de aanpak van de andere kantoren van White Whale Yachtbrokers. www.wwy.nl Boulevard Nautique Roermond geopend Op 29 juni opende Boulevard Nautique Roermond (BNR) officieel haar deuren. Het is een drijvende showroom in de stijl van een jachthaven. BNR biedt fabrikanten en werven van luxe motor­ en zeiljachten een verkooppunt voor nieuwe en gebruikte jachten. De boulevard ligt op loopafstand van Europa’s grootste designer outlet. De verkoophaven heeft een toegang tot de Maas. Geïnteresseerde kopers kunnen daardoor direct een proefvaart maken. Naast showroom is BNR volledig ingericht op het faciliteren van zakelijke evenementen. Jachtbouwers en scheepswerven kunnen hun bestaande distributienetwerk uitbreiden met een of meerdere ligplaatsen in Roermond. BNR verzorgt vervolgens de marketing, klantenservice en verkoop. Directeur Arie Drenth: “Wij hebben jarenlang ervaring in de sector en een grote passie voor jachten. In de bijzondere omgeving van onze boulevard begeleiden wij potentiële kopers, vanaf de eerste briefing tot aan de levering. Dat hele traject nemen wij voor de fabrikanten en werven uit handen. Het is onze ambitie om van Boulevard Nautique Roermond de allereerste showroom met distributiepunt te maken waar nieuwe en jong gebruikte zeil­ en motorjachten van vooraanstaande merken worden verkocht.” www.boulevard-nautique-roermond.com HISWA MAGAZINE 4 Trainingen jachtbouw in september van start In september start de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) weer met trainingen voor de jachtbouw. De trainingen zijn bedoeld voor medewerkers op MBO­niveau 4 met enige jaren werkervaring, die zich verder willen specialiseren. Het betreft de trainingen: 1. Motorjachtontwerp, start 5 september 2. CE­certificering, start 7 september 3. Ontwerp zeiljacht, start 7 november 4. Composieten in de jachtbouw, start 9 november www.nhl.nl/cursus/jachtbouw 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Equiplite in Nederlandse handen Het Nederlandse Sailing Perfection BV verkreeg de wereldwijde rechten van Equiplite. Het Australische Equiplite ontwerpt en produceert innovatieve carbon onderdelen voor zeiljachten. Die onderdelen zijn lichter en sterker dan staal. Equiplite verdiende zijn sporen in het wedstrijdzeilen, onder andere in de America’s Cup. Sailing Perfection van Lourens Poorter werkte al lang samen met de eigenaar van Equiplite, Don Curchod. De ontwikkeling en productie van de producten vindt vanaf nu plaats in Sneek. De verkoop en levering loopt via het distributienetwerk in de Verenigde Staten, Australië, Azië en Europa. Poorter: “Onze langjarige betrokkenheid bij Equiplite biedt de nodige garanties voor de bestaande afnemers van de producten. Nu en in de toekomst.” www.equiplite.com IBEX internationaler De International BoatBuilders’ Exhibition & Conference (IBEX) wordt gehouden van 19 tot 21 september, in Tampa, Florida. Dat wordt de eerste keer nadat METSTRADE vijftig procent van de aandelen van IBEX kocht. De Amerikaanse beurs probeert dit jaar meer deelnemers en bezoekers van buiten de Verenigde Staten aan te trekken. Om dat te realiseren introduceerde de beurs het International B2B VIP Program. Internationale B2B inkopers die voor het eerst op de beurs staan krijgen toegang tot het VIP­programma. Daar hoort een speciale VIP­lounge bij, met ruimere WiFi­mogelijkheden, drankjes en snacks. Verder krijgen ze lunchvouchers voor twee dagen en een uitnodiging voor een exclusieve netwerkborrel. IBEX verwacht dit jaar zo’n zeventig exposanten van buiten de Verenigde Staten. www.ibexshow.com www.nmma.org Meer verkooppunten voor Jetten Shipyard Jetten breidt het aantal verkooppunten in Europa uit met locaties in Frankrijk en Engeland. Jetten Shipyard heeft nu verkoop­ en servicepunten in Duitsland, Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Engeland. In Frankrijk kwam er een