Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede 2 22 Onderweg naar een klimaatneutraal Ede
en partner
Geachte lezer, Het Duurzaamheidsverslag 2022 stellen wij samen in het jaar 2023, het jaar dat Warmtebedrijf Ede 10 jaar groene warmte levert aan inwoners en bedrijven in Ede. Dit document beschrijft het verslagjaar 2022. Het jaar waarin nog maar eens duidelijk werd dat de versnelling van de Energietransitie noodzakelijk is. In 2022 is het slim groen warmtenet in Ede verder uitgebreid en zijn er diverse zakelijke en particuliere klanten aangesloten; samen zijn we hard op weg naar een klimaatneutraal Ede. Het is onze ambitie de energietransitie lokaal flink te versnellen. Tegelijk willen we de transitie haalbaar, betaalbaar, duurzaam en leefbaar houden. Onze grote drijfveer hierbij is het tegengaan van verdere klimaatverandering. Steeds meer wijken en bedrijven in Ede en Bennekom doen mee, u ook? Wij vervangen fossiele brandstoffen voor de verwarming van gebouwen en voor het gebruik van warm tapwater in de gebouwde omgeving, voor hernieuwbare brandstoffen; duurzame bronnen. Dit is dé manier om de CO₂-uitstoot te verminderen. We werken eraan voldoende aansluitingen op het slim groen warmtenet te realiseren, zodat er, naast biogrondstoffen, straks ook andere CO₂- neutrale duurzame bronnen kunnen worden aangesloten. Denk hierbij aan restwarmte van de industrie, datathermie van het datacenter, collectieve zonnewarmte, aquathermie en aardwarmte in Ede. De CO₂-neutrale warmte via het slim groen warmtenet in Ede komt namelijk in de plaats van aardgas en reduceert zo de CO₂-uitstoot van woningen en bedrijven. Hier zijn we trots op. We versnellen lokaal de energietransitie door te dóen! Met dit duurzaamheidsverslag wil Warmtebedrijf Ede u een overzicht geven van de stand van zaken in het jaar 2022. Ook krijgt u een doorkijkje hoe een duurzame toekomst er uit kan zien. Als u vragen heeft, stel deze dan vooral. Dit kan via info@warmtebedrijfede.nl Of kom eens langs op ons digitale- of wijkspreekuur! www.warmtebedrijfede.nl/spreekuur Valentijn Kleijnen, CEO Warmtebedrijf Ede, onderdeel van platform Energie voor Elkaar. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 3
1 De organisatie, missie, visie Lokaal, warm en betrokken Het bedrijf Warmtebedrijf Ede is opgericht in 2014 en gevestigd aan de Telefoonweg 34 in het centrum van Ede. Wij zijn de lokale en betrokken duurzame warmteleverancier van de kern Ede en een gedeelte van Bennekom. Wij zijn sinds februari 2021 onderdeel van Energie voor Elkaar, een platform dat een netwerk vormt van organisaties en bedrijven die samenwerken en elkaar versterken. Elk van deze partijen houdt zich, in wat voor vorm dan ook, bezig met groene, hernieuwbare vormen van energie. Onder meer op het gebied van warmtenetten (lokaal en regionaal), aardwarmte, restwarmte, biogrondstoffen, waterstof, power-to-heat en meer. Het directieteam bestaat uit een CEO (Chief Executive Officer), COO (Chief Operational Officer), CFO (Chief Financial Officer). Meer informatie via www.energievoorelkaar.nu In Ede ligt nu circa 52 km slim groen warmtenet, gepositioneerd in een warmterotonde. Lokale initiatieven zoals Warmtebedrijf Ede zorgen voor lokale werkgelegenheid; voor de gehele keten van de warmtelevering zijn circa 200 fte arbeidsplaatsen ingevuld. Zo produceren we lokale duurzame warmte voor lokale afnemers op een manier die past bij onze drie kernwaarden: lokaal, warm en betrokken. Missie Circa 70% van de gehele Nederlandse energietransitie betreft feitelijk de warmtevraag. Daarom richten wij ons specifiek op de warmtetransitie binnen de bebouwde omgeving. Wij zien het als onze taak om klanten te voorzien van betrouwbare warmte tegen een goede prijs, die lokaal zo duurzaam mogelijk wordt opgewekt. Deze waarden zitten diep verankerd in onze organisatie en bij ons personeel. Onze missie is helder: de energietransitie innovatief versnellen door in samenwerking te werken aan een fossielvrij Ede door woningen en bedrijven in Ede voor wat betreft energiegebruik klimaatneutraal te maken. De aanleiding is de klimaatopgave waar we samen voor staan. Groene warmte dringt de CO₂-uitstoot flink terug; tot wel 90% minder CO₂-uitstoot per aangesloten huishouden ten opzichte van een aardgas-gestookte cv-ketel. Visie Wij gaan (de gevolgen van) verdere klimaatverandering tegen, door het lokaal versnellen van de energietransitie. Ede-fossielvrij met een aansluiting op ons slim groen warmtenet. We dragen zo ons steentje bij aan het uitfaseren van fossiele brandstoffen, daar waar we van betekenis kunnen zijn; de warmtetransitie. Inmiddels zijn ruim 22.000 woning-equivalenten, bestaande uit duizenden woningen, bedrijven, monumenten en sportaccommodaties in Ede, aardgasvrij door een aansluiting op ons slim groen warmtenet. En we zetten volop in op onze duurzame uitbreiding, met groene warmte voor de kern van Ede en daarbuiten. De energietransitie is een enorme opgave; we kunnen niet wachten, we zijn gestart. Warmtebedrijf Ede wil graag een bijdrage leveren zodat Ede op een goede duurzame haalbare en betaalbare manier deze energietransitie realiseert. De vrije keuze van onze (potentiële) klanten om op het wamtenet aangesloten te willen worden is een leidend principe en essentieel voor het benodigde draagvlak. En omdat we de warmtevraag zien als een lokale vraag die een lokaal antwoord verdient, is de lokale betrokkenheid essentieel. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 4
Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 5
2. Onze doelstellingen Onze doelstelling is om gestaag verder te groeien, nadat in maart 2021 de doelstelling van 20.000 woning-equivalenten is behaald. Voor de komende jaren betekent dit dat Warmtebedrijf Ede 10.000 extra aansluitingen (WEQ) wil realiseren op het warmtenet. Een woningequivalent (WEQ) is een meeteenheid van warmtevraag, ongeveer vergelijkbaar met een woning. Ook de aangesloten bedrijven zijn in WEQ berekend. De groei in aangesloten WEQ op het warmtenet in Ede ziet u in onderstaande grafiek, waarbij het aantal WEQ zowel de gecontracteerde als de aangesloten eenheden representeert. Concreet betekent dit dat we in de periode 2022 tot eind 2024: • Nog 10.000 WEQ aansluiten • • Het aardwarmteproject gaan starten Andere emissievrije warmtebronnen (datathermie, restwarmte) inkoppelen op het slim groen warmtenet In het verslagjaar van het Duurzaamheidsverslag, 2022, zijn er 722 nieuwbouwwoningen en bestaande woningen en 3 bedrijven en instellingen aangesloten. Een prestatie waar we trots op zijn. Doelstelling 2023 In de Strategische Agenda die de gemeente Ede met Warmtebedrijf Ede heeft gesloten, is een nieuwe ambitie geformuleerd: het aansluiten van nog eens 10.000 woningequivalenten op het warmtenet voor het einde van 2024. In 2024 treedt naar verwachting de nieuwe Warmtewet (de Wet Collectieve Warmte) in werking. Vanaf dat moment verloopt aansluiten op een warmtenet naar verwachting via warmtekavels en door middel van een aanbesteding door de gemeente Ede. Op dat moment worden nieuwe doelstellingen geformuleerd. Ook realiseren we minimaal 25% verlaging van de emissies van de Duurzame Energie Installaties. En werken we aan de differentiatie van duurzame warmtebronnen, zoals aardwarmte, benutting restwarmte van de industrie, warmtecascadering, zonnewarmte en meer. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 6
3. Onze rol in de energietransitie Slim Groen Warmtenet In Ede is een duurzame collectieve warmtevoorziening gerealiseerd, in de vorm van een slim groen warmtenet dat eind 2022 ongeveer 22.550 WEQ (woningen en bedrijven) van ruimteverwarming en warm tapwater voorziet. Deze afnemers krijgen groene warmte in plaats van een cv-installatie op aardgas. Op het slim groen warmtenet worden steeds meer bronnen toegevoegd. De eerste stap is een volledige fossielvrije warmtevoorziening op basis van duurzame biogrondstoffen. Vervolgens voorzien in de (nabije) toekomst aanvullend restwarmte, aardwarmte, collectieve zonnewarmte en mogelijk ook andere innovaties van de toekomst (zoals groene waterstof) samen in de basis-warmtevraag. Lokale en regionale biogrondstoffen zijn dan slechts nog nodig bij koudepieken en als back-up. Afbeelding links: Een belangrijk moment in 2022 was de samenwerkingsovereenkomst met datacenter BIT, dat is gevestigd op het industrieterrein Frankeneng in Ede. Door deze samenwerkingsovereenkomst kan Warmtebedrijf Ede gaan beschikken over extra warmte t.b.v. het warmtenet; goed voor de verwarming van nog eens 1.000 woningen. Bekijk hier hoe! GRESB - Global Real Estate Sustainability Benchmark Elk jaar publiceert GRESB een wereldwijde benchmark die de stand van zaken van ESG in de sector laten zien. ESG staat voor ”Environmental, Social en Governance”, in het Nederlands staat dit voor Milieu, Maatschappij en Governance. De GRESB benchmark is onafhankelijk en toonaangevend. Energie voor Elkaar (moederbedrijf van Warmtebedrijf Ede) scoorde in hun assessment 86 van de 100 punten, dus een score van 86% (gemiddelde score deelnemers is 66%). Deelname en rapportage via GRESB is het belangrijkste instrument dat door ondernemingen wordt gebruikt om hun duurzaamheidsprestaties aan te tonen. Deze waardering door GRESB is dan ook direct een waardering voor de activiteiten van Energie voor Elkaar: het vervangen van aardgas door duurzame bronnen. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 7
4. Onze focus op het milieu 4.1 Biogrondstoffen Voor het opwekken van duurzame energie in onze Duurzame Energie Installaties maken wij gebruik van biogrondstoffen, bestaande uit houtachtige reststromen. Waar deze reststromen vandaan komen, aan welke duurzaamheidseisen de biogrondstoffen moeten voldoen en om welke soorten reststromen het gaat, wordt in dit hoofdstuk toegelicht. Duurzaamheid en kwaliteit biogrondstoffen Voor het opwekken van groene warmte maken we gebruik van duurzame biogrondstoffen, geleverd onder NTA8080/Better Biomass Certificaat. NTA8080 is een certificatiesysteem waarmee onze leveranciers en wij als organisatie kunnen aantonen dat de biogrondstoffen, welke wij gebruiken voor de warmteproductie, duurzaam geproduceerd zijn. Het NTA 8080-certificatiesysteem is door de Europese Commissie erkend om aan te tonen dat wordt voldaan aan de duurzaamheidseisen voor biogrondstoffen, zoals opgenomen in Richtlijn 2009/28/EG. Wij stellen als organisatie hoge eisen aan de herkomst van duurzame biogrondstoffen van onze leveranciers. Onze focus gaat hierbij primair uit naar resthoutstromen afkomstig uit tuinen, parken, plantsoenen in de regio Ede of restanten die vrijkomen bij het zagen en verwerken van rondhout. De afbeelding van de kaart aan de linkerzijde is algemeen van toepassing. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 8
