Tech Talk Varend vliegen of vliegend varen? Varen op een draagvleugel, oftewel een foil, is bij kitesurfers al bijna standaard. Een draagvleugel vermindert de weerstand en daarmee wordt de snelheid verhoogd. Daardoor kunnen er spectaculaire snelheden bereikt worden. We vroegen Johan Schonebaum, een van de oprichters van het bedrijf Flying Fish, naar de mogelijkheden van foils bij motor- en zeiljachten en de techniek die daar achter schuilt. Tekst: Michaël Steenhoff Er werden in de jaren ’30 van de vorige eeuw al experimenten gedaan met draagvleugels. Waarom zien we nu pas een bredere toepassing van foils? Schonebaum: “Daar is een aantal redenen voor. Om te beginnen maken we nu gebruik van composietmaterialen waarmee we sterker én lichter kunnen bouwen. Gewicht is natuurlijk een belangrijke factor om een boot te kunnen laten vliegen. Daarnaast, en misschien nog wel belangrijker, zijn de mogelijkheden van actieve elektronische controlesystemen de laatste decennia enorm verbeterd. Denk aan computergestuurde rekencapaciteit en kleinere, slimmere sensoren die nodig zijn om het systeem werkend te krijgen. Daarbij zijn die ook nog eens goedkoper geworden. De derde gunstige factor is dat er nu meer veel keuze is in typen vleugels die bouwers willen toepassen.” Zie je mogelijkheden voor de toepassing van foiling bij ‘standaard’ pleziervaartuigen? “Bij kleine zeilbootjes wordt foiling al toegepast; dat maakt het zeilen een stuk spectaculairder. Een ander verhaal is de toepassing op een kajuitboot want het gebruiksdoel daarvan is anders. Ik zie wel dat foiling door automatisering veel toegankelijker wordt omdat 32 Johan Schonebaum het systeem de boot mooi in balans kan houden en al het ‘vliegwerk’ voor je doet. De roerganger hoeft alleen nog maar de boot op koers te houden en de rest wordt door de ‘active control’ gedaan. Eigenlijk zoals een moderne auto werkt; alle systemen zorgen ervoor dat je veilig kunt rijden en de bestuurder hoeft alleen op de route te letten.” Wat zijn de voordelen van de toepassing van draagvleugels? “Allereerst beperk je het brandstofverbruik, want je hebt minder weerstand in het water. Tegelijkertijd verhoog je je snelheid en heb je minder last van golven want daar vlieg je overheen. De boot wordt ook veel stabieler in vlucht waardoor er minder rol- en stampbewegingen zijn. Veel voordelen met het oog op het beperken van uitstoot. Als je met een niet-foilende boot dezelfde snelheid wilt halen heb je veel meer vermogen en dus meer brandstof nodig. Dat scheelt een factor 3 á 4, afhankelijk van het gewicht van de boot. Dit opent ook mogelijkheden voor de toepassing van waterstof, dat een lagere energiedichtheid heeft dan fossiele brandstof. Anders gezegd: met gebruik van minder energie wordt een hogere snelheid en een vergelijkbare actieradius verkregen. Ik zie de vraag naar HISWA MAGAZINE 1
33 Online Touch Home