mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 34e jaargang september 2019
Al 20 jaar uw haar onze zorg • Kleurenanalyse voor een passende haarkleur • Iedere woensdagmiddag kinderen knippen € 12,50 • Stempelkaart voor kortingen • Make-up • Gelpolish voor stevige nagels • Haaraccessoires en meer... De Finne 2, Mantgum Tel. (058) 250 15 75 Zie voor openingstijden www.kappershuis.nl Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl sinds 1994
INHOUDSOPGAVE Van de hoofdredacteur Nieuws van de Cultuurcommissie (W)WC-rol actie Mantgum Foar Inoar Lytse P.C. Verslag stand up padding Filmhuis Mantgum 3 5 7 7 9 11 13 Wjukkennieuws 15 Eetcafé Mantgum Foar Inoar 16 Verhuisbericht 16 Nieuws uit de Mariakerk Nieuws van de Jeu de Boules Vereniging Gevonden voorwerpen Mantgumers sille bouwe yn Kenia “Kunstwerk” op de begraafplaats Simmer yn Fryslân Keunst yn Kanaän 17 19 21 22 25 26 28 Verenigingen 31 Activiteiten 32 Weekagenda 33 Instellingen 34 AED aanwezig Witte jim ..... dat??? Open Monumentendag Nijs fan Keatsferiening Jacob Klaver Diploma keatsen Mar-athon Sneek 2019 (2) Wedstrijdoverzicht WWC Renovaasjebeurt foar Arrivatreinen De Bistedokter Afmetingen advertenties Omslag foto Een oeverlibel (vrouw), lekker in het zonnetje in mijn achtertuin. Foto: René Jokhan 34 35 37 42 47 49 53 Ingezonden 54 Duorsum Mantgum 57 59 61 64 Politie 64 Colofon Het volgende nummer verschijnt voor 1 oktober 2019. Kopij s.v.p. inleveren voor 15 september 2019 mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Mandeguod 1 64
2 Mandeguod
Van de hoofdredacteur Heeft u 1984 gelezen? In die beroemde roman beschrijft George Orwell een maatschappij gebaseerd op het gedachtengoed van het Engelse Socialisme of kortweg Engsoc. Hij beschreef een dystopische samenleving met een éénpartijstelsel waarin Big Brother alles controleerde. Een belangrijk instrument daarbij was Nieuwspraak, de door de partij voorgeschreven taal. Verwacht werd dat rond 2050 Nieuwspraak (moet in Nieuwspraak met een hoofletter) de Oudspraak volledig verdrongen heeft. Het doel van Nieuwspraak was, zo doceert Orwell ons, dat ketterse gedachten – gedachten die afweken van de beginselen van Engsoc – letterlijk ondenkbaar zouden zijn. De woordenschat in Nieuwspraak was zo samengesteld dat partijleden uitdrukking konden geven aan hun opinies, met uitsluiting van alle gedachten die strijdig waren met de beginselen van Engsoc en de partij. Nieuwspraak moest zelfs redeneringen onmogelijk maken die via een omweg alsnog het gedachtengoed van Engsoc en de partij konden ondermijnen. Woorden konden in Nieuwspraak maar één betekenis hebben, zodat dubbelzinnigheden onmogelijk waren. Orwell gaf een voorbeeld met het woord vrij. Dat mocht nog wel gebruikt worden in uitdrukkingen als: ‘Deze hond is vrij van vlooien’ of: ‘Dit veld is vrij van onkruid.’ Maar vrij mocht niet meer gebruikt worden in de Oudspraak-betekenissen als: ‘politiek vrij’ of ‘intellectueel vrij.’ Politieke en intellectuele vrijheid bestonden in Engsoc niet, dus was daar ook geen woord voor. Ook werd de woordenschat enorm ingeperkt. Onnodige woorden, bijvoorbeeld omdat er al een synoniem was, werden geschrapt. In grote ministeriële gebouwen waren duizenden ambtenaren voortdurend bezig te controleren of iedereen zich aan de regels van Nieuwspraak hield. Overtredingen werden gestraft. Het resultaat was dat er nauwelijks nog variatie was in de manier waarop individuen zich konden uiten. Iedere zin die ze wilden uitspreken was tevoren vastgelegd. Dit was waar ik aan moest denken toen ons Ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid half augustus aankondigde alle personeelsadvertenties te gaan controleren op ongewenste discriminerende uitdrukkingen. Gelukkig hebben ze daar nu geen duizenden ambtenaren meer voor nodig. De ministeriële taalpolitie kan tegenwoordig beschikken over computerprogramma’s die met algoritmes iedere minuut duizenden advertenties scannen en zelfs het kleinste taalmisbruik opsporen. Dat misbruik wordt gestraft. Dat leidt vrijwel zeker tot gestandaardiseerde personeelsadvertenties. Ik zie de handboeken met risicoloze advertentieteksten al voor mij. Zodra alle advertentieteksten voldoen aan de ministeriële eisen is het slechts een klein stapje om met een taalpolitie alle andere Nederlandse teksten te controleren op kleine, door dominante pressiegroepen opgelegde, ongewenste uitdrukkingen. Orwells Big Brother zou jaloers zijn. Bram Brouwer Mandeguod 3
4 Mandeguod
Nieuws van de Cultuurcommissie Na de tropische temperaturen van de zomer van 2019 staat het nieuwe culturele seizoen van de Wjukken weer voor de deur. We hebben weer een zeer divers programma kunnen samenstellen met zowel muziek en theater als lezingen. In september valt de flyer van De Wjukken in uw brievenbus met daarin het complete overzicht aan film en cultuur in Mantgum voor het seizoen 20192020. In deze folder vindt u ook de activiteiten in het kader van 20 jaar Wjukken (die laten we in dit stukje even buiten beschouwing). We geven hier alvast even een kort overzicht van onze activiteiten in het komende seizoen. Woensdagavond 9 oktober is de openingsavond van het seizoen met de voorstelling Raze om Protters van Tryater: een stuk over een jongen met een licht verstandelijke beperking voor wie geen plek meer lijkt te zijn in de maatschappij. Zondagmiddag 19 januari verzorgt Friersk een muzikale voorstelling. Deze viermans-formatie (hobo, Keltische harp, cello en slagwerk) brengt een combinatie van Friese poëzie en Ierse melodieën. In jan/feb/mrt zal Rudolf Nammensma weer een serie lezingen “Uit de schatkamers van de muziek” verzorgen. Zaterdagavond 8 februari verzorgt de Noorder Smederij de muzikale theatervoorstelling Myn skip, gebaseerd op de openluchtvoorstelling uit 2019 in Eernewoude over de geschiedenis van het skûtsje. Het verhaal wordt verteld door Age Veldboom en muzikaal begeleid door het duo Ella & her man. Zondagochtend 15 maart treedt het duo Kobus en Van Erp (zang en piano) op met hun nieuwe voorstelling In de volgende edities van de Mandeguod volgt nadere informatie over de verschillende voorstellingen. We hopen van harte u te zien! De Cultuurcommissie cultuurcommissie@wjukken.nl Mandeguod 5
6 Mandeguod
(W)WC-rol actie Steunt u dit jaar de Korfbalvereniging WWC ook weer door het kopen van wc-rollen? Op vrijdagavond 6 september 2019 komen de spelers van WWC weer bij u aan de deur. Naast de jaarlijkse (w)wc-rollenverkoop is er in december ook weer de WWC-kerstboomactie. Met de koop van een prachtige Nordmannspar steunt u de korfbalclub. Bestellen kan op de website www.kv-wwc.nl. Alvast bedankt voor uw steun! Bestuur KV-WWC Mantgum Foar Inoar Doel: met elkaar praten over hoe we Mantgum optimaal leefbaar kunnen houden en ieder zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven (wonen). Leefbaar in de ruimste zin van het woord. De achterliggende visie is vastgelegd in de Dorpsvisie 2014 – 2020. Vakantieperiode alweer bijna voorbij. Mantgum Foar Inoar heeft echter niet stilgezeten. De Mantgumer Pûdsjes zijn bezorgd bij nieuwe dorpsgenoten, kaartjes zijn verzonden, boodschappen gedaan en bezoekjes gebracht en we zijn bezig met de organisatie van nieuwe bijeenkomsten, zoals bv Repaircafé. Daarover meer in de volgende Mandeguod. 29 september start het eerste Mantgum Foar Inoar Eetcafé! Voor bijzonderheden zie de aankondiging elders in deze Mandeguod. De Antennes ontvangen binnenkort een nieuwsbrief met onder meer een uitnodiging voor een bijeenkomst cq. thema avond op 26 november a.s. over de ontwikkelingen rond de nieuwe Wmo werkwijze waarover in de gemeenteraad overeenstemming is bereikt. In de volgende Mandeguod meer over Mantgum Foar Inoar. Mandeguod 7