De tabel hieronder geeft de afstand weer tussen de herkomstlocatie van de biogrondstoffen, de hoeveelheid en de afstand tot de drie Duurzame Energie Installaties in de gemeente Ede. Zo is te zien dat de meerderheid van de biogrondstoffen binnen een straal van 50 kilometer afkomstig is. We streven naar zo nabij mogelijk gelegen herkomstlocaties; hiervoor is voldoende lokale opslagruimte een vereiste. Een vijftig-kilometerzone is wat Warmtebedrijf Ede betreft de preferente doelstraal, en met een lokale opslag wordt dit haalbaar. Bijkomend voordeel van een lokale opslag is een optimale cascadering van de biogrondstoffen, hetgeen de kwaliteit en duurzaamheid verder ten goede komt. Ook is er de mogelijkheid een grotere hoeveelheid nog laagwaardiger biogrondstoffen (materialen zoals blad) toe te passen. Op een nieuwe lokale opslaglocatie willen we starten met zogenoemde bio-cascadering; doordat alles op een grotere locatie verwerkt en bewerkt kan worden, ontstaan verschillende stromen die voor verschillende doelen gebruikt kunnen worden. Het laagwaardige materiaal is alleen geschikt voor energiedoeleinden (mix blad/takken/houtresten) en kan geleverd worden aan de Duurzame Energie Installaties. Ander materiaal kan bijvoorbeeld opgewerkt worden voor de papier, vezels of andere stromen als grondstof voor de industrie. De herkomst van de biogrondstoffen en onze duurzaamheidscore (besparing ten opzichte van fossiel) wordt twee keer per jaar extern getoetst door middel van een formele audit vanuit het NTA-8080 / Better Biomass certificaat. << Tabel Herkomst biogrondstoffen 2022 Over het jaar 2022 hebben wij weer kunnen voldoen aan onze doelstelling om biogrondstoffen in te zetten afkomstig uit tuinen, parken, plantsoenen in de regio van Ede. Daar waar het primaire restromen betreffen, zijnde restromen afkomstig uit bosbouw, moeten wij conform de NTA-8080 aan verschillende eisen voldoen. Zo mogen deze houtige reststromen alleen afkomstig zijn uit bossen en natuurterreinen die worden beheerd voor een langdurig behoud van hun functie. Dit kunnen goed beheerde bossen zijn conform FSC en PEFC, maar ook gelijkwaardige certificaten voor duurzaam bosbeheer conform de EUDR. Ö-NORM M7133 Om te borgen dat de geleverde kwaliteit van biogrondstoffen constant is, dient deze te voldoen aan de Ö-NORM M7133. Deze norm wordt in het handelsverkeer wederzijds erkend. Parallel aan de gestelde kwaliteitseis wordt elke levering van biogrondstoffen, voordat deze in de voorraadbunker wordt gestort, visueel gecontroleerd op eventuele verontreinigingen. Ook wordt het vochtgehalte van de biogrondstoffen bepaald en wordt getest of de deeltjesgrootte voldoet aan de eis. Voldoen biogrondstoffen niet, dan wordt de vracht geweigerd en gaat deze retour naar de leverancier. Zo wordt ervoor gezorgd dat onze Duurzame Energie Installaties optimaal presteren. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 9
4.2 Het opwekken van duurzame energie Het opwekken van duurzame energie vindt plaats in drie Duurzame Energie Installaties. In het kader van ons traject ‘Schoner dan Fossiel’ zijn wij op één van deze locaties, gelegen aan de Dwarsweg 10 te Ede, het afgelopen jaar intensief bezig geweest met het realiseren van één nieuwe Duurzame Energie Installatie waarin al onze beste technieken worden gecombineerd. De bouw van de Duurzame Energie Installatie, achter de reeds bestaande en operationele installatie, is medio 2023 afgerond. Resultaat is een ketelinstallatie (nummer 7) met de nieuwste combinaties van warmterugwinning, rookgasttemperatuurterugwinning als ook rookgasreinigingstechnieken. Dit levert een zeer hoog energierendement op met bijzonder lage emissies. Vorig jaar zijn we tevens begonnen met de volgende stap, namelijk de omvorming van bestaande Duurzame Energie installaties tot hybride installaties, voor verdere toelichting zie paragraaf4.5. Zo hebben we in april 2022 afscheid genomen van ketel 1 op de Dwarsweg. De ketelinstallatie, die deel uitmaakte van de eerste duurzame energie installatie in Ede gerealiseerd in 2013, is volledig ontmanteld. Volgend jaar (2023) zal de ketel 2 volledig worden omgevormd om ook deze te voorzien van de nieuwste technieken om zo tot een efficiëntere en schonere ketel te komen. Door de realisatie van een nieuwe houtgestookte ketelinstallatie en het ontmantelen van oudere, zijn er momenteel weer zes houtgestookte ketel-installaties opgesteld. De ketel-installaties hebben een vermogen variërend van 3,7 tot 6,2 MWth en vormen nu nog de primaire bron voor het opwekken van de warmte. Om te borgen dat te allen tijde kan worden voldaan aan de warmtevraag, is voorzien in drie backup aardgasgestookte cv-ketels, met een vierde cv-ketel in voorbereiding. Doordat de aankomende jaren ook de overige installaties, gelegen aan de Geerweg 11 en Knuttelweg 10, worden uitgebreid en omgebouwd naar hybride installaties zal de warmteproductie nog schoner en duurzamer worden. Dit is onderstaand aangegeven als: ‘Nieuw na bovenwettelijke maatregelen’ (zie ook ¶ 4.5 Schoner dan Fossiel). Hierdoor wordt na de aanpassingen aanzienlijk minder NOx (stikstof), SO2 en totaal stof per opgewekte gigajoule warmte geëmitteerd. In 2022 leverden de Duurzame Energie Installaties, door de inzet van biogrondstoffen, aan 22.550 WEQ warmte, stoom en elektriciteit. Door deze levering werd ruim 13,7 miljoen m3 aan fossiele brandstof, zijnde aardgas, bespaard. Voor de opwekking van de warmte worden biogrondstoffen, en als backup worden