Wandelnet Startpunt voor wandelend Nederland Hart voor wandelen Jaarverslag 2017 Foto: Binne-Louw Katsma
Hart voor wandelen Voor het bestuur van Wandelnet stond 2017 in het teken van een heroriëntatie op de koers. Begin van het jaar werd immers duidelijk dat de voorgenomen fusie met de Koninklijke Wandel Bond Nederland (KWBN) niet doorging. Met dat gegeven stelden we nieuwe strategische uitgangspunten vast voor de komende jaren. Maar voor de schermen gebeurde ook van alles: het Groot-Frieslandpad werd gekozen tot ‘Wandelroute van het Jaar’, we beschreven voor ProRail het recreatieve belang van 127 onbewaakte overwegen en dankzij de knooppuntenplanner ‘Wandelen123’ worden steeds meer wandelnetwerken ontsloten. Dit jaarverslag geeft een beeld van onze activiteiten in het belang van de wandelaar. De focus van Wandelnet ligt op de kerntaken ‘routes’ en ‘belangenbehartiging’. We zien sterk toenemende aandacht voor lopen in de meest brede zin van het woord in de politiek en samenleving, en anticiperen daarop door ons werkveld vanuit belangenbehartiging nadrukkelijk te verbreden van wandelen naar lopen. 2 Foto: Jonathan Andrew
LAW-route LAW-route in ontwikkeling Nationale Streekpaden Internationale LAW-route En in al ons werk blijft het credo ‘voor en door wandelaars’. Daarom is de inbreng van vrijwilligers in onze werkzaamheden groot, of het nu gaat om de inspraak op de wetgeving, de webredactie of het markeren of reconstrueren van routes. In 2017 is het aantal vrijwilligers toegenomen voor beide kerntaken. Voor en door wandelaars betekent ook dat we bouwen aan een relatie met een grote groep wandelaars in Nederland. Het uitbreiden van onze ‘community’ zien we als een belangrijke opgave. We zetten ons nog meer in op relatiebeheer, onze aanwezigheid op social media en op nieuwe ontwikkelingen voor onze site wandelnet.nl. Hoewel de wandelaar in ons werk altijd voorop staat, zoeken we in de uitvoering graag naar strategische relaties. Want we zijn ervan overtuigd dat we samen met partners wandelen in Nederland nog beter kunnen faciliteren. Het jaar 2017 was ook het laatste voorzittersjaar van Arie de Jong die, samen met de bestuursleden Carry Abbenhues en Rob Franssen inmiddels zijn functie heeft neergelegd. Begin 2018 zijn twee nieuwe bestuursleden (Simon Middelkamp en René Vrugt) aangesteld en mag ik uw nieuwe voorzitter zijn. Met dank voor uw vertrouwen in 2017. Toon Naber namens bestuur van Stichting Wandelnet Landelijk routenetwerk Wandelnet beheert en ontwikkelt samen met collega-organisatie Nivon 10.000 km Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s® ) en Streekpaden. Dit landelijke netwerk is te herkennen aan de wit-rode en geel-rode markeringen. Vier LAW’s maken onderdeel uit van Europese routes: de GR5 (E2), LAW 6 (E8), LAW 5 (E9) en LAW 3 (E11). De Europese merken LAW en Streekpad zijn van grote waarde voor een hoogwaardige doorlopende wandelinfrastructuur en geven meerwaarde aan de aangesloten wandelnetwerken, het wandeltoerisme en de vrijetijdsbesteding. 3
Publicaties Het was een productief jaar op het gebied van gidsen. Bij Wandelnet verscheen de gids van het nieuwe Elfstedenpad in samenwerking met KWBN, maar ook twee gewijzigde herdrukken: het Zuiderzeepad en het Graafschapspad. Daarnaast werd de derde druk van het Westerborkpad onder gezamenlijke vlag van KWBN en Wandelnet uitgegeven. Zuiderzeepad (LAW 8) Na 10 jaar kreeg het Zuiderzeepad, het Lange-Afstand-Wandelpad rond de voormalige Zuiderzee, een nieuwe gids. Het traject is grondig opgeknapt en op vele punten verbeterd. De meest bijzondere wijziging is dat het Zuiderzeepad vanaf nu over de Afsluitdijk gaat en