GEVOELSMATIG HEEL LOGISCH ‘‘ Ik volg gewoon mijn intuïtie, dat is vaak het meest logische om te doen."’ Deze column gaat niet over de tegenstelling tussen ratio en gevoel, tussen logica en intuïtie, denken en ervaren, hoofd of hart. Ik heb het nog niet helemaal beredeneerd en uitgevogeld, maar ik denk dat die tegenstelling hele grote onzin is. Dat voel ik aan m’n water. Alleen weet ik nog niet helemaal hoe het zit. Dat ga ik nu uitzoeken en onderbouwen. Toen iemand laatst begon over de rol van intuïtie in het vak van Value Engineer dacht ik meteen aan die momenten die iedereen weleens ervaart als je voor een groep staat. Je hebt je hele work - shop netjes in een agenda uitgewerkt en een draaiboekje met leerdoelen, resultaten, stappen, tijden, wie-doet-wat en benodigde faciliteiten. En ja hoor, net als je lekker op dreef bent en je helemaal in een flow zit gebeurt er iets. Het stokt. De analyse die je probeert uit te werken klopt niet. Of de werkvorm blijkt niet te passen bij de beoogde oplossing. Of de groep snapt überhaupt niet meer waar je naartoe wil. Nu denk je misschien dat ik een slechte facilitator ben omdat mij dit wel eens overkomt. Nou, ik zal het je nog sterker vertellen, het gebeurt me altijd! In iedere workshop die ik doe komt er een moment waarbij het plan dat ik had bedacht niet meer werkt. Ik had een route bedacht en die loopt dood. De groep komt in opstand en ik weet het niet meer. Help! Wat nu? De eerste keer dat me dit gebeurde was tijdens een werksessie om het spuicomplex van de Afsluitdijk te optimaliseren. Ik had een werkvorm bedacht met brainwriting maar er kwam werkelijk niks op papier. Wel een boel commentaar: “Zijn dit wel de juiste functies? Volgens mij moeten we breder kijken? Wat is het doel?” Het zweet brak me uit en ik probeerde met duwen, trekken, hangen en wurgen de beoogde werkvorm er doorheen te drukken: "Omwille van de tijd wil ik dit onderdeel toch graag afmaken." Drama. De tweede keer dat we vastliepen (dat was dus al in de volgende workshop) had ik er even geen zin meer in. Ik voelde aan dat ik een enorme aap op mijn schouder had en dat wilde ik niet. Ik dacht, wat kan mij het schelen, we doen even een time-out: “Beste groep, wat vinden jullie dat we moeten doen? Zitten we nog op de goede weg? Zullen we even een break nemen en nadenken over de volgende stap?” De grap is dat dit geen zwaktebod is, maar dat je met deze interventie eigenlijk precies doet waar de workshop voor bedoeld is: de gezamenlijke denkkracht inzetten om een bepaald resultaat neer te zetten. Tegenwoordig zeg ik in het begin altijd tegen de groep: “Als het geen worsteling is, wordt het ook niks.” En dat is trouwens ook zo. Als het makkelijk was, hadden ze jou als Value Engineer niet nodig. Het helpt op zo’n moment om naar je onderbuikgevoel te luisteren. Die vertelt je namelijk feilloos of je op de goede weg zit of niet. Ik denk dat het heel logisch is om op je gevoel te vertrouwen, omdat deze aangeeft of er stress of weerstand zit in een groep. Dat kun je vervelend vinden, maar het is vaak juist iets positiefs omdat weerstand betekent dat er verschillende, krachtige denkwijzen in de groep aanwezig zijn over hoe ergens te komen. En verschillende denkwijzen zijn, zo weet iedere Value Engineer, een cadeautje op weg naar een resultaat. Gevoel en ratio zijn geen tegenstellingen maar liggen direct in elkaars verlengde. Zo nemen we ook beslissingen. Je weet vanuit je gevoel wat je wil en vervolgens ga je dat onderbouwen met rationele overwegingen. Denk maar aan de aanschaf van een TV of auto. Eerst kies je wat je mooi vindt, daarna onderbouw je dat met de specificaties. Als mens maak je een beslissing met je oude reptielenbrein, die ons helpt overleven met zijn instincten. Onderbouwen doen we vervolgens met de neocortex, waarmee we logisch denken. Wat mij goed lukt is als adviseur te vertrouwen op mijn onderbuik en op basis daarvan keuzes te maken. Wat me nog niet goed lukt is om op basis van gevoel ook adviezen te geven: “Beste opdrachtgever, ik heb hier een briljant nieuw alternatief voor uw project gevalueëngineerd, en die moet u gewoon hebben. Niet omdat het moet, maar omdat het kan.” Nee, als ik iemand een keuze wil voorleggen probeer ik toch altijd verschillende opties rationeel te presenteren. Met plussen-en-minnentabellen en verschillende varianten en beoordeelde indicatoren en criteria. Lekker blauw allemaal. Wie daar nog een goeie tip voor heeft mag mij contacten. Overigens hebben die plussen- en minnentabellen wel allemaal mooie groene en rode vlakjes. Groen is natuur en veilig. Rood is vuur en gevaar. Voor de reptielen onder ons. 00: 25
26 Online Touch Home