aardgasgestookte cv ketels, gebruikt. Jaarlijks wordt middels een EMG-verklaring (Energie besparende Maatregel op Gebiedsniveau voor warmtenetten) voorzien dat de duurzame energie installatie daadwerkelijk CO₂ vrije warmte hebben opgewekt. Deze verklaring wordt ingediend bij de RVO (raad voor Ondernemend Nederland) ingediend, goedgekeurd en vastgesteld. De EMG verklaring voor 2022 is voor de drie opwekkers (Bio Energie De Vallei BV, Bio Energie Ede BV en Bio Energie Ede Noord BV) van duurzame warmte in Ede afgegeven. Bio-energie de Vallei (Dwarsweg) Samenstelling 2021: Houtgestookte ketel 1: 4,0 MW warmwater-ketel + 0,4 MW restwarmte Houtgestookte ketel 2: 6,2 MW stoomketel + 1,1 MW restwarmte Nieuw na bovenwettelijke maatregelen: Houtgestookte ketel 1 wordt geamoveerd. Houtgestookte ketel 2: 6,2 MW stoomketel + 3,3 MW restwarmte Houtketel 7 (realisatie 2022): 5,2 MW stoomketel + 2,6 MW restwarmte Bio-Energie Ede (Geerweg) Samenstelling 2021: 2 Houtgestookte ketels (identiek): 3,7 MW stoomketel + 0,7 MW restwarmte Bio Energie Ede Noord (Knuttelweg) Samenstelling 2021: 2 Houtgestookte ketels (identiek): 3,7 MW stoomketel + 0,4 MW restwarmte Nieuw na bovenwettelijke maatregelen: Nieuw na bovenwettelijke maatregelen: 2 Houtgestookte ketels (identiek): 3,7 MW stoomketel + 1,6 MW restwarmte 2 Houtgestookte ketels (identiek): 3,7 MW stoomketel + 1,6 MW restwarmte Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 10
4.3 Emissies Duurzame Energie Installaties In 2022 zijn wederom emissiemetingen uitgevoerd aan de ketels van Bio-Energie de Vallei, Bio-Energie Ede en Bio-Energie Noord waarbij alle resultaten van de metingen onder de emissiegrenswaarde uit het Activiteitenbesluit werden gerealiseerd. De metingen vormen een representatieve momentopname en worden uitgevoerd door onafhankelijke en geaccrediteerde meetbureaus. De gewogen gemiddelde resultaten van de metingen zijn per locatie onderstaand weergegeven. In opdracht van de Omgevingsdienst de Vallei zijn door de Omgevingsdienst Regio Arnhem in het voorjaar van 2022 controle emissiemetingen uitgevoerd. De door Omgevingsdienst De Vallei uitgevoerde emissiemetingen voldeden niet aan het protocol dat geldt voor het uitvoeren van emissiemetingen en hebben daarom geen geldige meetrapporten opgeleverd. De uitkomsten van deze metingen zijn door Omgevingsdienst De Vallei niet aan het bedrijf bekend gemaakt en daarom zijn deze resultaten niet meegenomen in de hieronder weergeven meetresultaten. Figuur 4.3.1: Emissies houtgestookte ketels Bio-Energie de Vallei (Dwarsweg). Vermogen ketel 1 (2022) is 4,0 MWth, deze ketel is begin 2022 ontmanteld er zijn geen emissiemetingen uitgevoerd in de jaargang 2022. Vermogen van ketel 2 is 6,2 MWth. Ketels dienen te voldoen aan de emissie-eisen behorende bij het vermogen van de ketel. De grens ligt hierbij op <5,0 MWth. Figuur 4.3.2: Emissies houtgestookte ketels Bio-Energie Ede (Geerweg). Vermogen van beide ketels is 3,7 MWth. Beide ketels hebben dezelfde emissie-eisen. Figuur 4.3.3: Emissies houtgestookte ketels Bio-Energie Ede Noord(Knuttelweg). Vermogen van beide ketels is 3,7 MWth. Beide ketels hebben dezelfde emissie-eisen; meetjaar 2020. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 11
4.4 Conclusie: Voor de toets of er wordt voldaan aan de emissie-eisen worden de ‘gemeten waarden’ van alle afzonderlijke uitgevoerde metingen per ketel, naast de eis (de emissiegrenswaarde) gelegd. Met trots kunnen we zeggen dat onze Duurzame Energie Installaties de emissiegrenswaarden niet overschrijden. De installaties voldoen aan de normen van het Activiteitenbesluit (artikel 3.10 Activiteitenbesluit Milieubeheer). En dat niet alleen, maar ook dat we ruimschoots voldoen aan alle de normen in de ons omringende landen. Ter illustratie wordt, in de volgende grafieken aangegeven hoe streng onze Nederlandse emissienormen zijn ten opzichte van de normen in de ons omringende landen. Daar waar ‘stof’ staat, moet gelezen worden ‘totaal stof ’. Bronnen: Emissie-eisen in Nederland voor hout gestookte installaties per 1-1-2015 (Activiteitenbesluit) Emissie-eisen in België voor hout gestookte installaties per 19 december 2017 (Vlarem II -21-12-2017 ) Emissie-eisen Duitsland voor hout gestookte installaties per 13 juni 2019 (44. BlmScV) Emissie-eisen Engeland voor hout gestookte installaties per 2015 (MCPD) 4.5 Het programma: Schoner dan fossiel In 2022 is een begin gemaakt met het vervangen van de eerste ketelinstallatie aan de Dwarsweg te Ede. Onze houtgestookte ketelinstallaties presteren prima, maar we willen het nóg beter doen. Dit gegeven, samen met onze ervaringskennis, zorgt ervoor dat de ketel uit 2013 vervangen wordt door een installatie waarin al onze beste technieken worden gecombineerd. De uitdaging is om een verbetering te kunnen realiseren door meer warmte terug te winnen en de warmte uit de rookgassen opnieuw te kunnen gebruiken. Dat, gecombineerd met de wens om heel veel lagere emissies voor NOx te willen realiseren, heeft geleid tot het samenbrengen van deze twee doelen door rookgastemperatuur-terugwinning te combineren met de inzet en prestaties van emissiereinigende technieken. De doelstelling in het programma is om 10 mg/Nm3 NOx te hanteren als emissie-eis, met de terugwinning van warmte. Waarom heet het programma Schoner dan fossiel? Een cv-ketel in een woning heeft een emissiegrenswaarde van 70 mg/Nm3, de nieuwste installaties hebben een emissieprestatie van 10 mg/Nm3, een factor 6 lager. Dan is het resultaat: Schoner dan fossiel! Voor elke van de zes ketelinstallaties in Ede, is voor andere emissiereinigende technieken gekozen. Hierdoor is veel kennis verkregen over de beste combinaties om tot de meest efficiënte én schone ketelinstallatie te komen. Vergelijk het met een auto van een paar jaar oud. Er is niets mis met deze auto, maar vergeleken met de technieken in de nieuwe auto’s van vandaag, is er een wereld van verschil! En dan wil je toch een nieuwe... In 2022 is de eerste nieuwe ketelinstallatie afgemaakt, in werking gesteld en opgeleverd. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 12