prachtige locatie aan de Côte d’Azur bij. In Engeland werd een watersportbedrijf met tien vestigingen aangesteld als service­ en verkooppunt. Na het winnen van de prijs ‘Powerboat of the Year’ in Düsseldorf, met de Jetten Beach 45, nam de belangstelling voor Jetten toe. Het bedrijf groeit behoorlijk. Bij de werf in Sneek werken inmiddels dertig mensen. Jetten bouwt veel boten in aluminium. Verder werkt de werf zo veel mogelijk af in eigen huis. De werf heeft naar eigen zeggen klanten uit meer dan twintig landen. www.jettenshipyard.nl 50 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Volvo Penta in buitenboordmotoren De Zweedse motorenfabrikant tekende een overeenkomst waarmee het de meerderheid van de aandelen van Seven Marine moet verkrijgt. Volvo Penta betreedt daarmee de markt van de buitenboordmotoren. De overeenkomst kent een aantal nog in te vullen voorwaarden. Bij het schrijven van dit bericht was het de verwachting dat die snel worden afgerond. Seven Marine uit Milwaukee bestaat sinds 2010. Het bedrijf is gespecialiseerd in motoren voor de bovenkant van de watersportmarkt. De krachtige buitenboordmotoren hebben vermogens tussen 557 en 627 pk. Seven Marine maakt bij de motoren, net als Volvo Penta, gebruik van technologie uit de auto­industrie. www.seven-marine.com Linssen Yachts naar Noorwegen Versterking management Nimag Nimag is importeur van Suzuki Auto, Motoren en Outboard. Het bedrijf voegde onlangs twee leden toe aan het management. Het doel van de uitbreiding is het versnellen van de organisatie en de verbetering van de marktpositie. Vincent Jorritsma wordt per september General Manager Proposities & Innovatie. In de afgelopen drie jaar werkte Jorritsma bij startup Webuildretail van Innovam. Hij ondersteunde de automotive retail bij de verbetering van hun commerciële performance. Geordy Bloem vervult vanaf augustus de functie van General Manager Dealermanagement & Innovatie. Bloem was General Manager Lexus bij Louwman & Parqui. Bloem heeft ervaring op zowel de wholesale­ als de retailmarkt. Ted van Dam, Algemeen Directeur van Nimag: “Suzuki werkt gestaag aan het versterken van haar marktpositie in de markten van auto’s, motoren en outboards. Als zelfstandige importeur zijn wij in staat om sterke proposities te creëren die aanspreken bij de consument.” www.nimag.nl Om de internationale groei te versnellen stelde Linssen Yachts een exclusieve dealer aan voor Noorwegen. Na Finland en Zweden is dit de derde vertegenwoordiger voor de werf in Scandinavië. Yvonne Linssen, hoofd Marketing & Sales: “Linssen Yachts Norway is net als Linssen Yachts een familiebedrijf met passie en gedrevenheid voor onze jachten. Met hun locatie aan de zuidoostkust van Noorwegen, op slechts twee uur rijden van Oslo, zijn ze uitstekend gepositioneerd om de Noorse markt te gaan bedienen.” Kjell Matzow is algemeen directeur van Linssen Yachts Norway: “Wij waren op slag verliefd op Linssen Yachts. Na onze verhuizing naar Kragerø hebben we ons in een nieuw avontuur gestort. We kijken ernaar uit om de uitstekende vaareigenschappen, de hoogwaardige stalen rompconstructie, de technische apparatuur en het interieur aan onze klanten te laten zien. Linssen heeft als geen ander oog voor detail en zal daarmee beslist verschil maken op de Noorse markt.” www.linssenyachts.no Vincent Jorritsma HISWA MAGAZINE 4 Geordy Bloem 51