Pizza Food Truck Onze pizza`s worden ter plekke bereid met verse ingrediënten en gebakken in een steenoven. Iedere donderdagmiddag in Mantgum (bij de Poiesz). Van 17.00-19.00 uur. Bestellen kan telefonisch: 06-538 77 841 (v.a. 11.00 uur), of aan de wagen. www.sambrinipizzas.nl Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño, pepers, spekreepjes, ei, mozzarella Salame: tomatensaus, kaas, salami Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui e 8,50 e 10,50 e 10,00 e 11,50 e 12,00 e 9,50 e 10,00 e 12,00 e 13,00 e 10,50 e 11,00 e 10,50 Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui e 13,00 Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees e 12,50 e 13,50 e 12,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei e 0,75; extra vlees, gorgonzola e 1,25 / vis e 2,25; bakje knoflooksaus e 1,00. Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas e 12,00 Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons 8 Mandeguod
Mandeguod 9
aanbieding iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur maand september 500 gram roerbak voor e5,10 Mandeguod
Verslag stand up paddling Op donderdag 4 juli organiseerden Studio Fitaal en SUPschool Supaway Grou een SUPYogales in Mantgum. Nadat Aukje Postma de techniek van het "stand up paddling" had uitgelegd, gingen we met een mooie groep bij de Wjukken het water op. Tussen de Barte en it Stalt gingen we voor anker, met hulp van Huib en Anna Christien. Staand peddelen is al een uitdaging, maar bewegen en balanceren van de ene naar de andere yogahouding is ook zeer spannend... de eindontspanning liggend op de plank was dan ook zeer verdiend! Genieten van de rust op het water met de zon die onder gaat. En daarna peddelend over de Mantgumerfeart weer terug. Al met al zeer geslaagd! Groetjes van Marian Ypma, Studio Fitaal Mandeguod 11
Biologische streekwinkel op De Him * vlees * kaas * eieren * aardappelen * brood Open op woensdagmiddag en vrijdagmiddag van 13.00 tot 18.00 uur Zaterdags van 10.00 tot 18.00 uur Auke en Rennie Stremler 12 Mandeguod De Him 4 - Jorwert 0582501327 www.opdehim.nl
Filmhuis Mantgum Beste filmhuis bezoeker, Alvast voor in de agenda. Ook dit jaar staat er weer een prachtige lijst met films klaar! We hebben ons best gedaan om rekening te houden met uw keus. Op 20 september starten wij met de prachtige film Bohemian Rhapsody over de Britse band Queen. Bohemian Rhapsody (2018) Verenigd Koninkrijk / Verenigde Staten,Biografie / Muziek/ 134 minuten / geregisseerd door Bryan Singer met Rami Malek, Gwilym Lee en Lucy Boynton 'Bohemian Rhapsody' volgt het verhaal van de Britse band Queen met leadzanger Freddie Mercury. De band, die in 1970 wordt opgericht, weet al snel door te breken met diverse hits als 'We Will Rock You' en 'Radio Ga Ga'. De band weet door de jaren heen een legendarische status te vergaren met als hoogtepunt het Live Aid benefietconcert in 1985. Op 4 oktober vervolgen wij met Roma. Wij hopen u natuurlijk weer te verwelkomen met een drankje. Aanvang: 20.00 uur Plaats: Entree: MFC de Wjukken in Mantgum € 8 inclusief een drankje Tot kijk in september ?! met filmgroet van Anne, Leo, Wiebe, Karin en Christa NB: Lijkt het u leuk om ook mee te denken en bent u een beetje technisch aangelegd...dan zouden wij graag van uw diensten gebruik willen maken. Als u interesse heeft dan kunt u contact opnemen met Christa > christabrak@hotmail.com Mandeguod 13
14 Mandeguod
Wjukkennieuws VROUWEN – MANNEN 11 - 1 Ja u leest het goed: 11 – 1. Nu is dit niet de uitslag van een sportwedstrijd. Maar wat is het dan wel? Het betreft het aantal aanmeldingen naar aanleiding van de oproep in een vorige Mandeguod om op 19 oktober mee te zingen op de jubileumavond ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van mfc Wjukken. De mannen laten het dus verschrikkelijk afweten. Maar ze kunnen zich revancheren door zich alsnog aan te melden. Voor een optreden moet uiteraard ook worden geoefend. Dat gebeurt vanaf 16 september op vijf maandagavonden. Op de feestavond zullen meer Mantgumers hun muzikale talenten laten horen. Heren meld u aan bij joostlottgering@gmail.com of via 2501423. Dames kunnen zich uiteraard ook nog opgeven. Mandeguod 15
Eerste eetcafé Zondag 29 september a.s. start het Eerste Mantgum Foar Inoar Eetcafé! Vindt u het gezellig om een keertje met anderen te eten in plaats van alleen. Of woont u net in Mantgum en u wilt dorpsgenoten leren kennen. Of…….eens wat anders ! Zondag 29 september organiseert Mantgum Foar Inoar een gezellige maaltijd. Met 3-gangen, dus met voorgerecht, hoofdgerecht en toetje. Kosten: e 5.- per persoon. (incl. 1 drankje en 1 kop koffie/thee). Een aantal dorpsgenoten gaat hiervoor de keuken in!! U bent van harte welkom! We verwachten u om 17.00 uur in de Wjukken. Natuurlijk is het nodig te weten hoeveel dorpsgenoten gezellig komen eten. Graag aanmelden voor 24 september via foarinoar@mantgum.com of telefonisch bij een van de volgende nummers: 0651058186, 0612068990, 0582501557, 0683713210 of 0623301207 van de leden van de coördinatiegroep. Tot de 29ste! Verhuisbericht Via deze weg willen wij jullie laten weten dat we op 18 juli ons fijne huis in Mantgum hebben achtergelaten voor een prachtig plekje in Deinum. We hebben ons in Mantgum altijd erg thuis gevoeld en we hebben genoten van het dorp en de mensen. Daar willen jullie op deze manier hartelijk voor bedanken. Jelmer, Jantina, Ruben en Thomas van der Valk 16 Mandeguod
Nieuws uit de Mariakerk Uitnodiging In het julinummer vond u nieuws over ontwikkelingen in de kerkelijke gemeente in Mantgum. In dat nummer stond een oproep van de visitatoren, Ds. Idske van der Pol en Dr. Henk Siegers. Dat vraagt om enige uitleg. Visitatoren (letterlijk: bezoekers) zijn door de kerk aangestelde mensen die af en toe een kijkje komen nemen in de keuken van de kerkelijke gemeente. Het is altijd goed als buitenstaanders meedenken en adviseren. Deze keer was er visitatie aangevraagd omdat er lastige knopen doorgehakt moesten worden. De visitatoren wilden voor de vakantie een avond organiseren voor overleg met de gemeenteleden en zij die zich betrokken voelen bij de Protestantse gemeente in Mantgum. Dat lukte voor de vakantie niet meer. Daarom herinner ik aan de oproep van de visitatoren in de Mandeguod van juli en geef ik de uitnodiging van de visitatoren graag nog een keer door: Datum 9 september - Tijd 20.00 uur - Plaats Mariakerk Ikonenexpositie in de Mariakerk, nog te bezichtigen tot en met zaterdag 14 september tijdens Tsjerkepaad op zaterdag. De ikonen zijn geschreven door de docenten Johanna Kouwenhoven en Elisabeth Schreuder van Atelier Elisabeth in Lettelbert. https://atelierelisabeth.nl/home/. Willem Tjerkstra uit Itens werd door hen opgeleid en ook van zijn hand zijn er ikonen te bewonderen. Zondag 8 september Op deze tweede zondag in september is er een kerkdienst in Mantgum; voor velen een moment van weerzien na de vakantie. Een vast onderdeel van de kerkdienst is ontmoeting. Hartelijk welkom! In deze dienst hoop ik voor te gaan. De bijbel als literatuur Drie avonden in het najaar, waarop we onze brillen even afzetten om met nieuwe ogen te focussen op bijbelse verhalen. Een leerschool voor het leven. Wek mijn zachtheid weer geef mij terug de ogen van een kind, dat ik zie wat is en mij toevertrouw en het licht niet haat. Opgave kan nog vóór 15 september bij Willemien Keuning wjkeuning@me.com 0643637575 Mandeguod 17 Huub Oosterhuis