4.6 Hybride Installaties Nadat de nieuwe houtgestookte ketelinstallatie aan de Dwarsweg is geplaatst, vervolgen we de komende jaren op die locatie en de locaties Bio-energie Ede en Bio-energie Ede Noord ons traject naar ‘Schoner dan Fossiel’. De volgende stap is een hybride installatie met een zeer hoog rendement en een bijzonder lage emissie. Dit gebeurt door de toevoeging van de slimme combinatie van zonnepanelen en warmtepompen aan de installaties. Zo kunnen de installaties straks 30% meer energie opwekken met dezelfde hoeveelheid biogrondstoffen. Met het aansluiten van meer woningen, instellingen en bedrijven op het slim groen warmtenet neemt de emissie van verontreinigde stoffen naar de lucht af. De lucht in de Ede wordt daarmee schoner. Om de emissie nog verder te verminderen heeft Warmtebedrijf Ede, zonder dat daar op dit moment een wettelijke of contractuele verplichting toe bestaat, besloten om aanvullende maatregelen te treffen bij de Duurzame Energie Installaties in Ede. Deze maatregelen zullen leiden tot een emissiereductie van ten minste 25%, voor zowel NO als voor totaal stof, ten opzichte van de emissies van deze stoffen, zoals deze zijn gemeten in 2021 door SGS Nederland BV. Hoe werkt een hybride installatie? De warmtepomp zet de groene stroom van de zonnepanelen, om naar warm water dat gebruikt wordt in het warmtenet. De hete rookgassen in de installatie worden extra gereinigd en nog efficiënter voor het hergebruik van energie benut. Dit extra rendement van de warmte-terugwininstallatie, betekent extra warmte voor het slim groen warmtenet. De emissies verminderen hierbij; de lucht wordt schoner. Met minder stikstof (NOx) in de lucht dan er nu aanwezig is met de uitstoot van aardgasgestookte cvinstallaties in woningen. De cv-installaties thuis én hun uitstoot komen te vervallen met een aansluiting op het warmtenet. Door aan te sluiten op het warmtenet dragen inwoners van Ede bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit in Ede. Met het hybride maken van de installaties wordt niet alleen de emissie verlaagd, maar ook meer emissievrije warmte geproduceerd; Meer warmte, minder emissie. Bekijk de website van beheerder Bio-energie de vallei met de informatie-flyers en de 2D animatie: https://bio-energiedevallei.nl/hybride-installaties/ Als de warmtepomp en het warmteterugwinningsysteem van rookgassen met elkaar worden gecombineerd, dan heet het een hybride installatie. Diversificatie bronnen Parallel aan de ontwikkeling van de hybride installatie worden in Ede ook andere duurzame bronnen ontwikkeld om aan te sluiten op het warmtenet. Voldoende schaalgrootte van de afnemers van het warmtenet is een voorwaarde om duurzame bronnen als restwarmte, zonnewarmte (power-to-heat) en aardwarmte aan te kunnen koppelen. Lees meer in hoofdstuk 7: Onze visie op de toekomst. Het toevoegen van meerdere bronnen betekent ook dat het aandeel biogrondstoffen in het warmtenet kleiner wordt en uitgefaseerd zal worden. Onze klanten ontvangen steeds groenere warmte, zonder dat zij hiervoor iets hoeven te doen! Meer informatie is te lezen op https://bio-energiedevallei.nl Materialen Bij de bouw van Duurzame Energie Installaties en de aanleg van een slim groen warmtenet worden vanzelfsprekend materialen gebruikt. Bij de productie van de materialen worden grondstoffen gebruikt en CO₂ geproduceerd. In 2023 wordt er begonnen met een pilot om de hoeveelheid gebruikte materialen, en de vrijgekomen CO₂ bij productie daarvan, in kaart te brengen. Inzicht in deze gegevens gaan wij gebruiken om de CO₂- productie bij de bouw van Duurzame Energie Installaties en de aanleg van het slim groen warmtenet te reduceren. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 13
5 De focus op onze omgeving 5.1 Meldingen 2022 Een nieuw lokaal warmtenet en haar duurzame bronnen hebben impact op de omgeving. Derhalve worden meldingen uiterst serieus genomen. Meldingen, signalen en klachten uit de omgeving gelden als een verbeterkans voor de organisatie. Een melding krijgt altijd opvolging; doorgaans in de vorm van een reactie per mail, soms met een bezoek aan de melder. Ook kan een melding een aanleiding zijn om contact te zoeken met de toezichthouder bij Omgevingsdienst de Vallei voor verder overleg. Warmtebedrijf Ede en haar leveranciers willen een open toegankelijke cultuur vertegenwoordigen. Het persoonlijk contact met de mensen uit onze omgeving vinden wij belangrijk. Onze installaties zijn lokaal gesitueerd; het is dan ook aan ons om een goede buur te zijn. Om de impact te minimaliseren wordt adequaat opgetreden bij meldingen vanuit de omgeving, met als doel de binnengekomen melding snel te kunnen onderzoeken en te handelen als dat nodig is. En om de persoon die de melding heeft gedaan, inzicht te