l l was, bekeek ik toen vanuit een heel ander perspectief.” geen academische vragen De laatstejaarsstudenten trokken telkens met een oudere naar een plaats in Brussel die op één of andere manier voor haar/hem belangrijk of intrigerend is geweest. Die plaats was het uitgangspunt voor een gesprek. “Voor mij waren onze interviews een gen aan Brussel. Misschien schrijf ik ze best op, voor de studenten geschiedenis uit 2075.” “Een plaats in deze grootstad die me zelf persoonlijk dierbaar is, is het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis in de Middaglijnstraat op nummer 10. Daar heb ik heel wat uren in de leeszaal gezeten voor mijn thesisonderzoek naar de feministe Renée Van Mechelen. Pas wanneer ik wat meer ingelezen was en breder rondkeek, had ik door dat het gebouw waarin het archief zich bevindt (het Amazonehuis in St-Joost-ten-Node), een centrum is dat meerdere organisaties die strijden voor feminisme en gendergelijkheid, ondersteunt en herbergt. Ook organisaties waarvan ik in mijn onderzoek de voorlopers van tegenkwam. Het is een inspirerende plek.” Verbaasd over de meningen Nanette zakt al wel eens vaker af naar Brussel en de Marollen. “Als ik denk aan Brussel denk ik misschien in de eerste plaats toch wel aan een multiculturele stad. Ik vind dat prettig, en ik vond het interessant om de meningen van onze geïnterviewden daarover te horen. Zij stonden daar over het algemeen positief tegenover, wat me ergens toch een beetje verbaasde. Dat komt misschien ergens voort uit die -al dan niet onbewustevooroordelen die mensen soms hebben over senioren. Inclusief mezelf dus.” “Ik vond het fijn dat de geïnterviewden me op nieuwe plekjes konden wijzen, ook in de Marollen. Zij wisten ook van alles te vertellen over die plekjes. Straten waar ik al verschillende keren doorgewandeld meer open manier om geschiedenis vast te leggen”, vertelt Flora. “In tegenstelling tot een academisch onderzoek waren we niet gebonden aan een specifieke onderzoeksvraag. Daardoor konden we veel meer inspelen op wat de ouderen zelf wilden vertellen in plaats van dat we de ouderen moesten sturen om bepaalde onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden.” “Door een plaats in Brussel als leidraad te gebruiken gaven we de vrijheid aan de ouderen. Op die manier werden we verrast met uiteenlopende verhalen die meer vertelden over het dagelijkse leven in Brussel, ouder worden in onze hoofdstad en de veranderingen door de tijd. Juist door op een meer open en laagdrempelige manier mondelinge geschiedenis toe te passen, konden we ‘levende bronnen’ vastleggen die in een puur academische context vaak vergeten worden. Toch zijn die ‘dagdagelijkse’ en persoonlijke verhalen een belangrijke kijk op het verleden en hoe Nederlandstalige ouderen zichzelf een identiteit geven.” elk verhaal telt “Wat het BOp mij vooral geleerd heeft is dat - net zoals elke leeftijdsgroep- ouderen zo divers en boeiend zijn. Het is niet omdat je ‘stopt met werken’ (als je er al vanuit gaat dat ouderen stoppen met werken), dat je plots alleen maar zorgbehoevend en een financiële last voor de samenleving bent. Zowel de gepensioneerde vrijwilliger, de actieve wandelaar, de eenzame weduwe, de grootouder, de rusthuisbewoner, de roddeltante en alles ertussenin mogen gehoord worden. Ik hoop dan ook dat de zeven verhalen die we hebben vastgelegd in de audiowandeling daar een steentje aan kunnen bijdragen.” Manon Marien vult aan: “Door de verhalen van ouderen op te nemen en te verzamelen in het Brusselse audioarchief van BBOT (*) worden l SEpTEmBEr - OkTOBEr 2025 BOp magazine l l 7 l de reportage hun stemmen letterlijk vereeuwigd. Zo leggen we verhalen vast die anders misschien verloren zouden gaan. Op die manier denk ik dat het project zeker past binnen onze opleiding.” “De vraag kan natuurlijk gesteld worden in hoeverre deze verhalen effectief nog geraadpleegd zullen worden. Daarom lijkt de podcastwandeling mij een mooi initiatief. Zo kunnen de verhalen gecombineerd worden met een wandeling doorheen de stad en hebben ze zo ook een directe weerslag op de omgeving.” n teksten en foto’s: Flora debaere, nanette Vannerom, Mai leunckens en Manon Marien Met dank aan de 7 ouderen die zich lieten interviewen: Christiane, Guy, Eva, Annemie, Paul, Kris & Rafael en Magda. Een deel van de opnames werd telkens gemonteerd tot een podcastfragment door de KU Leuven-studenten en Bert Ballegeer en Ruby Bernabeu-Plous van BBOT (*). De podcasts zijn te beluisteren op de website Bronnenvolleven van KU Leuven Service Learning. Daar kan je ook de portretten uit 2024 nog nalezen. Of klik de link Audiowandeling aan op de homepagina van www.bop.brussels Vanaf september kan de wandeling vanuit BOp ook effectief gestapt. Een smartphone is daarbij handig, maar we werken ook nog aan een alternatief. Meer info bij francis.marissens@bop.brussels 02 210 04 75. (*) Brussel Behoort Ons Toe (BBOT) is een organisatie die een audio-databank met Brusselse gesprekken en geluiden documenteert, archiveert en openstelt. Getuigenissen, flarden van gesprekken, monologen, liedjes, soundscapes of ruwe geluiden: zo’n 25.000 geluidsopnames vormen samen een openbare, meerstemmige en meertalige geschiedenis van Brussel. En ze breidt nog steeds uit. Meer info via www.bna-bbot.be of 02 223 21 51. Of loop eens langs: Lakensestraat 119, 1000 Brussel.
8 Online Touch Home