18 Mandeguod
Nieuws van de Jeu de Boules Vereniging 17e Jeu de Boules Open kampioenschap Littenseradiel te Mantgum Op zaterdag 14 september 2019 wordt voor de zeventiende keer het open kampioenschap jeu de boules Littenseradiel door de Wjukslach in Mantgum georganiseerd. Dit open kampioenschap is alleen voor spelers zonder een licentie. Deelnemers hoeven geen lid van een vereniging te zijn, wel wordt er gespeeld volgens de regels van de Nederlandse jeu de boules bond. Dit alles op de Jeu de boules banen bij MFC Wjukken Om 'e Terp 21 te Mantgum. Spelers die aan het toernooi deelnemen worden verzocht om 10.00 uur aanwezig te zijn. Het inleggeld is € 5,- per persoon (dit is inclusief 1 koffie en 1 soep). De wedstrijden beginnen om 10.30 uur. Opgave per doublette voor donderdag 12 september bij wedstrijdleider Gjalt Kuperus. Telefoon 058-2504097 of Email kgjalt@gmail.com Er worden vier voorgelote partijen gespeeld. De hoogst eindigende doublettes spelen om de eerste of tweede plaats en om de derde of vierde plaats. Na de finale is de prijsuitreiking in MFC Wjukken. We verwelkomen jullie graag op deze sportieve en gezellige boules dag! Mandeguod 19
20 Mandeguod
Al ruim vier weken ligt dit stepje bij de skatebaan vlak voor de brug. Het stepje kan bij mij opgehaald worden na telefonisch contact op 06-53797320. Robert van den Bergh Bluetooth-speaker Enige tijd geleden is op het schoolplein een Bluetooth-speaker gevonden. Tot op heden is er nog niemand geweest die het ding heeft gemist. Als u een Bluetooth-speaker mist en u kunt mij vertellen welk merk en welke kleur hij is, dan kunt u deze na de vakantie op school ophalen. Met vriendelijke groet, Patrick van der Veen, Locatiecoördinator De Gielguorde 058-2501220 - patrick.van.der.veen@gearhing.net Geschreven op één van de hanebalken in de voormalige dorpshuis aan de Seerp van Galemawei 9 Mandeguod 21
Mantgumers sille bouwe yn Kenia, aksjes mei in “K” folgje letter! Tidens de Hassiebassie kuiertocht 2017 ûntstie it idee om nei Kenia te gean om der séls te bouwen. De Hassiebassie kuiertocht, wurdt organissearre troch stifting Doch Dyn Dream om jild yn te sammeljen foar sa’n 200 bern yn Kenia dy’t oars net nei skoalle kinne. De stifting bestiet sûnt 2013 en hat al in grut stik grûn oanskaft en der 2 skoalgebouwen, in keukengebou en toiletgebouwen delsetten (boud troch Kenianen). In tredde skoalFan de bern op de Doch Dyn Dream skoalle. gebou is winslik omdat alle groepen dan harren eigen lokaal ha kinne. By it kampfjoer nei ôfrin fan de Hassiebassie yn 2017 kamen al gau de praatsjes: “Kinne we der sels net hinne om te bouwen?”, “It soe dochs prachtig wêze om echt te sjen hoe’t se der libje, en bouwe”, ensafuorthinne. Tidens de lêste edysje, kamen deselde minsken nei ôfrin wer by elkoar sitten, dizze kear oan de bar fan de Wjukken. Der wie noch neat fan de plannen kommen en dat moast oars, no gean we écht! En sa waard begjin jannewaris de earste fergadering ynpland. Der foelen wat minsken ôf, der kamen wat minsken by en sa ûnstie úteinlik in groep fan 8 minsken, 3 Mantgumers en 5 út Easterwierrum dy’t as doel ha febrewaris 2020 nei Kenia te gean. 22 Mandeguod
Skelte en Wytske iepenje it skoalgebou. Tidens fergaderingen dy’t folgje wurde de plannen hieltyd konkreter, der wurdt dúdlik dat der jild komme moat: hoe mear jild, hoe grutter de bouplannen wurde kinne. It plan wat der no leit soe ynhâlde dat de Kenianen de fundering en de muorren delsette en dat de delegaasje út Fryslân dan it dak der opsette kin en de oare gebouwen fan de binnenkant pimpe kinne. In budzjet fan sa’n 10.000 euro sil nedich wêze dizze plannen te realisearjen. En hoe fjirder op ‘e jûnen fan fergaderjen, hoe wylder de ideeën foar aksjes om harren doel te berikken. Betocht is dat alle aksjes mei in “K” begjinne sille, sa kaam ûnder oare Kantklosse, Klootschieten, Knippe, Kuierjen, Kwisse, Klúne, Keatse, Koeken, Krintepofkes, Knuffelje, Kaarten ensfh.op tafel. K’s foar Kenia dus, mei as doel Knaken foar Kenia yn te sammeljen, sadat se in Klaslokaal Klusse kinne yn Kenia. Jimme sille de kommende tiid dus gauris in K foar Kenia aksje lâns kommen sjen en we wolle Mantgum en omjouwing oproppe om mei te dwaan en ús (no ja, de bern yn Kenia fansels!) te stypjen yn ús aksjes. Hast sels in leuk idee? Alle kleine beetjes binne wolkom. Begjint it net mei in K? Dan fersinne we der wol in K by! Mandeguod 23
Aksjes fan K’s foar Kenia dy’t jim al fêst yn jimme aginda sette kinne: 12 oktober 2019 Kwisse foar Kenia (pubkwis) 9 novimber 2019 Kwisse foar Kenia (pubkwis) 31 desember 2019 de Wjukken, Mantgum (tiidstip folget) de Tysker, Easterwierrum (tiidstip folget) Kuierje foar Kenia (Hassiebassie) de Wjukken, Mantgum (tiidstip folget) Folgje al ús aksjes op www.dochdyndream.nl of k’s foar Kenia op facebook. Hjir sil de reis nei 10.000 euro byhâlden’ wurde. Stypje kin ek al fêst troch jild oer te meitsjen op IBAN: NL76 ABNA 0572 0781 29, o.n.f. Stifting Doch Dyn Dream, û.f.f.: Knaken foar Kenia. Út namme fan Jehannes, Adelma en Bregt Arendz út Mantgum, tegearre mei André, Tsjitske, Peter, Fetsje en Jelle út Easterwierrum, Stifting Doch Dyn Dream (Skelte & Wytske) De groep dy nei Kenia giet, boppe: Jehannes, Tsjitske, Jelle, André, Peter (en Skelte). Ûnder (Wytske), Adelma, Bregt en Fetsje 24 Mandeguod
“Kunstwerk” op de begraafplaats van Skillaerd Een paar weken geleden zijn we (Aukje en ik) druk bezig geweest op Skillaerd. We hebben de heg gesnoeid, alle takken opgeharkt, het grindpad en de entree onkruidvrij gemaakt en de vazen op de oorlogsgraven schoongemaakt en opgeruimd, het toegangshek en een aantal zerken schoongemaakt. Volgens ons lag alles er weer netjes bij tot…. Toen ik aan de achterkant van het baarhokje kwam deed ik een schokkende ontdekking. Een of meerdere onverlaten hadden het in hun hoofd gehaald om de hele achterkant van het baarhokje onder de graffiti te spuiten en te voorzien van rare teksten. Hoe krijg je het in je hersens om zoiets op deze plek te doen. We kregen de tranen in de ogen toen we dit ontdekten. Het zou van moed getuigen wanneer de dader(s) zich zou(den) melden en de kosten van het reinigen voor zijn/hun rekening neemt(nemen). Helaas is het “kunstwerk” niet gesigneerd zodat het raden is wie dit gedaan heeft/ hebben. Zoals gezegd, hier word je bepaald niet blij van. De volgende dag ging ik met onze jongste kleinzoon in de buggy langs het kuierpad rond Mantgum. Hier geniet je van en ik werd nog blijer toen ik op het bijenlint talloze bloeiende planten zag met daarop heel veel vlinders en insecten. Ik vond dit een mooie compensatie voor het bovenstaande. Siebolt Dijkstra Mandeguod 25