kunnen geven over hoe de melding is opgevolgd. Meldingen die komen vanuit de omgeving en niet zijn gerelateerd aan de levering van warmte, maar aan de duurzame energie installaties, kunnen indien gewenst door de melder, worden opgevolgd door een keukentafelgesprek. Het doel van het keukentafelgesprek is drieledig. Enerzijds kan de melding beter worden behandeld, omdat er meer informatie beschikbaar is. Anderzijds is de melder erdoor verzekerd dat de melding serieus wordt genomen. Ten slotte geldt dat door de persoonlijke contacten met de klager zeker wordt gesteld, dat de melding daadwerkelijk vanuit de lokale omgeving wordt gedaan. Omdat de Duurzame Energie Installaties in de belangstelling staan, is het belangrijk om uit te sluiten dat er sprake is van ongegronde beweringen. In 2022 zijn ten opzichte van 2021 veel minder meldingen betreffende de duurzame energie installaties in Ede gedaan. Er zijn via de Omgevingsdienst van de gemeente Ede (OddV) drie klachten binnengekomen. Er kwamen twee klachten direct bij Warmtebedrijf Ede binnen. • • Op een enkele melding over geluidshinder na, zijn de meldingen gerelateerd aan geuroverlast en het waarnemen van rook. Vier van de vijf klachten bleken niet gerelateerd te zijn aan de activiteiten van de duurzame energie installaties. Na onderzoek vanuit het Warmtebedrijf en Omgevingsdienst De Vallei bleken de klachten niet toe te schrijven aan de installaties omdat de installatie was uitgeschakeld, de windrichting afweek of de afstand te groot was om de klacht logischerwijs gegrond te kunnen verklaren of de klacht dusdanig afweek. • Eén klacht is terug te leiden naar de duurzame energie installatie gelegen aan de Dwarsweg. De oorzaak van geurhinder, al dan niet in combinatie met weeromstandigheden, is ontstaan tijdens de eerste teststart van ketel 7. Om overlast in de toekomst te voorkomen, heeft de beheerder van de duurzame energie installaties ‘Bio-energie de Vallei’ maatregelen genomen. De oplossingsrichting of de verklaring voor de melding is door Warmtebedrijf Ede steeds teruggekoppeld aan de melder. Dit gebeurde direct aan de melder of via Omgevingsdienst De Vallei, afhankelijk van hoe de melding werd gedaan. Meldingen die binnenkomen vanuit de omgeving of vanuit klanten worden in eerste instantie behandeld door de klantenservice. Deze afdeling registreert de melding en zorgt voor een antwoord naar de melder. Als het mogelijk is lost de klantenservice de melding direct af, in andere gevallen wordt de melding opgepakt door de afdeling binnen het bedrijf waarop de melding betrekking heeft. De directie wordt geïnformeerd over de binnengekomen meldingen en de genomen maatregelen. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 14
5.2 Participatie Meedenken en de kwaliteit daarvan, worden door Warmtebedrijf Ede om verschillende redenen belangrijk gevonden. Het streven daarin is dat de belangen van de omgeving waar mogelijk op een goede manier worden meegenomen. Uitgangspunten zijn daarbij heldere, open en tijdige communicatie in een goede dialoog met de omgeving. We zijn ons bewust van de (gepercipieerde) impact die ons warmteproject kan hebben, en daarom is er aandacht voor de omgeving en belanghebbenden. Hoe Warmtebedrijf omgaat met haar maatschappelijke betrokkenheid wordt onderstaand toegelicht. Warmteraad Om ervoor te zorgen dat de klanten van Warmtebedrijf Ede betrokken zijn en blijven bij de ontwikkelingen van de organisatie is in 2020 de “Warmteraad” opgericht. Doel van de Warmteraad is om advies uit te brengen aan Warmtebedrijf Ede, zodat wij meer zicht krijgen in datgene wat er in Ede speelt, om daar vervolgens beter op te kunnen inspelen. Leden kunnen onder andere advies uitbrengen aan Warmtebedrijf Ede over maatschappelijke vraagstukken in het kader van de energietransitie en kunnen al hun vragen aan ons stellen. Zij functioneren als klankbord door tijdens de bijeenkomsten discussie te voeren. Ook in 2022 heeft de warmteraad beschikking gekregen over het jaarlijkse warmte-fonds van € 5000,-. Hiermee kunnen zij een lokaal Duurzaamheidsproject stimuleren of de duurzame leefbaarheid lokaal vergroten. In 2022 heeft de raad op basis van een stemming gekozen het fonds toe te kennen aan het initiatief van Basisschool De Ontdekking op Enka met hun ‘coolschool’ groenste schoolplein van Nederland. De warmteraad is doorlopend op zoek naar leden! Meer informatie op www.warmtebedrijfede.nl/warmteraad De Energietransitie-Experience Het overbrengen van de laatste technische kennis van de energietransitie op de toekomstige generatie is van groot belang. Al bij de realisatie van de duurzame energie installatie op de Kenniscampus in Ede in 2016 is er een inpandig leslokaal gerealiseerd. In 2022 heeft de Kenniscampus Energietransitie Experience diverse bijeenkomsten georganiseerd met leelingen. Deels op locatie en deels in het leslokaal in een moderne, escaperoom-achtige setting hebben diverse klassen techniekopdrachten gerelateerd aan de energietransitie uitgevoerd. Ook een keer deelnemen met je klas? Meer informatie: https://energietransitie-experience.nl Heideweek Sinds 2015 is Warmtebedrijf Ede, eerst samen met Roseboom Ede, toen alleen, ‘Black Sponsor’ van de feestweek in augustus, de Heideweek. Tijdens de bloeitijd van de heide vinden er verspreid over alle dorpen van de gemeente Ede meer dan 70 evenementen plaats. In 2022 hebben we, na de jaren van covid-19, weer mogen genieten van