en veel jongeren zijn gewoon banen op andere plekken gaan zoeken. Ze hebben het voor het kiezen, maar dat zie je ook aan de bevolkingsopbouw. Er zijn natuurlijk wel veel Z’ers (Generatie Z), maar alsnog relatief weinig in verhouding tot de andere leeftijdsgroepen. We hebben het vaak over de vergrijzing, maar we zien in Nederland ook iets dat heet ‘ontgroening’. Namelijk dat er steeds minder jongeren zijn. De spoeling wordt dunner. Er zijn er gewoon relatief minder, werkgevers moeten harder zoeken. KUNNEN WE STELLEN DAT DE JEUGD OOK MINDER VAAK BIJBAANTJES AANNEEMT? Het leven is duur. Ze zitten op Thuisbezorgd fietsen en staan weer in de retail. Dat zijn ook instapbanen, waar ze nu eerder voor gaan. En het aardige van dat soort baantjes is dat ze veel makkelijker hun eigen werktijden kunnen bepalen. Het is heel erg flexibel; je switcht ‘aan’ als je geld nodig hebt en je switcht ‘off’ als je iets anders wil doen. En in alle eerlijkheid, in een Picnic busje rondrijden is toch ook wel comfortabeler dan lange dagen in een snackbar werken. WELKE TYPE VACATURES MOETEN ONDERNEMERS ECHT VAN WEGBLIJVEN ALS ZE EEN JONGERE DOELGROEP WILLEN AANSPREKEN? Het ouderwetse ‘CV denken’. Dat je eerst iemand z’n CV wil zien voordat je diegene aanneemt. We zien echt een beweging weg van het CV. Wat je vooral ook moet doen is niet te traditioneel adverteren. Je moet het laagdrempelig en flexibel maken. Waar veel jongeren afhaken is dat veel organisaties – en horeca hoort daar zeker bij – heel erg hiërarchisch georganiseerd zijn. Er is iemand heel erg de baas, zoals bedrijfsleiders en senioren die vast in dienst zijn. Daaronder heb je overig personeel en in de onderste laag de afwassers – om een voorbeeld te noemen. Wat wij zien is dat Generatie Z behoorlijk allergisch is voor dit soort hiërarchieën. Het zijn netwerkers en groeien op in sociale netwerken. Netwerken zijn plat, die kennen geen hiërarchie. Je wil iemand veel verantwoordelijkheid geven, zodat ze het zelf ontdekken en fouten maken. Vaak wordt ook gezegd dat de jongere generatie geen loyaliteit meer heeft, maar dat valt heel erg mee. Ze hebben alleen geen loyaliteit naar een organisatie, maar zijn heel erg loyaal aan mensen. Dus als jij een inspirerend verhaal weet te vertellen en naast je werknemer kunt staan, als een warme hand op de schouder, dat zijn plekken waar Z’ers graag werken. HOE BELANGRIJK IS HET DAT JONGEREN AL VROEG AAN HET WERK GAAN? We zien wel in alle onderzoeken dat jongeren weer meer bereid zijn om te werken dan bijvoorbeeld millenials, de generatie daarvoor. Dat heeft er ook mee te maken dat de meeste Z’ers weer zijn opgevoed door Generatie X – en dat zijn mensen die net als Z’ers nu, volwassen zijn geworden tijdens een grote economische crisis. Zij hebben ook geleerd dat je ergens aan de bak moet en geld moet verdienen, want er is niemand die voor je zorgt anders. Dat zie je bij jongeren. Veel jongeren zijn heel erg bezig met hoe je op een handige manier veel geld bij elkaar kunt halen. We zien bij het aantal inschrijvingen bij de KvK dat er ongelofelijk veel jongeren onder de 21 zijn. Zelf een zaak oprichten is echt booming. HOE DENK JIJ DAT BIJBAANTJES VOOR JONGEREN ER OVER GROFWEG TIEN JAAR UIT GAAN ZIEN? We zien wel dat het aantal supermarkten bijvoorbeeld nog steeds toeneemt. Wel worden deze kleiner en lokaler, maar ook die vestigingen moeten worden bijgevuld. Ik zie dat over tien jaar nog niet met robots gebeuren. De caissière achter de kassa dat is echt nog maar een derde van wat er was – dat gaat wel verdwijnen. We zien nu ook al die flitsbezorgers als Picnic en Thuisbezorgd, maar de vraag is of daar 15-jarigen instappen. Zodra de horeca en cafetaria weer volledig gaat draaien en de openingstijden veranderen, zul je zien dat daar de banen weer gaan toenemen. Mensen eten steeds liever buiten de deur; horeca blijft en wordt alleen maar groter. Jos Ahlers is van oorsprong sociaal psycholoog en is bijna dertig jaar geleden overgestapt naar de marketing- en communicatiewereld. Zo’n tien jaar geleden is Jos begonnen met nadenken over generaties en hoe deze invloed hebben op de maatschappij. Inmiddels heeft Jos drie boeken uitgebracht met de focus op Generatie Z en praat hij over onder anderen de aandachtsboog, motivaties en werkgelegenheid van deze jonge doelgroep. 55
56 Online Touch Home