Simmer y Foto Thea Swierstra Linker foto: ik ha dizze foto makke fan de ûndergeande sinne lâns it (nije) kuierpaad fan Hoxwier nei de túntsjes. Thea Swierstra Gent, België Foto’s Robert van den Bergh 26 Mandeguod
y yn Fryslân Foto’s Wiebe de Vries Alle foto’s op dizze bledside binne makke troch Wiebe de Vries. Hy seach op 4 augustus samar ek wat kij yn ‘e sleat achter syn hûs op de Mêden wâdzjen! Mandeguod 27
Keunst yn Kanaän Zaterdag 23 november 13-17 uur en zondag 24 november van 11-16 uur. Die zaterdag en zondag staat de Wjukken open voor verschillende vormen van beeldende kunst – schilderkunst, beeldhouwkunst, keramiek, houtsnijwerk, textiel, etc. allemaal door en voor mensen uit Mantgum. We hebben nu al een aardige lijst van ongeveer 30 deelnemers, maar vast en zeker hebben wij nog niet alle talenten opgespoord. Dus als je mee wilt doen of als je weet dat je buurvrouw/man prachtige dingen maakt, meld het ons! Je kan je werk laten zien, te koop aanbieden, aan het werk zijn, een workshop geven, we horen ‘t graag! Zondag 24 november starten we de dag met een KOFFIECAFE: bijzondere koffie’s en goeie verhalen - echt gebeurd, fantasie of droom. Het is een open podium, dus je bent welkom om je verhaal te vertellen of een gedicht voor te dragen! Schroom niet, doe het spontaan of geef je op bij Ank van Eif, willemank@hetnet.nl, 058 2501557 en Anna Christien Piebenga Borduurwerk: Ank van Eif Keramiek: Jan van Hulzen 28 Mandeguod
Mandeguod 29
30 Mandeguod
Vereniging Verenigingen Contactpersoon Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen M. Visser J. W. Verhoef S. Dijkstra E. van der Hem K. Bosma Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum B. Stienstra G. van der Hem D. Lont J. Noorman P. Kuipers Fam. Nutma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma R. de Groot R. Heida J. Nijboer Telefoonnummer (06) 100 579 01 (058) 250 18 13 (06) 423 242 06 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 94 02 info@harmonieweidum.nl S. Cnossen (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 250 40 97 (06) 130 43 474 (06) 156 376 37 (06) 512 21 165 (06) 150 47 798 (058) 250 22 41 (058) 850 63 92 (058) 250 20 26 ocgielguorde@gmail.com Frisia1874@gmail.com (058) 250 26 75 (058) 255 25 58 (058) 250 1090 (058) 250 10 78 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 254 20 51 Mandeguod 31
Activiteiten Maand september zon 1 sept zon 1 sept don 5 sept Ledepartij senioaren, Boeren Sachte Bal Pelote partij 13.00 uur, kaatsveld Mantgum Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar Oud papier vrij 6 sept Actie wc-papier WWC zon 8 sept Lytse PC zon 8 sept 09.30 uur, Weidum 18.00 uur, Mantgum Avond Mantgum Kerkdienst, voorganger ds. W. Keuning din 10 sept Bijeenkomst Duorsum Mantgum woe 11 sept Geschiedenis Greidhoeke door Yme Kuiper en Nico Kloppenburg zat 14 sept Opening monumentendag door burgemeester S. van Haersma Buma zat 14 sept Wjukslach, open kampioenschap Littenseradiel zon 15 sept Kerkdienst, túnpreek LYTS&grut, voorganger ds. H. Wagenaar vrij 20 sept Filmhuis: Bohemian rhapsody zon 22 sept Wjukslach, herfsttoernooi zon 29 sept Kerkdienst, regio tsjinst, voorganger ds. W. Keuning zon 29 sept Eetcafé Mantgum Foar Inoar vrij 4 oct Filmhuis: Roma zon 6 oct woe 9 oct Kerkdienst, voorganger ds. H. Wagenaar Tryater: Raze om Protters 10.00 uur, kaatsveld Mantgum 09.30 uur, Mariakerk Mantgum 20.00 uur, Wjukken 20.00 uur, Wjukken 09.15 uur inloop, Wjukken zat 14 sept Open monumentendag Mantgum, Weidum, Jorwert en Bears www.openmonumentendag.nl/Leeuwarden 10.30 uur, banen bij Wjukken 10.00 uur, Jorwert 20.00 uur, Wjukken 14.00 uur, banen bij Wjukken 11.00 uur, Hilaard 17.00 uur, Wjukken 20.00 uur, Wjukken 09.30 uur, Weidum Wjukken Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2019 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. https://www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. iedere dinsdag Visboer iedere donderdag Pizzabakker 15.30 - 18.00 uur, bij de Poiesz 16.30 uur, bij de Poiesz 32 Mandeguod
Weekagenda zondag Instuifboulen 14.00 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken maandag Bloedprikken huisartsenlaboratorium 09.00 - 09.15 uur, mfc Wjukken AMV 15.30 uur, OBS de Gielguorde fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten Yoga Zenmeditatie dinsdag Biljarten 60+ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Medische fitness woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ donderdag Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Jeu de boules competitie Loopgroep Rûnom Mantgum Yoga Yoga, YogaRutger vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates, Studio Fitaal 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 19.45-21.30 uur, Dokter Fokkewei 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 uur mfc Wjukken 18.45 - 19.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.45 - 20.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 19.30 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur, basisschool De Gielguorde 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 - 17.30 uur, mfc Wjukken 09.00 - 09.55 uur, gymzaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken Biljartcompetitie 19.30 uur, Café Bonnema Mandeguod 33
Instellingen Instelling Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Diëtistenpraktijk Leuk op Gewicht Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Telefoon Contactpersoon (088) 035 04 38 (06) 18 33 90 61 (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 W. Lameris C. Bruinsma J. Sybesma Apotheekhoudende praktijk H.B.Bergwerff, huisarts 0517-341272/0517342726 H.B. Bergwerff praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl (058) 763 45 13 Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal YogaRutger Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ Protestantse Gemeente: www.pkn-westerwert.frl Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie Yoga-instituut Veronica Aukes Gemeente Leeuwarden, klein leed K.lycklemaennijeholt@upcmail.nl (058) 250 15 23 (058) 250 19 52 (058) 250 13 63 (088) 035 04 38 (06) 270 649 94 (06) 420 122 03 (06) 396 36 423 (058) 250 16 80 (06) 436 375 75 (0515) 42 56 12 (058) 250 17 81 (06) 128 227 12 (06) 471 390 27 (058) 257 66 66 G. van der Heide J. Wijnja R. van der Veen W. Lameris A. Wijnstra M. Ypma Rutger Feitsma I. Bosma Ds. W.J. Keuning V. Akkermans Eef Heinhuis Veronica Aukes Gezondheidscentrum It Kleaster Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. 34 Mandeguod
