Deze afstand is in de toenmalige WIP-richtlijnen dan ook benoemd als veilig ten opzichte van een besmette patiënt. Bij rechtstreeks aanspreken door een hoog pathogeen besmette persoon kan een ander reeds in ‘kwalitatieve zin’ worden besmet door een relatief klein aantal maar grote sputumdruppeltjes. Echter, zoals in de grafi ek van een pratende persoon (p.32) inzichtelijk gemaakt wordt, is een besmetting met bijvoorbeeld een tuberkel bacterie (ca 2 - 5 μm) of een hoog pathogeen virus (zoals misschien het COVID-19) op grotere afstanden ten opzichte van een patiënt zeer goed mogelijk en kan daarmee bijdragen aan een epidemie in een ziekenhuis. Indien hoog pathogene sputumdruppeltjes in een besloten ruimte (zoals in ziekenhuizen veelal aanwezig zijn) worden geproduceerd kan daarmee ook in ‘kwantitatieve zin’ met kleinere druppeltjes een kritische grens worden overschreden, waardoor aanwezige personen mogelijk ziek worden. Een brede kennisverspreiding van deze besmettingsmogelijkheid middels procedures en protocollen kan een epidemische uitbraak misschien voorkomen. 2 Het COVID-19-virus kan zich langer manifesteren buiten de ‘comfortabele’ omgeving van een (menselijk) lichaam. Een normaal virus zoals wij dat kennen -zoals griep of verkoudheid- heeft een relatief korte overlevingstijd buiten de genoemde comfortzone. Hoe kort dit is, is afh ankelijk van de omgeving et cetera, maar is veelal slechts enkele minuten. Overdrachtsrisico's fysieke omgeving Indien het COVID-19-virus zich langer kan manifesteren dan deze enkele minuten, dan zijn er verschillende risicogebieden binnen de gezondheidszorg. Hierbij laten we de normale (medische en zorg-) overdrachtrisico’s buiten beschouwing zoals deze zijn benoemd in de diverse protocollen e.d. Deze zullen voldoende worden nageleefd. Er zijn echter onbedoelde contactoverdrachtmogelijkheden zoals deurklinken, lichtschakelaars e.d. Deze worden veelal zonder nadenken gebruikt en bij een langere residentietijd worden dit onbedoelde bronnen van besmetting. Het ontwerp en/of beheer-, onderhoud van diverse isolatiekamers kan een reden tot zorg geven. Deze, veelal over de gehele instelling Onbedoelde overdrachtmogelijkheden, zoals deurklinken en lichtschakelaars verspreide kamers, zijn soms in het verleden onvoldoende ontworpen om dit soort (vertraagde) besmettingen te voorkomen en draagt daardoor de mogelijkheid dat de besmetting verder wordt verspreid. Voor de eenvoud (en prijsstelling) zijn in het verleden universele isolatiekamers ontworpen en gerealiseerd, waarbij een luchttechnische overstort plaatsvindt vanuit de isolatiekamer naar de (toegang)sluis. Vanuit ontwerp is daardoor aan de gestelde eisen voldaan dat er een gesluisde kamer is met een onderdruk in de toegangssluis (zie afb eelding). Helaas is met dit ontwerp en realisatie niet voldaan aan kritische preventiemaatregelen met betrekking tot hoge besmettingsrisico’s. In dit ontwerp kan namelijk besmette lucht binnen enkele minuten vanaf de patiënt worden getransporteerd naar de (omkleed)sluis waar de betreff ende medewerker zich ontdoet van besmette kleding en daardoor alsnog een besmetting oploopt. Er zijn andere risicogebieden in een ziekenhuis Dwarsdoorsnele isolatiekamers op basis van dit model: - De wachtkamer van de bloedafname. Patiënten met diverse (onbekende) klachten worden hier naar doorverwezen door o.a. huisartsenposten. Veelal is deze wachtruimte een onderdeel van het centrale gangsysteem. De luchtcirculatie is aldaar meestal ergens tussen de 2 en 4 wisselingen per uur. Hierdoor kunnen eventuele uitgehoeste - of uitgeademde besmette druppeltjes relatief lang (mede door de turbulentie van lopende personen) in de besmettingsgevarenzone blijven en daarmee een epidemie veroorzaken voordat ze op vloerniveau worden gedeactiveerd of door de luchtafvoer voorziening kunnen worden afgevoerd. De centrale hal. Deze is om diverse redenen veelal groot opgezet. Luchttechnisch is deze op energetische en kostengronden hierdoor (zeer) slecht te circuleren, vooral op vloer- en lage niveaus. Eén besmet persoon die zich in of door zo’n hal verplaatst kan hierdoor ook op eenvoudige wijze een epidemie veroorzaken. De lage lucht circulaties alsmede de veroorzaakte turbulenties dragen zorg dat er eerder rekening gehouden moet worden met de afdodingstijd dan dat de besmette lucht wordt afgevoerd of door de zwaartekracht onder het directe besmettingsgebied van de medewerkers komen. Over de auteur Hugo Huiskamp is deskundige op het gebied van besmettinsgpreventie en auteur van het boek ‘Besmettingspreventie in de gezondheidszorg’. Het boek is verkrijgbaar via Bol.com 33
34 Online Touch Home