aaneengesloten is. Hiermee is het de langste rondwandeling van Nederland (490 km). De reconstructie van de route en de nieuwe gids werden mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen en inzet van de provincie Noord-Holland, Vrienden op de Fiets, Zuiderzeemuseum, de gemeenten Enkhuizen, Súdwest-Fryslân, Stede Broec, Drechterland, Nijkerk, Harderwijk, Putten, Oldebroek, Fryske Marren, Hollands Kroon, Medemblik en Recreatie & Toerisme De Nieuwe Afsluitdijk. Graafschapspad (Streekpad 8) Dit Streekpad werd volledig herzien. Nieuw is dat de route door het historische stadje Borculo loopt. En dankzij het project ‘Ruimte voor de Rivier’ wandel je tussen Brummen en Zutphen vanaf nu over een fraaie oude dijk. Bijzonder is ook dat de wandelaar het kleinste stadje van Nederland passeert, Bronckhorst. Westerborkpad (LAW 15) Het Westerborkpad is geïnspireerd op de wandeling die Jan Dokter in 2005 maakte. Ter nagedachtenis aan de twaalf familieleden die hij in de Tweede Wereldoorlog verloor, liep Dokter de route van de Hollandse Schouwburg in Amsterdam naar kamp Westerbork in Hooghalen. Vijf jaar geleden werd het Westerborkpad geopend als officiële wandelroute door KNBLO-NL (nu 4 Juryleden en padcoördinatoren Groot-Frieslandpad poseren met trofee en gids Wandelroute van het Jaar: Groot-Frieslandpad Het Groot-Frieslandpad werd gekozen tot Wandelroute van het Jaar 2017. Vol trots namen padcoördinatoren Bindert Kloosterman en Fred Triep (op de foto 1e en 2e van rechts) de wandeltrofee op de Fiets en Wandelbeurs in Gent in ontvangst. Het 362 km lange pad van Bergen aan Zee naar het Duitse Leer wint de verkizing vanwege de rijke afwisseling aan landschappen. Het is de derde keer dat Wandelnet de trofee mee naar huis mocht nemen, eerder wonnen de Streekpaden Stelling van Amsterdam (2010) en De Brabantse Wal (2013).
KWBN). Nu is het pad toegevoegd aan het landelijke LAW-netwerk en is de route voorzien van de bekende wit-rode markering. Elfstedenpad (Streekpad 19) De eerste druk van het Elfstedenpad rolde in oktober van de pers. Deze route rijgt de Friese steden op een voor wandelaars zo aantrekkelijke mogelijke manier aan elkaar. De presentatie van het Elfstedenpad vond plaats in Leeuwarden, waarbij gedeputeerde Michiel Schrier het eerste exemplaar in ontvangst nam. De wandelroute en gids werden mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van de provincie Fryslân en Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland. Vrijwilligersdag in Amersfoort Gedeputeerde Michiel Schrier opent het Elfstedenpad Alle nieuwe uitgaven zijn mede tot stand gekomen dankzij de buitengewone inzet van de padwerkgroepen en tientallen betrokken enthousiaste vrijwilligers van Wandelnet en KWBN. Publicaties in 2017 Streekpad LAW 8 Streekpad 8 LAW 15 Streekpad 19 Titel Zuiderzeepad Graafschapspad Westerborkpad Elfstedenpad Uitgever Wandelnet Wandelnet Wandelnet/KWBN Wandelnet/KWBN Vrijwilligers In 2017 startten we het jaar met een spetterende vrijwilligersdag waarbij 250 vrijwilligers van Wandelnet en KWBN samen kwamen in de Rijtuigenloods in Amersfoort. De jaarlijkse inspiratiedag voor onze belangenbehartigers en padcoördinatoren stond op 18 maart in het teken van ‘online en offline’ verbinden. Met een ‘levend LinkedIn’ werd duidelijk hoeveel relaties Wandelnet eigenlijk onderhoudt. Een workshop over ‘online’ verbinden bleek voor veel vrijwilligers ook inspirerend: een aantal van hen is actief geworden op Twitter en heeft een eigen account voor Wandelnet in de provincies. De provinciale belangenbehartigers hielden zich in het ‘twaalftal’ onder andere bezig met de inventarisatie van onbewaakte spoorwegovergangen, de inspraak rondom Omgevingsvisies en de wandelnetwerken in hun regio’s. Ook de lobby rondom de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart 2019) werd in 2017 opgestart. De vrijwilligersnieuwsbrief ‘De Handwijzer’ is het afgelopen jaar drie keer verschenen. Deze nieuwsbrief wordt gemaakt voor en door vrijwilligers van Wandelnet. 5 Foto: Harry Blokzijl Fotografie Foto: Luuk Gijselhart
