Stap 3 – Het maken van het eindproduct. Van de mal, vaak van polyester, wordt een eindproduct ‘getrokken’. De plug kent vaak maar een eenmalig gebruik en wordt daarna weggegooid en uiteindelijk verbrand. De mal wordt wel vaker gebruikt, afhankelijk van de kwaliteit kan deze wel een aantal productiegangen mee. Als de mal ‘versleten’ is, komt die uiteindelijk ook in de shredder terecht. De uitdaging is hier te onderzoeken op welke manier het afval kan worden ingezet als nieuw basismateriaal. De uitstoot van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) tijdens het produceren van een polyester romp is een ander aspect. De vaak gebruikte methode van constructie in een open mal met het handmatig aanbrengen van de hars levert het meeste uitstoot op van VOS, met name styreen. Door het toepassen van technieken zoals vacuuminjectie wordt én de kwaliteit van het product beter én de uitstoot van styreen tot een minimum beperkt. Een andere toegepaste techniek is RTM waarbij er een gesloten mal is waarin het product wordt geproduceerd. Vacuüminjectie wordt steeds vaker toegepast maar de ‘open mal’ bouwwijze heeft nog steeds de overhand. 3D printen is de toekomst voor duurzaam produceren. Bouwen zonder plug of zonder mal Er zijn veel initiatieven om het productieproces te verbeteren en de afvalstromen te beperken. Bijvoorbeeld door geen plug meer te gebruiken maar meteen een mal te maken waaruit het eindproduct gemaakt kan worden. Een volgende stap is ook de mal over te slaan en meteen een product te maken. Het printen in 3D kan hierbij een sleuteltechniek zijn. Er zijn al sloepen direct geprint maar voor grotere producten is een verdere doorontwikkeling nodig. Thermoharders en thermoplasten Thermoharders zoals polyester, vinylester en epoxy’s zijn materialen die tot nu toe lastig, zeker in een samengestelde (composiet)vorm, hergebruikt kunnen worden. Daartegenover staan thermoplasten. Dit zijn materialen die na verhitting weer hun oorspronkelijke eigenschappen aannemen en dus herbruikbaar zijn. Door de verbetering van de materiaaleigenschappen van thermoplasten, zijn deze nu ook beter bruikbaar voor het maken van grotere producten. Doordat het materiaal herbruikbaar is, hoeft er geen materiaal te worden weggegooid. Denk bijvoorbeeld ook aan afval wat ontstaat bij het nabewerken van mallen en pluggen; ook dat materiaal is herbruikbaar. De plug kan met behulp van printen tot stand komen. De grote vraag is: hoe ver staan we met de toepassing van thermoplasten als bouwmateriaal voor boten groter dan bijvoorbeeld 6 meter? Is dit materiaal sterk genoeg en heeft het voldoende duurzaamheid? Frezen van een plug. 34 HISWA MAGAZINE 2
35 Online Touch Home