Interbestuurlijke datastrategie De interbestuurlijke datastrategie is een lijvig beleidsdocument waarin wordt gesproken van ‘één interbestuurlijke aanjager voor systeemfuncties’ en ‘de opbouw van een federatief data stelsel’. Geen holle frasen, maar de opmaat voor een programma waarin interbestuurlijk wordt uitgezocht hoe datagedreven werken wél veilig en verantwoord kan. Door Marjolein van Trigt Beeld Hans Oostrum, Lex Draijer, Jiri Büller 12 Interbestuurlijk is meer dan de optelsom van bestuurslagen “H et is al bijna een cliché, maar in de coronaperiode hebben we gemerkt hoe stuurloos we zijn zonder data”, zegt Tim Faber, programmamanager Interbestuurlijke datastrategie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. “Data helpt om de informatiepositie te krijgen op basis waarvan je beslissingen kunt maken en kunt sturen. Vanuit verschillende bestuurslagen klonk de roep om richtinggevend, overheidsbreed databeleid en meer samenwerking.” Die roep leidde tot de totstandkoming van de interbestuurlijke datastrategie die in november 2021 werd gedeeld met de Tweede Kamer. De reacties zijn positief, onder meer omdat de strategie echt interbestuurlijk tot stand is gekomen. “Interbestuurlijk is meer dan de optelsom van de bestuurslagen samen”, zegt Jan van Ginkel, concerndirecteur en loco-provinciesecretaris bij de provincie Zuid-Holland. “De provincies zijn nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de agenda. Op den duur valt dan het onderscheid tussen de bestuurslagen weg en werk je samen aan hetzelfde doel.” Rollen Sinds 2022 loopt er een programma dat handen en voeten moet geven aan de aanbevelingen uit het beleidsdocument. Gemeenten doen al veel met data, bijvoorbeeld waar het gaat om keuzes over de buitenruimte of het begeleiden van mensenstromen bij evenementen. De kennis en ervaring die ze daarbij opdoen, brengen ze in in het programma. Tegelijkertijd kunnen ze er terecht voor advies over zaken waarop dataprojecten vastlopen. “De grote vragen die spelen rondom data zijn niet zo verschillend per overheid”, zegt Nathan Ducastel, directeur-bestuurder bij VNG-Realisatie. “Wat mag en wat niet? De privacywetgeving geeft kaders aan, maar is zeker niet uitgekristalliseerd. Samen ontdekken hoe je data goed inzet is daarom verstandig.” Ook de provincies nemen actief deel. “Provincies vervullen als bestuurslaag tussen Rijk en gemeenten in de interbestuurlijke datastrategie een bijzondere rol; de term middenbestuur geeft aan dat we graag bijdragen aan standaardisering en samenwerkingsafspraken”, zegt Van Ginkel. “Natuurlijk zijn wij ook afnemer, want ook wij kunnen een goed advies gebruiken.” Na een periode waarin talloze datapilots de ruimte kregen, is het tijd om keuzes te maken. “De rol van BZK is om zicht te krijgen op wat er gebeurt en om best practices een podium te geven”, aldus Faber. Een selectiecommissie bepaalt welke casussen als voorbeeld kunnen dienen, en welke juist onder
13 Online Touch Home