Promotie & voorlichting Ontwikkelingen gaan snel, het is daarom ook goed om vooruit te blijven kijken. Door meer in te zetten op relatiebeheer, samenwerking met partners, onze aanwezigheid op social media, de Fiets & Wandelbeurs en kennis van de wandelmarkt vangen we signalen op en kunnen we hierop anticiperen, monitoren en proactief handelen. We kijken hierbij niet alleen naar de ontwikkelingen om ons heen, maar ook naar de techniek die ons kan ondersteunen om op het gebied van communicatie optimaal te functioneren. (Twitter), een toename van resp. 27% en 19%. Onze nieuwsbrief Lopende Zaken is in 2017 vier keer verstuurd naar gemiddeld 28.500 wandelliefhebbers. In deze nieuwsbrief is veel aandacht voor nieuwe routes, wandeltips en leuke acties. Digitale kanalen Steeds meer wandelaars en professionals weten ons te vinden op Facebook en Twitter, voor Wandelnet twee belangrijke digitale kanalen om onze ambassadeurs op de hoogte te houden van alle activiteiten. Eind 2017 telden we 5600 fans (Facebook) en ruim 5000 volgers #wandelnaarjewerkdag trending op Twitter 6 Media De Lange-Afstand-Wandelpaden en NS-wandelingen konden rekenen op veel belangstelling in de media. Vooral het nieuwe GrootFrieslandpad dat begin 2017 werd gekozen tot ‘Wandelroute van het Jaar 2017’. Maar ook het Zuiderzeepad waarvan o.a. een artikel verscheen in het Noord-Hollands Dagblad en de NS-wandeling Waterlinie Culemborg kregen vaak aandacht in dagbladen en (wandel)tijdschriften. Op 6 april 2017 vond de tweede editie van de Wandel naar je Werk-dag plaats (zie pag. 10). Alleen al op Twitter bereikte de campagne zo’n 300.000 mensen; de hashtag #wandelnaarjewerkdag was lange tijd trending.
Samenwerking Opening Zuiderzeepad Wandelnet heeft in 2017 met verschillende partijen samengewerkt. Bij zorgverzekeraar De Friesland namen we deel aan het Groen & Fit Collectief. In het kader van donateurswerving werkten we samen met o.a. de Fiets en Wandelbeurs, Pacuara Travel en Wandelkrant te voet. De acties met Spoor (tijdschrift NS) kregen een vervolg. Ook in 2017 werd een mediacampagne verzorgt voor Innatoss, gericht op het opsporen van de ziekte van Lyme. Verder organiseerde Wandelnet de presentaties van het Zuiderzeepad, Graafschapspad en Westerborkpad in samenwerking met respectievelijk het Zuiderzeemuseum, de gemeente Borculo en Museum Nijkerk. De samenwerking met Stichting Vrienden op de Fiets resulteerde in een nieuwe gids en route van het Zuiderzeepad en we konden weer een aantal nieuwe Wandelaars Welkom-adressen verwelkomen. In de lobby werkte Wandelnet o.a. samen met Fietsersbond, ANWB, NOC*NSF, Rover, vereniging TeVoet, Milieudefensie en MENSenSTRAAT. Klantrelaties Het huidige relatiebeheersysteem (CRM) van Wandelnet is verouderd en zal niet verder worden doorontwikkeld. Gezien de cruciale rol van het systeem in de bedrijfsprocessen en in relatie tot onze website is er een start gemaakt met de oriëntatie op een nieuw systeem. In 2017 lag de focus op het vaststellen van de eisen & wensen en de oriëntatie op relevante leveranciers, zodat we in 2018 over kunnen gaan op defi nitieve selectie en implementatie. Met een nieuw CRM leggen we een mooi fundament voor een toekomstbestendige organisatie, het werken met leefstijlen en de