NIEUWSMENS&BEDRIJF Vaar Melder-App gelanceerd Het aantal geregistreerde ernstige scheepsongevallen op het binnenwater bedroeg in 2016 164. Dat is ongeveer gelijk aan het aantal in 2015: 159. Het aantal dodelijke slachtoffers in 2016 was zeven, in 2015 waren dat er zes. Het aantal in 2016 geregistreerde scheepsongevallen zonder ernstige gevolgen steeg. Die stijging is het gevolg van een verbeterde registratie. Om nog beter inzicht te krijgen in risico’s op de vaarwegen lanceerde Rijkswaterstaat de Vaar Melder­app. Daarmee geven recreanten en beroepsvaart onveilige situaties op de vaarweg snel en eenvoudig door. Voorbeelden zijn bijna­aanvaringen, ondieptes, hinderlijke waterbeweging, onveilig vaargedrag en zwemmers in de vaargeul. De informatie uit de app is aanvullend op de bestaande registraties. De app is niet geschikt voor spoedmeldingen. Daarvoor is en blijft het bellen van 112 de juiste manier. De Vaar Melder­app is beschikbaar in de Playstore (Android) en in de App Store (iOS). www.rws.nl www.vdjs.nl Vaarrecreatie Waddenzee Het Programma naar een rijke Waddenzee (PRW) werkt aan een duurzame Waddenzee, passend bij de status van Werelderfgoed. Om die status beter zichtbaar te maken voor het publiek zorgde PRW voor het plaatsen van borden en vlaggen rond het Wad. Een folder met de geschiedenis van de Waddenzee is een ander middel om recreanten te wijzen op het unieke karakter van het gebied. In die folder wordt ook gewezen op een nieuwe ontwikkeling: de verbeterde aanpak van de inzameling van plastic. Wadvaarders die grote stukken plastic of zeil vonden konden die niet altijd eenvoudig in de havens inleveren. Soms moesten ze er zelfs voor betalen. Dat had tot gevolg dat ze het plastic afval niet meer van een zandplaat of uit zee haalden. Nu is de inzameling vereenvoudigd en bovendien gratis. De eerder aangekondigde proef met virtuele vaarwegmarkering werd uitgesteld. Die wordt nu op zijn vroegst in het najaar uitgevoerd. Door de virtuele boeien verwacht Rijkswaterstaat sneller wijzigingen in de vaargeulen aan te kunnen geven. Nu gebeurt dat door boeien te verplaatsen. In de toekomst kan het door de coördinaten van de virtuele boeien, die werken op basis van AIS, aan te passen. www.rijkewaddenzee.nl In memoriam: Hans Papenburg Tot grote ontsteltenis is Hans Papenburg, hoofdredacteur van het blad Motorboot op 3 augustus jl. volkomen onverwacht overleden. Kortgeleden werd bij hem longkanker vastgesteld. Hans is 56 jaar geworden. De watersportjournalistiek verlies in hem een enthousiaste en inspirerende collega. HISWA Vereniging wenst zijn naasten veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. 52 HISWA MAGAZINE 4

Het zál maar gebeuren... Onderneem op zeker Onze watersportdesk adviseert u graag. Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl www.roodberg.com Slipway Trailer Roodberg P: +31 (0) 513 52 13 13 E: info@roodberg.nl Improve your boathandling

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. Twee ton subsidie voor uw samenwerkingsproject Gaat u samen met een andere MKB’er een innovatief samenwerkingsproject uitvoeren, dan kan Venntiv (HISWA Supplier) helpen om hier subsidie voor te krijgen. Dit kan oplopen tot maximaal 200.000 euro subsidie voor een project. Tot en met 7 september 2017 kunt u een subsidieaanvraag indienen. Het doel van deze regeling is de ontwikkeling of vernieuwing van producten, Subsidie kan worden aangevraagd door: • twee of meer samenwerkende MKB­ondernemingen • die onafhankelijk van elkaar zijn en • voor gezamenlijke rekening en risico o experimentele ontwikkeling uitvoeren, óf o industrieel onderzoek in combinatie met experimentele ontwikkeling uitvoeren Meer informatie: Hidde Tiemens, 06­19214544 of hidde.tiemens@venntiv.com. www.venntiv.com Royal Huisman deelnemer HISWA Energie Superjachtbouwer Royal Huisman sloot zich ook aan bij HISWA Energie. Naast forse besparingen op de energiekosten, speelde toekomstige ondersteuning bij het energiemanagement een belangrijke rol bij de overstap. Royal Huisman is grootverbruiker van energie. “We zochten een partij met meerwaarde”, vertelt Manager Facilities Maurice Kok. “Omdat ons energiecontract dit jaar afloopt, nodigden we twee bestaande leveranciers uit én adviesbureau EnergyProof (HISWA Supplier) namens HISWA Energie. De laagste prijs, heldere communicatie, no­nonsense instelling en expertise op het gebied van energiemanagement 54 van EnergyProof waren doorslaggevend. Binnenkort wordt een energiescan uitgevoerd. We verwachten meer winst te behalen op de energietransportkosten en meetdiensten.” “Met een verbruik van 3 miljoen kWh elektriciteit en 400.000 m3 gas per jaar is de werf echt een grootverbruiker”, weet Bart Houtkoop van EnergyProof. www.hiswaenergie.nl productieprocessen of diensten te stimuleren. De subsidie bedraagt 35% van de projectkosten, tot een maximum subsidie van 200.000 euro. Beeld: Tom Nitsch en Cloud foto HISWA MAGAZINE 4

