duurzaam | tekst • Esmee Meijs, Zakmes Agency Verduurzaming zorg zet door mede dankzij de coronapandemie Binnen zorginstellingen wordt hard gewerkt om de afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs (49% minder CO2 -uitstoot in 2030) te halen. ‘We zijn er nog niet’ is een veelgehoorde kreet, maar in gesprek met een drietal NVTG-leden lijken de duurzaamheidsdoelstellingen wél binnen handbereik. Waar staan we nu? NVTG-bestuurslid en moderator Victor Pastoor (Arcadis) ging in gesprek met Ronald van Lier (projectleider gebouwen services van Reinier de Graaf Gasthuis in Delft), Jelle Bos (manager huisvesting van Spaarne Gasthuis in Hoofddorp en Haarlem) en Eric Mimmel (directeur servicebedrijf bij Radboud UMC in Nijmegen). H oe bereik je in de gezondheidzorg een succesvolle energietransitie? En welke duurzaamheidsaspecten zijn belangrijk? In het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft staat de eigen ontwerpfilosofie aan de basis voor verduurzaming. Ronald van Lier: “Duurzaamheid kan je op verschillende manieren opvatten: wij proberen de interne verbouwingen zoveel mogelijk in dezelfde ontwerpfilosofie weg te zetten. Zo krijg je later een gebouw dat goed te beheren of te demonteren is. Daarom moet de schil - de behuizing - van goede kwaliteit zijn. Als we 2010 als referentiepunt nemen, zijn we van ver gekomen: dat betekent dat we nu op 75 procent CO2 -reductie zitten. Onze nieuwbouw gaf een enorme impuls aan de verduurzaming van het vastgoed. De keuze voor duurzame materialen zijn heel bepalend voor de bouw geweest. Omdat we zo goed geïsoleerd zijn, is het niet meer een kwestie van alleen de warmte opwekken, maar vooral om de warmte binnen je eigen pand te distribueren. Je ziet dat er bij onze gebouwen een behoorlijk overschot aan warmte is, daarom exporteren we restwarmte naar de buren: een appartementencomplex.” Green Deal Duurzame Zorg als startpunt Ook het Spaarne Gasthuis stond jaren geleden voor die enorme uitdaging om te verduur zamen. Manager Jelle Bos: “Wij hebben als ziekenhuis de Green Deal Duurzame Zorg ondertekend. Dat was hét startpunt om de duurzaamheidsmaatregelen in ons ziekenhuis concreter te maken. Dat hebben wij vertaald in de ambitie 'duurzame huis vesting' als onderdeel van onze bredere duurzaamheidsbeleid. De nieuwe centrale sterilisatieafdeling van onze nieuwbouw is een mooie mijlpaal. 18 FMT | februari 2022 Daar gaan we van het aardgas af; dat is een enorme stap. Wij zien het als noodzakelijk in onze transitie. Als ziekenhuis komen we nu in een nieuwe fase. Wanneer je naar onze CO2 -routekaart kijkt, hebben wij het voornemen om een nieuw ziekenhuis te bouwen in Haarlem-Zuid en dat gaat een enorme boost geven aan de energietransitie. Sommige onderdelen zijn weerbarstiger: medicijnresten uit afvalwater, daar worstelen we mee hoe we dat op een goed manier kunnen doen. Daar hebben we de keten echt bij nodig, dat is niet iets dat je als ziekenhuis alleen kunt.” Bouwen voor de toekomst Eric Mimmel (directeur servicebedrijf bij Radboud UMC in Nijmegen) vult aan: “We zijn tien jaar geleden gestart met nieuwbouw op ons terrein. Als wij de destijds geldende normen hadden aangehouden, werd er nu een gebouw opgeleverd dat het allemaal nét niet was. Gelukkig stond duurzaamheid al heel hoog in het vaandel. Toen al bestonden onze ontwerpprincipes uit ‘laag in energieverbruik’ en ‘weinig tot geen gas’. Dát betekent dat er een toekomstbestendig pand is ontworpen. Een ander mazzeltje was de betrokkenheid van een visionair in de ontwerpfase. Er werd toen al benadrukt dat de zorg niet altijd meer vanuit een ziekenhuis zal worden aangeboden in de toekomst. Dat heeft ertoe geleid dat we destijds al naar zo min mogelijk vierkante meters wilden. We krimpen in deze bouwslag van 450.000 naar 380.000 vierkante meters. Daarbij hebben we nog een aantal panden op het terrein staan die zodanig fl exibel zijn, dat je die makkelijk kan afstoten en nog verder kan krimpen. Ons ziekenhuis heeft een aantal hele dure faciliteiten. Het was altijd
19 Online Touch Home