de openingsavond voor jong & oud, namen we deel aan de optocht, zijn we met de Heidehoogheden langs verschillende verzorgingstehuizen geweest om wat lekkers & leuks uit te delen, namen we feestfoto’s tijdens het paarse Hartefeest van ‘S Heeren Loo en deelden we ijsjes uit tijdens de zonnige Heideweek Kindermiddag. Blauw-geel ‘55 - Ons groene hart kleur ook een beetje blauw/geel met de sponsoring van deze lokale voetbalclub. Het maatschappelijk kerstgeschenk Sinds enkele jaren heeft Warmtebedrijf Ede het geven van relatiegeschenken aan onze stakeholders in december, verruild voor een feestelijke donatie aan een lokaal goed doel. In eerdere jaren was dit bijvoorbeeld in de vorm van een door de medewerkers van Warmtebedrijf Ede verzorgde gezellige muzikale middag met de senioren van Vilente – de Pleinen. Ook hebben onze medewerkers kerstsfeer gebracht bij de Edese Voedselbank met het uitdelen van kakelverse-kerstpakketten, overhandigden we Sheltersuits aan de Edese vestiging van het Leger des Heils en zijn de medewerkers IC en Spoedeisende Hulp van Ziekenhuis De Gelderse Vallei in het zonnetje gezet met een verwenpakket. Eind 2022 kozen we voor een samenwerking met jump-XL en Rocking Up X-Mas (afbeelding links). Rocking Up X-Mas zorgt elk jaar rond kerst dat vele gezinnen die een moeilijke periode doormaken en zijn afhankelijk zijn van de voedselbank of andere instanties, worden verrast met een luxe kerstpakket. Dialoog met stakeholders Ook de lokale dialoog met stakeholders vindt Warmtebedrijf Ede erg belangrijk. Er zijn diverse structurele overlegvormen tussen Warmtebedrijf Ede en de gemeente Ede, Woonstede en Provincie Gelderland. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 15
Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 16
6 Warmtebedrijf Ede als werkgever 6.1 Een veilige werkomgeving Onze medewerkers zijn belangrijk voor ons. Het creëren van een veilig werkklimaat waar men elkaar met respect bejegent, er ruimte is voor constructief overleg en waar ongewenst gedrag in welke vorm dan ook voorkomen en aangepakt wordt, is dan ook een verantwoordelijkheid van de werkgever. Veilig werken staat binnen Warmtebedrijf Ede centraal. Voor een veilige werkomgeving is het belangrpaintijk dat onveilige situaties en incidenten gemeld worden wanneer deze plaatsvinden en dat er maatregelen getroffen worden om herhaling te voorkomen. De directie wordt wekelijks op de hoogte gesteld van de meldingen en genomen maatregelen, indien nodig neemt de directie aanvullende maatregelen. 6.2 Kansen voor iedereen Iedereen in Nederland heeft recht op gelijke kansen en een eerlijke behandeling op de arbeidsmarkt. Aan deze overtuiging houdt de bedrijfsvoering van Warmtebedrijf Ede zich strikt, ook bij het werven en selecteren van nieuwe medewerkers. Wij wijzen iedere vorm van discriminatie af en verwachten dit ook van onze medewerkers. Wij tolereren niet dat de medewerkers discriminerend worden bejegend door leidinggevenden, collega’s of derden. Bij werving en selectie kan er onderscheid worden gemaakt op basis van criteria die noodzakelijk of relevant zijn voor een goede invulling van de functie (objectieve rechtvaardiging). 6.3 Integriteit We creëren een samenwerkingsgerichte werkomgeving, gebaseerd op respect, eerlijkheid en integriteit. We stimuleren diversiteit en inclusie en behandelen iedereen correct en waardig. Dit betekent dat we afzien van alle vormen van onaanvaardbaar gedrag, zoals pesten, discriminatie, (seksuele) intimidatie, racisme, agressie en (verbaal) geweld. Het melden van (vermoede) misstanden wordt niet alleen aangemoedigd, het wordt verwacht. Het is de verantwoordelijkheid van elke medewerker alles te melden wat in strijd met de regels lijkt of onveilig is. Het intern melden van (vermoede) misstanden kan bij de manager/leidinggevende, de directie en de vertrouwenspersoon. 6.4 Eerlijk zaken doen Werkgever erkent dat het aanbieden of accepteren van redelijke en evenredige geschenken en gastvrijheid een geaccepteerde praktijk vormt en deel uitmaakt van het opzetten en onderhouden van goede zakelijke relaties. Het is echter belangrijk om te erkennen dat bepaalde giften en instanties deze grens kunnen overschrijden en als illegaal omkopen wordt gezien als deze onevenredig zijn of worden aangeboden met een illegale intentie. Als gevolg hiervan zijn alle medewerkers van de organisatie hiervan op de hoogte gebracht en geadviseerd om zorgvuldig rekening te houden met de aard van en de intentie achter elke gift of attentie om ervoor te zorgen dat de reputatie van de groep en de wetten niet worden geschonden. Werkgever geeft geen geschenken of attenties die onevenredig zijn aan haar bedrijf. 6.5 Privacy Bij de uitvoering van de dienstverlening wordt er gewerkt met persoonsgegevens. De organisatie houdt zich aan de geldende weten regelgeving voor de verwerking van persoonsgegevens. De gebruikte systemen zijn zodanig ingericht dat alleen gemachtigde medewerkers deze kunnen inzien. 6.6 ISO in januari 2022 zijn wij officieel ISO 9001 en 14001 gecertificeerd. De ISO 9001 certificering laat zien dat we continu de geschiktheid, toepasbaarheid en doeltreffendheid van ons kwaliteitsmanagementssysteem toetsen en verbeteren. Met zorg geven we invulling aan duurzaam ondernemen, waarvoor we onze primaire processen en bedrijfsvoering ook zodanig inrichten. We zijn er trots op dit ook weer te kunnen bekrachtigen met de ISO 14001 certificering.