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Kuiper Verzekeringen lanceert ‘Informatiekaart botenstalling’ Het stallen van boten, met name in de winter, is voor watersportbedrijven een risicovolle aangelegenheid. Lang niet alle bedrijven zijn zich daarvan bewust. Daarom maakte Kuiper Verzekeringen (HISWA Partner in Business) – samen met verzekeraar HDI­Global S.E. – een informatiekaart. De kaart is bedoeld om bedrijven uitleg te geven over het brandrisico en ze te helpen met het beheersen ervan. Brandstichting, brand in de elektrische installatie en werkzaamheden door anderen komen aan de orde. Meer informatie: Kuiper Watersportdesk, 0513 – 614444. www.kuiperverzekeringen.nl IVA-afgestudeerden aan het werk in de watersport Bij IVA Driebergen (HISWA Supplier) starten in het nieuwe collegejaar zestig studenten aan de opleiding Nautisch Business Management. Zij gaan straks fulltime de schoolbanken in. De groep die net het diploma in ontvangst nam, is volop aan het werk in de watersport. Dave Brehler heeft zijn hbo­diploma in ontvangst genomen. “Na mijn diploma­uitreiking ben ik aan het werk gegaan bij Keizer Yachts in Zuid­Frankrijk. Keizer Yachts is opgezet door mijn vader en zijn compagnon. Omdat ik niet direct na mijn studie voor mijn vader wilde werken, leek het mij een mooie uitdaging om bij de dealer aan de Cote d’Azur aan de slag te gaan. Hier ben ik verantwoordelijk voor de verkoop van nieuwe en gebruikte jachten.” Ook Mike Mandemakers heeft zijn hbo­diploma op zak. Hij is tijdens zijn studie een eigen bedrijf, De Outlet Specialist, gestart. Met dit bedrijf koopt hij restpartijen op en verkoopt deze. De vraag naar deze service werd steeds groter en daardoor kon hij uitbreiden. Om direct na zijn studie als fulltime ondernemer aan de slag te gaan vindt Mike Dave Brehler in een Keizer Yacht. nog te onzeker. Hij wil graag nog ervaring opdoen en zichzelf ontwikkelen. Vandaar dat hij 50% van zijn tijd in zijn eigen bedrijf steekt en de andere 50% bij een grote dealer verantwoordelijk is voor de verkoop van nieuwe en gebruikte jachten. www.iva-driebergen.nl HISWA MAGAZINE 4 55

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Rol preventiemedewerker belangrijker in nieuwe Arbowet De vernieuwde Arbowet is per 1 juli 2017 van kracht. Dit heeft gevolgen voor de rol van de preventiemedewerker. ‘Positieve gevolgen’, volgens Michel van Weely van ArboNed (HISWA Supplier). ‘Er komt meer aandacht voor preventie. De preventiemedewerker krijgt meer houvast om zijn taken goed uit te voeren, maar de grotere nadruk op preventie betekent óók, dat je als preventiemedewerker nog beter beslagen ten ijs moet komen.’ Twaalf jaar geleden werd de preventiemedewerker vastgelegd in de Arbowet: elke organisatie moet ten minste één medewerker aanwijzen, die zich ­ meestal naast zijn gewone werk ­ inzet om ongevallen en verzuim te voorkomen. ‘In kleinere bedrijven (maximaal 25 medewerkers) kan de ondernemer ook zelf de rol van preventiemedewerker op zich nemen. De werkgever blijft in alle gevallen verantwoordelijk voor het arbobeleid binnen de organisatie. Hij kan de preventiemedewerker om advies vragen, die op zijn beurt samenwerkt met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners’, legt Michel van Weely uit. ‘Naast die adviserende taak, werkt de preventiemedewerker mee aan het uitvoeren van de RI&E en de verbetermaatregelen, die daaruit voortkomen.’ De preventiemedewerker werd destijds geïntroduceerd om ervoor te zorgen, dat bedrijven meer deskundigheid rond 56 HISWA MAGAZINE 4 Wie kan preventiemedewerker zijn? Iedere werknemer van een organisatie die affiniteit heeft met arbozaken, zoals een HR­medewerker, facilitair medewerker of (bij bedrijven met maximaal 25 werknemers) de directeur zelf kan de preventiemedewerker zijn. Voorwaarde is dat de preventiemedewerker voldoende kennis en ervaring heeft om de preventietaken goed uit te kunnen voeren. De (wettelijke) taken en verantwoordelijkheden van de preventiemedewerker zijn: • De Risico­inventarisatie en ­evaluatie (RI&E) (mede) opstellen en uitvoeren. • Samenwerken met de ondernemingsraad /personeelsvertegenwoordiging en hen adviseren over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid. • Deze maatregelen (mede) uitvoeren. gezondheidsrisico’s en preventie ‘binnenshuis’ ontwikkelen. De preventiemedewerker is volgens Van Weely voorpost voor een effectieve verzuimpreventie. Een aanjager bij het opzetten en verbeteren van het arbobeleid. Daarnaast krijgt de preventiemedewerker vanaf 1 juli 2017 opdracht nauw samen te werken met de bedrijfsarts en andere (externe) arbodienstverleners. Die samenwerking komt de duurzame inzetbaarheid van werknemers zeker ten goede. www.arboned.nl

Reddingstation voor € 499,00 incl. BTW Incl. verzendkosten binnen Nederland • Reddingstation, op gegalvaniseerd stalen paal, • Met boei, 6 KG poederbrandblusser en EHBO kit • Eenvoudig te installeren • Weinig onderhoud benodigd • ISO 9001 Kijk voor overige aanbiedingen op onze website Energieweg 29 T. +31-850200902 4691SE Tholen info@tecforrec.com www.tecforrec.com Prijs is geldig tot eind september 2017

HISWA BUSINESS CLUB De HISWA Business Club bestaat uit bedrijven die diensten of producten leveren aan de watersportindustrie, maar zelf niet tot de sector behoren. Ze zijn specialist in hun vakgebied, hebben aantoonbare ervaring in de branche. Door dit criterium ontstaat binnen de HISWA Business Club een groep van professionals, die niet alleen toegevoegde waarde aan HISWA­bedrijven kunnen bieden, maar ook aan elkaar. Inmiddels heeft de HISWA Business Club circa veertig deelnemers als Partner HISWA te water, HISWA Partner in Business, HISWA Partner in Yacht building of Supplier HISWA Vereniging. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. SUPPLIERS HISWA VERENIGING Arboned T 030 299 64 444 E claudia.sedney@arboned.nl BlueWater App T 06 52 84 74 74 E info@bluewaterapp.nl DHK Tax Lawyers T 010 205 36 10 E dijkstra@dhk­taxandlegal.nl Endurance Partners in Hospitality B.V. T 033 450 83 33 E info@endurance.nl EnergyProof T 020 233 38 21 E info@energyproof.nl Hilversum Mediation T 035 203 00 00 E info@mediationhilversum.nl HR Groep T 070 399 85 11 E info@hrgroep.nl PARTNERS HISWA TE WATER Delta Lloyd Verzekeringen T 020 5949111 E joost_zuure@deltalloyd.nl Land Rover T 0345 688859 E vbraam@jaguarlandrover.com Infra Trading B.V. T 038 385 95 59 E info@infratrading.com Inter Boat Marinas T 078 677 70 00 E info@interboatmarinas.nl IVA Driebergen Nautisch Business Management T 0343 51 27 80 E info@iva­driebergen.nl Jachthaven.nl B.V. T 070 34 62 283 E info@jachthaven.nl Kraaijeveld’s Aannemingsbedrijf B.V. T 0180 613 522 E info@kraaijeveld­barendrecht.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Den Bosch) T 073 640 88 88 E info@maasrbm.nl Perspectief Groep B.V. T 0341 438 700 E info@perspectief.eu Projectbureau Vrolijks T 076 533 98 50 E info@vrolijks.nl Rho Adviseurs B.V. T 0118 68 90 10 E info@rho.