doorontwikkeling van ons digitale platform met een actieve community. Fiets en Wandelbeurs Jaarlijks neemt Wandelnet deel aan de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht. Dit jaar deelden we een stand met KWBN. In de ‘spotlight’ stond het nieuwe Zuiderzeepad. Beursbezoekers konden de wandelgids met korting aanschaffen en directeur Joep Naber verzorgde een lezing over ‘De rijke geschiedenis van de Zuiderzee’. Verder was Wandelnet vertegenwoordigd op het Pelgrimspaviljoen en bij ‘Wandelaars informeren wandelaars’. De beurs trok 16.924 bezoekers. Fiets en Wandelbeurs 2017 7
Kennis & onderzoek Begin 2017 heeft Wandelnet een kleine provinciale kwaliteitsmonitor opgeleverd. Deze benchmark is reeds gepresenteerd in het jaarverslag 2016. Uit dit onderzoek is gebleken dat wandelaars hun laatste wandeling gemiddeld waarderen met een 7,6, een mooie score. Uitgebreide informatie per provincie is hier te vinden. Hieronder vindt u een overzicht van onderzoeken waar Wandelnet aan heeft deelgenomen of aan mee heeft gewerkt. ContinuVrijeTijdsOnderzoek In het najaar zijn opnieuw specifieke vragen over wandelen uitgewerkt om mee te nemen in het landelijke onderzoek van het NBTC/NIPO naar vrijetijdsbesteding, het CVTO. Deze cyclus van weekmetingen is begin 2018 weer gestart. Hierbij is nauw overleg met het Fietsplatform, ook ter voorbereiding van mogelijk gezamenlijke uitgaven. eDelphi onderzoek ‘voor iedereen een app?!’ Als expert op het gebied van wandelen vinden we het relevant om onze kennis ter beschikking te stellen. Wandelnet heeft daarom in 2017 als beleidsvertegenwoordiger deelgenomen aan het eDelphi onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Inholland, Fontys Hogescholen en het Mulier Instituut onder professionals naar belangrijke kenmerken van sportapplicaties voor bijvoorbeeld wandelen, fietsen en hardlopen. CROW-werkgroep ‘Looproutes’ Wandelnet participeert in de werkgroep ‘Looproutes, onmisbare schakel in de keten’ van het kennisplatform CROW en werkt mee aan de totstandkoming van ‘beeldmeetlatten’ t.b.v. het meten van de kwaliteit van looproutes, en een landelijke kennisbank. Benchmark Duurzame, gezonde, actieve mobiliteit In samenwerking met de Fietsersbond, het Longfonds, MENSenSTRAAT, Milieudefensie, Natuur & Milieu en Rover heeft Wandelnet gewerkt aan een benchmark ‘Duurzame, gezonde, actieve mobiliteit’. Het benchmark geeft scores in drie categorieën: de effecten van mobiliteit op de omgeving, welk vervoersmiddel mensen het vaakst kiezen en de voorzieningen en het beleid van de gemeente. In het benchmark zijn 30 gemeenten onderzocht. Het rapport is in 2018 verschenen. 8 Foto: Ad Snelderwaard
Onderzoek naar het gebruik van apps In 2017 werd het kwantitatieve stageonderzoek naar het gebruik van digitale toepassingen (apps) afgerond. Hierin werd gekeken naar het gebruik van apps door de verschillende type wandelaars. Twee van de belangrijkste conclusies: 93% van de wandelaars gebruikt een app met betrekking tot het wandelen. 80% van hen gebruikt de app bij minimaal de helft van de wandelingen. Op basis van de uitkomsten is een kwalitatief vervolgonderzoek gestart. Voor meer informatie over kennis & onderzoek, kijk op www.wandelnet.nl/publicaties-cijfers “62% van de wandelaars gebruikt een app vóór de wandeling, 79% tijdens de wandeling en 43% erna” 9 Foto: Luuk Gijselhart