Witte jim ..... dat??? Henk Nijp út Mantgum mei syn gedicht ‘Wy kinne…..’ de Rely Jorritsmapriis 2019 wûn hat? Hulde hjir foar fan de redaksje fan de Mandeguod. Berjocht út de Ljouwerter krante. Witte jim….dat? het MFC Wjukken in oktober a.s. 20 jaar bestaat! Graag willen wij hier aandacht aan besteden en dat doen wij op vrijdag 18 oktober overdag en zaterdagavond 19 oktober a.s. middels een gevarieerd programma van en voor Mantgumers. Freerk Smidt, bestuurslid MFC Wjukken Witte jim …..dat? ek it NRC Hannelsblêd fan 8 augustus oandacht jûn hat oan in tal tsjerken dy’t as de moaiste fan Nederlân beskôge wurde? Fansels is dit rychje net alhiel objektyf ta stân kommen, want wat de ien moai fynt kin by in oar hiel oars oankomme. Mar hawar, Mantgum stiet dan dochs moai yn it rychje tsjerken werfan it ynterieur oanmurken wurdt as ien fan de 100 moaiste en orizjineelste. Om grutsk op te bliuwen. Net dat der yn it Hannelsblêd no oandacht jûn is oan de tsjerke fan Mantgum sels, mar mear as in foarbyld fan de ferbining dy’t tsjerken foarmje yn stêd en doarp. Yn dit gefal wurdt dit ferteld troch kultuerminister Ingrid fan Engelshoven. Witte jim….dat? jo ek dit jier net de doar út hoege foar in krystbeam? Omdat WWC troch it grutte súkses fan ferline jier ek no wer paraat stiet mei de moaiste Nordmannen? Jo kinne se alfêst bestelle op www.kv-wwc.nl of mei it bestelformulier út de folgjende Mandeguod. Mandeguod 35
Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum 36 Mandeguod
Open Monumentendag in Mantgum, Jorwert, Weidum en Bears Zaterdag 14 september 10-17 uur, Thema: Weelderig leven in de Leeuwarder Greidhoeke Op zaterdag 14 september 2019 zal de Open Monumentendag-route in de gemeente Leeuwarden leiden langs markante gebouwen in de dorpen Bears, Weidum, Mantgum en Jorwert. Deftige woonhuizen, voormalige schoolgebouwen, boerderijen en kerkgebouwen maar ook een bijzondere Amerikaanse windmolen uit 1920 en een historische familiebegraafplaats vertellen het verhaal van het dagelijks leven in de Leeuwarder Greidhoeke in vroeger tijden. Tussen 10.00 uur en 17.00 uur zullen 15-20 panden/objecten opengesteld worden voor het publiek. Een belangrijk doel van de dag is dat diverse panden die normaliter nooit of bijna nooit toegankelijk zijn voor het brede publiek, opengesteld worden. De historische café’s in de dorpen zijn meestal pleisterplaats voor deze dag. Aanvullend op het programma van zaterdag wordt er op zondag 15 september een orgelconcert georganiseerd met de zeer bekende Leeuwarder stadsorganist Theo Jellema in de kerk van Jorwert. Ongeveer een week voor 14 september is de OMD-route te downloaden via www.openmonumentendag.nl/Leeuwarden (daar staat nu al veel info op) en www.historischcentrumleeuwarden.nl. Kijk voor info ook regelmatig op www.facebook.com/omdlwd. Er wordt ook een gratis brochure gemaakt met een korte beschrijving van alle panden. Ook staat daar de routekaart op. De brochure met routekaart ligt op zaterdag 14 september bovendien op diverse plekken in de vier dorpen voor u klaar. Naar verwachting is er dan ook een openmonumentendag-app klaar voor Android en iPhone, die via de gemelde sites gedownload kan worden. De Open Monumentendag is al ruim 25 jaar het grootste eendaagse culturele evenement van Nederland. De Open Monumentendag Leeuwarden wordt traditioneel georganiseerd door een werkgroep met vertegenwoordigers van de Historische Vereniging Aed Levwerd, het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) en Monumentenzorg Mandeguod 37
van de gemeente Leeuwarden. De werkgroep bestaat verder uit enkele enthousiaste vrijwilligers met historische en monumentale belangstelling in het algemeen en voor Leeuwarden in het bijzonder. Dit jaar is de samenwerking gezocht met de dorpsverenigingen van Bears, Weidum en Jorwert en de Werkgroep Historie Mantgum. Daarnaast wordt de inzet benut van een stagiaire van de opleiding Vrijetijdsmanagement van de NHL Stenden waardoor ook de aansluiting met de jeugd is gezocht. Deze Open Monumentendag kan niet worden georganiseerd zonder de bijzondere medewerking van de dorpsbelangen en historische verenigingen van Bears, Weidum, Mantgum en Jorwert. Niet alleen vanwege de grote historische kennis over de te bezoeken objecten maar ook vanwege de hulp die zij bieden bij de openstelling van de panden. Het multifunctioneel centrum Wjukken in Mantgum zal het centrale informatiepunt voor deze dag vormen. Gebruikelijk is dat de Open Monumentendag wordt verrijkt en verlevendigd met diverse activiteiten, gericht op jong en oud. Samen met de dorpen gaan wij ook een ondersteunend cultureel programma opzetten waarbij bijvoorbeeld kan worden gedacht aan een kaatspresentatie in Weidum, historische presentatie in de Uniastate, informatiestands in Mantgum of een korte toneelvoorstelling in Jorwert. Maar dit laten wij graag mede bepalen door de kracht en creativiteit van de lokale Mienskip. Iepening OMD De boargemaster fan de gemeente Ljouwert, Sybrand van Haersma Buma, hat tasein del te kommen en hy sil de iepening fan de Monumintedei Ljouwert op sneon 14 septimber yn de Wjukken, yn Mantgum, foar syn rekken nimme. Iepeningsprogramma: 09.15 - 09.30 oere: ynrin mei kofje/ tee/gebak 09.30 - 09.45 oere: iepeningstaspraak 38 Mandeguod
Skiednis Greidhoeke taljochte op woansdeitejûn 11 septimber Op woansdeitejûn 11 septimber, om 20.00 oere oant 21.30 oere, binne der yn MFC De Wjukken yn Mantgum twa koarte lêzingen nei oanlieding fan it tema ‘Weelderig leven in de Greidhoeke’. In oanrieder foar doarpsbewenners en oare OMD-besikers dy’t niget ha oan skiednis. Historici Yme Kuiper en Nico Kloppenburg steane garant foar in nijsgjirrige lêzing. Klassedei Iepen Monumintedei yn de doarpen Foar’t dizze monumintedei útein set sil der op de legere skoallen yn Mantgum, Weidum en Jorwert in lesprogramma oer de histoarje fan it gebiet oanbean wurde. Dat program is gearstald troch Jannie Bijlsma, lid fan de wurkgroep OMD en âld-ûnderwizeres, en Bas van Vulpen fan NHL Stenden. Dêrmei wolle wy net allinne it histoarysk besef fan de skoalbern op in boartlike wize byspikerje, mar we hoopje fia dy bern ek de âlden te berikken en te ferlieden ta in besite oan dizze Iepen Monumintedei. Hop-on-hop-offbus Bezoekers van OMD kunnen gratis mee met een nostalgische autobus die op zaterdag 14 september 5 keer de route aflegt naar de vier dorpen. De bus vertrekt voor z’n eerste rondje omstreeks 10 uur vanaf het treinstation van Mantgum. De bus’haltes' zijn in het centrum van de dorpen. Let goed op de rijtijden, om op tijd weer terug te kunnen komen. Vraag de chauffeur ernaar. Praamtocht Bears-Jorwert Geniet vanaf het water van de rust en het weidse uitzicht van de Leeuwarder Greidhoeke. Aanvullend op de bus vaart er op deze dag 5 keer een praam op en neer tussen Bears en Jorwert. Bezoekers van de Open Monumentendag kunnen gratis meevaren. De vertrekplaatsen zijn op de kaart aangegeven. Een tochtje duurt ca 20 minuten. De praam vertrekt ca 11-12-13-14-15 uur uit Bears naar Jorwert en gaat ca 11.30-12.30-13.30-14.30-15.30 uur weer terug van Jorwert naar Bears. Let op: er is maar een beperkt aantal plaatsen in de boot. Mandeguod 39
