techtalk Wat is de milieubelasting van een boot? In voorgaande artikelen in de TechTalk-serie over duurzaamheid belichtten we de diverse productstadia van een boot. De fasen van ontwerp, bouw, materiaalgebruik, aandrijving, gebruik en ‘end of life’ kwamen voorbij. Met daarbij alternatieven om duurzamer te fabriceren, van het jacht gebruik te maken en het als als afval goed te verwerken. Er zijn veel factoren die bepalen hoe duurzaam een boot is en juist dat maakt het ingewikkeld. Een Life Cycle Analyse kan handig zijn. Tekst: Michaël Steenhoff Om een duidelijk beeld te krijgen van de ‘duurzaamheidsfactor’ van een product is het van belang om naar de gehele levenscyclus ervan te kijken: van ‘cradle to grave’. De nadruk in veel publicaties vanuit overheden ligt op de CO2-uitstoot. De discussie rondom het beperken van Green House Gas (GHG)-emissies is zeer actueel. Deze gassen worden verantwoordelijk gehouden voor de opwarming van de aarde en de daarmee gepaard gaande klimaatverandering Overheden wijzen fabrikanten van producten erop dat emissie moeten worden beperkt. Zo is er in het Klimaatakkoord afgesproken dat er in 2030 50% minder CO2 wordt uitgestoten dan in 1990. En in 2050 95% minder dan in 1990. Om de milieu-impact exact te bepalen, is een analyse van de gehele levenscylcus van een boot nodig. Striktere regelgeving In de watersport valt het op dat er vooral gekeken wordt naar de emissies in de gebruiksfase van een boot. Dus vooral naar wat er uit de uitlaat komt. Minder wordt er gekeken naar het gehele proces: hoe wordt een boot gebouwd, waar komen de grondstoffen en materialen vandaan, wat gebeurt er tijdens het bouwproces en wat gebeurt er als een product ‘end of life’ is? Er is een analyse van de gehele levenscylcus van een boot nodig om te beoordelen waar en wanneer de meeste impact op het milieu plaatsvindt. Tegelijkertijd wordt zo inzichtelijk bij welke onderdelen er het meeste ‘milieuwinst’ te behalen is. Want we weten één ding zeker: de regelgeving rondom milieu-impact wordt alleen maar strikter. We moeten daarop anticiperen voordat we voor voldongen feiten worden gesteld. Vanuit de International Maritime Organization (IMO) voor commerciële schepen wordt de emissieregelgeving al aangescherpt. Ook bij de herziening van de Richtlijn Pleziervaartuigen worden de uitstooteisen van verbrandingsmotoren verder verhoogd. Verder zijn overheden bezig om de verantwoordelijkheid van fabrikanten Veel boten liggen de meeste tijd stil in een jachthaven. voor hun producten en de milieu-impact daarvan, uit te breiden. Zoals gezegd ligt er veel nadruk op de gebruiksfase van een boot als het over duurzaamheid gaat. De vraag is of dat terecht is want jachten worden meestal niet veel gebruikt en liggen het grootste deel van de tijd stil in een haven. Dit blijk uit onderzoek naar het vaargedrag van superjachten, waarbij we grofweg kunnen aannemen dat dit ook voor ‘gewone’ pleziervaartuigen geldt. Om echt inzicht te verkrijgen, is een ‘Life Cycle Analyse’ (LCA) nodig. Op deze manier wordt duidelijk in welke fase van een ‘productleven’ (een boot) de meeste milieubelasting plaatsvindt. Vervolgens kunnen ondernemers met dat inzicht gericht acteren om emissies te beperken of te voorkomen. Zo moet het beperken van emissies in de gebruiksfase niet leiden tot een hogere uitstoot bij de productie of gebruik van grondstoffen in een eerdere fase. 26 HISWA MAGAZINE | 01 2022
27 Online Touch Home