Belangenbehartiging Met ons team van vrijwilligers is in 2017 weer gewerkt aan de ‘wandelbaarheid’ van Nederland in verschillende dossiers. De vrijwilligersteams zijn in 2017 in diverse provincies versterkt met extra mensen. Eén van de dossiers waar we ons al jarenlang voor inzetten, vroeg dit jaar extra inzet. De vrijwilligers van Wandelnet hebben samen met vrijwilligers van de Fietsersbond, ANWB, NOC*NSF en Fietsplatform gekeken naar alle 127 Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO’s) en het belang daarvan voor fietsers, voetgangers en andere recreanten. ProRail wil deze overgangen namelijk opheffen, beveiligen of ongelijkvloers maken. Opheffen betekent dat je niet meer op deze plekken het spoor kunt oversteken en vaak kilometers moet omlopen. Omdat de onbewaakte spoorwegovergangen vaak op de mooiste plekjes liggen hebben Wandelnet en haar partnerorganisaties een rapport opgesteld voor ProRail. Het resultaat is een volledige ‘Inventarisatie recreatief belang NABO’s’. Uit de analyse bleek dat bij 85 van de 127 NABO’s recreatief belang aanwezig is (67%). Naast het behouden en initiëren van recreatieve verbindingen over het spoor, adviseren we Rijkswaterstaat en provincies om ‘versnippering’ van gebieden tegen te gaan. In 2017 hebben we concreet geadviseerd bij de opwaardering van de N65 en de N35. Daarnaast zijn we betrokken bij grote nationale programma’s zoals het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) en het ‘vervanging en renovatie’-programma van Rijkswaterstaat. Belangrijk is dat we een verbreding van onze taak als belangenbehartiger hebben ingezet: van wandelen naar lopen. Dit betekent dat we opkomen voor het belang van lopen in de meest brede zin 10 van het woord. In het kader van ons pleidooi om een veilige en aantrekkelijke infrastructuur voor lopen te creëren, zijn we samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) het idee voor een ‘Loopagenda’ gestart. Belangrijk doel van deze agenda is dat we het onderwerp ‘lopen’ letterlijk agenderen bij verschillende overheden en het belang hiervan onderstrepen. Wandel naar je Werk-dag Eén van de praktische manieren waarop we lopen extra onder de aandacht willen brengen is de Wandel naar je Werk-dag. Op 6 april 2017 organiseerden we de tweede editie. En met succes! Honderden mensen liepen op deze eerste donderdag van april (een deel van de afstand) naar hun werk. Gedurende de hele dag werd Twitter overladen met de leukste loopfoto’s. Met de Wandel naar je Werk-dag wil Wandelnet lopen als gezonde en duurzame manier van verplaatsing onder de aandacht brengen. Ruim 67 organisaties werden partner van de Wandel naar je Werk-dag. Onder deze organisaties bevonden zich onder andere ProRail, de provincie Utrecht en de EO. Wandel naar je Werk-dag 2017
FFoto: Luuk Gijselhart oto: Luuk Gijselhart
Projecten NS-wandelingen Wandelnet ontwikkelt en beheert i.s.m. de Nederlandse Spoorwegen 46 NS-wandelingen. Op 1 april 2017 verschenen er vier nieuwe routes: Eiland van Dordrecht (Dordrecht Stadspolders – Dordrecht), Hierdense Poort (Nunspeet - Harderwijk), Limburgs Plateau (Spaubeek – Sittard) en Waterlinie Culemborg (Houten Castellum – Culemborg). De vier routes die kwamen te vervallen (De Weelen-Enkhuizen, Elburg, Savelsbos en de 2-daagse Texel) zijn nu als OV-stapper te downloaden op onze site. De NS-wandelingen (kaartjes, routebeschrijving en gpx-files) zijn totaal bijna 550.000 keer gedownload in 2017. Dat is bijna 200.000 meer dan vorig jaar. Belangrijkste oorzaak: de nieuwe site van NS wordt beter bezocht. Streekpad Noardlike Fryske Wâlden In 2017 kon het startsein worden gegeven voor het ontwikkelen van het Streekpad Noardlike Fryske Wâlden in het gelijknamige Nationaal Landschap. In het project wordt opgetrokken met de Vereniging Noardlike Fryske Wâlden. De route wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeenten Kollumerland, Smallingerland, Dantumadeel, Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel en provincie Fryslân. Route en gids worden in het voorjaar van 2018 opgeleverd. Verkenning wandelverbindingen provincie Flevoland Samen met de beleidsvrijwilliger Flevoland en de provincie hebben we een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheid tot een verbindend netwerk van wandelingen in Flevoland. De conclusie was dat er genoeg potentie is om wandelen in Flevoland te promoten. Belangrijkste aanbevelingen zijn om de financiering van het Pionierspad weer op te pakken en daarnaast de typische kenmerken van de provincie uit te lichten in kortere themaroutes. Op basis van deze verkenning is er in november een vervolgonderzoek verricht naar de potentie van het Pionierspad. Hiervoor zijn drie scenario’s uitgewerkt. Dit onderzoek wordt in 2018 afgerond. Romeinse Limespad Het tracé van het nieuwe Romeinse Limespad, de voormalige noordgrens van het Romeinse rijk van Katwijk aan Zee tot Millingen aan de Rijn, is in 2016 gereedgekomen. Rutger Burgers van Routewerk tekende voor het ontwerp. Wandelnet ontwikkelt en realiseert de route in samenwerking met de Stichting Romeinse Limes Nederland en de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. In 2017 werd gestart met de realisatie van de route die in mei 2018 gereed zal zijn. De ANWB ontwikkelt gelijktijdig een fietsvariant. 12 Foto: Ad Snelderwaard
Wandelnetwerken Wandelnet heeft in 2017 de contacten met de meeste regionale routebureaus aangehaald. Daarin hebben we onder meer de beweegredenen van hun keuze voor een bepaald wandelnetwerk, de organisatie van het beheer en onderhoud en de vormgeving van routeplanners besproken. Deze kennis vormt de basis voor een onderzoek dat in 2018 zal plaatsvinden over de organisatiestructuur van routebureaus. Wandelrouteplanner wandelen123.nl is zowel in functionaliteit als in regio’s uitgebreid. Er zijn vijf regio’s in de provincie Noord-Holland, twee regio’s in de provincie Utrecht en twee regio’s in Zuid-Holland aan de planner toegevoegd. Daarnaast is er een geslaagde pilot uitgevoerd waarin de verharding van de ondergrond van paden zichtbaar is gemaakt voor de regio Utrecht. Op basis hiervan wordt onderzocht of dit ook voor andere regio’s mogelijk is. Wandelaars over regionale wandelnetwerken hebben sinds 2017 ook de optie om op meldpuntwandelen.nl hun melding te maken over een gebrek aan het netwerk, zoals ontbrekende markering. Er is begonnen met een pilot voor de wandelnetwerken die ook te vinden zijn in de routeplanner Wandelen123. Voor 2018 staat op de planning om landelijke dekking te genereren. Tot die tijd faciliteren we wandelaars in de overige regio’s met een digitale link naar het regionale meldpunt van het betreffende wandelnetwerk. Westerborkpad In 2016 werd een aanzet gegeven om het Westerborkpad van KWBN in te bedden binnen de structuur van LAW’s en Streekpaden van Wandelnet. In 2017 werd de rood-blauwe markering vervangen worden door de bekende wit-rode markering van Wandelnet. Ook de verdere werkzaamheden op het gebied van onderhoud en beheer droeg KWBN over aan Wandelnet. Het project, waarin naast KWBN ook het Herinneringskamp Westerbork partner is, werd in augustus 2017 opgeleverd. Routedatabank Vanaf de zomer zijn er voorbereidingen getroffen voor deelname aan de Routedatabank, in nauwe samenwerking met het Fietsplatform. De Routedatabank biedt overheden (en derden onder voorwaarden) de mogelijkheid om recreatieve routedata te verkrijgen voor eigen gebruik. Het betreft LAW’s, Streekpaden, NS-wandelingen, OV-stappers en wandelnetwerken (routes en knooppunten). De routedata zijn te raadplegen en te downloaden, en er kan door overheidsinstanties rechtstreeks worden ingelogd. De regionale wandelnetwerkdata worden nog niet landsdekkend gepubliceerd, de opbouw daarvan gaat in 2018 in volle gang verder. LAW’s en Streekpaden worden door ons ook op de PDOK (Publieke Dienstverlening Op de Kaart) en de Atlas van Leefomgeving gepubliceerd. In 2018 onderzoeken we de mogelijkheden om daarop ook wandelnetwerken, NS-wandelingen en OV-stappers te publiceren. 13 Foto: Luuk Gijselhart