Centraal informatiepunt en pleisterplaats tijdens Open Monumentendag MFC Wjukken Om 'e Terp 21 9022 BD Mantgum Telefoon: 058 250 1750 Opengestelde objecten van Open Monumentendag Bears: lagere school Bearsterdyk 3, Uniastate, Mariakerk Weidum: windmolen Dekemawei, Mariakerk, Buma begraafplaats, woning Wielsterdyk 1 Mantgum: kruising Mantgumer Feart/ Hegedyk, woning Seerp van Galemawei 1, NK kerk Seerp van Galemawei 3, tuin Seerp van Galemawei 5-7, tuin Seerp van Galemawei 15, gemeentehuis Seerp van Galemawei 21, tuin Seerp van Galemawei 23, boerderij de Kamp 3, veerhuis Fearhûshoeke 9 Jorwert: kerk Sluytermanwei 4, woning Sluytermanwei 6, boerderij Sluytermanwei 8, tuin Sluytermanwei 25 Pleisterplaatsen Weidum: consistorie Lytse Buorren 2 Mantgum: Wjukken en café Bonnema, de Wal 1 Jorwert: café Wapen van Baarderadeel, Sluytermanwei 27-29 Jellum: Jonker Sikke Bears: kleinschalige verkoop frisdrank etc bij Uniastate 40 Mandeguod
Mandeguod 41
Nijs fan Keatsferiening Jacob Klaver De sterke earm fan de Zeinstra’s en Monfils De Jong Fammepartij fan 2019 is wûn troch it partoer fan Grins mei Hiske Zeinstra, Marrit Zeinstra en Anne Monfils. It is foar de twadde kear op rige dat de haadpriis nei Grins giet. Under simmerske omstannichheden mei temperatueren boppe de 30 graden waard it sulver behelle troch Wommels en it brûns wie foar it partoer fan Marsum. Earste omloop In moaie list mei 18 partoer en noch moaier waar wie in foarboade foar in moaie dei. It tropyske waar hie der wierskynlik foar soarge dat it measte publyk harren fertier socht yn aktiviteiten dy’t wat better by dizze temperatueren passe, want der wie net in hiel soad publyk. Mar de minsken dy’t der wol wienen ha bytiden moai keatsen sjoen fan de junioaren famkes. Yn de earste omloop net in soad ferrassingen en de spannendste partij waard keatst tusken Seisbierrum/Pitersbierrum en Makkum, dêr waar it fiif earsten gelyk en wienen it de froulju fan Makkum dy’t úteinlik oan it koartste ein lutsen. Alle útslaggen earste omloop: Easterein – Marsum Grou – Ie Grins – Dronryp2 Mantgum – Minnertsgea Seisbierrum Pitersbierrum – Makkum Berltsum – Ried Frjentsjer – Goaiïngea Wommels – Reduzum Wytmarsum – Dronryp 1 Twadde omloop De meast ynteresante wedstryd yn de twadde omloop wie dy tusken Grins en Mantgum. De pleatslike favoriten fan Mantgum dy’t yn deselde gearstalling in wike earder it sulver op it NK binnenhelle hienen, troffen yn de twadde omloop it partoer fan Grins. De Mantgumers koenen goed meikomme en kamen sels op in 4-3 foarsprong. Mar fan dat momint ôf kamen de Grinzers op stoom. Nei twa skjinne buordsjes en in buordsje 6-2 42 Mandeguod 4-5 6-6 1-5 6-6 5-1 6-2 5-1 6-6 5-5 6-0 5-3 6-0 5-4 6-4 5-0 6-0 3-5 0-6
wienen de rollen yn no-time omdraaid en koe Grins it útmeitsje op 5-4 en 6-4 troch de keats foarby te slaan. Alle útslaggen twadde omloop: Marsum – Ie Grins – Mantgum Seisbierrum Pitersbierrum – Berltsum Frjentsjer – Wommels Dronryp 1 steand nûmer Tredde omloop De spannendste partij op de tredde list wie dy tusken Dronryp 1 en Marsum. Twa partoeren dy’t goed oan elkoar weage wienen. Dochs wie it Marsum dat mei troch in foar sleine bal op 4-2 en 6-6 fan Dronryp samar in 5-2 foarsprong naam. Dêrnei wie Dronryp oan bar en makke ek samar wer gelyk en waard dêrby wat holpen troch in oantal bûtenslaggen fan de Marsumers. It lêste earst soe dus de trochslach jaan en spitich genôch foar de Rypsters dy’t trije kear it perk misten gong de winst op 5-5 6-2 nei de Marsumers. Alle útslaggen tredde omloop Dronryp 1 – Marsum Grins – Seisbierrum, Pitersbierrum Wommels steand nûmer Heale finale Yn de heale finale wie de tsjinstanner fan Marsum it partoer fan Wommels. De Wommelsers wûnen yn Easterein ferline wike op it NK noch goud en wienen fansels ek ien fan de favoriten foar de einwinst yn Mantgum. Dêr kaam ek noch by dat de Wommelsers op de tredde list stean bleaun wienen en dat wie mei dizze tropyske temperatueren gjin oerstallige lúkse. It partoer fan Marsum wie op papier de mindere, mar hienen yn foargeande omlopen wol sjen litten dat se goed fan harren ôfslaan koene. Dochs wie it Wommels dy’t harren favoriterol yn dizze partij hielendal wier makken en se lieten dan ek neat hiel fan de útkeatste Marsumers. Allinnich yn it lêste buordsje hellen de froulju út Marsum in seis, mar sels dat earst soe nei de Wommelsers gean dy’t harren dêrmei pleatsten foar de finale. Alle útslaggen heale finale: Wommels – Marsum Grins steand nûmer 5-0 6-6 5-5 2-6 5-2 6-2 5-2 6-4 5-4 6-4 5-2 6-0 1-5 2-6 Mandeguod 43
44 Mandeguod
Finale Nei it folksliet songen troch Doete Stenekes wie it tiid foar de start fan de finale. Op papier twa tsjinstanners dy’t oan elkoar weage wienen. De Wommelsers mei de sterke froulju Martsen Deinum en Sjanet Wijnia, de farske hâlders fan de nasjonale titel, koenen by winst op de Jong Fammepartij yn zeven dagen tiid in heale wimpel fertsjinje, mar dan moast Grins noch wol efkes op side setten wurde. En dat wie gjin maklike opjefte. Foaral Marrit Zeinstra en Anne Monfils dienen juster de namme fan harren keatsferiening yn Grins, de sterke earm, wol gauris ear oan mei machtige boppeslaggen en krêftige opslaggen. Wat in power en enerzjy lieten sy juster sjen en dêr koe it partoer fan Wommels net tsjinop bokse. Hielendal net mear doe’t Martsen Deinum mei in blessuere allinnich noch mar fierder koe as balkearder. Rixt Wijnia moast har taken oernimme en die dat foartreflik, mar de Grinzer sterke earmen wienen net te bekeatsen. Op 5-1 en 6-4 foel de lêste slach en wie it Grins dat de sjampanjeflesse iepenje mocht. In terjochte winner op tige hite dei. As ôfsluter wol ik noch efkes oandacht besteegje oan Manon Scheepstra. De Jong Fammepartij hat yn har in beskermfrou fûn dy’t har wurk tige serieus nimt en sa njonkenlytsen in úthingboerd foar de partij wurden is. Yn ferskillende funskjes lit se har fan har bêste kant sjen. Juster hie se foaral soargen oer de blokjerinners. Manon siet der oer yn oft se wol genôch wetter binnen krije soenen en sette in kompetysje op. Alle kearen as de rinners in glês wetter leechdronken mochten se in streekje sette. Dyjinge mei de measte streekjes oan de ein fan de dei soe dan in iisko krije. It waard tige serieus nommen troch de rinners en nei in wiere priisútrikking die bliken dat eins alle blokjerinners wol in iisko fertsjinne hienen. Allegear hartstikke bliid fansels en Manon har doel wie slagge; de blokjerinners krigen genôch wetter binnen. Skelte Anema (d.d. 30 juny 2019) Mandeguod 45
46 Mandeguod
DIPLOMA KEATSEN Op 8 july 2019 wie wer it jierlikse diplomakeatsen. De welpen, pupillen en skoaljeugd koenen harren opjaan om mei te dwaan. De skoaljeugd hat by alle ûnderdielen de scores byhâlden en sa goed mooglik begelieden. 28 bern diene mei. Der wiene ferskillende ûnderdielen dêr’t de bern yn lytse groepkes by del moasten. Under oare opslaan, trefsekerheid, útslachôfstân en tuskenspul. By elk ûnderdiel koene de bern punten score en dat oantal punten resultearre yn in moai diploma. In A, B, C of D. Dit jier net in offisjeel knkb keatsdiploma mar in echt Jacob Klaver keatsdiploma! Troch sa’n diploma kinne de bern elk jier sjen oft se ek foarút gongen binne. Takomme jier mar wer goed traine en besykje om wer sa’n moai diploma te heljen! Mandeguod 47
48 Mandeguod
