BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 28 | 2020 SERIE29 ‘ De gaswinning is hier echt wel een kras op de ziel’ Molenaar Ida Wierenga (72) wijst op de dijk achter de molen. ‘Daarachter begon de zee voordat ze in de oorlog de Emmapolder hebben ingepolderd.’ Wierenga bestiert de molen al meer dan dertig jaar, en woont haar hele leven al op deze plek. ‘En ik ben altijd al verliefd geweest op deze molen.’ Die liefde verdween niet toen het monument werd ingesloten door windmolens van onze tijd. Vele malen hoger zijn ze, en altijd hoorbaar aanwezig. Het zouden er nog meer geweest zijn als Wierenga, een strijdbare Groningse, er niet voor was gaan liggen. ‘Ik heb gezegd: er kan geen sprake van zijn dat de wind voor deze poldermolen wordt geblokkeerd door die dingen. Dus de drie molens die ze hierachter wilden bouwen, zijn er nooit gekomen. Zo kan deze molen blijven werken. Het werd me niet door iedereen in dank afgenomen hoor. Sommige boeren waren woedend. “Je kost me geld!” zeiden ze.’ De molen maalt nog regelmatig, maar de polder wordt nu drooggehouden door een gemaal elders. Maar als Goliath het polderwater in beweging zet, gaat vooral het zuurstofgehalte in de sloten en vaarten weer omhoog, zegt Wierenga. Het water keert weer terug in de polder. ‘We willen het liefst dat we ooit weer kunnen uitmalen naar de Waddenzee, zoals vroeger.’ Wierenga heeft de Eemshaven gebouwd zien worden, en het landschap om de molen heen zien veranderen. Maar ze kijkt niet negatief naar de ontwikkelingen even verderop. ‘Het begin van de haven was niet best. Ik weet nog dat ze hier kwamen, de ingenieurs die wel even een haven gingen bouwen. Bij het eerste hoogwater spoelden de machines gewoon weg. In het begin hadden veel mensen hier wel hun bedenkingen hoor. Al die lichten bij de Eemshaven, terwijl 50 meter verder mensen woonden, zoals mijn opa en oma, die niet eens elektriciteit hadden. Maar uiteindelijk is die mening wel veranderd. Ik denk dat veel mensen nu best trots zijn op de Eemshaven en wat het gebracht heeft.’ TEGENWICHT Zo is de Eemshaven ook een tegenwicht voor die andere economische activiteit die dit deel van Groningen zo kenmerkt: de gaswinning. En die heeft ook in de nieuwe gemeente Het Hogeland, waar Eemshaven onder valt, grote invloed gehad. In het gemeentehuis in Uithuizen, een van de vier gemeentehuizen die de vorig jaar gefuseerde gemeente nog steeds heeft, wijst wethouder Eltjo Dijkhuis op de hoek van zijn werkkamer. ‘Dit was door aardbevingen helemaal uit het lood. Het is totaal vernieuwd. Met steenstrips.’ De fusiegemeente, die de hele Groningse waddenkust van het Lauwersmeer tot Eemhaven beslaat en in het zuiden grenst aan de stad Groningen, ligt weliswaar niet in het officiële centrum van het aardbevingsgebied, maar ook hier heeft de gaswinning huizen ontwricht en inwoners angstig en boos gemaakt. ‘De gaswinning is hier echt wel een kras op de ziel.’ Maar de nieuwe rol van de Eemshaven, als draaipunt van de energietransitie, is volgens Dijkhuis voor de regio een grote stap vooruit. ‘Ik denk helemaal niet dat het contrast tussen de Eemshaven en de rest van de gemeente zo groot is. Veel mensen denken ook: dit gaat ons vooruit helpen. Mensen hier zijn best fier op de groei en de grotere rol van de Eemshaven. En ik denk dat alle voorwaarden aanwezig zijn voor een verdere doorontwikkeling. We hebben wind zat, we hebben stroom voor datacenters, en we kunnen in de toekomst het groene waterstof leveren. De Eemshaven kan meegroeien met de energievraag van de toekomst.’ Bovendien ziet de wethouder dat de stad Groningen groeit, en dat biedt mogelijkheden voor zijn gemeente. ‘In het zuiden van de gemeente merken we nu een stijgende lijn in huizenprijzen, omdat de stad een groot woningtekort heeft. Bovendien ligt er een goede verbinding met de Eemshavenweg, dus ik zie best mogelijkheden voor verdere groei en woningbouw in het gebied tussen de stad en Eemshaven.’ Maar dan moeten er wel wat acute problemen worden opgelost, zegt Dijkhuis. ‘Er blijven nu miljarden aan investeringen in de haven op de plank liggen door de stikstofproblematiek. Daardoor ligt nu de ontwikkeling stil van een moderne staalfabriek van Van Merksteijn, waar de voorbereidingen al in volle gang waren. De heipalen waren al besteld, maar het is op dit moment onduidelijk wanneer er gebouwd kan worden. In die zin is deze regio wel een vergeten hoekje. Ik vraag me af of dat in Den Haag wel voldoende doordringt.’ Want ook in Het Hogeland speelt hetzelfde als in een groot deel van de Nederlandse gemeenten: een acuut en ernstig geldtekort. Het is de op een na grootste gemeente van Nederland met slechts een kleine 50.000 inwoners, verdeeld over 50 dorpen. ‘Maar ook met kosten voor de Wmo, Jeugdzorg en heel veel openbare ruimte die onderhouden moet worden. Net als heel veel andere gemeenten komen we structureel niet uit. En dan hebben wij nog wel inkomsten uit de Eemshaven. Ik zou niet weten wat we zonder moesten.’
30 Online Touch Home