duurzaam | 5-stappenplan naar een toekomstvast vastgoedportefeuille (© RHDHV) Meten = weten Zowel Kuijpers als Overdijk benadrukt het belang van inzicht in het energiegebruik, om te achterhalen waar winst te behalen is. “Met die data kun je bijvoorbeeld aantonen dat een ziekenhuis maar heel weinig warm water op afdelingen gebruikt, terwijl daar wel zoveel kuub aardgas voor verstookt wordt. Dergelijke metingen helpen om de discussie aan te gaan met het bestuur en ook uitspraken te doen over hoe het anders kan en wat een ziekenhuis dan bespaart.” De elektrische voorziening is een andere bottleneck, want met het elektrificeren stijgt ook de elektriciteitsbehoefte van het ziekenhuis. “Omdat het elektriciteitsnet in Nederland niet zwaar genoeg is, is dit in heel ons land een groot probleem. Een ziekenhuis kan wel zeggen dat het twee keer zo veel elektriciteit uit de kabel wil hebben, maar dat kan niet. Sommige ziekenhuizen overwegen daarom een eigen zonnepark. Ook dat vraagt samenwerking met gemeente en netwerkbeheerder.” Renovatie of nieuwbouw? In geval van nieuwbouw zijn verduurzamingsmaatregelen eenvoudiger door te voeren dan in bestaande bouw. “Maar ook in een bestaand ziekenhuis heb je een aantal natuurlijke momenten om te verduurzamen. Bijvoorbeeld tegelijkertijd met onderhoud aan de hand van het MJOP, in geval van renovatie of wanneer de zorgvraag verandert, waardoor zaken moeten worden aangepast”, stelt Kuijpers. Spira sluit zich hierbij aan. “In het kader van de verduurzamingsvraag is het heel belangrijk dat je je huisvesting op orde hebt. Welke gebouwen heb ik, wat is de vraag aan het ziekenhuis, hoe gaat de zorg zich in de toekomst ontwikkelen? Kan de huisvesting van vandaag die vraag aan in de toekomst? Die 8 FMT | februari 2022 vragen zijn ook bepalend voor een besluit tot grootschalig renoveren of slopen en nieuwbouw.” Sloop en nieuwbouw lijkt wellicht een aantrekkelijke optie om te verduurzamen, maar Overdijk plaatst daar een kanttekening bij. “Die betreft de zogeheten ‘embodied carbon’, de CO2 -uitstoot die gepaard gaat met het produceren van materialen voor een heel nieuw ziekenhuis. In feite stoot je dan een hoeveelheid CO2 uit over de hele bouwketen en het sloopproces, die gelijk staat aan wat je vele jaren daarna nog aan operationele CO2 uitstoot. Nieuwbouw lost dus niet alle problemen op. We adviseren opdrachtgevers dan ook om rekening te houden met CO2 Commitment van bovenaf Het mooie van de routekaarten is dat ze ziekenhuizen bewust maken van de CO2 -uitstoters in de hele keten kan de RvB de meest effec-uitstoot in de hele bouwketen. Daar word je misschien nu nog niet op afgerekend, maar over een aantal jaren wellicht wel.” -stromen in de gehele bedrijfsvoering: van energiegebruik tot medicijnen, disposables, inventaris en mobiliteit. “Op basis van inzicht in de grote CO2 tieve maatregelen kiezen en laten uitvoeren. En ook grotere vraagstukken oppakken: past dit gebouw, deze organisatie bij de zorgprofielen over vijftien jaar? Met andere woorden, hoe wil je verder met je organisatie en assets”, aldus Spira, die benadrukt dat commitment van bovenaf onontbeerlijk is. “Het uitwerken en uitvoeren van de plannen in de routekaart gaat gepaard met hoge kosten. Zo’n besluit ligt op tafel bij de RvB. Bij sommige ziekenhuizen is verduurzaming een thema, bij andere nog niet.”
9 Online Touch Home