Penny Senior Penny Senior, senior adviseur wonen en zorg bij ActiZ, de branchevereniging van ouderenzorgorganisaties: “ActiZ heeft in het eerste Covid-jaar, in september 2020, een checklist voor bestuurders uitgebracht over ventilatie. We kregen er veel vragen over, hoe zit het met de normen, wat werkt niet en wel, moeten we extra ventileren, kunnen we mobiele airco-units of ventilatoren neerzetten op warme dagen? We wilden duidelijkheid geven. Dat heeft zeker geholpen, we weten dat veel zorgorganisaties bezig zijn geweest om te kijken of ze het op orde hadden op hun diverse locaties. Er kwamen adviezen vanuit het RIVM om zo veel mogelijk verse lucht naar binnen te halen. Dat is echt opgepakt. Juist gedimensioneerd Je kunt lang discussiëren welke eisen uit het Bouwbesluit gelden voor de vele verschillende ruimten in verpleeghuizen. “Afhankelijk van de situatie zie je soms dat de gezamenlijke woonkamer in een verpleeghuis qua verse luchttoevoer ontworpen is alsof het een woonkamer in een reguliere woning betreft. Met het oog op infectieziekten zou je minimaal 25 à 36 kubieke meter per uur per persoon moeten ventileren –natuurlijk op een tochtvrije manier: dat haal je vaak bij lange na niet. Juist omdat bewoners vaak urenlang in een ‘shared air’-situatie zitten, is het belangrijk dat ventilatiesystemen op de juiste manier gedimensioneerd worden.” Boerstra haalt Europees onderzoek in verpleeghuizen aan. In één land, Zweden, voldeed 90 procent van de ruimten. In alle andere landen – Nederland zat er toevallig niet bij – bleek de ventilatie totaal niet op orde. “Het gaat niet om het kantoortje in een verpleeghuis waar één, twee mensen zitten te werken en een bewoner even in de deurpost ‘hallo’ roept. Juist daar waar bewoners of medewerkers langere tijd met meerdere mensen bij elkaar zitten, moet de ventilatie gegarandeerd zijn.” 'Ik zie veel partijen óf niets doen, óf ineens van alles aanschaffen om maar toch te laten zien dat ze iets gedaan hebben' 7 Begin 2021 kwam het Masterplan Ventilatie, waarin we veel herkenden van onze checklist. Het onderwerp heeft de aandacht van zorgorganisaties behouden, zeker ook toen de volgende golven kwamen. Vervolgens kregen we meer langetermijnvragen: als we hiermee moeten leren leven, wat betekent dat dan voor het ontwerp en de bouw en de installaties in nieuwe voorzieningen? Dus je ziet dat zorgorganisaties hier ook in ontwikkelen en verder kijken. In grote lijnen merken we dat veel organisaties voldoen aan de wettelijke eisen, maar wel verbeteringen hebben aangebracht omdat ze dat zelf wilden. Het is wel goed om te beseffen dat verpleeghuizen woonlocaties zijn. Dat is een groot verschil hoe je naar een gebouw kijkt. Er wordt in ieder geval meer dan ooit naar luchtkwaliteit als een belangrijk onderdeel binnen de infectiebestrijding gekeken. En dit wordt ook als factor genoemd in het recente door twaalf zorgorganisaties gepubliceerde ‘Stip op de horizon Covid-19 in de langdurige zorg Penny Senior
8 Online Touch Home