terstof en HIsarna complexer, omdat we feitelijk onze eigen stroom al opwekken. De enige manier om meer CO2 sen anders in te richten, of CO2 en op te slaan.” -uitstoot te reduceren is de procesaf te vangen Transitietechnologie In 2030 zal de totale uitstoot van 12 megaton zijn gereduceerd naar 8 megaton, om in 2050 CO2 -neutraal te eindigen. “In 2050 zullen we wellicht staal produceren met waterstof, in plaats van met kolen, maar die technologie bestaat nog niet. In de tussentijd hebben we dus transitie technologie nodig.” Omdat er bij HIsarna gebruik wordt gemaakt van cyclonen, in plaats van hoogovens, zijn kolen niet meer noodzakelijk als ladingdrager. Een van die transitie technologieën is de HIsarna plant. Daarover is eind 2018 veel over te doen geweest. “Het is nog steeds nadrukkelijk de bedoeling dat er ook in Nederland een HIsarna plant komt, met een capaciteit van ruim een miljoen ton per jaar”, verduidelijkt Manger. De HIsarna technologie bespaart door het anders inrichten van het proces zo’n twintig procent van de CO2 -uitstoot. Als er daarnaast ook nog CCS zou plaatsvinden, zou de totale reductie zo’n tachtig procent bedragen ten opzichte van een conventioneel staalproductieproces. Manger: “We zullen beginnen met de afvang van CO2 uit de bestaande installaties: dat doen we in een samenwerkingsverband met EBN, Gasunie en Port of Amsterdam via het project Athos. We slaan daarbij gassen op onder de Noordzee, CCS dus. In een tweede fase zullen we die gassen gaan hergebruiken, met andere woorden: CCU. Als dit gerealiseerd is, kunnen we vervolgens de gassen uit de nieuwe HIsarna centrale ook gaan opslaan of hergebruiken. Rond 2030 moet Athos zijn gerealiseerd. In principe moet HISarna ook rond die tijd operationeel zijn, maar HIsarna is toch door wat meer onzekerheden omgeven, omdat het een relatief nieuwe technologie is.” Consortium De 4 miljoen ton reductie in 2030 komt dus vooral voor rekening van CCS. Manger: “Drie miljoen ton reductie behalen we met het 13
14 Online Touch Home