Projecten Over de grens Nederland beschikt over maar liefst 2.000 km Europese wandelroutes. Op de conferentie van de Europese Wandelorganisatie ERA in Brasov (Roemenië) werd directeur Joep Naber van Wandelnet gekozen tot nieuwe penningmeester. De ERA is gesprekspartner in Europa op gebied van wandelen; met 61 wandelorganisaties in 34 Europese landen vertegenwoordigt ERA meer dan 3 miljoen individuele leden. Verder werkt Wandelnet samen met Grote Routepaden, de belangenbehartiger voor wandelen en fietsen in Vlaanderen, door het uitwisselen van routes, kennis en promotie. Easywalk-arrangementen Wandelnet heeft vorig jaar de organisatie van de Easywalk-arrangementen overgenomen van oprichter Ton Pieterse. Met de arrangementen kunnen wandelaars zorgeloos genieten van LAW’s en Streekpaden; de accommodaties en het bagagevervoer zijn geregeld. Wandelnet wil hiermee een bijdrage leveren aan de gastvrijheidseconomie en de samenwerking met de Wandelaars Welkom-adressen versterken. Ook voor provincies zijn de arrangementen interessant. Zo bekijken we de mogelijkheden voor het aanbieden van een arrangement voor het nieuwe Hollandse Waterliniepad, een samenvoeging van het Waterliniepad (Utrecht) en de Stelling van Amsterdam (Noord-Holland). Bezoek Interreg Estonia-Latvia Op 31 mei kwamen 45 mensen uit Estland en Letland onze Nederlandse wandelroutes bewonderen. Directeur Joep Naber ontving de groep van Interreg Estonia-Latvia bij het bureau van Wandelnet in Amersfoort. Na een inspirerende toespraak over wandelen in de lage landen ging de groep door naar de opening van het 100e Jufferpad in Renswoude. Klompenpad: het 14
Over Wandelnet Organisatieontwikkeling Nadat begin 2017 bleek dat de voorgenomen fusie van Wandelnet met de Koninklijke Wandelbond Nederland (KWBN) niet doorging, oriënteerde we ons op een nieuwe koers voor de organisatie. We stelden een toekomstvisie op met daarbij zeven strategische uitgangspunten. De focus kwam daarbij te liggen op de kerntaken ‘routes’ en ‘belangenbehartiging’. Team Wandelnet ging werken vanuit vijf domeinen: routes, belangenbehartiging, community, vrijwilligers en beleid. Voor het werven van drie nieuwe bestuursleden, waaronder de voorzitter, stelde het bestuur nieuwe profielen. Begin 2018 vond op feestelijke wijze de bestuurswissel plaats. Bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor de stichting en het gevoerde beleid. Het kwam in 2017 zeven keer bijeen en een keer samen met enkele medewerkers van Wandelnet over de toekomstvisie. Een delegatie van het bestuur bezocht het bestuur van de Vlaamse zusterorganisatie, waarmee in principe jaarlijks overleg wordt gevoerd. Een bestuurslid en de directeur namen deel aan de jaarlijkse meerdaagse vergadering van de Europese koepel van wandelorganisaties, waarin Wandelnet deelneemt namens Nederland. Samenstelling bestuur 2017 Arie de Jong Rob Franssen Chris Bransz voorzitter secretaris penningmeester Carry Abbenhues bestuurslid Sonja Pol bestuurslid 15 Bureau In 2017 werkte op het bureau 12 vaste medewerkers aan het landelijk wandelnetwerk en belangenbehartiging voor alle wandelaars (max. 9 fte). Ankie van Dijk werd benoemd tot adjunct-directeur, naast haar functie als coördinator