Een waar gebeurd familierelaas over een gezin uit Wulveringem, wat oorlog 1914-18 deed met mensen “ tijdens” en “erna”. Luk Grypdonck deel 4 Kaduuk gevecht tegen Bertha Met “ Hoe? Waarom? Waardoor? “ stoot men op een typisch Belgische blunder: geen visie en kortzichtig beleid van hogerhand. Dit is heden nog zo en was toen niet beter dan nu. Dit eist zijn tol in oorlogstijd. Generaal en militair ingenieur Henri-Alexis Brialmont was de bedenker/ontwerper in 1887 van de forten te Luik, Namen en Antwerpen. In 1892 waren ze afgewerkt volgens technologie, bouwmaterialen en denkwijzen van voor 1900. Sindsdien vond men het evenwel niet meer nodig om ze verder te verbeteren, te versterken, te moderniseren, mee evoluerend met de nieuwste militaire speeltjes. De bouwsels immers hadden een hele rits belangrijke fouten. Het ongewapend beton was een poreus gegoten specie met grove keien !!! Begin 1914 besefte men te laat, welke serieuze risicofactor zich aandiende met de zeer hoge vuurvermogens van de nieuwste kanonnen. Verluchtingssystemen en sanitaire installaties waren ontoereikend. Giftige gassen afkomstig van explosies en het eigen vuren samen met stof, werkten verstikkend voor de vestingtroepen. De afwezigheid van latrines zorgde voor een onhoudbare hygiënische situatie. Elektriciteit en latrines waren enkel voorzien in Loncin. Elders diende gevochten te worden bij olielampjes, toortsen of kaarsen zoals de Romeinen?! Er was niet nagedacht over de hevige aardtrillingen, luchtverplaatsingen en het voorkomen van lawaaiontwikkeling in holle ruimtes. Wegens gebrek aan communicatiemiddelen, beveiligde telefoonlijnen of betrouwbare inlichtingsdiensten werkten de forten onderling weinig samen en waren op zichzelf aangewezen voor terreinobservatie ondanks de zeer veel dode hoeken. De Napoleontisch getinte forten brachten veel miserie en nachtmerries aan Duitse zijde. Ver voor WO I hadden de Pruisen een “groot gedacht” over zichzelf en etaleerden hun superioriteitsgevoel ongepast. Zij hadden met dat vieze trekje de Duitse bevolking besmet en natuurlijk ook het leger. De Duitse troepen moesten met schade en schande ervaren, dat de Belgische soldaat een niet te onderschatten tegenstander was. Luik was een muizenval: dat vooruitzicht ging het petje te boven bij de Pruisische legerleiding. Het Von Schlieffenplan en “Blitzkrieg” waren om zeep: het verrassingseffect was genekt door het dagenlange oponthoud. Alle pogingen om de forten te veroveren, hadden niets opgeleverd behalve enorm veel doden, naast troepen die moe, hongerig en dorstig waren in bloedheet weer. Bevelvoerend Generaal Otto Von Emmich is kop van jut en wordt de laan uitgestuurd, vervolgens op rust gesteld. Generaal Erich Ludendorff (van waar kennen we die naam?) komt in zijn plaats en dat belooft!!! Rond 1910/11 kwamen nieuwe militaire speeltuigen in de aanbieding, die het toenmalig strategisch en tactisch denkwerk van oorlogsvoering op de helling zetten. Duitse constructeurs als Gustav Krupp gingen zich toeleggen op het aanmaken van gigantische scheepsvuurmonden. Men ging ervan uit dat zulke mastodonten nooit mobiel op het slagveld konden geraken wegens hun lomp gewicht van meer dan 42 ton. De nietszeggende benaming “Kurz Marine Kanone type M” verborg een monsterlijk wapen van 14 km reikwijdte, dat projectielen van 42 cm doorsnee met een gewicht van 800 kg, van op grote hoogte deed neerkomen aan een snelheid van 1080 km/u. Het penetratievermogen nam enorm toe. Om het heftiger te maken waren beter afvuurkruit, ontstekingsmechanismen en krachtiger explosieven bedacht. Geen wonder dat WO I ontaardde in een wereldwijde slachtpartij: in 27 jaar tijd evolueerde het projectielkaliber van 21/22 cm doorsnee met 100 kg = 720 km/u (1887), naar een 30,5 cm doorsnee voor een Skoda kanon (1914). Op 10 augustus ’14 verscheen in extremis Krupp’s Bertha met 42 cm doorsnee. De afvuurmethode was eveneens herbekeken om de vijand in forten of loopgraven te treffen. Horizontale, rechtdoor vuurtrajecten leverden weinig op. Parabole of krombaan vuurtrajecten waren de geliefkoosde bombardementstechniek. Krupp deed daar nog een schep bovenop door de vuurmond omzeggens verticaal te doen vuren, kwestie met een projectiel het doel te doorboren aan toegenomen snelheid en een fractieseconde later te laten ontploffen. De Pruisische Etat-Major wist al evenmin raad met de Luikse situatie en zocht een manier om snel “ komaf ” te maken met de forten. Het kot was op slag niet meer te klein, met het nieuws van de onverwachte toelevering van twee “Korte Marine Kanonnen model M” (Bertha). De wapenwedloop was gestart. Bovenaan de agenda stond het uitroeien van de tegenstander. De val van Luik mag bestempeld worden als het scharniermoment in WO I. Loncin was het topje van de ijsberg wat er de komende jaren te vrezen viel aan het front. 1
2 Online Touch Home