Mar-athon Sneek 2019 (2) U heeft de uitslag van de op 22 juni 2019 gelopen Mar-athon van Sneek nog van mij te goed. De vorige keer vermeldde ik dat onze dorpsgenoot Roelof Oostra er alles wat binnen zijn mogelijkheden lag, aan had gedaan om zijn tweede plaatsen in beide vorige edities van de Sneker Mar-athon deze keer om te zetten in de hoofdprijs. Het was echter de in Hilversum wonende Erik Negerman die vrijwel direct na de start het initiatief nam. Hij kreeg een kleine voorsprong, die hij in de resterende kilometers gestaag uitbouwde. Roelof kon in eerste instantie wel aansluiten bij de achtervolgende groep. Maar op het onverharde deel van het parcours richting Joure moest Roelof zijn meerdere erkennen in zijn medeachtervolgers: Menno Mud en Willem de Boer. Roelof had zijn mogelijkheden goed ingeschat, zodat hij niet instortte. Onbedreigd passeerde hij als vierde de finish in Sneek, met slechts 44 seconden achterstand op Menno Mud en Willem de Boer. De uitslag werd: 1. Erik Negerman, Hilversum 42,195 km in 2. Menno Mud, Tytsjerk, 3. Willem de Boer, Exmorra, 4. Roelof Oostra, Mantgum, 5. Remon van Lunzen, Leeuwarden, 2:33:15. 2:39:11. 2:39:11. 2:39:55 en 2:44:11. De eerste vrouw die de finish na 2:58:53 passeerde was Hinke Schokker uit Eastermar. Ze was daarmee 11e in het totaalklassement. Maar er deden meer Mantgumers mee aan het Sneker hardloopfestijn: Mar-athon (42,195 km) met 235 deelnemers waaronder 35 vrouwen. Richard de Graaf Pieter Talsma Marian Sterk 31e in 3:22:25 32e in 3:22:25 125e in 4:01:10 (14e vrouw) Mandeguod 49
Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u. 50 Mandeguod
Halve marathon (21 km) met 1.026 deelnemers, waarvan 398 vrouwen. Jacob Rienstra Theo Brouwer Patricia Oostra Posthuma Betty de Vries Louis Sibma Nynke van der Wal Herbert Schaap Henk Nijp Verder vond ik Sebastiaan Kaldenbach en Nienke de Wit nog op de deelnemerslijst van de halve marathon en Herman Aukes op de lijst van de 10 kilometer. Van deze lopers zijn geen uitslagen bekend. Alle Mantgumer lopers, van harte gefeliciteerd met jullie resultaat. Bram Brouwer 72e in 1:35:10. 76e in 1:35:40. 403e in 1:52:51 (82e vrouw) 458e in 1:54:47 (99e vrouw). 501e in 1:56:08 656e in 2:01:45 (178e vrouw) 845e in 2:13:07. 881e in 2:16:20. Mandeguod 51
52 Mandeguod
Wedstrijdoverzicht WWC Het nieuwe korfbalseizoen van WWC gaat binnenkort weer van start. Bekijk hier de wedstrijddata van de club. Het programma is binnenkort ook online te vinden op www.kv-wwc.nl. In verband met aanleg van nieuwe drainage op het sportveld in Mantgum vinden de trainingen en wedstrijden komend seizoen plaats in Wiuwert op het sportveld. Je bent van harte welkom om de spelers aan te moedigen tijdens de wedstrijden! Zaterdag 14 september 09:00 uur WWC F1 – Mid-Fryslân/Jansma Burdaard F3 10:00 uur WWC E1 – Heerenveen E2 10:45 uur WWC E3 – Westergo E2 11:45 uur WWC E2 – CSL E2 12:45 uur WWC C1 – Mid-Fryslân/Jansma Burdaard C3 13:00 uur WWC 1 – Zunobri 1 13:45 uur WWC B1 – Harich B2 14:20 uur WWC 2 – Juventa 4 15:40 uur WWC 3 – Oerterp/VKC 3 Zaterdag 28 september 09:00 uur WWC E2 – De Waterpoort E2 09:00 uur WWC F1 – Kinea F1 10:00 uur WWC E1 – Harich E1 10:00 uur WWC E3 – Mid-Fryslân/Jansma Burdaard E4 11:00 uur WWC C1 – Emmeloord C2 12:00 uur WWC B1 – De Waterpoort B1 13:15 uur WWC 3 – DOW/Wêz Handich 4 Zaterdag 5 oktober 09:00 uur WWC F1 – MN en W F1 10:00 uur WWC E1 – Mid-Fryslân/Jansma Burdaard E3 10:55 uur WWC E2 – Pallas '08 E1 11:55 uur WWC E3 – LDODK/Rinsma Modeplein E3 12:55 uur WWC C1 – Lemmer C1 13:00 uur WWC 1 – Westergo 1 13:55 uur WWC B1 – Deinum B1 14:20 uur WWC 2 – Westergo 2 15:40 uur WWC 3 – MN en W 2 13:00 uur WWC 1 – Deinum 1 14:30 uur WWC 2 – Zwart Wit 3 Zaterdag 26 oktober 13:00 uur WWC 1 – WIK '34 1 14:30 uur WWC 2 – SDO (W) 2 Namens Bestuur KV WWC Mandeguod 53
Vormingsonderwijs op De Gielguorde Scharnegoutum, 21 juli 2019 In den beginne… Zes jaar geleden begon ik in Mantgum met GVO (Godsdienstig Vormings Onderwijs)-lessen te verzorgen in groep 3, 4 en 5. Ik volgde Nynke de Jong-ten Cate op. Samen met een collega die de eerste HVO (Humanistisch Vormings Onderwijs)-lessen in groep 6, 7 en 8 verzorgde in Mantgum. GVO en HVO zijn beide levensbeschouwingen. Je hoeft in beide niet ‘te geloven’ om je kind dit te laten volgen. Verder zou er nog gekozen kunnen worden voor Katholiek, Boeddhistisch, Hindoeïstisch en Islamitisch onderwijs, zie de folder die de kinderen mee gekregen hebben op mijn initiatief. Daarvoor moeten dan wel minimaal zeven kinderen worden opgegeven. Vandaar dat De Gielguorde en de andere scholen van het onderwijsteam 4 zes jaren geleden kozen voor de opzet hierboven beschreven: organisatorisch overzichtelijk. Het einde De laatste tijd rees de vraag bij het team of de GVO-lessen nog wel passen in de visie van de school en ons bestuur (citaat inventarisatiebrief). Mij als GVOleerkracht hebben ze nooit wat gevraagd. Daarbij geef ik op de andere scholen van De Gearhing nog steeds les komend schooljaar. Ik kan slechts concluderen dat er over mij en achter mij langs gecommuniceerd is en niet met mij. Dat maakt dat het vertrouwen van mij in de Gielguorde zo beschadigd is dat ik niet langer op deze openbare school wil werken. Het team gaat uit van wat zij nodig hebben, maar de vraag is welk vormingonderwijs de ouders van nu voor hun kind zouden willen aanvragen. AVO (algemeen vormingsonderwijs, zo benoemd in de inventarisatiebrief) doen we al met z’n allen, het dorp, de ouders, leerkrachten, verenigingen, enz. Het kan niet aangevraagd worden via www.vormingsonderwijs. Vandaar mijn actie voor de laatste les op maandag 1 juli met spandoek: Van deze GVO-docent nog een laatste lied Kies GVO of HVO, want AVO bestaat niet Ook al gelooft het team er heilig in Het geeft geen zin! 54 Mandeguod
Terugblikkend wil ik me vooral het goede herinneren na zes jaren GVO-lessen in Mantgum en daar dankbaar op terug kijken: * De meestal gezellige en zing- en dansgrage groepen kinderen die ik les mocht geven. * Klassen van De Gielguorde met fantasievolle kinderen en kinderen met grote verbeeldingskracht, waardoor ‘nieuwe’ vertellingen ontstaan bij (Bijbel)vertellingen. * De gastvrijheid/vriendelijkheid en/of de medewerking van bepaalde leerkrachten. * De leerzame kerkbezoekjes die we hebben gemaakt met behulp van koster Siebolt Dykstra en diaken Esther Langedijk, die ons elk jaar gastvrij ontvingen, met soms nog een organist of dominee erbij. * De kaarsen en paasstokken die we versierden met financiële steun van de kerk van Mantgum. * De goede gesprekjes met ouders bij het schoolhek of soms tijdens een ontmoeting in een geheel andere setting. * De medewerking van (groot)ouders met een kinderboekenweekthema. * De kerstwandeling door Mantgum een paar jaar geleden. * Dat de leerlingen van de Gielguorde me 1 juli niet met stille trom hebben laten gaan. Dank daarvoor Mantgum. Voortaan pelgrimeer ik op maandagmiddag naar Aldeboarn om daar GVO-lessen te geven. Op de site www.vormingsonderwijs. nl staat aangegeven dat er voor groep 3, 4, en 5 van de Gielguorde toch weer GVO is aangevraagd. Een GVO-collega van mij staat na de zomer in de startblokken om het over te nemen. De kerk wil ik als dank aanbieden om eens een keer een verhaal voor groot en klein te vertellen. Zo’n verhaal waarbij we in de kring op de grond zitten en ons mateloos verwonderen en van alles afvragen, want vragen zijn misschien wel de start van alle vorming. Alle Mantgumers welkom, je hoeft niets te geloven, alleen genoeg vertrouwen om met me mee een verhaal in te gaan. Hartegroet, Sybrig Bethlehem, GVO-leerkracht 2013-2019 op de openbare basisschool De Gielguorde Mandeguod 55
