Het algemeen kiesrecht wordt gezien als een essentieel middel om alle burgers invloed te laten uitoefenen op politieke beslissingen. In veel landen van Europa waar socialistische bewegingen krachtig waren, leidde de strijd voor het algemeen kiesrecht vaak tot belangrijke hervormingen ten gunste van vele vormen van vrijheid voor de hele bevolking. Tegelijk met het algemeen kiesrecht voor mannen kwam er een passief kiesrecht voor vrouwen, waarbij vrouwen zelf niet mochten stemmen, maar wel gekozen konden worden. Suze Groeneweg werd in 1918 als eerste vrouw in de Tweede Kamer gekozen. Op 28 september 1919 kwam de wet in werking die alle vrouwen ook actief kiesrecht gaf. Vervolgens werd in de decennia daarna de minimum leeftijd in een aantal stappen verlaagd tot die in 1972 op 18 jaar werd gebracht. Na de strijd voor de vrijheid van het land van haar inwoners kwam de strijd voor persoonlijke vrijheid. In de jaren zestig, herinner ik mij, waren er de hippies die streden voor persoonlijke vrijheid. Ze wilden breken met de gevestigde normen en waarden en hun boodschap van liefde en acceptatie weerklonk door het hele land. Deze beweging droeg bij aan een cultuur waarin individualiteit en zelfexpressie werden gewaardeerd. Ik denk dan ook aan de tolerantie die Nederland in de afgelopen eeuwen heeft getoond ten opzichte van vreemden en migranten, zolang het ons goed uitkwam. De multiculturele samenleving heeft ons verrijkt met versterking van onze economie en ook cultureel, zoals met diverse keukens en gezellige restaurantjes, waar je gerechten uit de hele wereld kunt proeven. Dit heeft niet alleen de culinaire horizon verbreed, maar ook bijgedragen aan een gevoel van verbondenheid met mensen van verschillende achtergronden. De welvaart nam na de jaren 60 sterk toe en dat gaf mensen de vrijheid om te reizen. Onbekende oorden werden bereikbaar voor steeds grotere groepen van de bevolking. Ik herinner mij mijn eigen reizen naar verre landen, waar ik nieuwe culturen ontdekte en vrienden maakte. Door de toegenomen inkomens konden mensen hun huizen verfraaien, duurdere en betere auto’s kopen en zelfs de werkweek verkorten. 17
18 Online Touch Home