Figuur: Bronnenstrategie Warmtebedrijf Ede (2023) - Aan de planning in deze grafiek kunnen op dit moment geen rechten worden ontleend; externe factoren kunnen de prognose beïnvloeden. 7 Onze visie op de toekomst 7.1 Duurzame warmtebronnen-strategie Warmtebedrijf Ede werkt hard aan de inzet van nieuwe duurzame warmtebronnen ten behoeve van de bestaande en nieuwe warmtelevering in de gemeente Ede. Warmtebedrijf Ede richt zich daarbij onder andere op de inzet van restwarmte van bedrijven, datathermie, aardwarmte en warmte uit afvalwater. We streven hierbij naar optimalisatie van de duurzaamheid van de warmtebronnen, met inachtneming van daartoe opgestelde (inter)nationale normen en regels. Voor het aansluiten van meerdere duurzame bronnen is voldoende (en in praktijk dus meer) afzet nodig, hetgeen een groei in aansluitingen (WEQ) noodzakelijk maakt. Aardwarmte In juni 2020 heeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een opsporingsvergunning verleend voor het opsporen van aardwarmte in de gemeente Ede. Na het toekennen hiervan is de vergunninghouder Aardwarmte Ede BV in overleg getreden om het opsporingsplan te doen opstellen, goedkeuren en te doen uitvoeren. Aardwarmte Ede BV is een consor¬tium bestaande uit Energie voor Elkaar, Energie Beheer Nederland (EBN) en Tullip Energy Exploration & Development BV. Gemeente Ede wordt per onderdeel van het plan geïnformeerd; deze ontwikkeling loopt door in 2023 en verder. In de komende jaren verwacht Aardwarmte Ede BV de meest kansrijke locatie voor aardwarmte in de ondergrond van Ede vast te kunnen stellen, de vervolg-vergunningen aan te vragen en een proefboring te kunnen starten. Meer informatie via www.aardwarmteinede.nl Warmtebedrijf Ede streeft ernaar de basislast aan warmte te gaan leveren vanuit de aardwarmtebron van Aardwarmte Ede BV. Vanaf dat moment zullen de bestaande Duurzame Energie Installaties worden ingezet bij de piekvraag en als back-up, zodat continue levering van duurzame warmte is gegarandeerd. Waterstof Reeds in 2020 is een onderzoek gestart voor het inventariseren van de mogelijkheden betreffende een faciliteit voor de productie en opslag van groene waterstof. Waterstof is een energiedrager en kan lokaal toepasbaar worden ingezet. Deze ontwikkeling loopt door in 2023 en verder. Restwarmte Er is in Ede een aantal contracten gesloten met restwarmteleveranciers; momenteel wordt eraan gewerkt hun restwarmte op het warmtenet aan te sluiten. Schoner dan fossiel / hybride installaties De installaties worden omgebouwd tot hybride installaties met gebruikmaking van zonne-energie, biogrondstoffen en warmtepompen, zodat zij daarmee tot wel 30% extra emissievrije warmte kunnen leveren aan het slim groen warmtenet in Ede (zie ook Hoofdstuk 4). Van groene stroom naar zonnewarmte (Power-2-heat) Groene stroom uit zonnepanelen wordt in principe op het openbare elektriciteitsnet gebruikt. Op zonnige dagen is vaak sprake van overschotten groene stroom die beheerders niet kwijt kunnen op het elektriciteitsnet. Dat overschot kan Warmtebedrijf Ede inzetten als zonnewarmte op het warmtenet. In het warmtenet wordt deze warmte gebufferd. Onze klanten kunnen deze zonnewarmte bijvoorbeeld gebruiken voor hun warme douche. Andere bronnen op het warmtenet, zoals biogrondstoffen, kunnen met de benutting van deze zonnewarmte, eenvoudig op een lager pitje gezet worden, of zelfs geheel worden uitgeschakeld. Dat is het voordeel van het slimme groene warmtenet met tal van kleinere duurzame warmte-opwekkers in plaats van traditioneel één grotere; er kan flexibel op- en afgeschakeld worden tussen de (tijdelijk) voorradige duurzame bronnen. Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 18
Figuur: Prognose Bakkuipmodel 2030 Geprognotiseerde verdeling van de inzet van bronnen bezien over het kalenderjaar 2030. Start campagne Frankeneng Duurzaamheidsverslag Warmtebedrijf Ede - 2022 19
Meer informatie over het slim groen warmtenet vindt u op www.warmtebedrijfede.nl Meer informatie over de duurzame energie installaties vindt u op www.bio-energiedevallei.nl Meer informatie over platform Energie voor Elkaar vindt u op www.energievoorelkaar.nu Meer informatie over aardwarmte vindt u op www.aardwarmteinede.nl Vragen en opmerkingen over dit Duurzaamheidsverslag 2022 kunt u mailen naar info@warmtebedrijfede.nl Wij kijken uit naar uw reactie. Copyright © Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van fotokopie of microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Warmtebedrijf Ede. Warmtebedrijf Ede is niet aansprakelijk voor eventuele fouten in dit verslag.
1 Online Touch