56 Mandeguod
Nieuwe ronde - nieuwe kansen! Zoals u eerder heeft kunnen lezen is ons eerste project - Zonnecollectief Skillaerd - heel snel overtekend. Met andere woorden, er was meer belangstelling dan wij konden aanbieden. Daarom zijn we aan de slag gegaan met ons tweede project: Zonnecollectief De Gielguorde. De gesprekken met school De Gielguorde zijn constructief. Er kunnen 182 panelen geplaatst worden. Technische zaken zijn doorgesproken. De prijsopgaven zijn binnen en passen binnen onze begroting. Gesprekken over het voorontwerp opstal-overeenkomst verlopen goed. Alleen maar goede vooruitzichten. √ Mag of kunt u geen zonnepanelen op uw dak plaatsen? √ Verbruikt u meer elektriciteit dan u zelf al opwekt? √ Wilt u besparen op energiebelasting en vergroenen? Kom dan DINSDAG 10 september a.s. om 20.00 uur in de Wjukken Er zijn nog ca. 60 panelen beschikbaar! Wilt u deelnemen, maar kunt u er 10 september niet bij zijn? Laat het ons spoedig weten! Op onze site kunt u meer informatie over de postcoderoos-regeling vinden: www.duorsummantgum.frl Over het zonnecollectief Skillaerd kunnen we inmiddels melden dat dit project naar verwachting vanaf 1 november a.s. operationeel zal zijn! Dogge jo ek mei foar in duorsum Mantgum?! Sijbren van der Heide info@duorsummantgum.frl Mandeguod 57
58 Mandeguod
Berjocht út de Ljouwerter krante Mandeguod 59
60 Mandeguod
Vamos de vacaciones! Twintig jaar geleden had ik nooit kunnen bevroeden dat ik zo graag naar Spanje op vakantie zou gaan. Wars van massa en hitte dat ik ben. Toch kreeg ik de smaak te pakken. Je moet alleen de juiste plekken zien te vinden! Tien jaar geleden beschreef ik al eens uitgebreid in een ‘kerstbistedokter’ (Vamos al acuario) onze vakantiebelevenissen in het Spaansche aan de Oranjebloesemkust. Over de waterfauna, een behoorlijke uitstap van mijn dagelijkse bistedoktersactiviteit, in het algemeen en het ‘snorkelparadijs’ langs de bovengenoemde Spaanse Costa in het bijzonder. Dat was de afgelopen zomer weer één van de reisdoelen van mijn lief en mij. Maar eerst gingen we naar Madrid. Hadden we het mondaine en supertoeristische Barcelona vier jaar geleden al eens bezocht, nu was de hoofdstad aan de beurt! Madrid is niet eens een hele oude stad. Het zestig km zuidelijker gelegen Toledo is veel ouder en was vroeger de residentie van Spanje. Maar de stad heeft enorm sfeer en is ontegenzeglijk ‘Spaanser’ dan de evenknie in Catalonië. En opvallend: het is een van de groenste metropolen ter wereld. En dat verwacht je niet. We merkten dat er beter met huisdieren wordt omgegaan dan we eerder wel meegemaakt hebben. Zo hebben we ooit op een verlaten parkeerterrein in een kartonnen doos een levend nest ongewenste puppy’s aangetroffen. Ik zal niet beweren dat zoiets nu niet meer voorkomt, maar we zagen zelfs een heus hondenklasje in het grote stads-Parque del Retiro in actie. Waar overigens menig Madrileen zijn hond uitlaat of daar samen mee loopt te joggen. Of dat laatste wel verstandig is voor baas en hond in de warme zomermaanden laat ik maar in het midden. De ‘gevaarlijke’ honden dienen overigens een muilkorf te dragen in Spanje. We zagen dat daar breed gehoor aan gegeven wordt door getatoeëerde baasjes met hun pitbullachtigen. Verder zagen we veel zwerfhonden. En dan bedoel ik geen loslopende scharminkels, doch zwervers die samen met hun viervoeter op de stoep lopen, zitten of liggen te bedelen. Frappant is de goede conditie waarin die ‘straathonden’ verkeren. Getuige de foto waar een dakloze samen met twee (!) honden onder een parasol bivakkeert, met elk een eigen voorraadzak brokjes! Na vier dagen waren we de drukte van de hoofdstad beu en togen we naar een dorpje vlakbij de kust om bij hele goede vrienden tot rust te komen. Wandelen, zwemmen, lezen, lekker eten en heel veel gezellige gesprekken wisselden elkaar af. Maar ook had ik me heel erg verheugd om bij de kaap van de Heilige Mandeguod 61
62 Mandeguod
Marten weer een snorkelduik te kunnen nemen om de prachtige Mediterrane onderwaterwereld te bewonderen. Dat liep helaas uit op een enorme deceptie. Zelfs tot vier jaar terug waande ik me daar in een zeeaquarium in het kwadraat met een grandioze variatie aan zee-flora en fauna. Vissen in allerlei kleuren en formaten zwommen om me heen en de rotsbodem lag er bezaaid met wier, anemonen, zee-egels en dito sterren. Ik las onlangs dat de Middellandse Zee enorm aan het vervuilen is, maar dat ook hier de biodiversiteit zo rap zou verschralen? Het kwam bij mij binnen als een geweldige schok. De begroeiing is verdwenen en slechts een enkele vis schiet schichtig voor me weg. Om mij heen dwarrelen stukken plastic en troep. Ook hier dus… En ik ben er zelf mede debet aan. Hadden we niet het vliegtuig genomen naar Madrid? Het drukt je opnieuw met de neus op de feiten dat de wereld in rap tempo naar de ratsmodee gaat door overbevolking, vervuiling en klimaatverandering. Verander de wereld, maar begin bij jezelf. We hebben ons huis laten isoleren en er liggen zonnepanelen op het dak. We ondersteunen de dorpsmolen en we eten wat minder vlees. We scheiden ons afval en in de tuin staan zoveel mogelijk vlinderstruiken en ander bloeiend spul. Bovendien maai ik het gazon minder vaak en minder kort. Het gras is daardoor met die warme zomer groener en er huizen ontegenzeggelijk veel meer insecten in. De schapenweide achter ons huis is ingezaaid met een speciaal zaadmengsel om de monotonie te doorbreken. En onze volgende vakantie is gewoon weer naar Skylge. Of dat allemaal genoeg is? Of het wel op tijd is? Tja, als we gaan zitten somberen komt het glas nooit meer halfvol… menno@bistedokter.nl Mandeguod 63
Colofon Afmetingen advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand, tenzij het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Geert-Jan Goedhart, penningmeester. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Bram Brouwer hoofdredacteur, Frits Sieperda vormgever, Sita Wijnia eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Lys Scarse redacteurverslaggever. Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrek. Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggever Siebolt Dijkstra korrektor Fryske teksten, Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinatie. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk: CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina www.mantgum.com e 155,00 e 82,50 e 45,00 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 25,00 e 14,00 e 10,00 Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage e 27,50 Oplage: 515 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand mandeguod@gmail.com. Algemeen Politie Service Centrum (0900) 88 44 © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 64 Mandeguod In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum. com geplaatst wordt. e-mailadres mandeguod@gmail.com
1 Online Touch