preventie | tekst • Eva de Groot en Myrte Tjoa Hoog tijd om preventie serieus te nemen Het coronavirus is in staat gebleken om onze samenleving grondig te verstoren. Het aantal dodelijke slachtoffers hebben we kunnen beperken door strenge maatregelen en een gezondheidszorg die beschikt over deskundige, gemotiveerde medewerkers en de modernste medische technologie. De coronacrisis levert ons confronterende cijfers op over de invloed van leefstijl op het verloop van corona. Die drukken ons met de neus op al langer bekende feiten over andere ziektebeelden. De les van corona is dat zowel samenleving als overheid meer moet investeren in een gezonde leefstijl. D at leefstijl zo belangrijk zou zijn voor het verloop van een pandemie, hadden maar weinigen zien aankomen. Eén op de drie (32%) coronapatiënten heeft ernstig overgewicht (obesitas), terwijl dit percentage in de gemiddelde bevolking slechts 13-21% is.1,2 Eerste studies en cijfers laten zien dat het beloop van COVID 19 en ook de kans om op de ic terecht te komen of te overlijden, samenhangt met ziekten met een leefstijlgerelateerde oorzaak.3,4 Patiënten met diabetes, een hoge bloeddruk, hartaandoeningen of COPD reageren heftiger op corona,5,6 reden voor het RIVM om hen als risicogroepen te kwalificeren. Voor het onderzoeken van het onderliggende mechanisme is tijd nodig, maar we weten uit studies van andere infectieziekten dat obesitas tot chronische lichte ontstekingswaarden kan leiden, wat mogelijk weer resulteert in een verminderde werking van het immuunsysteem.7 48 FMT | Juni 2020| Juni 2020 Kan het anders? Deze bevindingen bieden stof tot nadenken. Wat zou de impact van corona zijn geweest in een gezondere maatschappij zonder leefstijlproblemen? Want zonder overgewicht, ongezonde voedingspatronen, roken en gebrek aan beweging, zouden er minder mensen met hart- en vaatziekten, diabetes en COPD zijn. En daarmee ook minder mensen met zware coronaklachten. Het is aannemelijk dat de Nederlandse IC-capaciteit in dat geval voldoende was geweest. En dat er wellicht een stuk minder zorgpersoneel vrijgemaakt dan wel planbare zorg opgeschoven hoefde te worden. En dan hebben we het nog niet eens over de enorme kosten die de coronacrisis met zich meebrengt en die wellicht deels voorkomen hadden kunnen worden. Wat we al wisten Corona drukt ons met de neus op cijfers die we eigenlijk al kenden. Een groot aandeel van de ziekten en sterfgevallen in Nederland heeft namelijk een leefstijlgerelateerde oorzaak. Dementie, longkanker, beroerte, coronaire afwijkingen, hartfalen en COPD vormden in 2018 de belangrijkste doodsoorzaken in Nederland.8 Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is 80% van de hartaandoeningen, beroertes en type 2 diabetes te voorkomen.9 Ook is bekend dat roken de kans op longkanker en COPD verhoogt. Hoe belangrijk aandacht voor de grote invloed van leefstijl op de ziektelast ook is, individuen aanspreken op gedrag kan te kort door de bocht zijn. Leefstijl is namelijk niet altijd een bewuste en individuele keuze. Onderliggende factoren zoals stress, eenzaamheid en armoede beïnvloeden eet- en beweeggedrag in sterke mate. Daarnaast is gedrag erg afh an
49 Online Touch Home