duurzaamheid voor een groot deel verminderen en is minder kritisch in de opslag aan boord. Van methanol kan waterstof worden gemaakt door de koolstof– en waterstofmoleculen te scheiden. De waterstof kan in een brandstofcel direct elektriciteit opwekken. Proton Exchange Membrane Fuel Cells worden al toegepast in transport. Solid Oxide Fuel Cells zijn meer geschikt voor huishoudelijke toepassingen. Die zijn binnen het industrieproject nu in ontwikkeling.”niet alleen de mensen in de zaal de presentatie kunnen volgen, maar alle geïnteresseerden wereldwijd.” Maatwerk Krijgsman kijkt naar praktische toepasbaarheid. “We werken aan twee scenario’s. Een oceaanoversteek en een rustige tocht langs de kust met veel stops. Voor elk type gebruik gaan we na: wat is de actieradius en de belasting van de machines die energie opwekken? Hoeveel brandstof kun je mee nemen? De energiedichtheid van een kilo waterstof is erg groot, maar het is een lichte molecuul die veel ruimte inneemt. Er zijn zes to acht keer zo grote tanks nodig voor dezelfde hoeveelheid energie. We doen in het project ook Hazids: hazard identification system. Waterstof onder hoge druk bewaren levert risico’s op. Met de huidige techniek zie ik niet zo snel gebeuren dat jachten, ook de heel grote, enkel waterstof als energiedrager gaan gebruiken. Als je de hele motorkamer in ogenschouw neemt en de verschillende vermogens die op verschillende momenten worden gevraagd, de brandstof die dat het best kan leveren, komen we op een samengestelde oplossing die maatwerk is voor zo’n jacht. Dat is duur.” H2-module “Waterstof als energiedrager aan boord van kleinere jachten kan alleen als er compacte modules worden ontwikkeld die op verschillende jachten kunnen worden ingezet,” meent Krijgsman. “Dat vergt een kleine cultuuromslag in de Nederlandse jachtbouw, want de werven maken het liefst hun eigen oplossingen die hun klanten waarderen. Dat is met waterstof niet kostendekkend te realiseren.” Het Franse tendermerk Hynova levert al boten die enkel waterstof als energiedrager aan boord hebben. Elektriciteit wordt daarnaast opgewekt door zonnepanelen. Hier blijkt de modulaire brandstofcel al te worden toegepast. De REXH2brandstofcel die Toyota ontwikkelde in samenwerking met EODev wordt toegepast in deze snelvarende open boot. EODev is een Frans onderzoeks- en ontwikkelbedrijf dat is voorgekomen uit de experimentele reis rond de wereld met de waterstofboot Energy Observer. De REXH2 van de onderzoekers en de Japanse autofabrikant is een modulaire krachtbron die is gevat in een behuizing van ongeveer één kubieke meter. “Als een fabrikant hiervan een echt Een volledig op waterstof draaiende verbrandingsmotor van Punch Technologies. Langzaam beginnen duurzame inspanningen resultaat op te leveren. Er liggen veel kansen én uitdagingen voor bedrijven in de watersport en jachtbouw. HISWA-RECRON helpt ondernemers daarbij. Lees daarover het artikel op pagina 20. modulair systeem weet te maken, met gekoppelde accupakketten en waterstofcilinders, dan komt toepassing in kleinere boten langzaam in zicht,” merkt Krijgsman op. Op de bootshow van Genua afgelopen herfst presenteerde Punch Technologies uit Italië een volledig op waterstof draaiende verbrandingsmotor, een aangepaste 6,6 liter grote V8 van General Motors. De motor leverde nog geen bewijs van toepassing in een jacht, maar was toch ver genoeg ontwikkeld dat Punch hem aan het watersportpubliek toonde. Besparingsrendement Motorenfabrikant Yanmar verkent de mogelijkheden voor motorisering van jachten met verschillende brandstoffen. “We zijn heel breed bezig met het onderzoek,” meldt marketing- en salesmanager Floris Lettinga van Yanmar Marine International. “We ontwikkelen protoypes voor motoren met allerlei verschillende brandstoffen. Zo bouwden we een proefmodel van een 40 pk verbandingsmotor op waterstof. We merken dat de verbrandingscondities voor zo’n motor heel nauw luisteren. Dat is nu juist op een boot moeilijk te beheersen. Daarbij komt dat het bewaren van waterstof aan boord heel lastig is. Zoals het er nu naar uit ziet, lijkt een werkbare oplossing dat kleinere boten als sloepen prima volledig elektrisch kunnen varen. Er zijn niet al te veel vaaruren, de accu’s kunnen in jachthavens langzaam laden en zo is de levensduur in jaren best goed. Voor grotere jachten en kleine schepen lijkt een hybride oplossing de beste rendementen op te leveren qua uitstootbesparing. Vergeet niet dat de productie van een accu ook aanzienlijke vervuiling oplevert. Als je dat mee rekent, is een verbrandingsmotor nog niet altijd zo slecht. Pas bij de heel grote jachten en grote zeeschepen is overschakelen op een andere brandstof – methanol, waterstof, ammonia of andere energiedragers die duurzaam kunnen worden gemaakt – een wezenlijke bijdrage aan het verminderen van de totale ecologische voetafdruk.” Marktverovering Elektrisch varen verovert in snel tempo de watersport. Met name in het segment boten minder dan 12 meter lang. De Stille Boot toonde nieuwe producten op de METSTRADE Show. Nieuwe elektromotoren van Torqueedo of speciaal voor elektrische aandrijving in boten ontwikkelde accu’s van Waterworld illustreren de toenemende markt. Ook elektrisch snelvaren is duidelijk in opkomst dankzij de mogelijkheid om op draagvleugels te varen. Daarbij is maar kort veel vermogen nodig om een boot uit het water te laten accelereren, eenmaal op draagvleugels boven het water is weinig vermogen nodig om op hoge snelheid te blijven varen. Het Zweedse Candela levert boten en ook losse elektropods met schroef en vleugels. De Nederlandse Edorado-motorjachten komen ook met elektrische voortstuwing en draagvleugels op snelheid. Meedoen aan Joint Industry Project Zero Moritz Krijgsman van Marin nodigt watersportbedrijven uit om bij te dragen aan het Joint Industry Project Zero. Meer informatie: www.marin.nl/en/jips/zero. 06 2021 | HISWA MAGAZINE 15
16 Online Touch Home