belangenbehartiging. Het bureau, dat in een gezamenlijk pand is gehuisvest met het Landelijk Fietsplatform, fungeert ook als ondersteuning en coördinatie van de 800 vrijwilligers van Wandelnet. Medewerkers 2017 Joep Naber Ankie van Dijk Sonja Velthuizen Harold Zijderveld Marga Klein Sjors Frencken Jon Rietman Sietske de Vet Roelien Appelo Merit Snoeijer Martine Werensteijn Henk van Geerenstein Femke van Hamond directeur adjunct-directeur en coördinator belangenbehartiging bureaumanager coördinator LAW-zaken medewerker administratie & GIS projectleider wandelnetwerken GIS-medewerker projectmedewerker NS-wandelingen medewerker NS-wandelingen projectmedewerker belangenbehartiging medewerker beleid & kennismanagement medewerker uitgeverij en marketing medewerker communicatie en PR
Vrijwilligers Maar liefst 800 vrijwilligers zetten zich met veel enthousiasme in voor Wandelnet. Het merendeel hiervan werkt, samen met vrijwilligers van collega-organisaties Nivon en KWBN, aan de ontwikkeling en beheer van een van de Lange-Afstand-Wandelpaden, Streekpaden of NSwandelingen. Maar ook op andere terreinen zijn vrijwilligers actief. Zo houdt het ‘twaalftal’ de ontwikkelingen in de provincies nauwlettend in de gaten en zetten andere beleidsvrijwilligers zich in op een specifiek thema, zoals de Omgevingswet. Het vrijwillige webredactieteam zorgt ervoor dat de site up-to-date is. En dan krijgen we nog wekelijks hulp van een team bureauvrijwilligers en steken de beursvrijwilligers jaarlijks hun handen uit de mouwen op de Fiets en Wandelbeurs. Het mag duidelijk zijn dat de vrijwilligers van Wandelnet van onschatbare waarde zijn en het hart vormen van de organisatie. 16 Donateurs Wandelnet streeft naar een sterke en duurzame band met haar donateurs. Om die reden onderhouden we een actief loyaliteitsprogramma met daarin aanbiedingen exclusief voor onze donateurs. Ook in 2017 groeide het aantal en ontvingen wij financiële steun van ruim 10.500 donateurs. Wandelnet ontving van haar betrokken en trouwe achterban in 2017 € 225.045 en een legaat van € 74.000. Foto: Johan Vellinga
Financiën Activa Vaste activa Materiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen 169.145 15.287 204.018 1.108.598 152.713 18.125 272.864 1.009.258 Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal 1.497.048 1.452.960 Totaal 31-12-2017 31-12-2016 Passiva Vrij besteedbaar eigen vermogen Stichtingskapitaal Bestemmingsreserves Algemene reserve Balans per 31 december 2017 31-12-2017 31-12-2016 5.580 380.893 479.859 5.580 413.093 197.882 866.332 616.555 236.770 48.819 204.784 58.122 345.127 573.499 1.497.048 1.452.960 Staat van baten en lasten over 2017 Lasten Kosten paden Kosten commerciële projecten Kosten wandelnetwerken & Stad te voet Kosten marketing, promotie en kennis Kosten belangenbehartiging Vrijwilligerskosten Donateurskosten Overige lasten Resultaat Totaal 333.630 199.865 100.761 198.500 169.033 59.198 44.055 44.539 249.777 1.399.358 2017 2016 343.721 216.197 268.403 150.167 184.985 32.670 23.896 17.760 20.589 1.258.388 Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies Giften en baten uit fondswerving Legaten Verkoopopbrengsten Baten werk in opdracht van derden Overige baten Financiële baten en lasten 332.767 445.791 225.045 74.000 172.876 58.975 88.913 991 2017 2016 203.868 446.514 191.202 69.186 184.713 77.009 82.744 3.152 1.399.358 1.258.388 17
Wandelnet Startpunt voor wandelend Nederland Jaarverslag 2017 is een uitgave van Stichting Wandelnet Ontwerp en vormgeving: Concreet geeft vorm Eindredactie: Femke van Hamond Postbus 846 3800 AV Amersfoort t. 033 465 36 60 info@wandelnet.nl www.wandelnet.nl
1 Online Touch