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Huizen) T 035 623 62 12 E info@maasrbm.nl Meijer Mediation T 0546 53 84 26 E wim@meijer­mediation.nl Mobile Miles T 020 820 83 38 E jvanvoorst@mobilemiles.nl Muller Makelaardij/Mediation T 0515 43 06 23 E info@mullermakelaardij.nl Scheepsrecht Advocaten T 085 87 70 945 E secretariaat@ scheepsrechtadvocaten.nl Schulte Mediation T 06 14 31 58 10 E info@awschulte.nl Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars T 0341 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl Venntiv Group B.V. T 055 843 48 15 E siegfried.doetjes@venntiv.com YachtFocus T 020 456 09 95 E info@yachtfocus.com Zuurzoet HR advisering T 06 14 89 83 88 E HISWA­HR@zuurzoet.nl Van Emstede & Partners Advocaten Advocatenkantoor Van Emstede & Partners Advocaten te Amsterdam geeft gespecialiseerd juridisch advies in kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche wordt geconfronteerd. Contactpersoon: mr. Ivo M.F. van Emstede Prins Hendriklaan 29 • 1075 AZ Amsterdam T 020 675 94 94 F 020 675 96 30 E imf@vanemstede.nl I www.vanemstede.nl adVocatEn Van EmstEdE & PartnErs Kuiper Verzekeringen Kuiper Verzekeringen ontwikkelt unieke verzekeringsproducten voor de pleziervaart. Het bedrijf heeft een grote portefeuille in het verzekeren van eigenaren van pleziervaartuigen maar biedt ook speciale verzekeringen voor watersportbedrijven aan. Zoals een aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven, jachtwerf­ en dealerverzekeringen, charterverzekeringen en transportverzekeringen. Contactpersoon: Jacco Kuiper Breedpad 21 l 8442 AA Heerenveen T 0513 61 44 44 F 0513 62 37 42 E info@kuiperverzekeringen.nl I www.kuiperverzekeringen.nl PARTNERS IN BUSINESS Eileen op het water Eileen is een telefoniste die 24 uur per dag en 7 dagen per week gebeld kan worden voor hulp, tips en praktische informatie onderweg. Onderweg in de auto, in de trein, in het buitenland of op de boot; Eileen is altijd bereikbaar. Water sporters kunnen bij Eileen terecht voor bijvoorbeeld de weersverwachting, pech, informatie over bruggen en sluizen of de dichtstbijzijnde haven. Contactpersoon: Lars Schotanus Postbus 132 • 1200 AC Hilversum T 035 677 72 80 • F 035 677 72 81 E info@eileen.nl I www.eileen.nl Meeùs PARTNERS IN YACHTBUILDING ATPI Yachting T +31 (0)20 201 12 95 E jochem.hemink@atpi.com Lanka Marble Interiors T +31 (0)297 76 17 97 E maaike@lankamarble.nl Pon Power B.V. (Caterpillar Holland) T +31 (0)78 642 05 51 E power.nl@pon­cat.com Seijsener Rekreatietechniek Seijsener Rekreatietechniek is een kwaliteit en service gerichte organisatie, al 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en inrichten van kampeerterreinen, bungalow parken en jachthavens. De marktleider op het gebied van technische infrastructuur voor de recreatie. Contactpersoon: Bas Durieux Tuuci T +31 13 522 0471 E jborremans@tuuci.eu Van Gogh Museum T +31 (0)20 570 52 00 E abdul­harkema@ vangoghmuseum.nl Van Steenderen Mainport Lawyers T +31 (0)10 266 78 66 E info@mainportlawyers.com Noorder IJ­ en Zeeweg 11 • 1505 HG Zaandam • T 075 681 06 10 F 075 612 32 76 E bas.durieux@seijsener.nl I www.seijsener.nl Meeùs is één van de grootste landelijke dienstverleners in ver zekeringen, hypotheken en onroerend goed. In samenwerking met HISWA Vereniging, Delta Lloyd en ArboNed heeft Meeùs een ziekteverzuimverzekering met arbodienstverlening ontwikkeld. Een uniek product dat de verplichte administratie rondom ziekteverzuim en wet Poortwachter gemakkelijker en sneller maakt. Contactpersoon: Pieter van der Horst Rijnsburgersingel 61 • 2316 XX Leiden T 071 568 56 85 F 071 522 35 39 E p.vander.horst@meeus.com I www.meeus.com/hiswa

Watersportbedrijf verkopen of taxeren? Koers op zeker! Sinds 1997 dé makelaar voor bemiddeling in nautische bedrijven in heel Nederland Ook voor Verkoop/verhuur nautisch onroerend goed Aankoopbegeleiding Mediation Bedrijfsadvies MULLER MAKEL AARDI J Voor actueel bedrijfsaanbod: www.mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 R Register-Taxateur

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60

Home