JONG&AMBTENAAR Zweren of beloven kan ook online plaatsvinden BEËDIGING IS GEEN FOLKLORE Kies je voor een functie als ambtenaar? Dan is het verplicht dat je als nieuwe medewerker een formele handeling verricht: de eed of de belofte afleggen. ijdens de eed- of belofteaflegging worden de normen en waarden die voor jou als ambtenaar gelden expliciet onder de aandacht gebracht. Een formeel moment dus, met de bedoeling je bewust te maken van de integriteitsrisico’s die je baan functie met je meebrengt. Als ambtenaar heb je een bijzondere positie in de samenleving. Met het afleggen van de eed of belofte benadrukt je nog eens extra dat je dit ook zult doen. Onkreukbaar en betrouwbaar moet je zijn. Je mag je bijvoorbeeld niet laten omkopen of beïnvloeden. Als ambtenaar beloof/zweer je onder meer dat je je zult houden aan de Nederlandse wetten, dat je onpartijdig bent, dat je geen misbruik maakt van je positie, dat je zorgvuldig omgaat met informatie (die andere mensen misschien nog niet hebben), dat je het vertrouwen dat burgers in je hebben niet zult beschamen en dat je jezelf afvraagt of je handelen moreel ook door de beugel kan. VERSCHIL EED EN BELOFTE Je hebt de keus tussen de eed en de belofte. Je mag zelf kiezen welke je aflegt. Het verschil is voornamelijk religieus, afhankelijk van je levens- en geloofsovertuiging. Bij een eed zweert men op de Bijbel en God en bij de belofte niet. Het letterlijke verschil zit hem vooral in de laatste zin van de eed of belofte. Bij de eed is dit: ‘Zo waarlijk helpe mij God Almachtig!’. Bij de belofte spreek je uit: ‘Dat verklaar en beloof ik!’ Beide zijn juridisch gelijk. De eed of belofte wordt zo snel mogelijk, in ieder geval binnen drie maanden na indiensttreding, afgenomen bij medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband. 92 Bauke Jonkmans en Johri Maat, beiden integriteitscoördinator bij de rijksoverheid over de eed en belofte in tijden van corona: ‘Online betekent geen afscheid van details. Staan zal weliswaar via een webcam lastig zijn, maar de woordkeuze, in de camera kijken en de juiste formule zijn van belang.’ In een gezamenlijke blog benadrukken zij ook de juiste houding. ‘Bij de eed moet de rechterhand met de wijs- en middelvinger worden opgestoken (tenzij fysiek niet mogelijk), als verwijzing naar God en (vader)land. Kenmerk daarin is de eerbied voor het figuur van de eed die iemand op dat moment aflegt.’ T Medewerkers die niet in dienst zijn bij de gemeente, zoals inhuurkrachten, ondertekenen een verklaring. Daarin staat dat zij de integriteitsregels zullen naleven. ONLINE BEËDIGING Vaak maakt de beëdiging deel uit van een introductiebijeenkomst. Hoe moet dat als je door corona thuis moet werken en niet op kantoor mag komen? Sommige organisaties stellen de eedaflegging uit. Maar steeds vaker zorgen ze ervoor dat de beëdiging ook online kan plaatsvinden. De Amerikaanse president Obama ging aan het begin van zijn termijnen de fout in
93 Online Touch Home